Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161219 przypisów.
Dupuytren, Guillaume (1777–1835) — francuski chirurg, wprowadził wiele nowych metod operacyjnych. [przypis edytorski]
duque de la Paz (hiszp.) — książę Pokoju. [przypis edytorski]
duràk (ros.) — dureń, głupiec. [przypis edytorski]
duraka walajut — walą głupa; udają głupiego. [przypis edytorski]
durak (ros.) — dureń. [przypis edytorski]
durak (ros.) — głupiec. [przypis edytorski]
dura lex, sed lex (łac.) — twarde prawo, lecz prawo. [przypis redakcyjny]
dura lex, sed lex (łac.) — twarde prawo, lecz prawo; zwrot podkreślający konieczność podporządkowania się obowiązującemu prawu, nawet gdy jest ono surowe, uciążliwe. [przypis edytorski]
dura necessitas (łac.) — twarda konieczność (wyrażenie z Horacego, Pieśni III 24). [przypis edytorski]
Durango noble, y leal a la corona real (hiszp.) — Durango szlachetne i lojalne wobec królewskiej korony. [przypis edytorski]
Duranty, Louis Edmond (1833–1880) — powieściopisarz fr.; krytyk sztuki, zwolennik realizmu (również redaktor pisma „Réalisme” wyd. 1856–1857), następnie zaliczany do impresjonistów; był stałym bywalcem paryskiej Café Guerbois przy ulicy Batignolles i uczestnikiem dyskusji o sztuce, w których brali udział m.in. Édouard Manet, Émile Zola, Claude Monet, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Camille Pissarro czy Edgar Degas, z którym Duranty się przyjaźnił; był autorem publikacji z zakresu historii i teorii sztuki, m.in. La Nouvelle Peinture („Nowe malarstwo” 1876) oraz szkiców umieszczających twórczość artystów takich jak Manet czy Adolphe Menzel w kontekście historii sztuki nowoczesnej; pisał również powieści: Le malheur d'Henriette Gérard (1860), La cause du beau Guillaume (1862), Les Combats de Françoise Du Quesnoy (1873), a także: Les six barons de Septfontaines , Les séductions du chevalier Navoni, Le Pays des arts oraz zbioru Théatre des marionnettes du Jardin des Tuileries (wyd. 1880, kompozycja 24 obrazków prozatorskich, w części z nich występują klasyczne postaci komedii dell'arte: Poliszynel, Pierrot i Arlekin; do najbardziej znanych należy nowela Le mariage de raison, czyli „Małżeństwo z rozsądku”); pisał recenzje prozy Champfleury'ego. [przypis edytorski]
durchfall a. durchwal — w gwarze obozowej: biegunka. [przypis edytorski]
durchfall (niem.) — w gwarze obozowej: biegunka. [przypis edytorski]
durchgang verboten (niem.) — przejście wzbronione. [przypis edytorski]
durchhalten (niem.) — kontynuować, przetrzymać. [przypis edytorski]
durch (niem.) — przez, poprzez, na wskroś. [przypis edytorski]
durch (z niem.) — na wskroś; dogłębnie. [przypis edytorski]
durch (z niem.) — na wylot, na wskroś, na przestrzał. [przypis edytorski]
durchzureißen — die Oberhand zu gewinnen. [przypis edytorski]
dur (daw.) — gorączka, choroba (por. „dur brzuszny”). [przypis edytorski]
dur (daw.) — odurzenie; obłęd; środek odurzający. [przypis edytorski]
dur (daw.) — stan odurzenia, obłęd, choroba. [przypis edytorski]
dur (daw.) — zamroczenie umysłu, odurzenie. [przypis edytorski]
durée (fr.) — trwanie. [przypis edytorski]
durée pure (fr.) — czyste trwanie. [przypis edytorski]
Durejkiem — dziś popr. forma N. lp: Durejką. [przypis redakcyjny]
dur (gw.) — obłęd, ból. [przypis edytorski]
Duris (…) ferro — Horatius, Odae, IV, 4, 57. [przypis tłumacza]
Durkheim, Émile (1858–1917) — francuski socjolog i filozof; profesor w Bordeaux i na paryskiej Sorbonie, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli socjologizmu. [przypis edytorski]
Durlach — wówczas miasto w Niemczech, dziś dzielnica miasta Karlsruhe w Badenii-Wirtembergii. [przypis edytorski]
durnego — szalonego. [przypis redakcyjny]
durniami — winno być: elegantami. [przypis autorski]
durny (daw.) — głupi, szalony. [przypis redakcyjny]
durny (daw.) — szalony. [przypis edytorski]
durny (daw.) — szalony. [przypis redakcyjny]
durnym — Brückner przypuszcza, że to błąd rękopisu, i że powinno być: dumnym. [przypis redakcyjny]
durny — szalony. [przypis redakcyjny]
durny — tu: dumny. [przypis redakcyjny]
durny — tu raczej: dumny. [przypis redakcyjny]
durny — tu: szalony. [przypis redakcyjny]
durny — zarozumiały, szalony. [przypis redakcyjny]
durny — zarozumiały, zuchwały, szalony. [przypis redakcyjny]
Duro — dziś popr.: Darro, rzeka w Grenadzie, dopływ Genilu. Jej nazwa pochodzi od złota (łac. aurum), które od czasów rzymskich wypłukiwano z piasku rzecznego. [przypis edytorski]
Du roi, de la reine, des infants… (fr.) — Króla, królowej, infantów (dzieci królewskich). [przypis edytorski]
durować (daw.) — szaleć. [przypis redakcyjny]
Durow — Znany w Rosji clown cyrkowy. [przypis autorski]
durra — inaczej sorgo; roślna zbożowa, pastewna i przemysłowa, uprawiana na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. [przypis edytorski]
durra — rodzaj trawy, której ziarno przetwarzane jest na mąkę, kaszę i stosowane jako pasza. [przypis edytorski]
dur — tu: środek odurzający. [przypis edytorski]
dur — tyfus; odurzenie, zamroczenie, chwilowy obłęd. [przypis edytorski]
Durum a stirpe genus… — Wergiliusz Eneida, ks. 9. [przypis edytorski]
durum contra durum (łac.) — upór na upór. [przypis redakcyjny]
Durutti, Buenaventura (1896–1936) — hiszpański robotnik, działacz związkowy, anarchista, jeden z najbardziej rozpoznawalnych działaczy CNT-FAI. [przypis edytorski]
Durville, Hector (1849–1923) — fr. okultysta i magnetyzer, redaktor założonego przez barona du Potet czasopisma poświęconego tej tematyce „Journal du Magnétisme” oraz fundator licznych instytucji okultystycznych, w tym: usytuowanego w Paryżu Uniwersytetu Nauk Wyższych z wydziałami Wiedzy Hermetycznej, Nauk Magnetycznych i Nauk Spirytystycznych, a także szkoły praktycznej masażu i magnetyzmu (na Mozart Avenue w Paryżu) oraz Zakonu Eudiaque, towarzystwa duchownego i inicjacyjnego, którego głównym celem jest „powiększenie osoby ludzkiej” i którego wyznawcy zgłębiają magnetyzm zwierzęcy i efekty działania hipnozy; publikacje Durville'a (wszystkie wyd. ok. 1890 r.) to: The Mysteries of Eleusis („Misteria Eleuzyjskie”, wyd. po ang.), Magnétisme Personnel ou Psyquique („Magnetyzm osobisty albo psychika”), Les Actions Psychiques à Distance („Działania psychiczne na odległość”), Pour devenir Magnétiseur („Aby zostać magnetyzerem”). [przypis edytorski]
Duryndana — szabla Orlanda, wedle Turpina „quod durum ictum dat”. [przypis redakcyjny]
dury szuka (starop.) — [szuka okazji,] by omamić, zadurzyć ciebie. [przypis redakcyjny]
durzą (gw., daw.) — mącą, okłamują. [przypis autorski]
durzyć (daw.) — zwodzić, bałamucić. [przypis edytorski]
durzyć (daw.) — zwodzić, oszukiwać. [przypis edytorski]
durzyć głowę (komuś) (daw.) — zawracać głowę. [przypis edytorski]
durzyć kogoś (daw.) — zwodzić, oszukiwać, bałamucić, zawracać głowę. [przypis edytorski]
durzyć — mamić, ogłupiać. [przypis edytorski]
durzyć — odurzać. [przypis edytorski]
durzyć się — kochać się w kimś. [przypis edytorski]
durzyć — tu: zwodzić, ogłupiać. [przypis edytorski]
duśba — tłok; por. czas. dusić. [przypis edytorski]
dušia — siela. [przypis edytorski]
du safran — certains mets sont assaisonnés avec du safran, dont la sauce est jaune (Beauplan). [przypis redakcyjny]
dusa (gw.) — dusza. [przypis edytorski]
Du Sang, de la Volupté, et de la Mort (fr.) — O krwi, o pożądaniu i o śmierci. [przypis edytorski]
Duse-Chechi, Eleonora (1859–1924) — włoska aktorka tragiczna o światowej sławie. [przypis edytorski]
Duse, Eleonora Giulia Amalia (1858–1924) — włoska aktorka ciesząca się ogromną sławą oraz uznaniem ze względu na zaangażowanie w odtwarzane role, przy jednoczesnym ascetyzmie wyrazu. [przypis edytorski]
duser (daw.) — pochwała, komplement. [przypis edytorski]
duser — komplement. [przypis edytorski]
dusery (daw.) — pochlebstwa, słodkie słówka, komplementy. [przypis edytorski]
dusery — pochlebstwa, komplementy. [przypis redakcyjny]
dusie — zdrobniale: dukaty; ogólniej: pieniądze. [przypis edytorski]
dusiołek — demon odwiedzający nocą śpiących i próbujący ich dusić, potrafi przybierać postać jakiegoś przedmiotu lub istoty żywej. [przypis edytorski]
dusiołek — w polskich wierzeniach ludowych demon odwiedzający nocą śpiących i próbujący ich dusić, potrafi przybierać postać jakiegoś przedmiotu lub istoty żywej. [przypis edytorski]
dusiszczurze — nowa aluzja do imienia Tybalta i imienia kota ze wspomnianego poematu Reynard–Lis. [przypis redakcyjny]
dusna — čia: nelaimė. [przypis edytorski]
Dussault, Fiévée, Geoffroy — umiarkowani rojaliści francuscy, współpracownicy pisma „Journal des débats”: Jean Joseph Dussault (1769–1824): bibliotekarz, dziennikarz i krytyk literacki; Joseph Fiévée (1767–1839): dziennikarz, pisarz, dramaturg; Julien Luis Geoffroy (1760–1828): krytyk literacki. [przypis edytorski]
Du sublime au ridicule il n'y a qu'un pas (fr.) — Od wzniosłości do śmieszności jest tylko jeden krok. [przypis edytorski]
du supplice encore mai lavée (fr.) — z tortur jeszcze nieobmyta. [przypis edytorski]
dusysz mene, panyczu (z ukr.) — dusisz mnie, paniczu. [przypis edytorski]
duszą kichnąć (daw., pot.) — umrzeć. [przypis redakcyjny]
duszą kinie (starop.) — przeżyje chwilę ekstazy. [przypis edytorski]
Duszą zamkniętego w Jerozolimie ludu wstrząsały najsprzeczniejsze uczucia… — por. Starożytności XIV, XVI, 2–XV, I, 1; XV, IV, 1–IV, 3. [przypis tłumacza]
dusza* (daw.) — w znaczeniu: „żywe stworzenie”; dawniej duszami nazywano ludzi, np. szlachcic posiadał wieś z określoną ilością dusz, czyli chłopów; jedną (…) duszą (…) ubyło: z jedną duszą ubyło. Jerzy Axer przekonująco dowodził, że jest to niejako odpowiedź na cytat z listu, który otrzymał Cicero od swojego przyjaciela Serwiusza Sulpicjusza. Przyjaciel pytał Cycerona cierpiącego po śmierci córki Tulii: „in unius (Jedną) mulierculae animula (maluczką duszą) [si] iactura facta est (ubyło), tanto opere [commoveris] (tak wiele)?”. Postać i dzieło Cycerona są ważne również w Trenie XVI i XIX. [przypis redakcyjny]
dusza i serce — Charles Rollin (1661–1741), francuski historyk i pedagog, często używał wyrażenia „dusza i serce” w popularnym dziele Traite des Etudes (1726–1728), z czego Wolter żartuje w swoich powiastkach filozoficznych. [przypis edytorski]
Dusza jak marny dym pod ziemię poszła… — Iliada XXIII 100–101, widmo Patroklosa. [przypis edytorski]
dusza jego przebywała w kuchni — Jamdudum animus est in patinis (Terencjusz). [przypis tłumacza]
Dusza jest organem obejmującym rzeczy nieskończone (…) miliony stuleci stapiają się w jednej sekundzie — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 28. [przypis autorski]
[dusza jest] W stosunku do możliwych przedmiotów w przestrzeni — Czytelnik, który z tych wyrażeń, w ich transcendentalnej abstrakcyjności, nie tak łatwo odgadnie ich sens psychologiczny, ani też dlaczego ostatni przymiot [Attribut] duszy należy do kategorii istnienia, znajdzie w dalszym ciągu dostateczne wyjaśnienie i usprawiedliwienie. Zresztą co do wyrażeń łacińskich, które wbrew smakowi dobrego wysłowienia, napłynęły tu zamiast równoznacznych niemieckich. zarówno w tym oddziale, jak i w całym dziele, muszę na swe usprawiedliwienie przytoczyć to, że wolałem raczej uwłóczyć nieco piękności mowy, niż utrudniać użytkowanie szkolne najmniejszą bodaj niezrozumiałością. [przypis autorski]
dusza — kawałek żelaza, po rozgrzaniu wkładany do żelazka. [przypis edytorski]
Dusza ludzka, jak długo jest tu na ziemi, nie ma żadnego udziału w Bogu… — Plutarch, O Izydzie i Ozyrysie. [przypis tłumacza]
Dusza ludzka jest tylko zbiorowym oznaczeniem wszystkich zwierzęcych dusz, przez które przeszedł człowiek w poprzednich wcieleniach — S. Przybyszewski, Zur Psychologie des Individuums, Berlin 1892, I, s. 37. [przypis autorski]
Dusza ma cierniem uwieńczona (…) Ach, mnie przeraża ta Golgota — S. Brzozowski, Nim serce ucichło, Warszawa 1910, s. 3. [przypis autorski]
dusza moja przylgnęła do prochu — Psalm 112 w oryginale po łacinie: Adhaesit pavimento anima mea. [przypis redakcyjny]
dusza mu patrzy w oku — w jego oczach widać jego duszę. [przypis edytorski]