Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 112284 przypisów.
taksa — stawka. [przypis edytorski]
taksa — stawka, urzędowo ustalona stawka, opłata za usługę. [przypis edytorski]
taksator — rzeczoznawca ustalający cenę (taksę) czegoś. [przypis edytorski]
taksator — rzeczoznawca ustalający cenę (taksę) czegoś. [przypis edytorski]
taksica — mianem „taks” określa się jamnika polującego na borsuki, chodzi prawdopodobnie o samicę tej psiej rasy. [przypis edytorski]
Tak się Duchowi ś. podoba i nam — Dz 15, 28. [przypis edytorski]
tak się robią (daw.) — dziś popr. tylko z imiesłowem przymiotnikowym biernym: tak jest robiona, albo z formą bezosobową czasownika: tak się ją robi. [przypis edytorski]
tak się sprawia — tak się zachowuje. [przypis edytorski]
tak się wszystkiem zdało (starop.) — tak wszyscy uważali [za słuszne]. [przypis edytorski]
tak się wydaję — takim się wydaję; na takiego wyglądam. [przypis edytorski]
Taksila — staroż. miasto w ob. płn. Pakistanie. [przypis edytorski]
taks — jamnik. [przypis edytorski]
Tak skłóceni Grecy zawierali przymierze, gdy nadciągali Persowie — wojny grecko-perskie toczone były w pierwszej połowie V wieku p.n.e., a w ich trakcie helleńskie miasta-państwa (polis) zawierały pomiędzy sobą rozmaite sojusze, w obrębie których często dochodziło do niezgody wśród Greków. [przypis edytorski]
tak słabych obicia — dziś popr. B.lm: (…) obić. [przypis edytorski]
tak słychać (starop.) — tu w znaczeniu: takie chodzą słuchy. [przypis edytorski]
taksometr — dziś: taksówka. [przypis edytorski]
taksować — oceniać kogoś, określać cenę. [przypis edytorski]
taksować — oceniać. [przypis edytorski]
taksować — oceniać wartość, szacować, wyceniać. [przypis edytorski]
taksować — patrzeć oceniając. [przypis edytorski]
taksować — tu: obłożyć podatkami. [przypis edytorski]
Tak spętają pany i pożoną jako barany w cudze strony — swobodna interpretacja Lm 1, 6 wg Wulgaty (w tłum. Wujka: „stały się książęta jej jako barani nie najdujący paszy, i poszli bez siły przed obliczem goniącego”). [przypis edytorski]
tak strasznie znużony — w oryg. niem. Ich bin zum sterben müde: jestem śmiertelnie zmęczony. [przypis edytorski]
taksysa (daw.) — dziś: taksówka. [przypis edytorski]
Ta, którą jedną z cór Zeusa (…) nazywa lud — Dike, córka Zeusa i Temidy, bogini sprawiedliwości i porządku moralnego w świecie. [przypis edytorski]
Ta, która głowę węża starła — tj. Matka Boska, która pokonała Szatana; nawiązanie do słów skierowanych przez Boga do węża-Szatana w Biblii: „Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie i niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę” (Rdz 3,15); w XVII w. funkcjonował jeszcze omyłkowy przekład: „ona zmiażdży ci głowę”. [przypis edytorski]
Tak, to na was patrzy! — Tak, to do was podobne. [przypis edytorski]
tak to umowę (…) trzymają (starop.) — tak to się dotrzymuje umowy (pytanie retoryczne, stanowiące przymówkę). [przypis edytorski]
takt — tu: rytm. [przypis edytorski]
tak — tu w znaczeniu: więc, zatem, wtedy. [przypis edytorski]
takuara — pospolity gatunek trzciny. [przypis edytorski]
Tak uczynili Turcy z Grecją — mowa o przeniesieniu stolicy państwa Turków osmańskich do Konstantynopola, po jego zdobyciu w 1453. [przypis edytorski]
Tak was pogruchocę, mówi Pan Bóg, jako ten garniec, którego skorupki spoić się i naprawić nie mogą — Jr 19, 11. [przypis edytorski]
także bym mówiła — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy tak bym mówiła. [przypis edytorski]
Także Cyrus, gdy także Panteą, piękną barzo panią, pojmawszy gdzieś, do wojska przywiedziono, namawiał go Araspo (…) — Ksenofont, Cyropedia (Wychowanie Cyrusa), V 1, 2–18; Panthea była żoną Abradatasa, sprzymierzeńca pokonanych przez Cyrusa Asyryjczyków, stąd obawy króla, że zobaczywszy ją, mógłby się zakochać i nie zwrócić jej mężowi. [przypis edytorski]
także — czy tak. [przypis edytorski]
także (daw.) — też; a to dopiero. [przypis edytorski]
także (…) przystoi — czy tak przystoi (konstrukcja z partykułą pytającą -że). [przypis edytorski]
także — tak z partykułą pytającą -że. [przypis edytorski]
Także — „tak” z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
także — tak z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
także to (…) mroczy — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy to tak mroczy (wam pycha rodowa umysł); czyż aż tak mroczy itd. [przypis edytorski]
także — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy tak, czyż tak. [przypis edytorski]
także — tu: konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy tak. [przypis edytorski]
także — tu: konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: to tak? [przypis edytorski]
także — tu: tak bardzo, do tego stopnia. [przypis edytorski]
także — tu: tak właśnie; (więc) w taki sposób. [przypis edytorski]
także — tu: w taki sposób; więc tak. [przypis edytorski]
Tak zaczyna się film (…) życie jest także udźwiękowione — autor zwraca uwagę na udźwiękowienie, gdyż filmy dźwiękowe pojawiły się dopiero na przełomie lat 20. i 30. XX w., dekadę przed powstaniem tekstu. [przypis edytorski]
Tak zapędzonym na chrapy i rowy — w pierwotnej tekstu wersji w tym miejscu fragment: „W nieznanym kraju, znienacka, w pomroku, / Gdy ich żelazo i ogień powita, / Pewno rajtary nie dostoją kroku: / Zaczem lud pieszy weźmiem pod kopyta”. [przypis edytorski]
tak z przyczyny obcych, jak własnych rodaków — w 1037 r. na Mazowszu utworzył własne państwo (m.in. bijąc własną monetę, przetrwało do jego śmierci w 1047 r.) Miecław (także: Masław), daw. cześnik króla Mieszka II, następnie kontestujący władzę Piastów, przeciwstawił się powracającemu z wygnania Kazimierzowi Odnowicielowi (1039) i wystąpił przeciw niemu zbrojnie, jednak został pokonany w bitwie pod Pobiedziskami na terenie Wielkopolski w 1041 r., a następnie w 1047 r. na terenie Mazowsza; Kazimierza Odnowiciela wspierał w tych walkach książę ruski Jarosław I Mądry. [przypis edytorski]
Tak (z ros.) — tu: więc, a zatem. [przypis edytorski]
tak zwanego enjambment, tj. przeniesienia myśli z jednego wiersza do drugiego — środek zwany dziś po polsku przerzutnią. [przypis edytorski]
tałałajstwo (przestarz.) — męty społeczne, hołota, motłoch. [przypis edytorski]
tałatajstwo — hołota, hałastra, motłoch. [przypis edytorski]
tałatajstwo — hołota, hałastra. [przypis edytorski]
tałatajstwo — hołota, motłoch. [przypis edytorski]
tałesa — dziś popr. forma: tałesu. [przypis edytorski]
tałes — duży, prostokątny materiał nakładany do modlitwy na głowę lub ramiona, w którego rogach znajdują się frędzle (cicis). [przypis edytorski]
tałes (jid.) a. talit (hebr.) — prostokątna chusta nakładana na głowę, bądź ramiona, w czasie modlitwy przez wyznawców judaizmu. Chusta jest przeważnie biała z czarnymi, bądź granatowymi pasami oraz z frędzlami (cicit a. cyces) na rogach. [przypis edytorski]
tałes (jid.) a. talit (hebr.) — szal modlitewny; prostokątna chusta nakładana na głowę bądź ramiona w czasie modlitwy przez wyznawców judaizmu; przeważnie biała z czarnymi a. granatowymi pasami oraz z frędzlami (cicit a. cyces) na rogach. [przypis edytorski]
tałes kotn — mały tałes, kaftanik z cyces noszony na co dzień. [przypis edytorski]
tałes — szal modlitewny. [przypis edytorski]
talar biały — srebrna moneta. [przypis edytorski]
talar — dawna duża srebrna moneta o stosunkowo dużej wartości. [przypis edytorski]
talar — dawna duża srebrna moneta o stosunkowo dużej wartości; w oryginale: écu, francuski odpowiednik talara, równy trzem liwrom. [przypis edytorski]
talar — dawna duża srebrna moneta. [przypis edytorski]
talar — dawna moneta srebrna o stosunkowo dużej wartości. [przypis edytorski]
talar — duża moneta srebrna, bita od XV w. [przypis edytorski]
talar — duża moneta srebrna, bita w Europie od XV w. [przypis edytorski]
talar — duża srebrna moneta, początkowo stanowiąca równowartość złotego dukata, bita od XV w. w różnych krajach europejskich; w Polsce przetrwała w obiegu do II poł. XIX w. [przypis edytorski]
talar — moneta srebrna, używana w Europie od końca XV wieku. [przypis edytorski]
talar — srebrna moneta o znacznej wartości; bita od końca XV w., początkowo na terenie środkowej Europy. Słowo talar użyte w kontekście midrasza jest anachronizmem. [przypis edytorski]
talar — srebrna moneta. [przypis edytorski]
talar — srebrna moneta używana w Europie od XV w. [przypis edytorski]
talar — w oryginale: écu, w XIX w. potoczna nazwa srebrnej monety pięciofrankowej. [przypis edytorski]
talary — dziś popr. forma N. lm: talarami. [przypis edytorski]
talary — tu: duże krążki, od nazwy dużej srebrnej monety. [przypis edytorski]
talenta — dziś popr. forma B.lm: talenty. [przypis edytorski]
talent — grecka jednostka monetarna i zarazem miara wagi kruszcu. [przypis edytorski]
talent — staroż. jednostka płatnicza. [przypis edytorski]
talent — staroż. jednostka wagi i wartości (wg wagi kruszcu); ateński talent miał wagę ok. 26 kg i jako jednostka wartości odpowiadał tej ilości czystego srebra. [przypis edytorski]
talent — staroż. jednostka wagi i wartości (wg wagi kruszcu), licząca od ok. 26 do ok. 37 kg. [przypis edytorski]
talent — starożytna jednostka płatnicza, ok. 26 kilogramów złota lub srebra; tu słowo występuje w liczbie podwójnej. [przypis edytorski]
talent — starożytna jednostka wagi i wartości, używana na Bliskim Wschodzie, następnie przyjęta przez Greków i Rzymian; talent miał wagę ok. 30 kg i jako jednostka wartości odpowiadał tej ilości czystego srebra. [przypis edytorski]
talent — starożytna jednostka wagi, używana w Mezopotamii, przyjęta na Bliskim Wschodzie, następnie przez Greków i Rzymian. Zależnie od kraju talent był równy od 27 do 32 kilogramów. Dzielił się na 60 min. [przypis edytorski]
taler — właśc. talar, srebrna moneta obiegowa wartości 8 złotych polskich. [przypis edytorski]
Tales (…) handel, który w jednym roku przyniósł mu (…) bogactwa — Tales dorobił się dużego majątku przewidując urodzaj oliwek i wcześniej wydzierżawiając prasy do tłoczenia (Diogenes Laertios, Tales [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 26). [przypis edytorski]
Talestris — legendarna królowa Amazonek, która z oddziałem swoich wojowniczek miała przybyć do Aleksandra Wielkiego, aby spłodzić z nim dzielne i mądre potomstwo. [przypis edytorski]
Tales z Miletu — filozof i matematyk grecki z VII/VI w. p.n.e., przedstawiciel jońskiej szkoły filozofii przyrody. [przypis edytorski]
Tales z Miletu, Pittakos z Mytileny, Bias z Prieny, Solon z Aten, Kleobulos z Lindos, Myson z Chen, Chilon ze Sparty (VII–VI w. p.n.e.) — do siedmiu mędrców w tradycji antycznej powszechnie zaliczano pierwszą czwórkę z nich; w innych źródłach starożytnych zamiast Kleobulosa, Mysona oraz Chilona wymienia się inne postacie. [przypis edytorski]
Tales z Miletu (VII/VI w. p.n.e.) — filozof i matematyk grecki, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody, pionier racjonalnego podejścia do badań przyrodniczych, uznawany za inicjatora nauki greckiej. Uważał, że prazasadą (arché) wszystkich bytów jest woda. [przypis edytorski]
Tales z Miletu (VII/VI w. p.n.e.) — filozof i matematyk grecki, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody, pionier racjonalnego podejścia do badań przyrodniczych, uznawany za inicjatora nauki greckiej. [przypis edytorski]
Tales z Miletu (VII/VI w. p.n.e.) — filozof i matematyk grecki, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody, pionier racjonalnego podejścia do badań przyrodniczych, uznawany za inicjatora nauki greckiej; zaliczany do siedmiu mędrców starożytnej Grecji. [przypis edytorski]
Tales z Miletu (VII/VI w. p.n.e.) — filozof i matematyk grecki, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody, pionier racjonalnego podejścia do badań przyrodniczych, uznawany za inicjatora nauki greckiej; zaliczany do siedmiu mędrców starożytnej Grecji; przypisywano mu m.in. zmianę biegu rzeki Halys (ob. Kizilirmak), w celu jej sforsowania przez armię Krezusa, pomiar wysokości piramid na podstawie długości ich cienia; żeby udowodnić krytykom, że swoją inteligencję mógłby wykorzystać także do zdobycia bogactwa, w przewidywaniu wyjątkowego urodzaju oliwek wyprzedzająco wynajął wszystkie miejscowe prasy do wyciskania oliwy, po czym wiele zarobił na ich odnajmowaniu. [przypis edytorski]
Tales z Miletu (VII/VI w. p.n.e.) — filozof i matematyk grecki, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody, pionier racjonalnego podejścia do badań przyrodniczych, uznawany za inicjatora nauki greckiej; uważał, że prazasadą (arché) wszystkich bytów jest woda. [przypis edytorski]
Talia i Melpomena (mit. gr.) — Talia to muza opiekuńcza komedii, zaś Melpomena to muza komedii. [przypis edytorski]
Talia, Kaliopa, Euterpe i Polihymnia, a Erato (mit. gr.) — muzy opiekuńcze: komedii, poezji epickiej, poezji lirycznej, poezji sakralnej i hymnicznej oraz poezji miłosnej. [przypis edytorski]
Talia (mit. gr.) — muza komedii. [przypis edytorski]
Talia (mit. gr.) — muza opiekuńcza komedii. [przypis edytorski]
