Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161702 przypisów.
Kto mnoży wiedzę, ten mnoży boleść — [Eklezjasta] I, 18. [przypis redakcyjny]
Kto mówi o Keatsu? — por. list do Reeve'a [nr 9 z 22 XII 1830 i nr 43 z 10 XI 1831; Keatsu — dziś popr. forma Msc.: o Keatsie; red. WL]. [przypis redakcyjny]
kto mówi o moralności, ten potrzebuje pomocy choćby tylko własnej, ten jeszcze nie chodzi sam, lecz o szczudłach — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 50. [przypis autorski]
ktom — skrócone: kto jestem. [przypis edytorski]
ktom zacz (daw.) — kim jestem. [przypis edytorski]
Kto nie jest przeciw wam, jest za wami — Mk 9, 39. [przypis tłumacza]
Kto nie jest za mną, jest przeciw mnie — Mt 12, 30. [przypis tłumacza]
Kto nie jest z Jezusem, jest przeciw niemu — Łk 11, 23. [przypis edytorski]
kto nie ma portu — [kto nie ma] spławu na morze. [przypis redakcyjny]
Kto nie może pieniądzmi, niech płaci ciałem — por. łac. Qui non potest aere, luat corpore. [przypis edytorski]
kto nie może udźwignąć jednego talentu — talent jest oznaczeniem wagi, talent eginecko-attycki (Egina, Wyspa w Zatoce Sarońskiej, na południe od Salaminy) wynosił 36,39 kg; attycki talent Solona 25,92 kg. Tąż nazwą oznacza się pewne sumy pieniężne (nie monetę jakąś); 1 talent złota = 10 talentom srebra. [przypis tłumacza]
kto nie słucha ojca i matki, ten będzie słuchał psiej skóry — przysłowiowe; słuchać psiej skóry: tj. bębna wojskowego. [przypis edytorski]
Kto nie umie (…) Być na ziemi. — jest to jeden z wierszy, pisanych na tekturowych paletkach dla protektorek balu na szkołę polską w Białej im. Asnyka. [przypis redakcyjny]
kto nie umie się maskować, ten nie umie rządzić — Ulubiona maksyma Ludwika XI. [przypis tłumacza]
Kto niewinną szlachtę (…) oszukuje, przekupuje i rozpija? — używanie przez współzawodniczące rodziny magnackie (Potoccy, Czartoryscy, Radziwiłłowie) omamionej szlachty jako narzędzia swojej prywaty; por. obrazy żywe u Kitowicza, Opis obyczajów (Bibl. Narod., nr. 88), str. 93 n., 98 n., 294 nn. [przypis redakcyjny]
Kto objawił Ewangelistom przymioty duszy doskonale heroicznej (…) — Mt 26; Mk 14; Łk 22. [przypis tłumacza]
kto ona zacz (przestarz.) — kim ona jest. [przypis edytorski]
kto on był, poznałem — Cień tu pokazujący się jest to Kassela, sławny śpiewak, muzyk, nauczyciel muzyki Danta i serdeczny jego przyjaciel. Do wielu piosenek Danta pisał on muzykę. [przypis redakcyjny]
kto opór przypłacił okowy — kto przypłacił okowami opór; tj. kto został uwięziony za stawianie oporu. [przypis edytorski]
Kto ośmielił Sarmatę (o zbrodni nieznana! ) Zaprzedać kraj rodzimy i swojego pana — aluzja tu do zdrady, której za podmową Teodoryka z Altenburga dopuścił się Wincenty Szamotulski w r. 1331. [przypis edytorski]
Kto pisał — nie znaju, A ja durak — czitaju. (ros.) — Kto pisał — nie wiem, a ja, dureń, czytam. [przypis edytorski]
kto pod nią schował, kto pod nią urodził — dziś oba czasowniki zwrotne: schował się, urodził się. [przypis edytorski]
kto pomaga bolszewikom — krótko, a silnie powiedział ks. Szeptycki — W Liście pasterskim („Lwiwśki archieparchijalni widomosti”, 1935, nr 7–9). [przypis autorski]
Kto posiąść chce rzeczywistość z pierwszej ręki (…) przechodzi naturalizm w swoje przeciwieństwo: w impresjonizm — K. Friedemann, Die Rolle des Erzählers in der Epik, Leipzig 1910, s. 61. [przypis autorski]
kto przebrnie (…) przez metodę geometryczną, ten poczuje, że jest zbudowany i uszczęśliwiony błyszczącym światłem poznania i owiany atmosferą prawdy i mądrości — J. Stern w „Przedmowie” do swego niemieckiego przekładu Traktatu teologiczno-politycznego, s. 15. [przypis tłumacza]
Kto przy rozbiorze kraju brał zagraniczne pensje — w czasie Sejmu podziałowego największem przekupstwem zasłynęli Adam Poniński i kaszt. wileński Radziwiłł; sam król nie był bez skazy. [przypis redakcyjny]
kto przysiąg świętych naruszy — dziś popr.: kto święte przysięgi naruszy. [przypis edytorski]
Ktoś (…) kazał poucinać kciuki zwyciężonym, aby im odjąć możność walczenia i władania wiosłem — dowódca ateński Filokles, podczas wojny peloponeskiej, por. Plutarch, Lizander, 9 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis edytorski]
ktoś od waszeci — szlachcic. [przypis edytorski]
Ktoś (…) otaczają — Ludwik XI (Commines, Pamiętniki, II, 7 i 9). [przypis tłumacza]
Kto śpi, ten nie grzeszy (łac. Qui dormit, non peccat) — fragment żartobliwego powiedzenia popularnego w średniowieczu. [przypis edytorski]
ktoś spytał Kratesa (…) „Póty, póki pastuchy będą dowodzić naszą armią” — przytoczenie swobodne, por. Diogenes Laertios, Krates z Teb [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VI, 92. [przypis tłumacza]
ktoś ze znajomych zapraszał cię na uczty ofiarne — obrzędy ofiarne były u Greków bardzo uroczyste i na taki obrzęd spraszano gości. Z zabitego na ofiarę zwierzęcia palono na ołtarzu tylko pewne części, mianowicie wyrżnięte z mięsem kości udowe, obłożone tłuszczem. Resztę mięsa zjadali na uczcie uczestnicy uroczystości. [przypis tłumacza]
ktosić — ktoś; ktokolwiek. [przypis edytorski]
kto się blaskiem uwodzi — kto daje uwieść blaskowi. [przypis edytorski]
Kto się w opiekę odda Panu swemu… — polska pieśń religijna, której tekst to poetycki przekład psalmu 91 z Psałterza Dawidowego Jana Kochanowskiego; popularna w XVIII–XIX w. [przypis edytorski]
Kto się w opiekę poda Panu swemu… — Psalm XCI w przekładzie Kochanowskiego, przerobiony przez Franciszka Karpińskiego. [przypis redakcyjny]
Kto się w opiekę — poetycki przekład biblijnego psalmu 91, przetłumaczonego na polski jako pieśń religijna przez Jana Kochanowskiego (1530–1584). [przypis edytorski]
Kto się w opiekę… — polska pieśń religijna, autorstwa Jana Kochanowskiego (1530–1584), będąca poetyckim przekładem Psalmu 91. [przypis edytorski]
Kto się w opiekę — polska pieśń religijna, autorstwa Jana Kochanowskiego (1530–1584), będąca poetyckim przekładem Psalmu 91. [przypis edytorski]
Kto się w opiekę… — polska pieśń religijna napisana przez Jana Kochanowskiego (1530–1584), poetycki przekład biblijnego psalmu 91; autor melodii nieznany. [przypis edytorski]
Kto się w opiekę — polska pieśń religijna, z tekstem psalmu 91 wg Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]
kto się w to wda (daw.) — kto się w to zaangażuje. [przypis edytorski]
Kto sie długo na dobrą myśl bierze — jeśli ktoś długo zbiera się do zabawy. [przypis redakcyjny]
ktosik (gw.) — ktoś. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ktosik — ktoś, domyślnie: może „zły”, bies u rozstajnych dróg (zgodnie z mitologią ludową). [przypis redakcyjny]
Kto ta Fortuna, o której tu mowa — W trzeciej części tego poematu, to jest w Raju, poeta przedstawia gwiazdy w rozmaitych kręgach niebieskich biorące z góry siłę, jaką niższym sferom, a z kolei ziemi udzielają, i jak to działanie planet wyższych na niższe kierowane jest przez aniołów (beati motori); Raj, pieśń II. Tym aniołem, tym duchem przeznaczonym od Boga do kierowania podziałem dóbr ziemskich, jest Fortuna. Podług języka scholastycznego należy ona do inteligencji, podług mowy powszedniej do aniołów, którzy są sługami Bożymi. [przypis redakcyjny]
kto ten kolos stawił — kto postawił tego kolosa; kto zbudował tę ogromną budowlę. [przypis edytorski]
kto — tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]
Kto uciechom (…) nadto je goni — dwuwiersz ten, w oryginale, zaczerpnięty jest z francuskiego przekładu Plutarcha (Cum principibus philosophandum esse), pióra Amyota. [przypis tłumacza]
„Kto urzędowo zawsze nosił szaty, Niechaj dalej je nosi (…)” — znaczy to, że raban Gamliel, który od zawsze pełnił funkcję nasi, powinien ją nadal pełnić. [przypis tłumacza]
Kto uwolnił swój umysł z ciemnicy przesądów, dla tego więzienie nie istnieje, gdyż rozkazuje wtedy mówić kamieniom, i kamienie mówią za nas!… — nawiązanie do wypowiedzi Jezusa z Ewangelii Łukasza: A on odpowiadając, rzekł im: Powiadam wam, jeśliby ci milczeli, wnet kamienie wołać będą (Łk, 19:40). [przypis edytorski]
Kto was słucha, mnie słucha — Łk 10, 16. [przypis edytorski]
kto w domu hoduje głodujące czeladzie, drobnych dzieci lik — nigdy Grekowi tak źle być nie może, iżby zapomniał dowcipu i wdzięku. I to prawda. W tym strasznym 411 roku, kiedy w Atenach nędza i głód doszły ostatnich niemal granic, kiedy już i pieniędzy zabrakło i w kasach rządowych i prywatnych — naród bawi się i słucha w teatrze takich na pół bolesnych, a na pół żartobliwych kpinek z własnej biedy. [przypis tłumacza]
Kto wie? (…) motyle — w oryginalnej wersji językowej: Who knows? He is gone, inscrutable at heart, and the poor girl is leading a sort of soundless, inert life in Stein's house. Stein has aged greatly of late. He feels it himself, and says often that he is ”preparing to leave all this; preparing to leave…” while he waves his hand sadly at his butterflies.; tłum. red. W.L. [przypis edytorski]
Kto wie, nie zmieni-li się fortuna z buławą — kto wie, czy nie pójdą nam rzeczy gorzej pod innym wodzem. [przypis redakcyjny]
Kto w miłości pieśń żałoby Raz zanucił, wiecznie nuci; Kto raz zabłądził na groby, Już z nich na świat nie powróci — zmieniony cytat z Widowiska, I części Dziadów Adama Mickiewicza: „Kto w młodości pieśń żałoby/ Raz zanucił, wiecznie nuci;/ Kto młody odwiedza groby,/ Już z nich na świat nie powróci”. [przypis edytorski]
Kto wojska obce do kraju wprowadził? — ostatnio Czartoryscy w r. 1764. [przypis redakcyjny]
kto wola (daw.) — kto chce. [przypis edytorski]
Kto w swej pamięci bez błędu zapisze rzecz raz słyszaną, taki dobrze słucha — Wergiliusz przez to zwięzłe zdanie mówi: W porę przypominasz i dobrze pamiętasz mój wiersz z Eneidy, księgi V: Superanda omnis fortuna ferendo est. [przypis redakcyjny]
Kto wy taki? (gw.) — Kim wy jesteście? [przypis edytorski]
ktoże (daw.) — dłuższa forma konstrukcji z partykułą wzmacniającą od: któż. [przypis edytorski]
ktożeś ty (daw.) — kim jesteś. [przypis edytorski]
Kto (…) zamienił wolę Narodu w wolę Dworu Moskiewskiego — początek dali Czartoryscy w czasie bezkrólewia 1764 r., zawiązując konfederację z pomocą wojsk ros., co Rosja wyzyskała. [przypis redakcyjny]
kto zaś słowo pisnął o pokoju — według Tacyta takich nie było: „Szedł do oręża, kto go tylko mógł dźwigać, a zuchwałość więcej jeszcze rąk uzbroiła. Równa zaciętość w mężczyznach i niewiastach” (Dzieje V, 13, przekł. Naruszewicza). [przypis tłumacza]
Kto zasie w słowie znalazł był pierwiastek boski (…) Pieśń w życiu raz zrodzona moc ma nieśmiertelną — W. Lieder, Wiersze, Paryż (1897), V, s. 5–7 (Z powodu rozbicia lutni). [przypis autorski]
Kto zdrowie swoje miłuje, traci je. A kto je utraca, najduje je — wg wskazania w źródle na marginesie: J 12, 25, jednak w tłum. Wujka werset ten brzmi: „Kto miłuje duszę swą, traci ją, a kto nienawidzi dusze swojej na tym świecie, ku wiecznemu żywotowi strzeże jej”; cytat zapewne wymieszany z Mt 10, 39: „Kto nalazł duszę swoję, straci ją; a kto by utracił duszę swą dla mnie, najdzie ją”. [przypis edytorski]
kto z kaźnią się rozminął — kto sam nie cierpi; kaźń: cierpienie, tortura. [przypis edytorski]
Kto z nami nie chce chleba, my z nim i kołaczy — przysłowie. [przypis redakcyjny]
Kto z prawdy jest, ten prawdę mówi (…) — zapewne odniesienie do J 18, 37. [przypis edytorski]
Kto z was bez grzechu, niechaj pierwszy rzuci na nią kamieniem — J 8, 7. [przypis edytorski]
Kto z was jest bez grzechu… — słowa Chrystusa do faryzeuszów oskarżających jawnogrzesznicę (J 7:7). [przypis redakcyjny]
KTT — tak podpisywał się w prasie Krzysztof Teodor Toeplitz, (1933–2010), dziennikarz i krytyk, a także autor scenariusza serialu Czterdziestolatek. [przypis edytorski]
Kturem — powinno być: którem (dziś którym). [przypis edytorski]
kūdas (lenk.) — liesas. [przypis edytorski]
kūdas (lenk.) — sulysęs. [przypis edytorski]
kūgis — didelė šieno, šiaudų ar kt. kupeta. [przypis edytorski]
kūmas — krikšto tėvas. [przypis edytorski]
Kūną medum ir — Midumi kūną. [przypis redakcyjny]
Kūnu kur kas didesni už manuosius. — Veik kiekviename kovų aprašyme kronikieriai užtėmija [užtėmyti — pastebėti. red. WL.], kad vokiečiai perviršijo lietuvius didumu kūno ir pajėga; smūgius jų bardišių [bardišius (lenk., rus.) — kirvis su ilgu kotu. red. WL.] lietuviai vargiai galėjo atlaikyti. Kęstutis, Narimanta, nors buvo vikrūs ir sylingi [sylingas (lenk.) — pajėgus, stiprus, galingas. red. WL.], susirėmus su vokiečiais tokiuose atsitikimuose būdavo išmesti iš balno. [przypis autorski]
kūtė — tvartas, gurbas. [przypis edytorski]
kūzabas — iš medžio padarytas indelis uogoms rinkti. [przypis edytorski]
Kuakiutl, właśc. Kwakiutlowie — grupa plemion Indian północnoamerykańskich zamieszkujących płn. część wyspy Vancouver i wybrzeża kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska (oba tereny przedzielone przez cieśninę Królowej Charlotty); tradycyjna kultura tych plemion oparta jest na totemizmie i instytucji potlaczu; jednym z ważnych badaczy Kwakiutlów był Franz Boas. [przypis edytorski]
„Kuba” — Bateria artylerii „Kuba”, nazwana tak od pseudonimu jej dowódcy, por. Romualda Jakubowskiego, wchodziła w skład 7 Pułku Piechoty Legionów AK „Garłuch”. Jego zadaniem było opanowanie na początku powstania lotniska na Okęciu. 1 sierpnia 1944 r. dowódca pułku, mjr Stanisław Babiarz ps. „Wysocki” ocenił, że akcja wobec silnej obsady niemieckiej nie rokuje szans powodzenia i odwołał natarcie. Rozkaz nie dotarł na czas do baterii „Kuba”, która samotnie uderzyła z podwarszawskiej wsi Zbaraż na Okęcie i została odparta z ciężkimi stratami. [przypis edytorski]
Kubacki, Wacław (1907–1992) — historyk literatury, krytyk, autor powieści i prozy poetyckiej. [przypis edytorski]
Kubacki, Wacław (1907–1992) — krytyk i historyk literatury. [przypis edytorski]
Kubań — rzeka w Rosji, w zach. części Kaukazu Północnego oraz obszar żyznych ziem objętych jej dorzeczem, Kubań wypływa z gór Elbrusu, a uchodzi szeroką deltą do Morza Azowskiego; tu: przyczółek kubański, znany również jako „przyczółek Gotów”, był ufortyfikowaną niemiecką pozycją wojskową położoną na półwyspie Taman w Rosji, między Morzem Azowskim a Morzem Czarnym. Od stycznia do października 1943 służył jako miejsce postoju armii niemieckiej, skąd miała prowadzić ataki na szyby naftowe na Kaukazie. [przypis edytorski]
kubana (daw.) — opłata za umożliwienie transakcji a. łapówka. [przypis edytorski]
kuban (daw.) — datek, łapówka. [przypis edytorski]
kuban (daw.) — łapówka. [przypis edytorski]
kuban (daw.) — łapówka. [przypis edytorski]
kuban — podarunek, łapówka. [przypis redakcyjny]
Kuba Rozpruwacz — pseudonim nadany zabójcy londyńskich prostytutek, jego tożsamość nie została ustalona. [przypis edytorski]
kubatura — pojemność. [przypis edytorski]
Kubbadar! Tumbleinga! — uważajcie, żebyście nie zlecieli! [przypis tłumacza]
kubek w kubek — identycznie. [przypis edytorski]
kubek w kubek — taki sam. [przypis edytorski]
kubeł — tu wyraz kubeł oznacza okrągłą skrzynkę, szkatułkę, gdzie się księgi (zwoje) mieściły. [przypis redakcyjny]
Kube, Wilhelm (1887–1943) — od 1941 r. Gauleiter czyli komisarz generalny Białorusi, zginął w zamachu w Mińsku w niejasnych okolicznościach. [przypis edytorski]
Kubiak, Tadeusz (1924–1979) — poeta, satyryk, w 1949 r. nagrodzony w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki. [przypis edytorski]
