Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159187 przypisów.

skurczybyk z Melity — w Melite, zachodnim krańcu Aten, była sławna świątynia Heraklesa, z posągiem znanym powszechnie, dłuta jednego z Fidiaszowych uczniów, Ageladasa. [przypis tłumacza]

skurėlė — nuo ž. skura, t.y. oda. [przypis edytorski]

skurę (starop. forma ort.) — skórę. [przypis edytorski]

skurlelis — nuo: skurlis - skuduras. [przypis edytorski]

Skurron — profesor i kanclerz uniwersytetu w Montpellier za czasu Rabelais'go [przypis tłumacza]

skusić (starop.) — spróbować, doświadczyć. [przypis redakcyjny]

skusić (starop.) — spróbować. [przypis edytorski]

Skutari (tur. Üsküdar) — dziś część Istambułu na wsch. brzegu Bosforu; w XVII w. Kozacy w swoich wyprawach łupieżczych docierali niekiedy nawet do Stambułu. [przypis edytorski]

Skutary, właśc. Skutari (hist.) — średniowieczna nazwa Chryzopolu, miasta na azjatyckim brzegu cieśniny Bosfor, dokładnie naprzeciw Konstantynopola; w ciągu wieków wielokrotnie stanowiło bazę dla wrogów przygotowujących się do ataku na Konstantynopol; ob. Üsküdar, dzielnica Stambułu. [przypis edytorski]

skutek (daw.) — tu: czyn. [przypis edytorski]

skut — forma skrócona przym. r.m. od: skuty. [przypis edytorski]

skutkiem ich Filip zatrzymał się i nie wtargnął ani do Ambrakii, ani na Peloponez — Nie tyle skutkiem mowy posłów, ile alarmu w całej Grecji, wywołanego zamachem na Megarę, obsadzeniem dwu miast na Eubei: Eretrii i Oreos, gwałtem dokonanym na Tesalii i mieszaniem się w sprawy Epiru. Wobec tego Chalkis, stolica Eubei, zawarła przymierze z Atenami, następnie Korynt, Korkyra i Akarnania, do której Ateny wysłały korpus posiłkowy (on to zatrzymał Filipa w zamierzonym pochodzie na Ambrakię). Na wieść o przyobiecaniu Etolom Naupaktu Mesenia, Arkadia i Argos zwróciły się ku Atenom. [przypis tłumacza]

skutkiem jego [szanowanie sił swoich i uczuć] jest słabowitość, bezsilność i powolne wygasanie siły życiowej z powodu braku ćwiczenia, a znowu wyczerpanie z powodu zbyt częstego i wytężonego jego używania — Kant chciał zapewne powiedzieć tak: podobnie jak znowu wyczerpanie byłoby skutkiem zbyt częstego i wytężonego jego używania. [przypis tłumacza]

skutkiem przezornych rządów (…) się przekształcają — przekształcają się na skutek przezornych rządów. [przypis edytorski]

skutki (starop.) — tu: dzieła, czyny. [przypis edytorski]

skutniejszy — silniej oddziałujący, doskonalszy. [przypis redakcyjny]

skuwki na rzędzikach — elementy końskiej uprzęży, wykonane ze srebra. [przypis edytorski]

Skuza, Wojciech (1908–1942) — poeta i pisarz, zmarły w Iraku po ewakuacji z ZSRR wraz z armią Andersa. [przypis edytorski]

skwadratować — podnieść do kwadratu (o liczbie). [przypis edytorski]

skwapiać się (daw.) — tu: spieszyć się a. skłaniać się. [przypis edytorski]

skwapliwie — chętnie i szybko. [przypis edytorski]

skwapliwie — chętnie, ochoczo. [przypis edytorski]

skwapliwie — chętnie, przejawiając gotowość. [przypis edytorski]

skwapliwie (daw.) — chętnie i szybko. [przypis edytorski]

skwapliwość (daw.) — tu: chęć do czegoś, łatwość i szybkość sięgania po coś. [przypis edytorski]

skwapliwość — gorliwość, zapał, ochota. [przypis edytorski]

skwapliwość — ostentacyjna gotowość a. pośpiech. [przypis edytorski]

skwapliwy — chętny, ochoczy, gotowy. [przypis edytorski]

skwapliwy — chętny, ostentacyjnie okazujący gotowość. [przypis edytorski]

skwapliwy (daw.) — ochoczy, gotowy. [przypis edytorski]

skwapliwy (daw.) — szybki i/lub chętny. [przypis edytorski]

skwapliwy (daw.) — tu: skłonny. [przypis edytorski]

skwapliwy — ostentacyjnie okazujący gotowość do czegoś; też: świadczący o czyjejś gotowości do czegoś. [przypis edytorski]

skwapliwy (starop.) — (zbyt) prędki, pochopny. [przypis edytorski]

skwapniej — skwapliwiej, bardziej chętnie. [przypis edytorski]

skwarą — dziś: skwarem; upałem. [przypis edytorski]

skwarczki (starop.) — [tu:] przynęta. [przypis redakcyjny]

Skwarczyńska, Stefania (1902–1988) — historyczka i teoretyczka literatury, jak również teatrolożka. [przypis edytorski]

skwarem ich słońca zbite nawałnice — Znaczy zapewne: „przez skwar ich potężnych, gorących namiętności nagromadzone chmury, rzucą z grzmotem błyskawice, przy których blasku ujrzą „dzikie tajemnice” istoty życia (tą istotą jest cierpienie i zło). Do takich należy Wacław (por. w. 1405: „nie czas ale płomień zniszczy w nim zwaliska”.) Cała ta długa przenośnia przypomina zakończenie Paryzyny Byrona: «The tainted branches of the tree» itd. [przypis redakcyjny]

skwarna (starop.) — niestrawiony pokarm. [przypis edytorski]

skwarna (starop.) — niestrawiony pokarm; skwarnę zrzucić: zwymiotować. [przypis edytorski]

skwater (ang. squatter) — nielegalny osadnik, nieposiadający praw do zajmowanej ziemi. [przypis edytorski]

skwater — nielegalny osadnik, nieposiadający prawa do zajmowanej ziemi. [przypis edytorski]

skwater — osadnik amerykański. [przypis autorski]

skwater — w XIX w. (w Stanach Zjednoczonych i Australii) nielegalny osadnik, niemający prawa własności do zajmowanej ziemi. [przypis edytorski]

skwater (z ang.) — nielegalny osadnik. [przypis edytorski]

skwater (z ang. squatter) — w XIX w. w Ameryce Północnej: osadnik na nowej ziemi nieposiadający do niej tytułu prawnego. [przypis edytorski]

skwaw, właśc. squaw — określenie przyjęte przez kolonizatorów z języka Indian bez zrozumienia kontekstu społecznego na kobietę indiańską; ściślej oznacza żonę kontraktową, a także partnerkę seksualną i nie ma oryginalnie znaczenia tak ogólnego. [przypis edytorski]

skwaw (z ang. squaw) — Indianka; dziś popr.: squaw (ndm). [przypis edytorski]

skwerek przy Koperniku — skwer przy pomniku Mikołaja Kopernika w Warszawie, przed pałacem Staszica, u zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i Nowego Światu. [przypis edytorski]

skweres (daw.) — zmartwienie, kłopot, problem. [przypis edytorski]

skwierne miasso (z ros.) — nieświeże mięso. [przypis edytorski]

Skwira — miasto w centralnej części Ukrainy, ok. 30 km na zachód od Białej Cerkwi. [przypis redakcyjny]

skwir — głos wydawany przez orły i inne ptaki. [przypis edytorski]

skwirzyć — o ptakach: wydawać ostry, przenikliwy głos. [przypis edytorski]

skwitać — tu: zakwitać, rozkwitać; kwitnąć. [przypis edytorski]

skwitnąć (starop.) — [zwikłać, splątać się]; włosy (…) niechaj się skwitną: niech się zrosną, skudłają. [przypis redakcyjny]

skwitować się (daw.) — wyrównać rachunki. [przypis edytorski]

skwitować — zwolnić kogoś z należności, wydając pokwitowanie; stwierdzić (pisemnie), że się od kogoś nie ma żadnych oczekiwań (długów pieniężnych, zobowiązań itp.); tu: zrezygnować z czegoś. [przypis edytorski]

Skworcow, po dokonaniu na rozkaz rządu rewizji jakiejś Czeka, napisał wstrząsający list do towarzyszy komunistów zakończony tymi słowy: „Towarzysze, to wszystko, na co patrzałem…” — Mielgunow, op. cit., s. 185–186. [przypis autorski]

skwoź stroj (ros. сквозь строй) — dosł: przez szereg; potoczna nazwa kary chłosty wymierzanej buntownikom w carskim wojsku: skazaniec był prowadzony pomiędzy dwoma szeregami żołnierzy i bity z obu stron grubymi, długimi kijami. [przypis edytorski]

Skylaks powiada, że poza Cerne morze nie nadaje się do żeglugi, ponieważ jest płytkie, pełne mułu i wodorostów; w istocie jest ich wiele w tych okolicach — Patrzcie mapy i opisy w pierwszym tomie Podróży, które przyczyniły się do stworzenia Kompanii Indyjskiej. Zioło to pokrywa tak dalece powierzchnię morza, że ledwie widzi się wodę, i okręty nie mogą jej przepłynąć, chyba przy silnym wietrze. [przypis autorski]

Skylla (mit. gr.) — córka megaryjskiego króla Nisosa, za namową Minosa, króla kreteńskiego, który oblegał Megarę, podstępnie ścięła ojcu purpurowy pukiel włosów z głowy; pukiel ów był ściśle związany z życiem Nisosa i losem miasta; jego utrata spowodowała śmierć Nisosa i klęskę Megary. [przypis redakcyjny]

Skyros — wyspa na północny wschód od Eubei. [przypis edytorski]

Skytowie (z gr.), dziś: Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji, od wybrzeży Morza Czarnego po Morze Aralskie, Syr-darię i Amu-darię. [przypis edytorski]

Słabe echo owego krytycznego odnoszenia się do Żydów można znaleźć u Plutarcha — Plutarch, O zabobonności. [przypis tłumacza]

słabić (daw.) — osłabiać. [przypis edytorski]

słabić — dziś: osłabiać. [przypis edytorski]

słabieją — dziś popr. forma: słabną. [przypis edytorski]

słabieje (daw. forma) — dziś: słabnie. [przypis edytorski]

słabieje — współcz. słabnie. [przypis edytorski]

słabość — choroba, niedyspozycja; tu: połóg, osłabienie po urodzeniu dziecka. [przypis edytorski]

Słabością jest ustępować złemu, ale szaleństwem je hodować — dosłownie z Cycerona: Cicero, De finibus bonorum et malorum (O granicach dobra i zła), III, 18. [przypis tłumacza]

słabszy (starop. forma) — dziś popr.: słabsi. [przypis edytorski]

słabym jest — dziś: jestem słaby, choruję. [przypis edytorski]

słaby — tu: chory. [przypis edytorski]

słaby (tu daw.) — chory. [przypis edytorski]

słabyżeś (daw. forma) — jesteś słaby. [przypis edytorski]