Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156878 przypisów.

namykać poły — zamknąć dolne fragmenty rozpiętego płaszcza. [przypis edytorski]

namyśliwać się (starop. forma) — dziś popr.: namyślać się. [przypis edytorski]

na myśl rozkoszy — na myśl o rozkoszy. [przypis edytorski]

na najwięcej — na największe zbrodnie. [przypis redakcyjny]

na nasad zabierz grab … zepnie z pługiem dyszel w sam raz długi — opis tamtoczesnego pługa dla czytelnika niezrozumiały, tym bardziej że trudno doń i polskich wyrazów dobrać odpowiednich. Jest wprawdzie szczegółowo określony ten pług w dziełach odnoszących się do starożytności, ale bez rysunku opis niewiele więcej by nauczył niż to, co się mieści w tekście niniejszego utworu. [przypis tłumacza]

Nana Sahib, właśc. Dundhu Panth (1824–1859) — indyjski arystokrata, jeden z przywódców ogólnoindyjskiego powstania przeciwko władzy brytyjskiej w Indiach, zwanego powstaniem sipajów; przewodził powstaniu w Cawnpore, po pokonaniu jego sił przez wojska brytyjskie, które odbiły miasto w lipcu 1857, uciekł do Nepalu. [przypis edytorski]

na naszego boga, na Ammona — Amon to egipski bóg-stwórca, dawca życia, który w czasach Nowego Państwa zyskał rangę bóstwa państwowego, przez Greków utożsamiany z Zeusem; jego sławna wyrocznia znajdowała się w oazie Siwa na pustyni libijskiej; ojczyzną Teodora była grecka kolonia Cyrena (gr. Kyrene) w Libii (zob. dialog Teajtet). [przypis edytorski]

Na naszym gruncie dekadentyzm nie należy do zjawisk częstych (…) zanadto męski i świetny talent, aby mógł go poślubić z chaosem i mglistością — J. Kotarbiński, Dekadentyzm w życiu i literaturze naszej, „Kraj” 1897, I półrocze, s. 189–190. [przypis autorski]

nanauczeńszy (starop. forma) — najbardziej uczony. [przypis edytorski]

Nancy — miasto we wsch. Francji, ośrodek administracyjny regionu Lotaryngia. [przypis edytorski]

na nezabudesz (ukr.) — na nie zapomnisz, dla pamięci. [przypis redakcyjny]

na nice (daw.) — na drugą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]

na nice (daw.) — na lewą stronę. [przypis edytorski]

na nice (daw.) — na opak, na drugą stronę. [przypis edytorski]

na nice (daw.) — na podszewkę, na opak. [przypis edytorski]

na nice — na drugą stronę, na podszewkę. [przypis edytorski]

na nice — na drugą stronę. [przypis edytorski]

na nic nie zdały się poprawki — Poprawki te częścią utrwaliły się w tekście, takim jaki dziś posiadamy, częścią w kostiumie, którym Molier starał się (chwilowo) Tartufowi nadać jak najbardziej świecki charakter. [przypis tłumacza]

na nięś się śmiała (starop.) — do niej się śmiałaś. [przypis redakcyjny]

na nię (starop.) — dziś popr.: na nią. [przypis edytorski]

naniebespieczniejszy (starop.) — dziś popr.: najbezpieczniejszy. [przypis edytorski]

na… niebie przy… Pegazie — Pegaz, skrzydlaty rumak Muz i poetów (symbol natchnienia poetyckiego), przeniesiony na firmament tworzył gwiazdozbiór Pegaza. [przypis redakcyjny]

naniecić, rozniecić — rozpalić. [przypis edytorski]

naniecili chrustu — rozpalili ognisko z chrustu. [przypis edytorski]

na nie — dziś popr. forma: na nich. [przypis edytorski]

na niego — popr. raczej: na nie (na źródło). [przypis edytorski]

Na nierozsłanym łożu — Podobnie Konrad w Korsarzu zastał za drzwiami, do których nadaremnie pukał, rozciągnięte na łożu zwłoki Medory. Obraz jednak tych zwłok zupełnie odmienny. [przypis redakcyjny]

na nieśmiertelność godził — sens: dążył do nieśmiertelności. [przypis edytorski]

na nie (starop. forma) — na nich (na rycerzy). [przypis edytorski]

na nie (starop. forma) — na nich (pogan). [przypis edytorski]

na niezabudysz (daw. ukr.) — na pamiątkę. [przypis edytorski]

nanizać — nawlec na nić (sznurek itp.). [przypis edytorski]

nanizać — nawlec na nić (sznurek itp.). [przypis edytorski]

Nankin — miasto we wsch. Chinach nad rzeką Jangcy. [przypis edytorski]

nankinowy — nankin: gęsta i gładka tkanina, barwy żółtej, podobna do perkalu. [przypis redakcyjny]

nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, o barwie brązowożółtej z silnym połyskiem. [przypis edytorski]

nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, przeważnie o barwie płowożółtej, z którego od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie. [przypis edytorski]

nankin — rodzaj tkaniny bawełnianej o gęstym splocie płóciennym (tj. wątek i osnowa przeplatają się naprzemiennie, równomiernie, każda nić z każdą), z której od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie (pierwotnie o barwie jasnożółtej); nazwa jest eponimem i pochodzi od chińskiego miasta Nankin. [przypis edytorski]

nankin — strój poranny; nazwa od materiału, z którego stroje takie wykonywano, produkowanego w Chinach, w mieście Nankin. [przypis redakcyjny]

nankin — tkanina bawełniana o gęstym splocie. [przypis edytorski]

na nogach pan (starop.) — nóg pewnych, nieutykający. [przypis redakcyjny]

na nowych filozofów na tronie trzeba było czekać aż osiemnaście wieków po Chrystusie — mowa o panujących w XVIII wieku władcach europejskich kierujących się ideami oświecenia (absolutyzm oświecony), zwłaszcza o królu Prus Fryderyku II Wielkim (1712–1786), przejawiającym szerokie zainteresowania intelektualne, artystyczne, społeczne, literackie i filozoficzne, autorze wielu pism i utworów, m.in. filozoficznych. [przypis edytorski]

Nansen, Fridtjof (1861–193) — norweski badacz Arktyki, oceanograf, działacz społeczny. [przypis edytorski]

Nansen, Fridtjof (1861–193) — norweski badacz Arktyki, oceanograf, działacz społeczny; w sierpniu 1921 rezolucją Ligi Narodów mianowany na Urząd Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców Rosyjskich w Europie. [przypis edytorski]

Nansen, Piotr (ur. 1890) — duński pisarz, dziennikarz i wydawca. Dziennik panny Julii nosi w oryginale tytuł Julies Dagbog. [przypis edytorski]

Nanyue — jap. Nangaku (677–744). Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie nazywany Nanyue Huairang (jap. Nangaku Ejō). Przyjął święcenia mnisze w wieku 15 lat i przez osiem lat praktykował pod okiem szóstego patriarchy Huinenga (jap. Enō). Po śmierci otrzymał pośmiertny tytuł Dahui (jap. Daie). Jednym z jego głównych uczniów był Mazu Daoyi (jap. Baso Dōichi) [przypis tłumacza]

naówczas (daw.) — wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]

naówczas (daw.) — wtedy, w tym czasie, w takiej sytuacji. [przypis edytorski]

naówczas — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]

na ów koń — dziś popr. forma B. lp: na owego konia. [przypis edytorski]

na oazach — dziś popr.: w oazach. [przypis edytorski]

na obie stronie — liczba podwójna. [przypis edytorski]

na obie stronie — liczba podwójna; sens: korzystna dla obu stron. [przypis edytorski]

na obie stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: na obie strony. [przypis edytorski]

na obie stronie (starop. forma) — na obie strony. [przypis edytorski]

na obliczu Rosji dzisiejszej stanowi judofobia rys najbardziej uderzający — Pasmanik, ibid., s. 208. [przypis autorski]

na (…) obnażonych ręku (daw.) — dziś: na obnażonym ręku a. na obnażonych rękach. [przypis edytorski]

na oboję fortunę — zarówno na szczęście, jak i na nieszczęście, na dobry i na zły los. [przypis redakcyjny]

na oboję stronę (daw.) — na korzyść bądź na niekorzyść. [przypis edytorski]

na Obozowisko Asyryjczyków — κατὰ τὴν Ἀσσυρίων παρεμβολὴν, z czasów Sanheriba [asyryjskiego króla, który w 701 p.n.e. zaatakował królestwo Judy i obległ Jerozolimę], w stronie zachodnio-północnej Bezety. Patrz dalej V, IX, 4, uwaga do słowa „Sennachereim”. [przypis tłumacza]

na obrazach Correggia wielkie cienie (…) mają same przez się uroczy wdzięk i pogrążają w słodkim rozmarzeniu — skoro wymieniłem Correggia, powiem, iż w jednej naszkicowanej głowie anioła w trybunie florenckiej galerii można znaleźć spojrzenie szczęśliwej miłości; w Parmie zaś, u Madonny koronowanej przez Jezusa, oczy spuszczone z miłości. [przypis autorski]

na obrazach van Aacka — zapewne chodzi o niem. malarza manierystę nazwiskiem: Hans von Aachen (1552–1615). [przypis edytorski]

Na obu bogów — na Dioskurów, czyli Kastora i Polluksa; spartańskie zaklinanie się. [przypis tłumacza]

na obu bogów — na Kastora i Polluksa, lakońskie zaklęcie, wygłoszone w dialekcie lakońskim, a nie attyckim. [przypis tłumacza]

Na obu (…) końcach ulicy — Krakowskiego Przedmieścia. [przypis redakcyjny]

na obu potomków Tantala — ród Atrydów wywodzi się od Tantala. [przypis redakcyjny]

na ocel (starop.) — na wszelki przypadek, jak koń na gołoledź na ocel, czyli w podkowy z bródkami okuty. [przypis redakcyjny]

na ocel (starop.) — z brodką na podkowach, by się nie pośliznąć. [przypis redakcyjny]

na oczach stawała — dziś popr.: przed oczami stawała. [przypis edytorski]

na oczu woyska (starop.) — zamiast niewłaściwej dzisiejszej formy: na oczach wojska (dualis [tj. liczba podwójna]: na oczu). [przypis redakcyjny]

na oczy — domyślnie: przystąpić. [przypis edytorski]

na odkół (daw.) — o zaprzęgniętym zwierzęciu: przy dyszlu (w odróżnieniu od koni lub wołów przed dyszlem). [przypis edytorski]

na odprawę — aby je odprawić, tj. pozbyć się ich. [przypis edytorski]

na odwieczerz (gw.) — o zmroku. [przypis autorski]

na odwodzie — w rezerwie, tu: z tyłu. [przypis edytorski]

na odwodzie — w straży tylnej. [przypis redakcyjny]

na ognisku wraz usiadł w popiele — gest oddania się w opiekę bogom domowym. [przypis edytorski]

na oklep —jazda konna bez użycia siodła. [przypis edytorski]

(…) na oknie O — tekst w tym miejscu odnosi się do zamieszczonego w źródłowym wydaniu szkicu przedstawiającego plan mieszkania. [przypis edytorski]

naokół — dziś: dookoła, wokół. [przypis edytorski]

na okół — dziś: wokół a. naokoło. [przypis edytorski]

na oko, chuchro — wygląda na słabego. [przypis edytorski]

naokoło — w oprac. J. Czubka: na okół. [przypis edytorski]