Przypisy

upadłszy na ziemię, krew mnie zalała — błąd logiczny i gramatyczny (niezgodność podmiotów dla imiesłowu i osobowej formy czasownika); dziś popr. np. upadłem na ziemię i krew mnie zalała. [przypis edytorski]

upadniony (daw. forma) — dziś: upadły (ten, który upadł). [przypis edytorski]

upad (starop.) — upadek. [przypis edytorski]

upad — upadek; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

upału — według opowieści talmudycznej (Bawa Mecia 86b), Bóg uczynił ten dzień wyjątkowo gorącym, «aby wędrowcy nie trudzili Abrahama, ale gdy ujrzał, że Abraham smuci się tym, iż nie nadchodzą goście, przyprowadził do niego aniołów pod postacią ludzi», zob. Raszi do 18:1. [przypis edytorski]

upały — dziś popr. forma N.lm: upałami. [przypis edytorski]

upamiętać się — dziś: opamiętać się. [przypis edytorski]

upamiętać się — dziś popr.: opamiętać się. [przypis edytorski]

upamiętaj się (daw.) — dziś: opamiętaj się. [przypis edytorski]

upamiętanie (daw.) — dziś: opamiętanie. [przypis edytorski]

upamiętanie — dziś: opamiętanie. [przypis edytorski]

upamintajta się (gw.) — opamiętajcie się. [przypis edytorski]

Upaniszady — najpóźniejsze teksty wchodzące w skład Wed, hinduskich świętych ksiąg, powstałe w VIII–III w. p.n.e., o treści religijno-filozoficznej. [przypis edytorski]

Upaniszady — staroż. teksty indyjskie o treści religijno-filozoficznej będące najpóźniejszą częścią wedyjskiego objawienia. Zawierają podstawowe koncepcje filozoficzne hinduizmu. Odegrały ważną rolę w rozwoju idei duchowych w staroż. Indiach. [przypis edytorski]

u pani Tussaud — w założonym w 1835 r. przez Marie Tussaud londyńskim muzeum figur woskowych przedstawiających sławne osoby. [przypis edytorski]

upartszy — dziś: bardziej uparty. [przypis edytorski]

upas antiar — trucizna przyrządzana z drzewa upas (Antiaris toxicaria), należącego do rodziny morwowatych gatunku występującego w tropikalnej strefie międzyzwrotnikowej, w Azji Płd.-Wsch.; wysokie, wiecznie zielone drzewo o pojedynczych, eliptycznych, sercowatych u nasady liściach, którego mleczny sok zawiera glikozydy nasercowe (antiarynę i antiozydynę); tradycyjnie był stosowany do zatruwania grotów strzał i oszczepów. [przypis edytorski]

upas — trujące drzewo z rodziny morwowo-figowej. [przypis edytorski]

upatrować — dziś popr.: wypatrywać. [przypis edytorski]

upatrować (starop. forma) — dziś: upatrywać; dopatrywać się; tu: pilnować się. [przypis edytorski]

upatrować (starop. forma) — upatrywać; tu: przewidywać. [przypis edytorski]

upatrować (starop. forma) — upatrywać, wypatrywać. [przypis edytorski]

upatrowała (starop. forma) — upatrywała; przewidywała. [przypis edytorski]

upatrzyć (starop.) — dostrzec, zobaczyć. [przypis edytorski]

upatrzyły sobie jego (…) za obiekt (…) zabawy — kontaminacja dwóch zwrotów: „upatrzyć kogoś sobie” oraz: „obrać sobie kogoś jako” (obiekt żartów itp.). [przypis edytorski]

upędzającymi — dziś raczej: pędzącymi. [przypis edytorski]

u Petroniusza — tj. w przypisywanym Gajuszowi Petroniuszowi utworze prozatorskim z I w. n.e. pt. Satyricon, którego najsłynniejszym fragmentem jest scena wystawnej uczty u bogacza Trymalchiona. [przypis edytorski]

uph — hufiec. [przypis edytorski]

uphy — hufce. [przypis edytorski]

upieka — dziś: spieka, upał. [przypis edytorski]

upija [się] wolnością nierozcieńczoną — w starożytnej Grecji wino pito zwykle rozcieńczone. [przypis edytorski]

upior — dziś: upiór. [przypis edytorski]

upiorem — tu: jak upiór. [przypis edytorski]

Upiory — dramat Henrika Ibsena z 1891 r. [przypis edytorski]

upiry — upiory. [przypis edytorski]

Upita — daw. miasteczko, dziś wieś na Litwie, w powiecie kowieńskim, niedaleko Poniewieża. Niegdyś znajdował się w Upicie drewniany zamek warowny wzniesiony dla obrony przed najazdami krzyżackimi, umocniony w XVI w., za Zygmunta Augusta, w wieku XIX zachowały się z niego jedynie ślady. Właścicielem Upity w XVII wieku był Władysław Siciński. [przypis edytorski]

Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis edytorski]

Upita — wieś, dawne miasteczko na Litwie. [przypis edytorski]

upiżmowany — wyperfumowany (piżmo stanowiło ważny składnik perfum). [przypis edytorski]

upłakany [wzrok] (starop.) — tu: załzawione od płaczu oczy. [przypis edytorski]

upłaz — bezdrzewna pochyłość w górach porosła trawą. [przypis edytorski]

upłaz — porośnięty trawą stok górski. [przypis edytorski]

upłaz — poziome lub lekko nachylone spłaszczenie w obrębie ściany skalnej lub stoku pomiędzy częściami stoku (poniżej i powyżej upłazu) o znacznie większym nachyleniu; upłaz daje możliwość przejścia między stromiznami. [przypis edytorski]

Upłaz — prawdopodobnie chodzi o Halę Upłaziańską. [przypis edytorski]

upłaz — rozległy, poziomy lub łagodnie nachylony stok górski; jego część oddzielająca znajdujące się powyżej i poniżej stromizny zbocza. [przypis edytorski]

upłaz — rozległy, poziomy lub łagodnie nachylony stok górski. [przypis edytorski]

upłaz — spłaszczone miejsce na stoku górskim. [przypis edytorski]

upłaz — stok górski porośnięty trawą. [przypis edytorski]

upłaz — stosunkowo płaski stok górski, często porośnięty trawą, oddzielający zbocza o znacznie większym nachyleniu. [przypis edytorski]

upłaz — trawiasty stok górski. [przypis edytorski]

upłazy — spłaszczenie w obrębie skalnej ściany lub stoku. [przypis edytorski]

upłynąć (starop.) — tu: przeminąć. [przypis edytorski]

upłyniony (daw.) — miniony, ubiegły. [przypis edytorski]

upłyniony (daw.) — ubiegły, miniony, przeszły; ten, który upłynął. [przypis edytorski]

upłyniony — miniony. [przypis edytorski]

upłyniony — ten, który upłynął, przeminął. [przypis edytorski]

upłyniony — ten, który upłynął; przeszły. [przypis edytorski]

upłyniony — tu: miniony. [przypis edytorski]

upłynnić — odsprzedać, szczególnie po zaniżonej cenie. [przypis edytorski]

upodoba go sobie — spodoba się jej. [przypis edytorski]

upokorzań się — dziś popr. lp: upokarzania się a. lm bez zaimka zwrotnego: upokorzeń. [przypis edytorski]

upokorzony (daw.) — ten, który odczuwa pokorę. [przypis edytorski]

U polu krynica… (białorus.) — w polu krynica, z niej woda sączy się, młody chłopak, wielki nicpoń. Robić nie chce, ani pracować, tylko pić, hulać, namawiać dziewczęta. [przypis edytorski]

upominek — tu: pamiątka. [przypis edytorski]

upominki — przekazał im wiedzę o rzeczach nieczystych lub wedle innego wyjaśnienia «[bogactwa], które otrzymał z powodu Sary oraz inne dary, które mu ofiarowano, wszystko to dał im, ponieważ nie chciał czerpać z tego korzyści», zob. Raszi do 25:6. [przypis edytorski]

upominki zakładne — pozyskane w wyniku wygrania zakładu lub rozwiązania zagadki. [przypis edytorski]

upor — dziś popr. pisownia: upór. [przypis edytorski]

uporna gorliwość — w oryginale niem. hartnäckigen Fleiß: wytrwała (uparta) pracowitość. [przypis edytorski]

upornie (daw.) — uporczywie. [przypis edytorski]

upornie — dziś popr.: uporczywie. [przypis edytorski]

upornie — dziś popr. uporczywie. [przypis edytorski]

upornie — dziś: uporczywie a. uparcie. [przypis edytorski]

upornie — dziś: uporczywie. [przypis edytorski]

upornie — uporczywie. [przypis edytorski]

upornie — z uporem. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — dziś popr.: uporczywy. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — dziś: uparty; pełen uporu. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — dziś: uporczywy a. uparty. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — uparty. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — uparty, uporczywy; tu: zatwardziały w uporze. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — uporczywy. [przypis edytorski]

uporny — dziś popr. forma: uporczywy a. uparty. [przypis edytorski]

uporny — dziś: uparty. [przypis edytorski]

uporny — dziś: uporczywy. [przypis edytorski]

uporny (starop.) — uporczywy; pełen uporu. [przypis edytorski]

upoważnionymli — konstrukcja z partykułą wzmacniającą li oraz skróconym do końcówki czasownikiem; znaczenie: jestem upoważniony. [przypis edytorski]

upowić — spowić; otulić. [przypis edytorski]

upowicie (przestarz.) — owinięcie, otulenie. [przypis edytorski]

upowita — spowita. [przypis edytorski]

upowszechnion — dziś popr.: rozpowszechniony. [przypis edytorski]

Upper Norwood — obszar w płd. części Londynu, obejmujący położone na wzgórzu dzielnice Bromley, Croydon, Lambeth i Southwark. [przypis edytorski]

Upper Swandam Lane — fikcyjna uliczka w Londynie wzorowana na realnie istniejącej uliczce Swan Lane, w pobliżu Mostu Londyńskiego (London Bridge). [przypis edytorski]

Uppsala — miasto w Szwecji. [przypis edytorski]

Uppsala — szwedzkie miasto, położone w historycznej prowincji Uppland. [przypis edytorski]

upragnieniem — dziś raczej: pragnieniem. [przypis edytorski]

upragniony (starop.) — tu: spragniony. [przypis edytorski]

upragniony — tu: spragniony. [przypis edytorski]

u prawa — w sądzie. [przypis edytorski]

uprawiającym — u Cylkowa 'uprawiaczem'. [przypis edytorski]

uprawlajuszczyj (z ros.) — pełnomocnik. [przypis edytorski]