Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7491 przypisów.
buda (pot.) — tu: szkoła. [przypis edytorski]
Budberg, Andriej von (1820–1881) — rosyjski dyplomata. Działając w porozumieniu z Budbergiem, francuska policja polityczna aresztowała w 1862 r. emisariuszy Komitetu Centralnego Narodowego, dzięki czemu Budberg wszedł w posiadanie wykazu objętych siecią konspiracji pułków nad Wisłą oraz opisów dróg przerzutowych broni zza granicy. [przypis edytorski]
Budda Gotama — właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”, założyciel buddyzmu. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. W szerszym sensie słowo „Budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]
Budda (hind.: Oświecony, Przebudzony) — Budda Siakjamuni, własc. Siddhartha Gautama (prawdopodobnie 563–483 p.n.e.), twórca buddyzmu. Syn królewski, asceta, myśliciel i nauczyciel duchowy. Żył w płn. Indiach, przy dzisiejszej granicy z Nepalem. [przypis edytorski]
buddaizm (daw.) — buddyzm. [przypis edytorski]
Budda (sanskr.: oświecony), właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. [przypis edytorski]
Budda (sanskr.: oświecony), właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu; kiedy przez wiele dni medytował pod drzewem Bodhi, usiłował go kusić demon Mara, uosobienie pragnień i pożądań stanowiących przeszkody na drodze do oświecenia. [przypis edytorski]
Budda Siakjamuni, właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. [przypis edytorski]
Budda Siakjamuni, właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. W szerszym sensie słowo „budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]
Budda — właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. Założyciel buddyzmu. W szerszym sensie: każdy „oświecony”. [przypis edytorski]
Buddensieg, Hermann (1893–1976) — pisarz i tłumacz niemiecki. [przypis edytorski]
Buddha a. Budda (sanskr.) — Oświecony. Przydomek Siddharty Gautamy, twórcy systemu religijnego zwanego buddyzmem. [przypis edytorski]
buddhi (z sanskr.) — rozum, intelekt. [przypis edytorski]
buddyjczyk — dziś: buddysta. [przypis edytorski]
buddystyczny — dziś popr.: buddyjski. [przypis edytorski]
Budel — Pudel. [przypis edytorski]
budem (ukr.) — będziemy. [przypis edytorski]
Bude sława… Do kińca wika (z ukr.) — Będzie sława sławna Między Kozakami, Między przyjaciółmi, Na długie lata, Do końca wieków. [przypis redakcyjny]
budesz byty (z ukr.) — będziesz bić. [przypis edytorski]
budesz ty sto hroszy warta (z ukr.) — Będziesz ty sto groszy warta. [przypis edytorski]
budesz zdochnyt — zdechniesz. [przypis edytorski]
Bude taka wijna, jakoi ne buwało (ukr.) — będzie taka wojna, jakiej jeszcze nie było. [przypis redakcyjny]
Budeus — Budee, patrz: Przedmowa. [przypis tłumacza]
Budiet dieło w szlapie (ros.) — sprawa zostanie załatwiona. [przypis edytorski]
budina — žadina. [przypis edytorski]
Budintoj (mit. litew.) — bóstwo czuwania, opieki, straży. [przypis autorski]
Budintoj (mit. litew.) — bóstwo czuwania, opieki, straży. [przypis edytorski]
budin — žadina. [przypis edytorski]
Budionny, Siemion Michajłowicz (1883–1973) — rosyjski, a potem radziecki dowódca wojskowy, kawalerzysta, dowódca I Armii Konnej, wsławionej istotnym wkładem w zwycięstwo bolszewików podczas rosyjskiej wojny domowej (1919–1921), biorącej udział w walkach także na froncie polskim. [przypis edytorski]
Budionny, Siemion Michajłowicz (1883–1973) — rosyjski, a potem radziecki dowódca wojskowy, kawalerzysta, dowódca I Armii Konnej, wsławionej istotnym wkładem w zwycięstwo bolszewików podczas rosyjskiej wojny domowej (1919–1921), biorącej także udział w walkach na froncie polskim. [przypis edytorski]
budka inwalidzka — w okresie międzywojennym uliczne kioski z wyrobami tytoniowymi w pierwszej kolejności przydzielano w dzierżawę inwalidom wojennym. [przypis edytorski]
budka — kapelusz ze sporym daszkiem osłaniającym twarz. [przypis edytorski]
budka kramna — stoisko na targowisku; kram. [przypis edytorski]
budnik — człowiek mieszkający w budzie, tj. w szałasie. [przypis edytorski]
budnik (daw.) — budzik. [przypis edytorski]
budnik — drwal, człowiek zajmujący się wyrębem lasu, mieszkający w budzie, tj. kurnej chacie, ziemiance. [przypis edytorski]
budny — powszedni. [przypis edytorski]
budny (ros. будни) — dzień powszedni. [przypis edytorski]
budować — umoralniać, zwłaszcza przez przykład. [przypis edytorski]
budowa — tu: budowla. [przypis edytorski]
budowl — dziś popr.: budowli; tu: wyraz skrócony ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
budowniczowie Akryzjusza, dziada Perseuszowego (mit. gr.) — obdarzeni olbrzymią siłą jednoocy Cyklopi, którzy wznosili na rozkaz władcy Akryzjusza potężne budowle; wnukiem Akryzjusza był Perseusz. [przypis edytorski]
Budowniczy Solness — dramat Henrika Ibsena z 1892 r. [przypis edytorski]
budownik (daw.) — budowniczy. [przypis edytorski]
budowny — okazały, pięknie zbudowany. [przypis redakcyjny]
budowny — okazale, pięknie zbudowany. [przypis redakcyjny]
budowny (starop.) — okazały, pięknie zbudowany. [przypis redakcyjny]
budowy — dziś popr. forma N. lm: budowami; tj. budowlami, budynkami. [przypis edytorski]
Bud' szczasływ… (z ukr.) — bądź szczęśliwy. [przypis edytorski]
Budte (mit. litew.) — bogini mądrości. [przypis autorski]
buduar (daw.) — pokój do odpoczynku pani domu. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój kobiecy, służący do wypoczynku. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój odpoczynkowy pani domu. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój odpoczynkowy pani domu. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój pani domu, przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — daw. pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — kobiecy pokój przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduarowy — buduar: elegancki pokój damski. [przypis redakcyjny]
buduarowy — przynależny do buduaru, tj. kobiecego pokoju do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — ozdobne pomieszczenie należące do pani domu. [przypis edytorski]
buduar — ozdobny pokoik kobiecy. [przypis redakcyjny]
buduar — pokój kobiecy przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiecy, przeznaczony głównie do wypoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiecy służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój pani domu przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar (przestarz.) — pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — wytwornie umeblowany pokój pani domu. [przypis edytorski]
buduar (z fr.) — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar (z fr.) — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
buduar (z fr.) — pokój pani domu służący odpoczynkowi. [przypis edytorski]
buduj się — podnoś się na duchu (por. opowieść budująca). [przypis redakcyjny]
budu (ukr.) — będę. [przypis edytorski]
budynė — budėjimas prie mirusiojo, šermenys. [przypis edytorski]
budynės — budėjimas prie mirusiojo. [przypis edytorski]
budynek inwentarski — budynek do trzymania zwierząt gospodarskich, np. obora, chlewnia, owczarnia, kurnik. [przypis edytorski]
budynkas (lenk.) — pastatas. [przypis edytorski]
Budy — podobóz Auschwitz, utworzony w okolicy miejscowości Brzeszcze. [przypis edytorski]
budyt (sl.) — žadinti. [przypis edytorski]
budżet — tu: plan wydatków finansowych, pieniądze przeznaczone na wydatki; pozycja w budżecie — zakup zaplanowany i wykonany w ramach budżetu; tu mowa o tym, że w budżecie Maciusiowego królestwa była zarezerwowana pewna suma pieniędzy na zakup cukierków dla sierot w każde święta. [przypis edytorski]
budżet zmienił siedzibę, przechodząc z dzielnicy Saint-Germain na Chaussée d'Antin — Saint-Germain, dzielnica arystokratyczna; Chaussée d'Antin, mieszczańsko-plutokratyczna (Przyp. tłum.). [przypis tłumacza]
budzą się poszepty, poruszenia, pragnienie podziwu i równocześnie zwątpienia (…) Ze zdumieniem dostrzegają, że jest ich o wiele więcej, aniżeli się spodziewal — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts dargestellt nach Generationen, s. 7 (I. Aufl. [1909]). Między wydaniem, z którego zasadniczo cytuję Kummera (wyd. III, 1922), a wydaniem pierwszym zachodzą pewne różnice; niektóre opisy w wydaniu trzecim zostały pominięte, co sprawia, że niekiedy muszę sięgać do pierwszej edycji. [przypis autorski]
Budza — miasta nadbrzeżne w Algierze (fr. Bougie). [przypis redakcyjny]
Budzany — mieszkańcy miasta Bugia w Algierze (po fr. Bougie). [przypis redakcyjny]
Budziak — Besarabia, równina między Dniestrem i Morzem Czarnym. [przypis redakcyjny]
Budziak — kraina historyczna, część Besarabii, obecnie w granicach obwodu odeskiego Ukrainy oraz płd. Mołdawii; dawniej zamieszkiwany przez członków tatarskiej ordy. [przypis edytorski]
budzić myśl czegoś — nasuwać na myśl coś, pozwalać przypuszczać coś. [przypis edytorski]
budzień (gw.) — dzień powszedni. [przypis edytorski]
Budziwiszki (właśc. Bujwidiszki, pod Wilnem) — należały do wojewody wileńskiego, Mikołaja Radziwiłła (zm. 1565). Dedykowany mu utwór powstać musiał przed tą datą. [przypis redakcyjny]
Büchner, Friedrich Karl (1824–1899) — niem. lekarz, fizjolog i filozof; jako jeden z czołowych przedstawicieli materializmu naukowego XIX w., w swoich pracach rozwijał m.in. teorię Darwina; twierdził, że materia i energia (siła) są wieczne i nieskończone, że natura jest całkowicie fizyczna, niepodporządkowana żadnemu celowi, woli czy prawom narzuconym przez jakąkolwiek ponadnaturalną władzę (istotę boską) i nie posiada żadnej zewnętrznej wobec siebie sankcji etycznej; był bratem sławnego dramatopisarza Georga Büchnera. [przypis edytorski]
Büchner, Ludwig (1824–1899) — lekarz i filozof niem., poprzez swe główne dzieło Kraft und Stoff (Siła i materia, 1855) stał się popularyzatorem filozoficznego materializmu w okresie pozytywizmu. [przypis edytorski]
Büchner, Ludwig (1824–1899) — niemiecki filozof i lekarz; jeden z najważniejszych przedstawicieli mechanistycznego materializmu; syn Karla Georga Büchnera (1813–1837), rewolucjonisty i pisarza. [przypis edytorski]
Bülow, Bernhard von (1849–1929) — polityk niem., kanclerz II Rzeszy, premier Prus w l. 1900–1909; w 1887 r. wyraził nadzieję, iż przyszły konflikt zbrojny pozwoli na wypędzenie Polaków z polskich ziem zagarniętych przez Niemcy; prowadził politykę mocarstwową, imperialną, po ustąpieniu z urzędu kanclerza był ambasadorem we Włoszech w latach 1914–1915. [przypis edytorski]
Bürger, Gottfried August (1747–1794) — niem. pisarz i poeta, przedstawiciel okresu „burzy i naporu” (Sturm und Drang); autor ballad, spośród których najsłynniejsza to Lenora. [przypis edytorski]
bürgerski (z niem.) — mieszczański. [przypis edytorski]
Bürger — tu: choroba Bürgera (zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń); występująca w niej postępująca niedrożność żył i tętnic kończyn może powodować martwicę, wymagającą amputacji. [przypis edytorski]
Buena noche, caballero! Hasta luego! (hiszp.) — Dobranoc panu! Do rychłego zobaczenia! [przypis autorski]
Buenas tardes, senor (hiszp.) — Dobry wieczór panu. [przypis edytorski]
bueno (hiszp.) — dobrze. [przypis edytorski]
