Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3502 przypisów.
ima się miecza — chwyta za miecz. [przypis edytorski]
I matka ich nieboszczka — Jasnym jest, że Elmira jest drugą żoną Orgona, prawdopodobnie znacznie młodszą od niego. [przypis tłumacza]
i ma to być statutem obwarowane — Czego tu autor żąda, obwarowały konstytucje anni 1676 tit: Trybunał koronny. Corrumpens judicem actor [strona korumpująca sędziego — Red.WL] sprawę traci, a corruptus [skorumpowany — Red.WL] od sądu relegowany, incapax [niezdolny — Red.WL] na potem wszelkich funkcyj deklarowany być ma; i konstytucje anni 1699 tit: De corrupto Konstytucja także anni 1726 tit: Ażeby; w której się wyraża: Corruptus judex [skorumpowany sędzia — Red.WL] w. ks. lit. przy wróceniu wziętej korrupcji, cum poena triplicis pensionis delatori adjudicanda, ab activitate in perpetuum et privatione officii, [z karą potrójnej pensji przysądzoną oskarżycielowi […] i z pozbawieniem urzędu — Red.WL] jakiegożkolwiek ministerii, czyli urzędu, a podaniem onego królowi, czyli województwu pro vacanti [jako wakującego — Red.WL] za upomnieniem się stron in subsequenti judicio [następnym wyrokiem — Red.WL] karany być ma. K. 1726. tit: De corrupto. Przyp. drug. wyd. [przypis edytorski]
ima — tu: łapie;imać: chwytać, brać. [przypis edytorski]
Imawus — góry Himalaja. [przypis redakcyjny]
im bardziej podupada potęga państwa, tym bujniej wzrosły ich fortuny — aluzja do stosunków panujących wśród finansistów ze stronnictwa rozwagi. [przypis tłumacza]
im bardziej się jej zaprzecza, tym więcej nastręcza się sposobności do ustalenia jej za pomocą nowych dowodów — silny wyraz sceptycyzmu Russa wobec pytania, czy narody takie, jakie są, naprawdę zdolne są utworzyć idealne społeczeństwo prawne. [przypis tłumacza]
imbecilé (fr.) — głupia; idiotka. [przypis edytorski]
imbecile (fr.) — imbecyl; gamoń. [przypis edytorski]
imbecilitas praecox (łac.) — określenie niewystępujące we współczesnej medycynie, oznaczające przedwczesną degenerację umysłową. [przypis edytorski]
imbelles (łac.) — niewojennych. [przypis redakcyjny]
imberbis iuvenis custode remoto (łac.) — w młodym wieku pozbawiony opieki. [przypis edytorski]
imbibere (łac.) — skorzystać. [przypis redakcyjny]
imbier — dziś: imbir (łac. Zingiber officinale). [przypis edytorski]
imbier — dziś: imbir. [przypis redakcyjny]
imbir a. imbier — proszek z korzeni rośliny zingiber officinale. [przypis redakcyjny]
Imbonatus i Bartoloni — Bartoloni: zapewne raczej Giulio Bartolocci (1613–1687), włoski hebraista z zakonu cystersów, autor czterotomowej pracy bibliograficznej Bibliotheca Magna Rabbinica, której ostatni tom opracował jego uczeń Imbonatus (właśc. Carlo Giuseppe Imbonati), autor późniejszego dodatku do tego dzieła pt. Bibliotheca latino-hebraica. [przypis edytorski]
im breiten Kreis Sie schaffen! (niem.) — powiedzie się panu w szerokich kręgach! [przypis edytorski]
imbroglio (wł.) — dosł. zamieszanie, zamęt; tu: zawiła intryga sceniczna. [przypis edytorski]
imbroglio (wł.) — dosł.: zamieszanie, zamęt; tu: zawiła intryga sceniczna. [przypis edytorski]
imbroglio (wł.) — dosł.: zamieszanie, zamęt; zawiła intryga sceniczna. [przypis edytorski]
imbroglio — zawikłana sytuacja. [przypis edytorski]
Imbros — syn sojusznika Troi Mentora, mąż córki Priama. [przypis edytorski]
Imbros — wyspa na Morzu Trackim, w pobliżu cieśniny Dardanele. [przypis edytorski]
imbryczek — czajnik. [przypis edytorski]
imbryk — czajnik. [przypis edytorski]
imbui — gatunek drzewa. [przypis autorski]
imbuya — Ocotea porosa, drzewo o twardym drewnie rosnące w płd. Brazylii. [przypis edytorski]
imć — dawne wyrażenie grzecznościowe przeważnie przed nazwiskiem lub tytułem; skrót od: jego miłość. [przypis edytorski]
imć (daw.) — skrócona forma grzecznościowego „jej/jego miłość”, „jej-/jegomość”. [przypis edytorski]
imć (daw.) — skrócona forma grzecznościowego „jej/jego miłość”, zwykle używana przed nazwiskiem, tytułem lub innym określeniem osoby. [przypis edytorski]
imć (daw.) — skrócona forma starop. zwrotu grzecznościowego: jej/jego miłość, jejmość/jegomość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem lub tytułem. [przypis edytorski]
imć panu Grynieńskiemu… — Filip Brunei de Grigny, człowiek zrujnowany i wiecznie goniący za pieniędzmi. [przypis tłumacza]
imć — skrót od wyrażenia grzecznościowego jego miłość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem. [przypis edytorski]
imć — skrót od wyrażenia grzecznościowego jego miłość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem. [przypis edytorski]
Imci (daw.) — skrót od Jego Mości. [przypis edytorski]
imci (daw.) — tu: tytuł grzecznościowy pary małżeńskiej; liczba mnoga od „imć” oznaczającego „jejmość” lub „jegomość” („jej/jego miłość”). [przypis edytorski]
Imci — skrót od: Jego Miłości. [przypis edytorski]
imci — skrót od: jegomości. [przypis edytorski]
imci właśc. imć — skrót od starop. wyrażenia grzecznościowego stawianego przeważnie przed nazwiskiem lub tytułem: jego miłość. [przypis edytorski]
imci, właśc. imć — skrót od wyrażenia grzecznościowego jego miłość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem. [przypis edytorski]
imem dłużej milczał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: im dłużej milczałem. [przypis edytorski]
imfamia (z łac.) — hańba, niesława, pozbawienie praw. [przypis edytorski]
Imhotep (ok. XXVIII w. p.n.e) — wezyr faraona Dżesera, twórca piramidy schodkowej w Sakkarze; w późniejszej tradycji uznawany za autora tekstów mądrościowych i lekarza, czczony jako bóg architektury, matematyki i medycyny, patron skrybów. [przypis edytorski]
I miał żywej radości w serca nie uchować — w sercu nie chować, tylko ją okazać na zewnątrz; córę szczęścić: uszczęśliwiać, szczęścić jako słowo przechodnie, niegdyś często spotykane obok: szczęśliwić; dziś używane tylko w zwrocie: szczęść Boże, i to nie was, ale wam. [przypis redakcyjny]
imia suszczestwitielnoje (…) miestoimienije (ros.) — rzeczownik, przymiotnik, zaimek. [przypis edytorski]
imię a. imienie — tu daw.: majątek, posiadłość. [przypis edytorski]
Imię dali od wonnej różej — poeta ma na myśli miasto Rowigo, rzymskie Rhodigium, które wyprowadzano od [gr.] ροδον [rodon]: róża. [przypis redakcyjny]
imię (daw.) — rzeczownik. [przypis edytorski]
imię (daw.) — tu: mienie, majątek. [przypis edytorski]
imię (daw.) — tu: nazwa. [przypis edytorski]
imię kochanego króla — Saturna, którego imię ta gwiazda jeszcze teraz nosi. Mitologia pod panowaniem tego króla umieściła wiek złoty. [przypis redakcyjny]
imię moje jeszcze dość nie słynie — Dante już w roku 1300 słynął jako poeta i pisarz wielu pism prozą pisanych. Że się tu ze swojej sławy nie chlubi, zapewne musiał być pod przykrym wrażeniem widoku ciężarów, pod którymi widział ugięte duchy, co zgrzeszyły przez dumę. [przypis redakcyjny]
Imię mylnie objaśniałem zwiedziony jego przyrostkiem, myśląc o jakimś Skvarcdь, ale Skw- trzyma się dosyć upornie (por. Skwierniewice, później Skierniewice: Skwierzyna). Wedle Kozierowskiego. Poznańskie II 279, piszą jezioro i miasto w XV w. Swarzadz 1408, Swarocz 1419, Swarzoncz w w. XVI; w XIV czytamy Swanrancz 1366. Swanrzancz 1377 i 1397; Swarzotsky z r. 1398 pozostaje wątpliwym. Ks. Kozierowski dodaje: „nazwa niejasna, pytanie czy rodzima; z pierwszą zgłoską swan- por. nazwę herbu Swangrody”. Pisowni swan- nie przydawałbym większego znaczenia; wprawdzie zwykłą myłką pisarską wobec kilkukrotnego powtarzania nie będzie; może pod wpływem następnej ą nosówka i do pierwszej zgłoski się dostała? Przyrostkiem jest -ięd, co jak i -ęd powtarza się nieraz w nazwach mazurskich, por. wedle notatek Pawińskiego, powtórzonych w Pracach Filologicznych VIII Molęda (jest i w Krakowie), Łabęda (ale to do łabędzi należy, Łabęcki), Mrzegenda (?). [przypis autorski]
Imię pięknego kwiatu — To jest Róży jako symbolu Przeczystej Dziewicy Marii, do której poeta, o czym i sam tu nadmienia, modli się zawsze ze szczególnym nabożeństwem. [przypis redakcyjny]
Imię Saltrela (…) Cyncynata — Salterello to sławny we Florencji z wykrętów prawnych adwokat. Cyncynat, znany ze skromnych cnót swoich Rzymianin, postawiony tu obok dla przeciwieństwa i dla dowodu, jak różne za czasów dawnych, a czasów poety były pojęcia o sławie nazwisk między ludnością florencką. [przypis redakcyjny]
imię tej trzeciej osoby, Duch, tj. tchnienie, jako symbol wolności — Soloviev, La Russie et l'Eglise Universelle, Paris 1889, s. 218. [przypis autorski]
imię — tu: nazwisko. [przypis edytorski]
Imię twe piękne: Pratorani — l'ange Gardienne de la terre, appellé NAANG PPRATHORANI [tzn. anioł Strażnik ziemi zwany Naag Pratorani] (Patrz: Voyage de Siam des pères Jésuites etc., streszczone przez Poetę w Raptularzu pt. Religia Siam). [przypis redakcyjny]
imię wzgardy — chłop, człowiek pracujący na roli, nabrało znaczenia pogardliwego w Polsce z chwilą ugruntowania poddaństwa. [przypis redakcyjny]
imie (daw.) — tu: mienie, majątek. [przypis edytorski]
imie — dziś popr. forma: imię. [przypis edytorski]
imie — dziś popr. pisownia: imię. [przypis edytorski]
I miej kalemkiar ciemny z musselinu/ Lub czewrę (…) — Rodzaj zasłony kobiet tureckich. [przypis autorski]
Imienia Bożego daremnie nie bierz, ani fałszywie używaj — 2 Mojż 20, 7. [przypis edytorski]
i mienić, i muszą się psować — muszą się zmieniać i psuć. [przypis edytorski]
imienie (daw.) — majątek ziemski. [przypis edytorski]
imienie (daw.) — mienie, majątek, bogactwo. [przypis edytorski]
imienie (daw.) — mienie, majątek. [przypis edytorski]
imienie (daw.) — mienie. [przypis edytorski]
imienie (daw.) — mienie, własność, majątek. [przypis edytorski]
imieniem całey osady — dziś: w imieniu całej osady. [przypis edytorski]
imieniem (daw.) — dziś: w imieniu. [przypis edytorski]
imieniem (daw.) — w imieniu. [przypis edytorski]
imieniem — dziś: w imieniu. [przypis edytorski]
imieniem króla (daw.) — dziś: w imieniu króla. [przypis edytorski]
imieniem — tu: w imieniu. [przypis edytorski]
imieniowi (daw. forma) — dziś C.lp: imieniu. [przypis edytorski]
imieniowi (daw. forma) — dziś: imieniu. [przypis edytorski]
imieniowi — dziś: imieniu. [przypis edytorski]
imieniowi — dziś popr. forma C. lp: imieniu. [przypis edytorski]
imieniowi — dziś popr. forma C. lp: imieniu. [przypis redakcyjny]
imieniowi (gw.) — popr. forma C. lp: imieniu. [przypis edytorski]
imieniowi — popr. forma C. lp: imieniu. [przypis edytorski]
imienno (z ros.) — właśnie. [przypis edytorski]
imie się (starop.) — forma 3.os.lp: chwyci się. [przypis edytorski]
imie się (starop. forma) — trzyma się. [przypis edytorski]
imie (starop.) — imię. [przypis edytorski]
I mignie mu pod oczy święconym obrazkiem — Zdarzyło mi się widzieć szczególną w tym rodzaju pamiątkę. Na szabli Tureckiej, gdzie wzdłuż klingi wypisane były zdania z Alkoranu, znajdował się wyryty przy rękojeści wizerunek N. S. Panny z napisem polskim gockimi literami. Szabla ta należała do jednego Anglika, który ją we Włoszech nabył; dalekie więc, a zapewne nieraz i krwawe, odbywała podróże. Szkoda tylko, iż w napisie nie było ani roku, ani przez kogo zdobyta. [przypis autorski]
imiona aniołów — ἀγγέλων ὀνόματα. Graetz słusznie mówi: „Mit dem Geheimnisse des Gottesnamens hing aufs innigste die Bedeutung der Engelnamen zusammen” (III, 95). „Czemu mnie pytasz o imieniu moim?” (Rdz 32, 30). Patrz Karłowicza O człowieku pierwotnym, rozdział „Cudowna moc słów”. Wskutek nakazu „nie będziesz używał imienia mego nadaremno” zaginęła tradycja wymawiania wyrazu יְהוָֹה (Jahwe), owego Flawiuszowego świętego tetragramu, „świętego napisu”, który składał się z czterech liter (patrz dalej V, V, 7). [przypis tłumacza]
imiona (daw.) — posiadłości, majątki. [przypis edytorski]
Imiona: Łazicki od łażenia, w sensie nieprzyzwoitym, chodzenia na kobiety;Barzy (czyt. Bar-zy) — szybki, prędki. [przypis redakcyjny]
imiona stołu królewskiego — chodzi o królewszczyzny, dobra ziemskie należące do króla. [przypis edytorski]
imiona — tu: majątki. [przypis edytorski]
imiona — tu: mienie; majątki ziemskie. [przypis edytorski]
imiona — tu: mienie; własność. [przypis edytorski]
imionnik — odmiana pamiętnika, zeszycik do wpisywania aforyzmów i wierszy okolicznościowych. [przypis edytorski]
imiony — dziś N.lm: imionami. [przypis edytorski]
imiony — dziś popr. forma N. lm: imionami. [przypis edytorski]
imiony wielkimi stolicę onę nadał — mowa o darowiznach z tzw. Donacji Konstantyna, sfałszowanego dokumentu cesarza Konstantyna Wielkiego, w którym rzekomo przekazuje on papieżowi Sylwestrowi I Pałac Laterański, Rzym, Italię i całą zachodnią część państwa rzymskiego. Używany w średniowieczu dla poparcia politycznych roszczeń papiestwa, dokument ten w rzeczywistości powstał na przełomie VIII i IX w., zaś fałszerstwo wykazano w XV w. Przyparty do muru Skarga, zarzut powoływania się na to fałszerstwo skomentował: „Co sie tycze darowizny Konstantego, iż Rzymu Papieżowi ustąpił: o czym ten krzywolog wiele kart popluskał […] Na to mu tylko powiemy […]: Kto dał, ten dał. Papieże tego i Kościół źle nie nabył, ani wydarł” (Na treny i lament Theophila Orthologa, Do Rusi Gręckiego [!] Nabożeństwa, Przestroga, Kraków 1610, s. 46). [przypis edytorski]