Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
pomocą katechizmu — teatralne katechizacje urządzane przez jezuitów w kościele św. Ludwika w Paryżu, przy czym jezuici posługiwali się swymi wychowankami. [przypis tłumacza]
Pomoc gotową (…) miał w ewolucjonistycznym poglądzie na świat (…) drugim progresizm, oparty nie na doświadczeniu, ale na wierzeniach i pragnieniach, „przenoszący się do biologii z dziedziny spekulacji historiozoficznych” — por. Pawlikowski, op. cit., s. 384–387. [przypis autorski]
pomoc (starop.) — [tu:] posag. [przypis redakcyjny]
pomocy — daw. forma B.lm, dziś: pomoce. [przypis edytorski]
pomocy (starop. forma) — dziś B.lm: pomoce. [przypis edytorski]
pomocy (starop. forma) — dziś popr. B.lm: pomoce. [przypis edytorski]
pomocy (starop. forma) — dziś popr. M.lm: pomoce. [przypis edytorski]
Pomoc zimowa — nazwa akcji dobroczynnej, organizowanej w latach 30. na rzecz rodzin bezrobotnych. Komitet Zimowej Pomocy Bezrobotnym organizował zbiórki pieniędzy, dzięki którym dożywiano najuboższych, szczególnie dzieci, zapewniano opał i opiekę lekarską. [przypis edytorski]
pomoc z Kasy Mianowskiego — mowa o zasiłku, przyznanym Brzozowskiemu, już bardzo po niewczasie, przez warszawską Kasę Mianowskiego. [przypis redakcyjny]
Pomogę ja i myślistwa — włączę się do polowania. [przypis redakcyjny]
Pomona (mit. rz.) — bogini drzew owocowych, sadów i ogrodów. [przypis edytorski]
Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych; przedstawiana z koszem owoców i kwiatów lub z rogiem obfitości. [przypis edytorski]
Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych. [przypis edytorski]
Pomona (mit. rzym.) — bogini urodzaju. [przypis edytorski]
Pomona — rzymska bogini drzew owocowych. [przypis edytorski]
po monastyrach u czernic — po klasztorach u mniszek. [przypis redakcyjny]
Pomorcy — rosyjscy osadnicy nad Morzem Białym. [przypis redakcyjny]
pomor — dziś popr. pisownia: pomór. [przypis edytorski]
pomorek — zdrobn. od pomór, tu jako łagodne przekleństwo. [przypis edytorski]
pomort — fagot. [przypis redakcyjny]
pomorze — tu ogólnie: teren nadmorski. [przypis edytorski]
pomorzyć (daw.) — zabić. [przypis edytorski]
pomoście — pomóżcie (zob. rym: „noście — pomoście”). [przypis redakcyjny]
pomosty — ἐπιβατηρίους μηχανάς. [przypis tłumacza]
pomosty — tu tylko μηχανὰς, machinae, Sturmbrücken (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
pomożcie — dziś popr. pisownia: pomóżcie. [przypis edytorski]
pomoży, Bat'ku (z ukr.) — pomóż, Ojcze. [przypis edytorski]
pomoży mi (starop.) — forma trybu rozkazującego; dziś: pomóż mi. [przypis edytorski]
pompa (daw.) — przepych, splendor. [przypis edytorski]
pompatice (łac.) — pompatycznie, okazale. [przypis edytorski]
pompa — uroczystość. [przypis edytorski]
Pompeius Trimalchio, Trymalchion — bohater Satyriconu, awanturniczej powieści z czasów rzymskich, której autorstwo przypisuje się Gajuszowi Petroniuszowi (27–66); Trymalchion jest typem nowobogackiego. [przypis edytorski]
Pompeja (daw.) — dziś popr.: Pompeje, miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
Pompeja — dziś popr.: Pompeje, miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
pompejański — pochodzący z Pompejów, staroż. rzymskiego miasta zasypanego pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znanego dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
Pompeja Paulina (…) przez rany — ustęp ten skopiowany jest z opisu śmierci Seneki w Tacycie: Tacyt, Roczniki, XV, 61, 62 etc. [przypis tłumacza]
Pompejego — Pompejusza. [przypis edytorski]
Pompeje i Herkulanum — pod Neapolem, miasta zasypane popiołem podczas wybuchu Wezuwiusza w r. 79 n.e. [przypis tłumacza]
Pompeje — miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e. [przypis edytorski]
Pompeje — miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
Pompeje — miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol, niedaleko ruin starożytnych Pompejów (stanowisko archeologiczne). [przypis edytorski]
Pompejusz (106–35 p.n.e.) — wybitny wódz rzymski; po zwycięskiej wojnie hiszpańskiej z Sertoriuszem w r. 71 p.n.e. odbył triumf w Rzymie; podczas takiej uroczystości przed triumfatorem wieziono na wozach wyobrażenia miast i krajów podbitych przez niego. [przypis redakcyjny]
Pompejusz — Pompejusz Warus, przyjaciel Horacego, który w rzymskiej wojnie domowej walczył po stronie republikańskiej; według niektórych przekazów Horacy wyjednał dla niego pozwolenie na powrót do kraju, prosząc Mecenasa, by ten wpłynął na Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]
Pompejusz Warus — przyjaciel Horacego, który w rzymskiej wojnie domowej walczył po stronie republikańskiej; według niektórych przekazów Horacy wyjednał dla niego pozwolenie na powrót do kraju, prosząc Mecenasa, by ten wpłynął na Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]
Pompejusz Wielki, Gnaeus Pompeius Magnus (106–48 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy i polityk, jeden z twórców I triumwiratu, po jego rozpadzie walczył przeciwko Juliuszowi Cezarowi w wojnie domowej. [przypis edytorski]
Pompejusz Wielki, właśc. Gnejusz Pompejusz, zw. Magnus (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski dowódca wojskowy i polityk; stanął po stronie Sulli podczas jego konfliktu z Mariuszem; razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał I triumwirat; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której odniósł druzgoczącą klęskę; uciekł do Egiptu, ufając w zapewnienia Ptolemeusza XIII, który jednak, wobec toczącej się wojny domowej z Kleopatrą, rozkazał go zamordować tuż przed zejściem na na ląd, a jego głowę odesłał Cezarowi. [przypis edytorski]
Pompejusz, właśc. Gnaeus Pompeius Magnus (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski polityk i wódz; od 66 p.n.e. prowadził serię kampanii wojennych na wschodzie, z zajętych terytoriów utworzył nową rzymską prowincję Syrię, stworzył regionalny system państw zależnych od Rzymu; w 60 p.n.e. razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał tzw. I triumwirat, tajne, nieoficjalne przymierze polityczne, którego celem było wspólne sprawowanie rządów w republice rzymskiej; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której Pompejusz odniósł druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]
Pompejusz, właśc. Gnejusz Pompejusz, zw. Magnus (Wielki) (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski polityk i wódz; stanął po stronie Sulli podczas jego konfliktu z Mariuszem; razem z Krassusem stłumił powstanie niewolników pod wodzą Spartakusa; skutecznie walczył przeciwko piratom oraz przeciw Mitrydatesowi VI, królowi Pontu; razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał tzw. I triumwirat, tajne, nieoficjalne przymierze polityczne, którego celem było wspólne sprawowanie rządów w republice rzymskiej; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której Pompejusz odniósł druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]
pompes funèbres (fr.) — zakład pogrzebowy. [przypis edytorski]
pompier (daw.) — strażak. [przypis edytorski]
pompier — strażak obsługujący pompę. [przypis edytorski]
pompier — strażak obsługujący pompę. [przypis edytorski]
pompier — strażak. [przypis edytorski]
Pompilus — w staroż. tekstach pod tą nazwą występuje żyjąca na otwartych ciepłych wodach przynawka retman (Naucrates ductor), zwana rybą pilotem, gdyż często towarzyszy rekinom, a nawet statkom, czasem płynąc z nimi na duże odległości. [przypis edytorski]
Pomponacjusz, z łac. Petrus Pomponatius, właśc. Pietro Pomponazzi (1462–1525) — wł. filozof renesansowy, wykładowca uniwersytetów w Padwie i Bolonii, rozwinął innowacyjne podejście do filozofii naturalnej i psychologii Arystotelesa. Zyskał rozgłos traktatem na temat nieśmiertelności duszy (De immortalitate animae, O nieśmiertelności duszy, 1516; spalony publicznie w Wenecji) oraz naturalistycznymi wyjaśnieniami zdarzeń pozornie demonicznych lub nadnaturalnych (De incantationibus, O inkantacjach, wyd. pośmiertnie w Bazylei; umieszczona w 1576 na indeksie ksiąg zakazanych). [przypis edytorski]
Pomponiusz Attykus (…), będąc chory (…) — por. Korneliusz Nepos, Pomponiusz Attyk [w:] Żywoty wybitnych mężów. [przypis tłumacza]
pompy — świetności, okazałości. [przypis redakcyjny]
pompy (starop.) — zbytki; przedmioty zbytku, wystawności. [przypis edytorski]
pomrocz — dziś: pomroka. [przypis edytorski]
pomrocznica (neol.) — rzecz. utworzony od rzecz. mrok. Określenie kobiety, kojarzonej z mrokiem i śmiercią. [przypis edytorski]
pomroka — prawie całkowita lub całkowita ciemność. [przypis edytorski]
pomrok (daw.) — półmrok. [przypis edytorski]
pomścić swoich na Zakonie dzieci — zemścić się na Zakonie za śmierć swoich dzieci. [przypis edytorski]
pomściémy — dziś popr. forma: pomścimy. [przypis edytorski]
pomsta — zemsta (zob. współczesne wyrażenie pomścić kogoś). [przypis redakcyjny]
pomstę przeciw swego syna — dziś: (…) przeciw swemu synowi. [przypis edytorski]
pomstę wywoła na szyję — sprowadzi śmierć jako zemstę. [przypis edytorski]
pomstować — przeklinać. [przypis edytorski]
pomstujący — właściwie: mszczący się, mściciel. [przypis redakcyjny]
Pomszczę dzieci wam na głowie — wasza śmierć będzie zemstą za śmierć dzieci. [przypis edytorski]
pomszczony za się przez niedźwiedzi za lekkomyślną niewiarę gawiedzi — Elizeusz, po widzeniu swoim wstępującego do nieba na wozie ognistym proroka Eliasza, przyszedł do miasta Betel i opowiadał swoje widzenie; gdy chłopcy uliczni z niego szydzili, Elizeusz przeklął ich w imię Pańskie, i wkrótce niedźwiedzie wypadły z pobliskich lasów i rozszarpały szyderców (Księgi Królewskie, rozdz. 2 w. 23). [przypis redakcyjny]
pomucha (daw.) — zaraza, choroba. [przypis redakcyjny]
pomucha (daw.) — zaraza. [przypis redakcyjny]
Pomus non cadit absque arbore (łac.) — niedaleko pada jabłko od jabłoni. [przypis edytorski]
pomykać — biec. [przypis edytorski]
pomykać (starop.) — iść, przemieszczać (się); tu: przystawiać. [przypis edytorski]
pomykać (starop.) — posuwać. [przypis edytorski]
pomykać (starop.) — posuwać się; podchodzić; dążyć, iść. [przypis edytorski]
pomykać — tu: zamykać a. gonić. [przypis edytorski]
pomykał się — posuwał się, dążył. [przypis edytorski]
Pomyłujte, pane (ukr.) — zmiłujcie się, panie. [przypis redakcyjny]
pomyłuj (ukr.) — zmiłuj się. [przypis redakcyjny]
po mym słowie — pod moje dyktando. [przypis redakcyjny]
pomyślał — w oryg. niem. lachte: zaśmiał się. [przypis edytorski]
Pomyślcie, co by się stało z Europą, gdyby komunizm… — Gonzague de Reynold, op. cit., s. 364. [przypis autorski]
pomyślić — dziś popr.: pomyśleć. [przypis edytorski]
pomyśliłem (daw. forma) — dziś: pomyślałem. [przypis edytorski]
pomyśliłem — dziś: pomyślałem. [przypis edytorski]
pomyśliłem — dziś popr.: pomyślałem. [przypis edytorski]
pomyśliłem — dziś popr. pomyślałem. [przypis edytorski]
Pomyślność (Commoditas) — bóstwo, przez Plauta stworzone. [przypis tłumacza]
pomyślunek (gw.) — tu: myśl. [przypis edytorski]
Pomysł do tego dialogu, lub, jeśli kto woli, komedyjki, przyszedł mi do głowy po drugim czy trzecim przedstawieniu sztuki. — X. Dubuisson: sztuka, o której mowa, to zapewne Panegiryk Szkoły żon, ogłoszony drukiem w kilka lat później. [przypis tłumacza]
pomysł hr. Caylusa (…), że probierzem poetów jest ich użyteczność dla malarzy — Tableau tirés de l'Iliade, Avert., V: „On est toujours conveuu, que plus un Poëme fournissait d'images et d'actions, plus il avait de supériorité en Poésie. Cette réflexion m'avait conduit à penser que le calcul des differens Tableaux, qu'offrent les Poëmes et des Poêtes. Le nombre et le genre des Tableau que présentent ces grands ouvrages, auraient été une espéce de pierre de touche, ou plutôt une balance certaine du mérite de ces Poëmes et du génie de leurs Auteurs”. [przypis redakcyjny]
pomysł, który jest wytłumaczony w Dioptryce — wynalazek soczewki i teleskopu. [przypis tłumacza]
pomysł Polikratesa, tyrana Samos (…) — Herodot, Dzieje, III, 41–42. [przypis tłumacza]
Pomysł[u], aby ojca wraz z obydwoma synami kazać morderczym wężom w jeden węzeł związać (…) Montfaucon nie chce go znaleźć u poety — [por.] Suppl. à Antiq. Expl., t. I, p. 243: „Il y a quelque petite différence entre ce que dit Virgile, et ce que le marbre représente. Il semble, selon ce que dit le poète, que les serpens quittèrent les deux enfans pour venir eutortiller le père, au lieu que dans ce marbre ils lient en même tems les enfants et leur père”. [przypis redakcyjny]
pomysłu śpiewaka Antygenidesa (…) — por. por. Plutarch, Życie Demetriusza. [przypis tłumacza]
pomy (starop. forma) — pójdźmy. [przypis redakcyjny]
pomy (starop. forma) — przejdźmy. [przypis edytorski]
