Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
Ptolomaida — (w oryg. Barka) miasto w Trypolis. [przypis redakcyjny]
Ptolomeje — dziś popr.: Ptolemeusze, dynastia pochodzenia macedońskiego panująca w staroż. Egipcie w latach 304–30 p.n.e., założona przez jednego z wodzów Aleksandra Wielkiego, Ptolemeusza (gr. Ptolemajos) I Sotera. Nazwa dynastii pochodzi od imienia założyciela oraz kolejnych władców, którzy nosili to samo imię. Pod rządami Ptolemeuszy stolica ich państwa, Aleksandria, stała się największym miastem świata śródziemnomorskiego oraz głównym centrum nauki i kultury hellenistycznej. Po śmierci ostatniej władczyni, Kleopatry VII, Egipt został prowincją rzymską. [przypis edytorski]
Ptolomeów córa — Kleopatra Wielka (69–30 p.n.e.), córka Ptolemeusza XII Auletesa; po śmierci ojca w 51 r. p.n.e. objęła rządy w Egipcie, poślubiwszy, zgodnie z tradycją egipską, swego (dziesięcioletniego wówczas) brata Ptolemeusza XIII; była związana z Juliuszem Cezarem, któremu urodziła syna, Ptolemeusza XV Cezariona, a następnie z Markiem Antoniuszem i miała z nim troje dzieci: bliźnięta Aleksandra Heliosa i Kleopatrę Selene oraz syna Ptolemeusza Filadelfosa. Kiedy po bitwie pod Akcjum w 31 roku p.n.e. armia Oktawiana, pokonawszy połączone wojska Antoniusza i Kleopatry, wkroczyła do Egiptu, a starania o zapewnienie sukcesji tronu potomstwu Kleopatry nie powiodły się, Kleopatra popełniła samobójstwo 12 sierpnia 30 roku p.n.e. [przypis edytorski]
Ptolomeusze — dziś popr.: Ptolemeusze, dynastia pochodzenia macedońskiego panująca w staroż. Egipcie w latach 304–30 p.n.e., założona przez jednego z wodzów Aleksandra Wielkiego, Ptolemeusza (gr. Ptolemajos) I Sotera. Nazwa dynastii pochodzi od imienia założyciela oraz kolejnych władców, którzy nosili to samo imię. Pod rządami Ptolemeuszy stolica ich państwa, Aleksandria, stała się największym miastem świata śródziemnomorskiego oraz głównym centrum nauki i kultury hellenistycznej. [przypis edytorski]
Ptolomeusz — przedstawiciel dynastii pochodzenia macedońskiego, panującej w starożytnym Egipcie w latach 304–30 p.n.e. [przypis edytorski]
ptomainy — aminy z grupy diaminoalkanów: putrescyna (1,4-diaminobutan) i kadaweryna (1,5-diaminopentan); wytwarzane w procesach gnilnych białek, charakteryzujące się nieprzyjemnym zapachem; pot. jady trupie. [przypis edytorski]
P. Tschmuck, Creativity without a copyright…, Cheltenham 2002, s. 215; S. Albinsson, Early Music Copyrights: Did They Matter for Beethoven and Schumann?, „International Review of the Aesthetics and Sociology of Music” Vol. 43, No. 2 (December 2012), s. 267. [przypis autorski]
P. Tschmuck, Creativity without a copyright: music production in Vienna in the late eighteenth century, [w:] R. Towse [red.], Copyright in the cultural industries, Cheltenham 2002, s. 213. [przypis autorski]
P. Tschmuck, Creativity without a copyright…, s. 214. [przypis autorski]
p. t. — skrót od pleno titulo, z łac.: z zachowaniem wszystkich należnych tytułów. [przypis edytorski]
ptymetr (daw.; z fr. petit-maître) — fircyk, dandys, elegant. [przypis edytorski]
ptymetr (z fr. petit maître) — zdrobnienie od: mistrz, nauczyciel; tu: sztukmistrz. [przypis edytorski]
pūdymas — besiilsintis dirbamas laukas. [przypis edytorski]
pūdymas — paliktas neapsėtas dirbamas laukas. [przypis edytorski]
pūstynė — dykuma. [przypis edytorski]
publica opera (łac.) — budynki użyteczności publicznej. [przypis edytorski]
publica persona (łac.) — osoba publiczna. [przypis redakcyjny]
publice (łac.) — publicznie. [przypis edytorski]
publice (łac.) — publicznie. [przypis redakcyjny]
publici iuris (łac.) — tu: publicznie dostępna. [przypis edytorski]
publiciter bonum (łac.) — publicznym dobrem. [przypis redakcyjny]
publicity (ang.) — reklama. [przypis edytorski]
publico decreto (łac.) — wyrokiem publicznym. [przypis redakcyjny]
publicum bonum (łac.) — dobro wspólne. [przypis redakcyjny]
publicum (łac.) — ogół, zgromadzeni. [przypis redakcyjny]
publicum (łac.) — publiczność. [przypis edytorski]
publicystą Konstantym Frantz, który namiętnie zwalczał politykę Bismarcka, wytykając kanclerzowi, że za pochodnię wziął sobie kleindeutsche Idee, którą urzeczywistnił, zadając cios Austrii pod Sadową… — por. M. Zdziechowski, Europa, Rosja, Azja, Wilno 1923, s. 116–135. [przypis autorski]
publiczka — obchód. [przypis redakcyjny]
publicznej rzeczy — rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
publicznem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: publicznym. [przypis edytorski]
publiczne potępienie filozofii w Atenach — Molier ma niewątpliwie na myśli skazanie Anaksagorasa, a zwłaszcza Sokratesa. [przypis tłumacza]
publicznie podjęli dysputę — Rozdział ten i następne stanowią satyrę ówczesnych jałowych dysput scholastycznych, jakie z wielką zaciekłością prowadzono w Sorbonie i innych kolegiach, nieraz od świtu do nocy. [przypis tłumacza]
publicznych placów, na których, jak powiedział poeta, obywatel się blaskiem okrywa — por. Homer, Iliada IX 441. [przypis edytorski]
publicznym placem — podobnie jak na forum rzymskim widniały łupy, zdobyte na wrogach. [przypis redakcyjny]
publikacją — ogłoszeniem. [przypis redakcyjny]
publika — daw.: dobro powszechne, sprawy publiczne; zgromadzenie publiczne, publiczność. [przypis edytorski]
publikami — sprawami świeckiemi. [przypis redakcyjny]
publikaninie (hist.) — w państwie rzymskim dzierżawcy dochodów państwowych w prowincjach, pobierający podatki i opłaty i przekazujący skarbowi państwa zakontraktowaną sumę; różnica pomiędzy zebranymi pieniędzmi a kwotą umówioną ze skarbem stanowiła dochód publikanów, toteż często narzekano na ich chciwość i wyzysk. [przypis edytorski]
publikę — sprawę publiczną. [przypis redakcyjny]
Publikola — u Plutarcha (66): Poplikola. [przypis tłumacza]
Publikola, właśc. Publius Valerius Publicola (zm. 503 p.n.e.) — rzymski arystokrata, polityk i dowódca, uważany za jednego z ojców założycieli republiki; jeden z przywódców powstania przeciwko Tarkwiniuszom, pierwszy konsul republiki (w 509 p.n.e., razem z Lucjuszem Juniuszem Brutusem); urząd konsula pełnił łącznie czterokrotnie; swoim oddaniem sprawie ludu zyskał sobie przydomek Publicola (Przyjaciel ludu). [przypis edytorski]
publikum (z łac.) — publika, publiczność, słuchacze. [przypis edytorski]
Publius Syrus, popr.: Publilius Syrus (I w. p.n.e.) — rzymski pisarz, znany jako autor zbioru kilkuset sentencji (Sententiae). [przypis edytorski]
Publius Terentius Afer (ok. 195 p.n.e.– po 159 p.n.e.) — komediopisarz rzymski. [przypis edytorski]
Publius Volumnius — filozof z I w. p.n.e., przyjaciel Brutusa. [przypis edytorski]
Publiusz i Kwintus, którzy nam (…) wodociągami wodę sprowadzili — informacja o członkach rodu wzięta z Plutarcha, ale ci byli potomkami, a nie przodkami Koriolana. Kwintus Marcjusz Rex był pretorem w 144 p.n.e. i na polecenie senatu wyremontował dwa istniejące akwedukty oraz zbudował nowy, większy: Aqua Marcia. [przypis edytorski]
pučka — nuo: pūška, t.y. patranka. [przypis edytorski]
Puccini, Giacomo (1858–1924) — włoski kompozytor muzyki operowej, jeden z wielkich mistrzów tradycyjnej opery. [przypis edytorski]
puc (daw., pot.) — blaga, kłamstwo. [przypis edytorski]
pucer (z niem. putzen: szorować, czyścić) — ordynans na służbie u oficera (w tym wypadku w randze lejtnanta, czyli porucznika). [przypis edytorski]
puchacze — sów i puchaczy było i jest mnóstwo w Atenach tak, że, gdy coś kto niepotrzebnie zrobił, mówiono: „niesie sowę do Aten” (γλαῦκ’ Ἀθήναζε); ptak Atenie poświęcony. [przypis tłumacza]
Puchaczew, dziś popr.: Pugaczow, Jemieljan (1742–1775), doński Kozak, który podając się za cudownie uratowanego cara Piotra III, wszczął powstanie chłopskie (1773–75), które ogarnęło całą południowo-zachodnią część cesarstwa rosyjskiego. [przypis edytorski]
puchar bliźniak — właśc. czara dwuuszna. [przypis edytorski]
puchar (daw.) — dziś popr.: puchar. [przypis edytorski]
puchar letejski (mit.) — Leta była jedną z rzek krainy zmarłych, a jej woda miała przynosić zapomnienie. [przypis edytorski]
puchar zyskać żaden nie ma chęci — dziś popr.: żaden nie ma chęci zyskać pucharu. [przypis edytorski]
puchero — najpopularniejsza potrawa hiszpańska. [przypis autorski]
puchlina — gromadzenie się zbyt dużej ilości płynu w jamach ciała. [przypis edytorski]
puchlina — nadmierne gromadzenie się wody w jamach ciała. [przypis edytorski]
puchlina — właśc. puchlina wodna, daw. określenie schorzenia polegającego na gromadzeniu się płynów w otrzewnej i ogólnym obrzęku; uważano niegdyś (co znajduje wyraz w tej bajce Krasickiego), że przyczyną choroby jest nadmierne spożywanie wody. [przypis edytorski]
puchlina wodna (daw.) — schorzenie polegające na gromadzeniu nadmiernej ilości wody (płynu przesiękowego) w jamach ciała: otrzewnej (puchlina brzuszna), opłucnej, worku osierdziowym, układzie komorowym mózgu (wodogłowie); współcześnie obrzęki tego typu łączy się z innymi schorzeniami i nie wyróżnia się puchliny wodnej jako osobnej jednostki chorobowej. [przypis redakcyjny]
puchlina wodna (med.) — historyczne sformułowanie medyczne odnoszące się do gromadzenia nadmiernej ilości płynu w tkankach. [przypis edytorski]
Puchną nogi i ciało — jest to tzw.obrzęk głodowy, którego przyczyną jest niedożywienie. Spowodowany jest procesem rozkładania białek w organizmie przy braku tłuszczów i węglowodanów. [przypis edytorski]
puchniejącą — dziś: puchnącą. [przypis edytorski]
puchy — dziś popr. forma N. lm: puchami (pierzem). [przypis redakcyjny]
puchy — pierze. [przypis redakcyjny]
Pucis (mit. litew.) — wiatr łagodny. [przypis autorski]
pucówka (daw., pot.) — awantura. [przypis edytorski]
pucówka (daw., pot.) — ostre napomnienie, nagana. [przypis edytorski]
pucówka (daw., pot.) — ostre napomnienie, nagana; rzadziej: cięgi, chłosta. [przypis edytorski]
pucówka (daw., pot.) — ostre upomnienie; bura. [przypis edytorski]
pucołowaty — tu: gruby, wypchany. [przypis edytorski]
pucolana — drobny popiół lub pył wulkaniczny, składający się głównie z krzemionki; wykorzystywany w budownictwie z powodu zdolności do wiązania wapna. [przypis edytorski]
pucować się — obciążać kogoś winą w zeznaniach. [przypis edytorski]
puczka (z ros.) — pąka. [przypis autorski]
pucz (rus.) — droga. [przypis edytorski]
pud — dawna rosyjska jednostka wagi, równa ok. 16 kg. [przypis edytorski]
pud — dawna rosyjska jednostka wagowa. [przypis edytorski]
pud — daw. ros. miara wagi, równa ok. 16,4 kg. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka masy. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka masy. Użycie przez autorkę rosyjskich jednostek wskazuje na to, że akcja noweli rozgrywa się w zaborze rosyjskim. W tekście pojawiają się także inne znaki, które wskazują na to, że miejscem zdarzeń jest Warszawa. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka wagi. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka wagi, równa ok. 16 kg. [przypis edytorski]
pudding — angielska potrawa o konsystencji gęstego budyniu lub miękkiego ciasta, powstała przez zmieszanie różnych składników z produktem zbożowym lub innym środkiem wiążącym oraz upieczenie lub ugotowanie całości; dawniej nazwa ta oznaczała słoną lub pikantną potrawę z mieszanki mięsa lub podrobów z dodatkami tłuszczu, pieczywa i łoju, zawiniętej w jelito lub żołądek i poddanej gotowaniu; obecnie puddingiem nazywa się głównie dania deserowe, sporządzane na słodko z ryżu, kaszy, mąki, mleka, jaj, suszonych owoców itp. [przypis edytorski]
pudding — angielski deser o konsystencji gęstego budyniu lub miękkiego ciasta. [przypis edytorski]
Pudding Lane — pudding: legumina, lane: uliczka. [przypis tłumacza]
pudding — tradycyjna potrawa angielska o konsystencji budyniu sporządzana z owoców lub warzyw, nie zawsze na słodko. [przypis edytorski]
Pudełek Dżek miał dużo, bo papierosy wszyscy prawie palą — dawniej papierosy sprzedawano w blaszanych pudełeczkach. [przypis edytorski]
pudełka od papierosów — dawniej pudełka od papierosów były blaszane i dzieci zbierały je, by przechowywać w nich różne drobiazgi. [przypis edytorski]
pudenda origo (łac.) — wstydliwe pochodzenie; haniebne źródła itp. [przypis edytorski]
pudermanik (zdrobn.) — puderman: płaszcz wierzchni okrywający przed kurzem a. nakładany podczas toalety dla ochrony stroju wyjściowego. [przypis edytorski]
puderman — płaszcz osłaniający przed kurzem; krótka peleryna zakładana na ubranie podczas czesania i pudrowania. [przypis edytorski]
pudermantel — letni płaszcz noszony w podróży chroniący przed kurzem. [przypis edytorski]
pudermantel (z niem.) — płaszcz chroniący przed kurzem. [przypis edytorski]
pudermantel (z niem.) — płaszcz zakładany przy strzyżeniu włosów a. pudrowaniu peruki. [przypis edytorski]
pudermantel (z niem.) — tu: podwłośnik, pelerynka z białej, lekkiej tkaniny, chroniąca ubiór podczas czesania lub pudrowania włosów i peruki. [przypis edytorski]
Pudes — Πούδης (N i D), Pudens (tłum. łaciński), Pedanius (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
pudeur (fr.) — skromność, delikatność; poczucie skromności, delikatności, przyzwoitości, dobrych obyczajów; tu: w formie lm (pudeurs). [przypis edytorski]
pudeur (fr.) — wstyd, wstydliwość, pudeurs: lm; tu: również aluzja do wyrażenia pudeur féminine, oznaczającego przen. kobiecość. [przypis edytorski]
pud — jednostka masy, używana dawniej w Rosji, ok. 16,38 kg. [przypis edytorski]
