Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 456 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5970 przypisów.
zaprzeć a. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — tu: zablokować. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — zamknąć; tu forma: zaparto: zamknięto. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — zamknąć, zablokować. [przypis edytorski]
zaprzeć drzwi (daw.) — zamknąć drzwi. [przypis edytorski]
zaprzeć (tu daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć — tu: zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeczaszli — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy zaprzeczasz. [przypis edytorski]
zaprzeczyć — tu: nie pozwolić. [przypis edytorski]
zaprzepadać się — dziś: przepadać a. zaprzepaszczać się. [przypis edytorski]
zaprzeszła wiosna — wiosna, która była przed tą ostatnią. [przypis edytorski]
za przybyciem (daw.) — dziś: po przybyciu. [przypis edytorski]
za przybyciem — dziś: po przybyciu. [przypis edytorski]
za przyściem — za przyjściem, kiedy przyjdą. [przypis edytorski]
zaprzysiąc tornistrowi — wstąpić do wojska. [przypis edytorski]
zaprzysięże (daw.) — zaprzysięgnie. [przypis edytorski]
zaprzysiężesz — dziś popr. forma: zaprzysięgniesz. [przypis edytorski]
zapuścić — tu: zasłonić. [przypis edytorski]
zapust (gw.), zapusty (daw.) — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]
zapustna niedziela (przestarz.) — ostatnia niedziela karnawału. [przypis edytorski]
zapustny (daw.) — karnawałowy. [przypis edytorski]
zapustny (daw.) — związany z zapustami, tj. hucznie i wesoło obchodzonymi ostatnimi dniami karnawału. [przypis edytorski]
zapustny — karnawałowy; zapusty (daw.) końcówka (ostatni tydzień) karnawału, kończący się środą popielcową, rozpoczynającą okres postu. [przypis edytorski]
zapust — tu: gąszcz, plątanina. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — karnawał, przebierańce. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — karnawał. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]
zapusty — daw. ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]
zapusty — karnawał; czas po święcie Bożego Narodzenia (25 grudnia), a przed Wielkim Postem, stanowiącym okres obejmujący 40 dni przed świętem Wielkanocy, (termin Wielkanocy jest zmienny i wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca). [przypis edytorski]
zapusty — karnawał; okres po świętach Bożego Narodzenia, a poprzedzający Wielki Post, przypadający na styczeń i luty. [przypis edytorski]
zapusty — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]
zapusty — ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]
zapusty — ostatni tydzień karnawału. [przypis edytorski]
zapuszczony (tu daw.) — opuszczony, przymknięty; zapuścić powieki (daw.) — opuścić powieki, przymknąć oczy. [przypis edytorski]
zapyrzony — dziś: zaperzony. [przypis edytorski]
zapytać się (reg.) — zapytać. [przypis edytorski]
Zapytał Zofii o radę — dziś popr.: zapytał Zofię o radę. [przypis edytorski]
zapytana od posażney niewiasty ateńskiey, co by przyniosła mężowi w posagu? z tym się poszczycić może, iż mu przynosi poczciwość — dziś popr. pytajnik rozdzielający zdania składowe powinien być zastąpiony przecinkiem; tu: pozostawiono przykład daw. interpunkcji. [przypis edytorski]
zapytywa — dziś popr. forma: zapytuje; pyta. [przypis edytorski]
zarabiać (starop.) — tu: zasługiwać. [przypis edytorski]
za radą towarzyszącego sobie wielkich przymiotów Michała (…) ustąpił — w oryg. łac.: Recessit inde Boleslavus magni Michaelis consilio extra muros. Chodzi o Michała z rodu Awdańców, krewnego wojewody skarbimira, wychowawcy Bolesława Krzywoustego, oraz kanclerza Michała, któremu dedykowane są dwie pierwsze księgi Kroniki Galla Anonima. [przypis edytorski]
zaradzić się — tu: poradzić się, prosić o radę. [przypis edytorski]
zaradzim (daw.) — tu: forma krótsza użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: zaradzimy. [przypis edytorski]
zara — dziś popr.: zaraz; od razu. [przypis edytorski]
zara — dziś popr.: zaraz. [przypis edytorski]
zara (gw.) — zaraz; od razu. [przypis edytorski]
zara (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]
Zaramo a. Samaro — wschodnioafrykańska grupa etniczna występująca wzdłuż wybrzeża Tanzanii, dominująca w Dar es Salaam i okolicach; w większości są muzułmanami. Uzaramo: w języku suahili przedrostek „u-” tworzy w szczególności nazwy terenów, np. Usaramo (ziemia Saramów), podczas gdy „wa-” określa grupę osób, np. Wasaramo (Saramowie). [przypis edytorski]
zaranek (daw.) — tu: poranek, początek. [przypis edytorski]
zaranek — poranek; D. lp. zaranku a. zaranka. [przypis edytorski]
zaranie — chwila wschodu słońca. [przypis edytorski]
zaranie — początek. [przypis edytorski]
Zaranie — w oryg. niem. Das Vorspiel als Epilog: Prolog jako epilog. [przypis edytorski]
zaranie — wschód słońca, jutrzenka; przen.: pierwszy okres. [przypis edytorski]
zaranku — dziś: poranka. [przypis edytorski]
za rano (daw.) — za wcześnie. [przypis edytorski]
zarastać — tu chodzi o związane z dojrzewaniem chłopców pojawienie się u nich zarostu. [przypis edytorski]
Zaratustra Nietzschego — tytułowy bohater książki Tako rzecze Zaratustra (1883–1885) niemieckiego filozofa Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratustryzmem; przypisywane mu jest autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty; imię to nosi główny bohater dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; tu przywołany jako główna postać dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratusztra (ok. 628 p.n.e.–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego [przypis edytorski]
Zara — wł. nazwa portowego miasta Zadar nad Morzem Adriatyckim, ważnego centrum w płn. Dalmacji (dziś w Chorwacji), w staroż. osada iliryjskiego plemienia Liburnów. [przypis edytorski]
zaraz by w bagnie skąpał się ten plucha — Adam Mickiewicz, Grażyna, w. 43. [przypis edytorski]
zaraz (daw.) — naraz, razem. [przypis edytorski]
zaraz (daw.) — tu: jednocześnie, zarazem. [przypis edytorski]
zarazem (daw.) — od razu. [przypis edytorski]
zarazem (…) nieswój — skrót od: zaraz jestem nieswój. [przypis edytorski]
zarazem poznał — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zaraz poznałem. [przypis edytorski]
zarazem sobie powiedziała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: zaraz sobie powiedziałam. [przypis edytorski]
zarazem (starop.) — od razu; niezwłocznie. [przypis edytorski]
zarazem (starop.) — od razu. [przypis edytorski]
zarazem (starop.) — tu: zaraz, od razu. [przypis edytorski]
zarazem (starop.) — zaraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
zarazem (starop.) — zaraz, od razu. [przypis edytorski]
za raz — jednocześnie, naraz. [przypis edytorski]
Zaraz mu służyć będę — daw. forma grzecznościowa o znaczeniu: wrócę do pana za chwilę. [przypis edytorski]
Zaraz mu Starościanka musi dać swe włosy — nawiązanie do obyczaju, zgodnie z którym panna nosi długie włosy, a mężatka krótkie (lub schowane pod czepkiem). [przypis edytorski]
za raz — równoczesnie, razem. [przypis edytorski]
za raz — za jednym razem [przypis edytorski]
zaraz zaś po nim Ziemi szeroka pierś… — Hezjod, Teogonia 116–120. [przypis edytorski]
zardzały — dziś: zardzewiały. [przypis edytorski]
zardzawiałe (daw.) — dziś: zardzewiałe. [przypis edytorski]
zardzawiały — dziś popr.: zardzewiały. [przypis edytorski]
Zaręby Kościelne — wieś położona w powiecie ostrowskim (woj. mazowieckie), niedaleko której mieścił się ośrodek kolonijny Towarzystwa Kolonii Letnich „Michałówka”. [przypis edytorski]
zaręczenie — tu: ubezpieczenie. [przypis edytorski]
za rękę go ciśnie — ściska mu dłoń. [przypis edytorski]
za Regencji — w latach 1715–1723, kiedy władzę we Francji w imieniu małoletniego króla Ludwika XV sprawował książę Filip Orleański. [przypis edytorski]
zarekwirować (z łac. requiro: odczuwać brak czegoś, domagać się) — tu: upatrzyć. [przypis edytorski]
zareński — przybywający zza Renu. [przypis edytorski]
z armaty — tu daw. forma N. lm, dziś popr.: z armatami. [przypis edytorski]
zarno (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zarno — zaraz, od razu. [przypis edytorski]
zaród (daw.) — zalążek, zaczątek. [przypis edytorski]
zaród (daw.) — zalążek, zarodek. [przypis edytorski]
zaródź (daw.) — zaczątek, zalążek. [przypis edytorski]
zaród — zalążek, zaczątek. [przypis edytorski]
zarówno (daw.) — bez różnicy, jednakowo, tak samo. [przypis edytorski]
zarówno (daw.) — bez różnicy. [przypis edytorski]
