Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7775 przypisów.
Celem „Pałuby” jest wykazanie, że wszelkie uczuciowe, nastrojowe motywacje i przeżycia, wszelkie liryczne formy poetyzowania, wszelkie typy stosunków międzyludzkich mogą i powinny być sprowadzone do form intelektualnych i analitycznych (…) wówczas zyskują rangę najwyższej pozycji — „W ostatniej instancji (…) sensacyjna, silnie erotyczna, ustępami kryminalna sprawa Angeliki przedstawia się nie jako kwestia zmysłów lub serca, ani jako kwestia społeczna, moralna lub estetyczna, lecz tylko jako kwestia intelektualna albo może naukowa, zawiła, nudna, bo trudna, sczepiona z siecią rachunków, w których gubi się oko. Moim zdaniem do tej instancji dochodzi każda sprawa, jeśli się ją na serio bada…” (Pałuba, Lwów 1903, s. 391–392). [przypis autorski]
celeriorem cursum consultationum publicarum (łac.) — odbywali szybciej narady w sprawach publicznych. [przypis redakcyjny]
celeritas (łac.) — szybkość. [przypis redakcyjny]
Celer, [właśc. Caninius Celer] — retor grecki, nauczyciel Marka Aurelego. [przypis tłumacza]
cele (starop.) — tu: zamiary, zamysły. [przypis redakcyjny]
Celes — tu zn. koń pod siodło. [przypis redakcyjny]
Celestyni — zakon o regule wzorowanej na benedyktyńskiej, acz z wpływami franciszkańskimi, istniał do r. 1807. [przypis edytorski]
Celesyria — region w czasach hellenistycznych i rzymskich: południowa Syria. [przypis edytorski]
celibat — rezygnacja ze stosunków seksualnych. [przypis edytorski]
celić — celować, mierzyć z broni palnej do celu. [przypis redakcyjny]
Celimena — bohaterka Mizantropa Moliera. [przypis edytorski]
Celimena — piękna młoda wdowa z komedii Moliera Mizantrop, inteligentna i zalotna. [przypis edytorski]
Celimena — postać z dramatu Moliera Mizantrop; kobieta pełna kokieterii. [przypis edytorski]
Celimena — postać z komedii Molière'a Mizantrop; synonim kokietki. [przypis edytorski]
Celina — tj. Krasiński. [przypis redakcyjny]
Cella — część świątyni, gdzie stał posąg bóstwa. [przypis redakcyjny]
cella (łac. dosł.: izba) — główne pomieszczenie w świątyni; także późn.: nawa. [przypis edytorski]
Cellini, Benvenuto (1500–1571) — rzeźbiarz, złotnik, pisarz i medalier florencki. [przypis edytorski]
Cellini, Benvenuto (1500–1571) — słynny włoski rzeźbiarz i złotnik. [przypis edytorski]
Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik i pisarz. [przypis edytorski]
Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik, medalier i pisarz; znany z burzliwego życia; autor autobiografii Żywot Benvenuta Celliniego własnoręcznie spisany. [przypis edytorski]
Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik, pisarz i medalier. [przypis edytorski]
Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik. [przypis edytorski]
Cellot — ur. w 1588 w Paryżu, rektor w Rouen i Flèche, później prowincjał jezuitów. [przypis tłumacza]
celniejszy (daw.) — główniejszy, ważniejszy. [przypis edytorski]
celniejszy — wybitniejszy. [przypis edytorski]
celnik (daw.) — urzędnik ściągający podatki. [przypis edytorski]
celniki (daw.) — dawna forma mianownika lm rzeczownika „celnik”, dziś: „celnicy”. [przypis edytorski]
celniki — dziś popr. forma B. lm: celników. [przypis edytorski]
Celnikier, Izaak (1923–2011) — malarz i grafik polsko-żydowski, więzień obozów koncentracyjnych, od 1957 roku żyjący w Paryżu. [przypis edytorski]
Celnik Rousseau — właśc. Henri Julien Félix Rousseau (1844–1910), francuski malarz naiwny, znajdujący upodobanie w motywach egzotycznych. [przypis edytorski]
celny (…) maszt — w oryginale: ster, wiosło sterowe; grecki statek miał na rufie umocowane za pomocą lin lub rzemieni dwa wiosła sterowe, po jednym na burtę. [przypis edytorski]
celować (daw.) — przewyższać. [przypis edytorski]
celować (daw.) — wyróżniać się. [przypis edytorski]
celować kogoś (daw.) — dorównywać komuś a. przewyższać kogoś. [przypis redakcyjny]
celować kogoś (starop.) — dorównywać komuś. [przypis edytorski]
celowsze — dziś popr.: bardziej celowe. [przypis edytorski]
celowy — przystosowany do pełnienia określonego celu. [przypis edytorski]
cel piękniejszy jak opieka — dziś popr.: cel piękniejszy niż opieka. [przypis edytorski]
Celtowie — grupa ludów indoeuropejskich, które ze swoich siedzib w dorzeczu górnego Renu i Dunaju w I tys. p.n.e. rozprzestrzeniły się po całej Europie, opanowując przede wszystkim tereny Galii (ob. Francja i Belgia), Iberii (Hiszpania) i Brytanii. [przypis edytorski]
cel — tu: tarcza, do której mierzy się z broni palnej. [przypis edytorski]
Celtyber — il Celtibero monte, góry Pirenejskie, tak tu nazwane od Celtyberów, starożytnych mieszkańców Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
celuloid — termoplastyczne, łatwopalne tworzywo sztuczne; dawniej powszechnie produkowano z niego przedmioty codziennego użytku, np. lalki, różne zabawki, piłeczki pingpongowe, błony fotograficzne. [przypis edytorski]
Cel zaś do osiągnienia zupełnie ten sam, jaki wyraziłeś, że żądany przez nią (…) — mowa tu o procesie rozwodowym Delfiny Potockiej. [przypis redakcyjny]
cel związku „Snów Marii Dunin” z „Pałubą”: ukonkretnienie problemu ramowego, ogólnikowego — „Dotychczasowym błędem było, że sięgano albo za płytko, albo — przeskakując całe życie zastępcze — za głęboko, tj. tam, gdzie już nic być nie może, i robiono rzekome wizje kosmiczne zamiast uprawiać introspekcję. Mnie się zdaje, że zbadać warstwę na kilkaset metrów pod tzw. powierzchnią duszy — to może wystarczy, nie trzeba nadiru” (Pałuba, s. 403). [przypis autorski]
cembrowina — murowane umocnienie zbiornika wodnego. [przypis edytorski]
cembrunek — umocnienie ścian studni, wykonane z drewna, cegieł, kamienia a. betonu, w szczególności część wystająca nad powierzchnię ziemi; cembrowina. [przypis edytorski]
ce monde est bien faux (fr.) — ten świat jest fałszywy. [przypis edytorski]
cenacle (z fr.) — wieczernik, tu w znaczeniu przenośnym: grupa, zwł. krąg artystów, często skupiająca się wokół mistrza. [przypis edytorski]
Cenacolo Vinciano (wł.) — mowa o Ostatniej wieczerzy Leonarda da Vinci (1452–1519); słynny ten fresk (malowidło ścienne) znajduje się w klasztorze mediolańskim di s. Maria delie Grazie. [przypis redakcyjny]
Cena de le Cenere — właśc. La Cena de le Ceneri (Uczta popielcowa), traktat kosmologiczny Giordana Bruna z 1584 roku. [przypis edytorski]
cenadry a. cynadry — wnętrzności z ryby; wątróbki; nerki. [przypis edytorski]
cenakle (z łac. cēnāculum) — jadalnia; także: wieczernik. [przypis edytorski]
cenar, (…) goniony — nazwy tańców. [przypis redakcyjny]
cenar, goniony — tańca rodzaje. [przypis redakcyjny]
cena — tu: waga, znaczenie, szacunek. [przypis edytorski]
Cena — uczta. Tertia cena — trzecie danie. [przypis redakcyjny]
Cenci — ang. The Cenci, tragedia Shelleya z 1819 r. [przypis edytorski]
Cenci, Beatrice — bohaterka dramatu Shelleya The Cenci. [przypis edytorski]
cendał — cienka tkanina jedwabna; także: cendal a. sendal. [przypis edytorski]
Cendrars, Blaise — właśc. Frédéric-Louis Sauser (1887–1961) francuski poeta i prozaik szwajcarskiego pochodzenia. [przypis edytorski]
Ce n'est pas du temps des Maures? (fr.) — Nie jest z czasów Maurów? [przypis edytorski]
ce n'est pas encore fini (fr.) — jeszcze nie koniec. [przypis edytorski]
ce n'est pas mon fait (fr.) — to nie moja rzecz. [przypis redakcyjny]
Ce n'est pas ton affaire (fr.) — To nie twoja sprawa. [przypis edytorski]
Ce n'est que le premier pas qui coute (fr.) — tylko pierwszy krok kosztuje; odpowiednik przysłowiowego: najtrudniejszy pierwszy krok. [przypis edytorski]
Ce n'est qu'une surprise (fr.) — To tylko niespodzianka. [przypis edytorski]
ce n'est rien (fr.) — to nic. [przypis edytorski]
C'en est trop (fr.) — Tego już za wiele. [przypis edytorski]
cenić się mniej niż się jest wartym, to, wedle Arystotelesa, nikczemność i małoduszność — Arystoteles, Etyka nikomachejska, IV, 7. [przypis tłumacza]
Cenis, co z dziewki chłopcem wprzód musiała zostać — Tesalkę Cenis Neptun zamienił w Ceneusza. Młodzieniec zginął w walce z Centaurami. [przypis edytorski]
cenobici — pustelnicy żyjący w zakonie. [przypis edytorski]
Cenotaf — nagrobek po grecku. [przypis autorski]
censor (łac.) — sędzia obyczajów. [przypis redakcyjny]
censura candidatorum (łac.) — kontrola, ocena kandydatów. [przypis edytorski]
censuram grubianitatis (łac.) — w naganę grubiaństwa. [przypis redakcyjny]
Centaura płomienista szata — nawiązanie do opowieści z mit. gr.; szata zanurzona we krwi centaura Nessosa przez Dejanirę, żonę Herkulesa, miała zapewnić wierność małżeńską, jednakże założywszy ją, Herkules zginął w potwornych mękach; był to podstęp Nessosa, który za próbę porwania Dejaniry został zabity przez Herkulesa; koszula a. szata Dejaniry stanowi symbol ogromnego cierpienia, od którego nie można się uwolnić. [przypis edytorski]
Centaur — Centaurowie byli okrutni ludzie, którzy iż najpierwej na koniech jeździe poczęli, przeto o nich poetowie bajali, żeby zady końskie mieli (przypis źródła). [przypis edytorski]
centaur (mit. gr.) — dzika istota o końskim ciele z ludzkim torsem i głową. [przypis edytorski]
centaur (mit. gr.) — stworzenie z końskimi nogami i tułowiem, na którym znajduje się ludzki tors i głowa. [przypis edytorski]
centaur (mit. gr.) — stworzenie z ludzkim tułowiem na końskim korpusie. [przypis edytorski]
centaur (mit. gr.) — stworzenie z ludzkim tułowiem na końskim korpusie. [przypis edytorski]
centaur (mit. gr.) — stworzenie z ludzkim tułowiem na końskim korpusie. [przypis edytorski]
Centaurowie (mit. gr.) — rasa pół ludzi a pół koni. [przypis edytorski]
Centaur — w mit. gr. istota o końskim ciele, lecz z ludzkim torsem i głową w miejsce szyi i głowy końskiej. [przypis redakcyjny]
Centaur — W mit. gr. pół koń, pół człowiek. [przypis edytorski]
centaury synowie chmury — Iksion, czyhając na Junonę, objął chmurę, mającą postać tej bogini i spłodził centaurów. [przypis edytorski]
cent fois grandeur naturelle (fr.) — powiększony stokrotnie; tu: stokroć większy od wszystkich osób z jego otoczenia. [przypis edytorski]
cent fois grandeur naturelle (fr.) — stokrotnie powiększone. [przypis edytorski]
centifolia — gatunek róż. [przypis autorski]
centimanos (łac.) — sturęcy; w mit. gr. Kottosi (Ajgajon, Kottos i Gyges), olbrzymy sturękie. [przypis redakcyjny]
centim — francuska drobna moneta, 1/100 franka. [przypis redakcyjny]
centnar, cetnar (z łac.) — jednostka masy stosowana od średniowiecza. W dawnej Polsce to 100 kg; w krajach anglosaskich, stosowana również obecnie, wynosi 50 kg. [przypis edytorski]
centnar — daw. jednostka masy, równa ok. 50 kg. [przypis edytorski]
centnar — daw. miara wagi, równa w Polsce od 50 do niemal 65 kg. [przypis edytorski]
centnar — jednostka masy o zróżnicowanej lokalnie wielkości. [przypis edytorski]
centnar — jednostka masy równa 112 funtom, tj. ok. 50 kg. [przypis edytorski]
centnar — jednostka masy wynosząca ok. 50 kg. [przypis edytorski]
centnar — jednostka wagi, 50 kg. [przypis redakcyjny]
centnar (z łac. centum: sto) — dawna jednostka wagi wynosząca 100 funtów, tj. ok. 50 kg. [przypis edytorski]
