Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18239 przypisów.
przytwierdził — dziś: potwierdził. [przypis edytorski]
przytwierdzonych zewnątrz — dziś: na zewnątrz. [przypis edytorski]
przytykać — graniczyć. [przypis edytorski]
przy uczcie, uwieńczonych wieńcami z suchej trawy —- z braku kwiatów użyli siana. U Greków było zwyczajem wieńczyć się przy uczcie. [przypis tłumacza]
przy ulicy de Courcelles — mieszkanie rodziców Prousta. [przypis autorski]
przywara (daw.) — wada. [przypis edytorski]
przywara (starop.) — wina, przygana. [przypis redakcyjny]
przywara — wada. [przypis edytorski]
przywara — wada, zła cecha charakteru. [przypis edytorski]
przywarty (daw., gw.) — przymknięty. [przypis edytorski]
przywary — dziś popr. forma N. lm: przywarami. [przypis edytorski]
przywdziać (daw.) — ubrać, tu: ozdobić. [przypis edytorski]
przywdziać sukienkę Lojoli — wstąpić do zakonu jezuitów; Ignacy Loyola (1491–1556) był założycielem zakonu jezuitów. [przypis edytorski]
przy wenie — w dobrym nastroju. [przypis redakcyjny]
przywiązały (daw.) — przywiązany, oddany, wierny. [przypis edytorski]
przywiązańszy — dziś popr.: bardziej przywiązany. [przypis edytorski]
Przywiązano… do sochy — sochą nazywał się w staropolszczyźnie słup, tu mowa o słupie specjalnie przysposobionym do kaźni na dziedzińcu dworskim; przywiązywano doń skazańca i wymierzano mu chłostę. [przypis edytorski]
przy widdyńskim szturmie — w 1789. [przypis edytorski]
przywiedź do skutku (…) radę (starop.) — uskutecznij radę; zrealizuj radę. [przypis edytorski]
przywiedziony — przytoczony, zacytowany. [przypis edytorski]
przywiedziony — tu: przytoczony, wymieniony. [przypis edytorski]
przywierać (daw.) — przymykać. [przypis edytorski]
przywieść (daw.) — przyprowadzić, doprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść (daw.) — przyprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść (starop.) — tu: wziąć w niewolę i w tej roli (więźnia, pojmanego) przyprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść — tu: przytoczyć. [przypis edytorski]
przywieźdź — dziś popr.: przywieść. [przypis edytorski]
przywiezła — dziś popr.: przywiozła. [przypis edytorski]
przywiezłem (gw.) — przywiozłem. [przypis edytorski]
przywiléj Witolda — obacz: w Czackim O Żydach; dattę tego przywileju (w oktawę świętego Jana) wynaleźliśmy w ważném piśmie uczonego prof. Daniłłowicza pt. Opisanie bibliograficzne dotąd znanych exemplarzy Statutu litewskiego (Obacz: „Dziennik Wileński”, t. I, rok 1823, s. 390). [przypis autorski]
przywiléj Zygmunta Augusta mówi (…) — „Ano aczkolwiek to zdawna w tom państwie naszom Wielkom Kniaztwie Litowskom, nighdy niezachowywajet aby Tatarowe, niemajuczy nikotorych wolnostej mieli komu ludi i zemli swoi prodawati, odnoż majuczy na to bacznost' iż tye Tatarowe naszy, potrebujuczy penzej, w nedostatkach swoich, a zwłaszcza w czasy hołodnye, jeduczy na służbu naszu, za sławnojej pameti Korola Jeho Miłosti Otca naszeho pry Cary Zawolskom za Kijew” itd. [przypis autorski]
przywilei — dziś D.lm: przywilejów. [przypis edytorski]
przywilej króla Franciszka I — W większości wydań pism Rabelais'go dołączony jest również przywilej Henryka II, nieco rozciąglejszy, ale niemal identycznej treści. [przypis tłumacza]
przywilej — tu: królewski przywilej, będący zezwoleniem na publikację książki oraz gwarantujący wydawcy monopol na jej drukowanie przez określony okres. [przypis edytorski]
przywilej wieku — wieku XVIII, zwanego rozumnym lub oświeconym. [przypis redakcyjny]
przywiodęć — skrócone: przywiodę ci. [przypis edytorski]
przywiozła go gdzieś tutaj nad rzekę Paktolos — według zwyczaju należało trupa obmyć. [przypis tłumacza]
przywiślańcy — mieszkańcy „Kraju Nadwiślańskiego” (ros. Priwislinskij Kraj); tak po upadku powstania styczniowego rząd carski określał oficjalnie terytorium i mieszkańców daw. Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
przywłaszczając sobie częściowo prawa senatu — senat miał władzę wykonawczą. [przypis tłumacza]
przywłaszczony (starop.) — oddany na własność. [przypis edytorski]
przywłaszczyć (starop.) — oddać; oddać na własność. [przypis edytorski]
przywłaszczyć (starop.) — oddać, przyznać. [przypis redakcyjny]
Przywłaszczył miejsce, miejsce, miejsce moje — Bonifacy VIII, który był papieżem w roku 1300. [przypis redakcyjny]
przywłaszczym uczucie — wyrażenie zgoła tu niejasne; znaczy, zdaje się: wyrazim, damy mu własny, właściwy wyraz. Uczucie, którego nikt nie zdoła wyrazić (słowami), wyrazimy w muzyce. [przypis redakcyjny]
przywłoka (pot.) — ktoś, kto się przywłóczył, niemile widziany przybysz. [przypis edytorski]
przywódca ludowy — mówca posiadający zaufanie ludu, który jego wnioski uchwala. Choćby nie piastował urzędu, jest kierownikiem polityki ludowej i ma ogromny wpływ. Nazywa się taki mąż po grecku demagogiem („wodzem ludu”). Wyraz ten nabrał rychło znaczenia ujemnego („uwodziciela ludu”). [przypis tłumacza]
przywódca — tu: ktoś, kto kogoś do czegoś doprowadził. [przypis edytorski]
przywodzić (daw.) — sprowadzać. [przypis edytorski]
przywodzić (daw.) — tu: przyprowadzać. [przypis edytorski]
przywodzić kogo na co (starop.) — doprowadzać kogo do czego. [przypis edytorski]
przywodzić — przypominać (por. wyrażenie: przywodzić na myśl). [przypis redakcyjny]
przywodzić — tu: przewodzić, dowodzić. [przypis edytorski]
przywodzić — tu: przytaczać, cytować; przypominać. [przypis edytorski]
przywojca — przywódca; przywojcą: dzięki przywódcy. [przypis redakcyjny]
przywojce — dziś popr.: przywódców (por. w. 167). [przypis redakcyjny]
przywoływa — dziś popr. forma: przywołuje. [przypis edytorski]
przywoływam — dziś: przywołuję [przypis edytorski]
przywora (daw.) — przegroda. [przypis redakcyjny]
przywoźne — przywiezione. [przypis edytorski]
przywróciem (starop. forma) — przywrócimy. [przypis edytorski]
przywróciwszy prawa tym, którzy byli skazani na pozbawienie praw obywatelskich — wrócili więc do praw dłużnicy świątyń i państwa, np. oligarchowie z 411 r. skazani na wysokie kary pieniężne i wpisani na listy dłużników państwowych, skazani za postępki w służbie u oligarchów lub nawet za samą służbę; zastanowiono procesy o zdawanie rachunków z pieniędzy państwowych i ze sprawowania urzędów. Nie objęto amnestią skazanych za zdradę, zbiegłych do nieprzyjaciela, potępionych w procesach o morderstwo. [przypis tłumacza]
przywrzeć (daw.) — przymknąć. [przypis edytorski]
przywrzeć — przymknąć. [przypis edytorski]
przy wszystkich Białowieżach — aluzja do polowań, które w Puszczy Białowieskiej odbywali wspólnie dygnitarze Polski i Niemiec hitlerowskich. [przypis edytorski]
przywtarzać (daw.) — wtórować, zgadzać się. [przypis edytorski]
przywtórzyć (daw.) — wtórować, zgodzić się. [przypis edytorski]
przywtórzyć komuś — wtórować komuś; potwierdzać to, co zostało powiedziane. [przypis edytorski]
przywykł był — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: przywykł wcześniej (uprzednio, dawniej). [przypis edytorski]
przywykli do lekceważenia nagany i do bezwstydu — Ksenofont jest przeciwnikiem greckiego zwyczaju kochania się mężczyzn w chłopcach. [przypis tłumacza]
przywyknienie (daw.) — przyzwyczajenie. [przypis edytorski]
przywyknienie — nawyk. [przypis edytorski]
przyźba a. przyzba — wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej, często obłożony kamieniami a. deskami; daw. ludzie na wsi zwykli odpoczywać siedząc na przyzbie i mając za oparcie ścianę chałupy. [przypis edytorski]
przyźba właśc. przyzba — podmurówka wokół domu; wał ziemny, często obłożony kamieniami itp. [przypis edytorski]
przyźba — własc. przyzba: wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej. [przypis edytorski]
przyżenąć (daw.) — przygnać, przygonić. [przypis edytorski]
przyzba a. przyźba (daw.) — wał ziemny dokoła podmurówki chaty wiejskiej. [przypis edytorski]
przyzba (daw.) — wał ziemny dookoła podmurówki chaty wiejskiej. [przypis edytorski]
przyzba (gw.) — wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej. [przypis edytorski]
przyzba — ława usypana z ziemi i gliny wzdłuż zewnętrznej ściany domu; dawniej ludzie na wsi zwykli odpoczywać, siedząc na przyzbie i mając za oparcie ścianę chałupy. [przypis edytorski]
przyzba — wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej, często obłożony kamieniami a. deskami; daw. ludzie na wsi zwykli odpoczywać siedząc na przyzbie i mając za oparcie ścianę chałupy. [przypis edytorski]
przyzba — wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej, na którym można było usiąść. [przypis edytorski]
przyzba — wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemi usypanej dookoła podmurówki chaty. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemi, usypany wokół podmurówki chałupy. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemny otaczający podmurówkę domu. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemny przy podmurówce, często z miejscem do siedzenia, np. ławeczką, przy daw. chacie wiejskiej. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemny usypany wokół podmurówki chaty. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemny wokół chaty wiejskiej. [przypis edytorski]
przyzba — wał ziemny wokół podmurówki wiejskiej chaty. [przypis edytorski]
przyzbica — przyzba, wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej, na którym można było usiąść. [przypis edytorski]
przyzierać się (daw., gw.) — przyglądać się. [przypis edytorski]
przyznać synem (daw.) — uznać za syna. [przypis edytorski]
Przyznaję (…) że z tego powodu popsuły się nasze stosunki — Ajschines wyszydzał nietowarzyskość Demostenesa, jaką sarkastyk naraził sobie kolegów drugiego poselstwa. [przypis tłumacza]
przyznam się być mówcą — dziś: przyznam, że jestem mówcą. [przypis edytorski]
przyznanie w roku ubiegłym praw wyborczych kobietom w Finlandii — utworzone po wojnie rosyjsko-szwedzkiej Wielkie Księstwo Finlandii było autonomiczną prowincją Imperium Rosyjskiego, w której rosyjskiego monarchę reprezentował generał-gubernator jako namiestnik. W 1906 w Wielkim Księstwie Finlandii dokonano zmian ustrojowych, m.in. wprowadzono w pełni demokratyczny parlament (Eduskunta). 1 czerwca 1906 obywatelki otrzymały zarówno czynne, jak i bierne prawa wyborcze, tj. mogły być wybierane do nowo utworzonego parlamentu. Pełną niepodległość Finlandia uzyskała w roku 1917. [przypis edytorski]
przyzostać (daw., gw.) — pozostać, zostać na jakiś czas. [przypis edytorski]
przyzostać (daw.) — zmierzając gdzieś, zatrzymać się, pozostać w tyle. [przypis edytorski]
przyzostać (daw.) — zostać przy nim. [przypis edytorski]
przyzowę — dziś popr.: przyzwę. [przypis edytorski]
Przyzwalają na to i wielcy a zbożni (Bóg to wie) teologowie — byli niektórzy teologowie, którym z prywatnego zdania zdały się pewne okoliczności pozwalające upomnieniu się krzywdy pojedynkiem, lecz te prywatne zdania publiczną powagą znosi concilium trydentskie [sobór trydencki — Red.WL] sess. 25. c. 19. naznaczając karę klątwy i wiecznej infamii na pojedynkujących, i razem stanowi, ażeby ci, którzy zginą podczas pojedynku, nie byli nigdy chowani na miejscu świętym, przyłączywszy karę klątwy na tych, którzy patrzą lub radzą lub miejsca na swoich gruntach pozwalają. Potem Aleksander VII potępił niektóre propozycje, a Benedykt XIV wszystkie tak, iż żadnej okoliczności i przyczyny nie zostawił, która by pojedynkom bynajmniej sprzyjać mogła, w bulli swojej zaczynającej się: Detestabilem, wydanej roku 1752 d. 10. Nov. — prócz obrony życia, jeżeli innym sposobem zachować kto nie mógłby, i czasu wojny z nieprzyjacielem za pozwoleniem hetmana. [przypis edytorski]
