Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11143 przypisów.
kambuz — pomieszczenie kuchenne na statku. [przypis edytorski]
kambuz — pomieszczenie lub jego wydzielona część przeznaczona do przygotowywania posiłków na statku; kuchnia okrętowa. [przypis edytorski]
Kambyzes II (zm. 522 p.n.e.) — król Persji (od 530 p.n.e.) z dynastii Achemenidów, syn i następca Cyrusa II Wielkiego; w 525 p.n.e. zdobył Egipt i zapoczątkował pierwsze panowanie perskie w tym kraju. [przypis edytorski]
Kambyzes I (ok. 600–559 p.n.e.) — perski król Anszanu, krainy w zach. Iranie, ojciec króla Cyrusa II Wielkiego. Należy go odróżniać od jego bardziej znanego wnuka Kambyzesa II, zdobywcy Egiptu. [przypis edytorski]
kamcha a. chamcha — daw. tkanina jedwabna, rodzaj brokatu, sprowadzana do Polski w XV–XVII w. z Turcji. [przypis edytorski]
kamcha (daw.) — adamaszek, atłas. [przypis redakcyjny]
Kamczadał — mieszkaniec Kamczatki. [przypis edytorski]
Kamczadalowie — nazwa przypisywana paleoazjatyckim ludom zamieszkującym Kamczatkę. [przypis edytorski]
kamea — kamień z płaskorzeźbą jaśniejszą od tła. [przypis edytorski]
kamea — ozdoba kamienna z wypukłą rzeźbą jaśniejszą od tła. [przypis edytorski]
kamea — szlachetny a. półszlachetny kamień ozdobiony wypukłą płaskorzeźbą, często przedstawiającą profil jakiejś osoby; w 2 poł. XIX w. brosze z kameą były popularnym elementem stroju wytwornych dam. [przypis edytorski]
kamea — szlachetny a. półszlachetny kamień ozdobiony wypukłą płaskorzeźbą. [przypis edytorski]
kamea — szlachetny kamień ozdobiony wypukłym reliefem. [przypis edytorski]
kamea — wypukła rzeźba w szlachetnym lub półszlachetnym kamieniu. [przypis edytorski]
kamea (z wł.) — ozdoba z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z płaskorzeźbą, często portretową. [przypis edytorski]
kamea (z wł.) — ozdoba z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z płaskorzeźbą. [przypis edytorski]
kameduła — członek zakonu o bardzo surowej regule, zobowiązany do życia pustelniczego i trwania w milczeniu; kameduli zbierają się tylko na modlitwy. [przypis edytorski]
kameduła — członek zakonu o bardzo surowej regule, zobowiązany do życia pustelniczego i trwania w milczeniu. [przypis edytorski]
kameduł — członek zakonu o surowej regule, zobowiązany do umartwień i długotrwałego milczenia. [przypis redakcyjny]
kameduli — [nazwa] od miejscowości Camaldoli we Włoszech: zakonnicy zmienionej reguły św. Benedykta. [przypis redakcyjny]
kameduli — zgromadzenie zakonne utworzone ok. 1012 przez św. Romualda z Camaldoli. [przypis edytorski]
Kameldoł — Camaldoli w Apeninach, słynny klasztor, kolebka kamedułów. [przypis redakcyjny]
kamelia — krzew o dużych, białych lub różowych kwiatach. [przypis edytorski]
kamelia — krzew o dużych, białych lub różowych kwiatach; też: kwiat tej rośliny [przypis edytorski]
kamelia — kurtyzana; por. powieść i sztuka Aleksandra Dumas (syna) pt. Dama kameliowa. [przypis edytorski]
kamelia — kwiat o białych, różowych lub krwistoczerwonych płatkach, symbol m.in. wiecznej miłości. [przypis edytorski]
kamelia — pochodzący ze wsch. Azji krzew o dużych, białych lub różowych kwiatach; też: kwiat tej rośliny. [przypis edytorski]
Kameliard — zapisywane jako: Cameliard, Carmalide, Tamalide itp., kraina z legend arturiańskich: królestwo młodej księżniczki Ginewry , rządzone przez jej ojca, króla Leodegransa. [przypis edytorski]
kamelizować a. kameryzować — wysadzać drogimi kamieniami. [przypis redakcyjny]
kamelizowaną — wyd. lwow[skie] ma: kameryzowaną. [przypis redakcyjny]
kamelorowy a. kamelarowy (niem. Kameelhaar) — z wełny wielbłądziej. [przypis redakcyjny]
kamelorowy (daw.) — zrobiony z kameloru; kamelor (z niem. Kamelhaar: wełna wielbłądzia): grube nici wełniane. [przypis edytorski]
Kamena (mit. rzym.) — nimfa źródła, obdarzona darem wieszczym, odpowiednik Muzy z mit. gr. [przypis edytorski]
Kameny (mit. gr.) — nimfy źródeł, później utożsamione z muzami. [przypis edytorski]
Kameny (mit. rzym.) — nimfy źródeł, później utożsamione z muzami. [przypis edytorski]
Kameny — Muzy. [przypis redakcyjny]
kameowy — taki jak na kamei, ozdobie z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z wypukłą płaskorzeźbą, często przedstawiającą profil jakiejś osoby. [przypis edytorski]
kamera (daw.) — pokój, pomieszczenie. [przypis edytorski]
kamera (daw.) — zamknięte pomieszczenie. [przypis edytorski]
Kameraden (niem.) — koledzy. [przypis edytorski]
Kameradschaft (niem.) — koleżeństwo. [przypis edytorski]
kameradschaft (z niem.) — koleżeństwo. [przypis edytorski]
Kamerale — Verwaltungs- und Wirtschaftslehre. [przypis edytorski]
kameralista — zwolennik kameralizmu w ekonomii, doktryny rozwiniętej w XVII–XVIII w. w Niemczech i Austrii, uznającej za nadrzędny cel polityki gospodarczej państwa pełne wykorzystanie zasobów ludzkich i zdolności produkcyjnych w celu zwiększenia dochodów władcy. [przypis edytorski]
kamera — tu: pomieszczenie. [przypis edytorski]
kamerdynery — dziś popr.: kamerdynerzy. [przypis edytorski]
kamerdyn — popr.: kamerdyner, osobisty służący pokojowy pana. [przypis edytorski]
kamerher (z niem. Kammerherr) — szambelan dworu. [przypis edytorski]
kamerher (z niem.) — szambelan dworu. [przypis edytorski]
kamerjunkier — młodszy szambelan. [przypis edytorski]
kamerjunkier (z niem.) — niższy urzędnik dworski w Rosji carskiej. [przypis edytorski]
kamerpaź (z niem.) — paź nadworny, pełniący służbę przy boku monarchy. [przypis edytorski]
kamerton — urządzenie wydające dźwięk o stałej wysokości, używane do strojenia instrumentów. [przypis edytorski]
kamerton (z niem.) — urządzenie wydające wzorcowy ton, do którego dostraja się instrumenty muzyczne. [przypis edytorski]
kameryzowaną — wysadzaną drogimi kamieniami. [przypis redakcyjny]
kameryzowany — wysadzany drogimi kamieniami. [przypis edytorski]
Kamet — szczyt w Himalajach, położony w stanie Uttarakhand w Indiach, blisko granicy z Chinami; także: potężny lodowiec zstępujący z tego szczytu. [przypis edytorski]
kamfinowy ogarek — ogarek olejowy; kamfina (daw.): olejek terpentynowy zmieszany z alkoholem. [przypis edytorski]
kamfora — substancja o charakterystycznym, ostrym zapachu, stosowana zewnętrznie jako lek rozgrzewający i przeciwbólowy. [przypis edytorski]
kamfora — substancja o charakterystycznym, ostrym zapachu, stosowana zewnętrznie jako lek rozgrzewający i przeciwbólowy; w temperaturze pokojowej zmienia się w gaz, stąd wyrażenie „znikać jak kamfora”. [przypis edytorski]
kamfora — substancja o charakterystycznym, ostrym zapachu, szybko ulatniająca się, stosowana zewnętrznie jako lek rozgrzewający i przeciwbólowy. [przypis edytorski]
kamgarnowy — wykonany z kamgarnu: wełnianej przędzy dobrego gatunku; gładka tkanina z wełny czesankowej. [przypis edytorski]
kamgarn — tkanina z wełny czesankowej, dosyć gruba i mocna; używana dawniej na galowe i wyjściowe mundury wojskowe i policyjne, rzadziej na ubrania cywilne. [przypis edytorski]
kamica nerkowa (moczowa) — choroba polegająca na powstawaniu złogów (tzw. „kamieni”) w nerkach lub drogach moczowych na skutek wytrącania się związków chemicznych obecnych w moczu. [przypis edytorski]
Kamicione de Pazzi — zabił Ubertina, swojego krewnego. [przypis redakcyjny]
kamiéńmi — dziś popr. forma N. lm: kamieniami. [przypis edytorski]
kamień boloński — spat, odmiana baru, czyli barytu, znajdująca się blisko Bolonii w górze Paterno. Odmiana ta sproszkowana, ogrzana, a następnie wystawiona na działanie promieni słonecznych, ma własność fosforyzowania, czyli świecenia w ciemności. [przypis redakcyjny]
Kamieńca — w książce czytamy „kamienia”, co jest najpewniej błędem, pochodzącym ze złego odczytu rękopisu, bo zamek nazywano zawsze Kamieńcem. [przypis redakcyjny]
kamieńc (daw. forma) — 2. przypadek [tj. D.] lm.; kamienic. [przypis redakcyjny]
kamień ciosowy — ociosany, prostopadłościenny blok kamienny. [przypis edytorski]
kamień — daw. jednostka masy, około 12 kg. [przypis edytorski]
kamień — dawna jednostka wagi, nazwa pochodzi od kamieni będących częścią żaren. [przypis edytorski]
kamień filozoficzny — domniemany środek, który według alchemików średniowiecznych miał posiadać cudowne własności przemiany metali nieszlachetnych w szlachetne. Próby uzyskania kamienia filozoficznego były oczywiście bezskuteczne, przyczyniły się jednak do stworzenia podstaw naukowych chemii. [przypis redakcyjny]
kamień filozoficzny — legendarna substancja, zdolna do zmieniania metali nieszlachetnych w złoto. [przypis edytorski]
Kamień — gród w pobliżu Opola. [przypis edytorski]
Kamień — jest kilkanaście wsi tej nazwy w różnych okolicach Polski; może chodzi o Kamień pod Miechowem, w niedalekim sąsiedztwie, i dlatego nie ma bliższego określenia. [przypis redakcyjny]
kamieńmi — dziś popr. forma: kamieniami. [przypis edytorski]
kamieńmi — dziś popr. forma N. lm: kamieniami. [przypis edytorski]
Kamień na kamieniu — Mk 13, 2. [przypis tłumacza]
kamień srebra — talent, staroż. jednostka wagi i wartości (wg wagi kruszcu), używana w Mezopotamii, przyjęta na Bliskim Wschodzie, następnie przez Greków i Rzymian; w staroż. Izraelu talent (hebr. kikkar) to ok. 35 kg. [przypis edytorski]
kamień węgielny — w tradycyjnej architekturze drewnianej: kamień, na którym opiera się węgieł (bądź: węgło), czyli narożnik ściany; przen.: pierwszy kamień, uroczyście kładziony podczas budowy. [przypis edytorski]
kamień z Rosetty — kamień z inskrypcjami po grecku i egipsku z roku 196 p.n.e., dotyczącymi faraona Polomeusza V, który pozwolił na odczytanie hieroglifów egipskich przez Jean-François Champolliona (1822). [przypis edytorski]
Kamienica a. Kamienica Nawojowska — rzeka, prawy dopływ Dunajca. [przypis edytorski]
kamienica Pod Murzynami a. Pod Etiopami — zabytkowa kamienica przy ul. Floriańskiej 1 w Krakowie, u wylotu tej ulicy na Rynek Główny, przy płn. narożniku placu Mariackiego; jej nazwa pochodzi od XVI-wiecznej płaskorzeźby przedstawiającej dwóch czarnoskórych Afrykańczyków, stanowiącej godło mieszczącej się tam wówczas apteki o nazwie „Ad Aethiopes”. Starożytni Grecy i Rzymianie nazw: Etiopia, Etiopowie używali na określenie wszystkich terenów i ludów na południe od Egiptu, określenie „Etiop” w znaczeniu „czarny człowiek” funkcjonowało w Europie również w późniejszych stuleciach. [przypis edytorski]
Kamienica — wieś w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim. [przypis edytorski]
kamienice — dziś popr. forma D.lp: kamienicy. [przypis edytorski]
kamienicy pod Krzysztofory — istnieje dotąd pod tą samą nazwą kamienica narożna w rynku od ulicy Szczepańskiej. [przypis redakcyjny]
Kamieniec, daw. Kamieniec Litewski, (brus. Камянец) — miasto w dzisiejszej zachodniej Białorusi. [przypis edytorski]
Kamieniecki, Ludwik (1758–1816) — polski wojskowy; uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 i powstania kościuszkowskiego; od 1794 generał; bliski współpracownik i towarzysz walk ks. Józefa Poniatowskiego; mąż Marianny z Czerskich, po pierwszym mężu: Trębickiej. [przypis edytorski]
Kamieniec Podolski — miasto i zamek w płd.-zach. części Ukrainy, ok. 140 km na południe od Tarnopola i Zbaraża; naturalna twierdza w zakolu rzeki Smotrycz opierała się oblężeniom tureckim i kozackim aż do 1672; po panowaniu tureckim (1672–1699) pozostał w Kamieńcu muzułmański minaret przy katedrze św. Piotra i Pawła. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Kamieniec Podolski (…) taki warowny, że go siła ludzka nie dobędzie — w 1672 r. twierdzę zdobył sułtan turecki Mehmed IV dowodzący ponad stutysięczną armią, co zostało opisane przez Henryka Sienkiewicza w Panu Wołodyjowskim. Podczas 27-letniej okupacji Turcy dobudowali do katedry kamienieckiej minaret, który stoi tam do dziś. [przypis edytorski]
Kamieniec Podolski — twierdza nad Smotryczem, poddała się 29 sierpnia. [przypis redakcyjny]
Kamieniec — w oryginale: Ilsenstein (ściana góry Brocken). [przypis edytorski]
kamienie czernili. Tedy nie można już było widzieć ich z daleka — znakomita obserwacja. Dlatego też Mickiewicz w powietrzu nie widział czarnych kończyn skrzydeł bocianich, gdy pisał: „(bocian) rozwinął białe skrzydła, wczesny sztandar wiosny”. [przypis tłumacza]
kamienie indyjskie — w XVIII w. jedynym dostawcą najcenniejszych drogich kamieni były Indie Wschodnie; Ameryka płd. i Syberia dostarczały tylko mniej cenionych. [przypis redakcyjny]
kamienie milowe tej drogi — autor wymienił tu miasta, w których po roku 1919 odbywały się negocjacje poświęcone spłatom reparacji przez Niemcy. [przypis edytorski]
kamienie młyńskie — młyn ręczny składał się z dwóch kamieni: dolny był nieruchomy, górny obracano korbą, wprawioną w ruch ręką człowieka, lub za pomocą zaprzęgniętego do niej osła. O takich górnych kamieniach tu mowa. [przypis tłumacza]
Kamienie mogą stać się dziećmi Abrahama — Mt 3, 9. [przypis tłumacza]
kamieniem rzucał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: kamienie rzucałem. [przypis edytorski]
kamienie — tj. meteoryty. [przypis edytorski]
