Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115451 przypisów.

wirydarzyk (z łac.) — ogródek wewnątrz murów budynku. [przypis edytorski]

wirydarz (z łac. viridarium: ogród, park) — ogród wewnątrz murów klasztornych, zwykle z fontanną a. sadzawką pośrodku. [przypis edytorski]

wirydarz — (z łac. viridis: zielony) niewielki, zacieniony ogród ozdobny. [przypis edytorski]

wiściarz — gracz w wista, wist: daw. gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wiśniak — nalewka wiśniowa, dziś częściej: wiśniówka. [przypis edytorski]

Wiśnicz Mały — wieś w w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, gdzie znajdowało się słynne więzienie. [przypis edytorski]

wiśniowemi drzewy — dziś popr. forma N. lm: wiśniowymi drzewami. [przypis edytorski]

Wiśniowiecka, Gryzelda Konstancja z domu Zamoyska (1623–1672) — księżna, żona księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), matka przyszłego króla Polski, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecka, Gryzelda Konstancja z domu Zamoyska (1623–1672) — żona Jeremiego Wiśniowieckiego, matka Michała Korybuta Wiśniowieckiego. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Dymitr Jerzy herbu Korybut (1631–1682) — książę, krewny i wychowanek Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), w późniejszych latach wybitny polityk, hetman wielki koronny, wojewoda i kasztelan krakowski, wojewoda bełski, starosta wielu ziem na Ukrainie. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; odegrał znaczącą rolę w tłumieniu powstania Chmielnickiego; znany z brutalności i stosowania okrutnych represji; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi, zwany Jaremą (1612–165) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z kozakami; odegrał znaczącą rolę w tłumieniu powstania Chmielnickiego; znany z brutalności i stosowania okrutnych represji; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Michał (zm. 1616) — starosta owrucki, polski magnat; poślubiony z Rainą Mohylanką, ojciec Jeremiego Wiśniowieckiego. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki reżet i ja budu; on wiszajet i ja budu (z ukr.) — Wiśniowiecki zabija i ja będę; on wiesza i ja będę. [przypis edytorski]

Wiśniowiec — miasto w zach. części Ukrainy, rezydencja Wiśniowieckich. [przypis edytorski]

Wiśniowski, Sygurd (1841–1892) — polski pisarz, reportażysta, tłumacz, felietonista, podróżnik; w 1862 udał się do Australii, gdzie spędził 10 lat, odwiedzając w tym czasie również Nową Zelandię i Fidżi; w 1873 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie spędził kolejne 10 lat; jego reportaże z podróży do Australii i Ameryki należą do klasyki reporterskiej. [przypis edytorski]

wiśny (daw.) — gibki, giętki, uginający się, elastyczny. [przypis edytorski]

wisać (starop.) — tu: zwisać. [przypis edytorski]

Wis (gw.) — wiesz; mazurzenie i podwyższenie artykulacji głoski e. [przypis edytorski]

wis (gw.) — wiesz. [przypis edytorski]

wisieć — tu: zależeć. [przypis edytorski]

wi sie (gw.) — wie się; rozumie się. [przypis edytorski]

wisielczy humor — bardzo zły humor; zdolność żartowania w dramatycznych sytuacjach. [przypis edytorski]

Wisielec — karta tarota, przedstawiająca człowieka powieszonego głową do dołu, ze skrzyżowanymi nogami. [przypis edytorski]

wisielec — karta tarota, przedstawiająca człowieka powieszonego głową do dołu, ze skrzyżowanymi nogami. [przypis edytorski]

wisielec — tu: osoba, która zasługuje na śmierć przez powieszenie. [przypis edytorski]

wisień — dziś popr. forma D. lm: wiśni. [przypis edytorski]

wiskać — prawdopodobnie od iskać, drapać. [przypis edytorski]

wisk (daw.) — wist, gra w karty dla dwóch par, protoplasta brydża. [przypis edytorski]

wiskozymetr — lepkościomierz, przyrząd do pomiaru lepkości cieczy. [przypis edytorski]

Wiskus — prawdopodobnie chodzi o przyjaciela Horacego, również poetę rzymskiego. [przypis edytorski]

Wisła —najdłuższa polska rzeka; miasto w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim. [przypis edytorski]

Wisła — najdłuższa rzeka w Polsce. [przypis edytorski]

w islamie — tu: w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]

Wisna — właśc. Wisznu, jeden z aspektów Boga w hinduizmie. [przypis edytorski]

Wisnowska, Maria (1861–1890) — polska aktorka teatralna, zastrzelona w Warszawie przez kochanka, oficera gwardii carskiej. Na kanwie tej historii powstało wiele utworów literackich. [przypis edytorski]

Wissmann, Herman von (1853–1905) — niemiecki odkrywca i administrator w Afryce; od 1881 współpracownik Niemieckiej Spółki Wschodnioafrykańskiej, latach 1883–1885 w służbie belgijskiego króla Leopolda II, dla którego badał Afrykę Centralną; w 1888 mianowany komisarzem Rzeszy na obszar Niemieckiej Afryki Wschodniej z zadaniem stłumienia antyniemieckiego powstania lokalnej ludności, a następnie gubernatorem (1895–1896) tej kolonii. [przypis edytorski]

wist — daw. gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób grających w dwóch parach, wywodząca się z Anglii, niezwykle popularna w XVIII i XIX w.; protoplasta brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób, popularna w XVIII i XIX w., poprzednik brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób grające przeciw sobie. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób, grające przeciw sobie. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób, grające przeciw sobie; tu: forma przym.: wistowy. [przypis edytorski]

wisus — dawne słowo określające urwisa, psotnika. [przypis edytorski]

wiszącemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wiszącymi. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — nawis skalny. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko, skała. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko; także: roślina czepna; gęste, splątane, zwieszające się zarośle. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — zarośnięte urwisko górskie. [przypis edytorski]

wiszar — kożuch roślin (czyli pło), trzcin i paproci, porastających torfowisko położone na stromym zboczu; torfowisko wiszące. [przypis edytorski]

wiszar (poet.) — urwisko, przepaść. [przypis edytorski]

wiszar — skała, nawis skalny. [przypis edytorski]

wiszar — skała, urwisko. [przypis edytorski]

wiszar — tu: urwisko skalne. [przypis edytorski]

wiszar — urwisko, stromizna; torfowisko wiszące (na stromym zboczu). [przypis edytorski]

wiszar — urwisko, torfowisko wiszące, tu: elementy zamku nadwieszające się nad placem. [przypis edytorski]

wiszar — urwisko (w oryginale niem.: Gehänge). [przypis edytorski]

wiszary (poet.) — urwiska a. roślinność czepiająca się kamieni. [przypis edytorski]

wisz a. wiszar (starop.) — chwasty, zarośla czepne, pnącza. [przypis edytorski]

wiszczeć (gw.) — krzyczeć, piszczeć. [przypis edytorski]

wiszę głową na dół, z nogami skrzyżowanymi między niebem a ziemią — w pozycji odwzorującej kartę tarota Wisielec. [przypis edytorski]

wiszeń — forma B lm od rzecz. wiśnia. [przypis edytorski]

wiszeńka — wisienka. [przypis edytorski]

wisz (gw.) — dziś popr.: wiesz. [przypis edytorski]

wisz, hadiuka (z ukr.) — wiesz, gadzina. [przypis edytorski]

wisznia (daw.) — dziś: wiśnia. [przypis edytorski]

wisznia (daw.) — wiśnia; tu: D.lm wiszeń, dziś: wiśni. [przypis edytorski]

wisznię — dziś: wiśnię. [przypis edytorski]

Wisznu — hinduski bóg życia. [przypis edytorski]

Wisznu (rel.) — jeden z hinduskiej trójcy bogów (trimurti), podtrzymujący istnienie wszechświata i panujący w nim ład. [przypis edytorski]

Wisznu — w hinduizmie bóg przenikający wszystko i wszystko w sobie zawierający, związany ze światłem, ogniem i Słońcem. [przypis edytorski]

Wiszów — daw. forma D.; Wiszowy (należący do Wisza), Wisza. [przypis edytorski]

wisz pon (gw.) — wiesz pan; wie pan. [przypis edytorski]

Witaj, Rozenkranc, witaj, Gildensternie — król Klaudiusz wraz ze swoją małżonką królową Gertrudą zaprosili do zamku przyjaciół szkolnych Hamleta, Rozenkranca i Gildensterna. Para królewska wierzyła, że ich towarzystwo sprawi, że młody książę wyzbędzie się szaleńczego usposobienia. Mają oni także odkryć przyczynę zmiany w zachowaniu Hamleta. Te dwie postaci, choć tylko drugoplanowe, inspirowały również współczesnych twórców; przykładem może być film Toma Stopparda Rosencrantz & Guildenstern Are Dead (Rozenkranc i Gildenstern nie żyją, 1990), którego tytuł stanowi cytat z Hamleta. [przypis edytorski]

witalizm — koncepcja zakładająca istnienie w organizmach żywych specyficznej niematerialnej „siły życiowej” (łac. vis vitalis, fr. élan vital), która kieruje procesami życiowymi. [przypis edytorski]