Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156765 przypisów.
Habe nun ach! Philosophie, Juristerei und Medizin, Und, leider! auch… (niem.) — początek monologu Fausta J.W. Goethego: „Zgłębiłem filozofię, arkana prawa, medycynę, a nawet, niestety… [teologię].” Faust mówi dalej o bezcelowości wszelkiej wiedzy i płynącego z niej prestiżu. [przypis edytorski]
Habe nun (…) armer Tor! (niem.) — „Ach, oto wszystkie fakultety/ Przebyłem: filozofię, prawo/ I medycynę — i niestety/ Też teologię, pracą krwawą!/ A tyle przyniósł mi ten trud,/ Żem jest tak mądry jak i wprzód!” (Goethe, Faust; przekład Władysława Kościelskiego). [przypis autorski]
Haberbusch i Schiele — warszawski browar, funkcjonujący przy ulicy Krochmalnej w latach 1846–1948. [przypis edytorski]
haberdzie — gałęzie. [przypis edytorski]
Haber, Fritz (1868–1934) — laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1918). [przypis edytorski]
Habet! — Dostał! trafiony! Wykrzyknik ten wydawano na widok zapaśnika, gdy w cyrku otrzymał cios ostateczny. [przypis redakcyjny]
habetis legem et prophetas (łac.) — macie prawo i proroków. Król zmieszał dwa miejsca Pisma św. i utworzył jakiś niby cytat, który mu tu był potrzebny: Habent Moysen et prophetas (Łk. 16, 29) i Nolite putare, quoniam veni solvere legem, aut prophetas (Mt. 5, 17). [przypis redakcyjny]
habet (łac.) — ma; tu: dostał, trafiony. [przypis edytorski]
habet (łac.) — ma; tu: trafił. [przypis edytorski]
habet sua fata — ma swoje losy (łac.). [przypis autorski]
habet — wyraz którego używano na oznaczenie ranionego w cyrku gladyatora. [przypis autorski]
Habita fides plerumque fidem obligat — „Okazane zaufanie zobowiązuje po największej części do wzajemnej ufności” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXII, 22; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Habitum (…) dicunt — Lucretius, De rerum natura, III, 100. [przypis tłumacza]
habitus — ogół cech osobnika składających się na wygląd i zachowanie. [przypis edytorski]
habitus — trwała dyspozycja jednostki do określonego sposobu postępowania, zwł. dyspozycja moralna. [przypis edytorski]
habitus — trwała dyspozycja jednostki do określonego sposobu postępowania, zwł. dyspozycja moralna (termin pochodzący z filozofii Arystotelesa). [przypis edytorski]
habitus — właściwości danej osoby. [przypis edytorski]
habla Español (hiszp.) — mówić po hiszpańsku. [przypis edytorski]
Habsburg, Otton von (1912–2011) — najstarszy syn ostatniego władcy Austro-Węgier, Karola I, który objął tron po cesarzu Franciszku Józefie I w 1916 r., zaś w 1918 r., po zakończeniu I wojny światowej i rozpadzie Austro-Węgier, został zmuszony zrzec się władzy, a następnie udać się wraz z rodziną na uchodźstwo. Otton pielęgnował swoje przekonanie o prawach do tronu austriackiego i pełnienia naczelnych funkcji w państwie. W 1938 r. kandydował na stanowisko kanclerza; po Anschlussie Austrii przez hitlerowskie Niemcy był ścigany listem gończym; okres II wojny światowej spędził w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]
Habsburg, Rudolf Johann (1788–1831) — austriacki arcybiskup, najmłodszy syn cesarza Leopolda II, uczeń i mecenas Beethovena. [przypis edytorski]
Habt ach! — wiersz, pisany do p. Adama Chmiela [historyka sztuki, żyjącego w latach 1865–1934 — red. WL.] w lecie 1905 z Bad-Hall [uzdrowiska w Austrii — red. WL.] pod wrażeniem ewakuacji Wawelu; drukowany częściowo w warszawskim piśmie „Świat”. [W 1905 r. wojska Austriackie opuściły Wawel, w którym wcześniej stacjonowały — red. WL.] [przypis redakcyjny]
Habt ach! (z niem.) — baczność; uwaga! [przypis edytorski]
Habu — A-bet, 8. nom Dolnego Egiptu, w południowo-wschodniej części Delty. [przypis edytorski]
hać a. gać (rus.) — tama. [przypis edytorski]
hać — grobla zbudowana z bali drewnianych, gałęzi itp. [przypis edytorski]
hać — grobla z pni i gałęzi drzew. [przypis edytorski]
Hac duce (…) venit — Tibullus, Elegiae II, 1, 75. [przypis tłumacza]
„Hacefira” — „Jutrzenka”, nazwa pierwszej hebrajskiej gazety w Polsce. Jej redaktorem był Chaim Zelig Słonimski, dziadek Antoniego Słonimskiego. [przypis tłumacza]
hacel — hak wkręcany w tylną część podkowy, by zapobiec ślizganiu się konia. [przypis edytorski]
hacel — hak wkręcany w tylną część podkowy, by zapobiec ślizganiu się konia; tu ogólnie: hak. [przypis edytorski]
haciendado — właściciel ziemskiego majątku. [przypis autorski]
hacienda (hiszp.) — dwór. [przypis edytorski]
hacjenda — w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej: wiejska posiadłość a. duże gospodarstwo rolno-hodowlane (plantacja); także: dom, zabudowania należące do posiadłości wiejskiej. [przypis edytorski]
hacjenda — w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej: wiejska posiadłość a. duże gospodarstwo rolno-hodowlane (plantacja); tu: odpowiednik północnoamerykańskiego rancza; także: dom, zabudowania należące do posiadłości wiejskiej. [przypis edytorski]
haczkowany (daw.) — wykonany szydełkiem. [przypis edytorski]
haczyć się kogoś — zaczepiać kogoś. [przypis edytorski]
haczysz — dziś popr.: haszysz. [przypis edytorski]
Hadasa a. Hadassa — chodzi tu o Esterę. Hadasa jest, prawdopodobnie, żydowskim odpowiednikiem perskiego imienia Estera (za przypisem z Biblii Tysiąclecia Est 2). [przypis edytorski]
Hadersleben — Haderslev, miasto w płd.-zach. Danii, na płn. od Apenrade. [przypis redakcyjny]
Hadesa kraj ciemny — zaświaty (Hades był władcą krainy umarłych). [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — bóg podziemnego świata zmarłych. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — bóg rządzący podziemną krainą zmarłych; także: nazwa tej krainy. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — bóg śmierci, władca zaświatów. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — bóg śmierci, władca zaświatów, także: nazwa samych zaświatów. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — bóg świata podziemnego bądź nazwana od jego imienia kraina umarłych. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — kraina umarłych (Grecy nie mieli podziału na niebo i piekło). [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — kraina umarłych (Grecy nie rozdzielali zaświatów na niebo i piekło), rządzona przez boga o tym samym imieniu. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — kraina umarłych (starożytni Grecy nie znali podziału na niebo i piekło). [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — królestwo podziemne i kraina zmarłych. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — królestwo podziemne, kraina zmarłych. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — podziemna kraina umarłych. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — podziemna kraina umarłych, rządzona przez boga o tym samym imieniu. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — podziemna kraina zmarłych. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — podziemna kraina zmarłych, rządzona przez boga o tym samym imieniu. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — podziemny świat umarłych; również imię władcy tego świata. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — władca podziemnego świata zmarłych i bogactw ukrytych w ziemi; budzący strach, ale sprawiedliwy bóg, brat Zeusa i Posejdona. [przypis edytorski]
Hades (mit. gr.) — władca podziemnego świata zmarłych i bogactw ukrytych w ziemi; budzący strach, ale sprawiedliwy bóg, brat Zeusa i Posejdona. [przypis edytorski]
Hades (mit. hr.) — podziemna kraina umarłych, rządzona przez boga o tym samym imieniu. [przypis edytorski]
Hadesowe ściany (mit. gr.) — mowa o krainie umarłych; Grecy nie rozróżniali zaświatów na niebo i piekło. [przypis edytorski]
Hades — w mitologii greckiej kraina umarłych. [przypis edytorski]
had (gw.) — gad. [przypis edytorski]
Had — Hades. [przypis edytorski]
hadiuga (ukr. гадюка) — gadzina. [przypis edytorski]
hadiuka — w polszczyźnie kresowej: wąż, padalec. [przypis edytorski]
hadki (z białorus.) — wstrętny, przykry, obrzydliwy. [przypis edytorski]
hadki (z białorus.) — wstrętny, przykry, obrzydliwy. [przypis redakcyjny]
hadko (z białorus.) — obrzydliwie, przykro. [przypis edytorski]
hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Had (mit. gr.) — Hades, podziemna kraina umarłych. [przypis edytorski]
Had (mit. gr.) — Hades to zarówno bóg świata podziemnego, jak i sama nazwa tego świata. [przypis edytorski]
Hadria a. Adria — miasto w północno-wschodnich Włoszech, w starożytności port, obecnie odległe o ok. 25 km od wybrzeża Adriatyku. [przypis edytorski]
Hadrian (76–138) — właśc. Publiusz Eliusz Hadrian, cesarz rzymski w latach 117–138. [przypis edytorski]
Hadrian VI, właśc. Adriaan Florenszoon Boeyens (1459–1523) — papież od 1522, z pochodzenia Holender, ostatni niewłoski papież przed Janem Pawłem II. [przypis edytorski]
Hadrian, [właśc. Publiusz Eliusz Hadrian] (76–138) — cesarz rzymski 117–138 n.e. [następca Trajana; w polityce zagranicznej kierował się zasadą zaprzestania podbojów, unikania konfliktów militarnych i umacniania granic odziedziczonego państwa; znany ze zbudowania wału obronnego w poprzek płn. Brytanii, wyznaczającego granicę posiadłości rzym.; red WL] [przypis tłumacza]
Hadrian, właśc. Publiusz Eliusz Hadrian (76–138) — cesarz rzymski od 117, następca Trajana; w polityce zagranicznej kierował się zasadą zaprzestania podbojów, unikania konfliktów militarnych i umacniania granic odziedziczonego państwa; znany ze zbudowania wału obronnego w poprzek płn. Brytanii, wyznaczającego granicę posiadłości rzymskich. [przypis edytorski]
Hadrian właśc. Publiusz Eliusz Hadrian (76–138) — cesarz rzymski w latach 117–138. W polityce zagranicznej kierował się zasadą zaprzestania podbojów, unikania konfliktów militarnych i umacniania granic odziedziczonego państwa. Za jego panowania, w latach 132–135, miała miejsce druga wojna żydowsko-rzymska (powstanie Bar-Kochby), Hadrian zajmował się jej stłumieniem. Zburzono wówczas Jerozolimę, wygnano z niej Żydów, zakazano praktykowania judaizmu, nazwę miasta zmieniono na Colonia Aelia Capitolina, a nazwę Judei na Syria Palestina. [przypis edytorski]
Had there (…) times — Gdyby nie było innej nauki niż ta, która jest w naszych szkołach publicznych, Anglja byłaby dotąd tem, czem była w czasach feodalnych. [przypis redakcyjny]
Had — właśc. Hades, mroczna i straszna kraina umarłych rządzona przez boga o tym samym imieniu. [przypis edytorski]
hadź (gwar., z ukr.) — rzecz hadka, czyli brzydka, obrzydliwa. [przypis edytorski]
hadżdżi (ar.) — muzułmański pielgrzym; odbycie co najmniej raz w życiu pielgrzymki do świątyni Al-Kaba w Mekce jest jednym z podstawowych obowiązków religijnych każdego muzułmanina, jeśli jest do niej zdolny zdrowotnie i finansowo. [przypis edytorski]
hadżi (ar.) — muzułmanin, który odbył pielgrzymkę do Mekki; odbycie co najmniej raz w życiu pielgrzymki do świątyni Al-Kaba w Mekce jest jednym z podstawowych obowiązków religijnych każdego muzułmanina, jeśli jest do niej zdolny zdrowotnie i finansowo. [przypis edytorski]
Hadżi Loja — dowódca powstańców bośniackich walczących z austriackimi okupantami, proklamował „świętą wojnę” muzułmanów przeciw Austrii. [przypis redakcyjny]
hadżi (z arab. hadżdżi) — muzułmanin, który odbył pielgrzymkę do Mekki. [przypis edytorski]
Hadziacz — miasto na Ukrainie, nad rzeką Psioł. [przypis edytorski]
Hadziaczyzna — okolice miasta Hadziacz w płn. Ukrainie. [przypis edytorski]
Häcklów — zob. Haeckel, Ernst. [przypis edytorski]
Häftlinge, Mützen ab! (niem.) — Więźniowie, czapki z głów! [przypis edytorski]
Häftlinge, Mützen auf! (niem.) — Więźniowie, czapki na głowę! [przypis edytorski]
Häftling (niem.) — więzień, jeniec. [przypis edytorski]
Händel, Georg Friedrich (1685–1759) — wybitny kompozytor niemiecki, później brytyjski, okresu późnego baroku. [przypis edytorski]
Haec demum (…) feriet (łac.) — Ten wiersz ma smak i dowcip, który dobrze kole. Napis z nagrobka poety Lukana; tłum. Edmund Cięglewicz. [przypis tłumacza]
Haec dixit Isayae (łac.) — Iz 6, 10. [przypis tłumacza]
haec est magna caecitas cordis (łac.) — „To jest wielka ślepota serca”. [przypis tłumacza]
haec est major caecitas cordis (łac.) — „To jest większa ślepota serca. [przypis tłumacza]
haec est petra (łac.) — on jest skałą. [przypis edytorski]
Haec (…) furibus — Horatius, Epistulae I, 6, 45. [przypis tłumacza]
Haec (…) insanias — Terentius, Eunuchus, I, 1, 16. [przypis tłumacza]
Haeckel, Ernst (1834–1918) — autor słynnych antyklerykalnych Zagadek świata, założył w r. 1906 ateuszowski „Związek Monistów”. [przypis edytorski]
Haeckel, Ernst (1834–1919) — biolog, filozof i podróżnik niem., zwolennik darwinizmu i monizmu; profesor anatomii porównawczej na Uniwersytecie w Jenie (1865–1909), gdzie stworzył Instytut Zoologiczny; dokonał przełomowych odkryć w biologii ewolucyjnej, tworząc pierwsze kompletne drzewo ewolucyjne organizmów żywych i uwzględniając w nim człowieka; wprowadził pojęcia takie jak ekologia, filogeneza, ontogeneza; autor m.in. prac: Generelle Morphologie der Organismen (1866), Natürliche Schöpfungsgeshichte (1868), Anthropogenie (1874), Kunstformen der Natur (1899, 1904). [przypis edytorski]
Haeckel, Ernst (1834–1919) — niemiecki biolog, filozof i podróżnik, zwolennik darwinizmu. [przypis edytorski]
