Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8027 przypisów.
niż (starop.) — zanim. [przypis edytorski]
niższejszy (gw.) — niższy. [przypis edytorski]
niż trzeba, więcej bojaźliwy (starop.) — bardziej bojaźliwy niż trzeba. [przypis edytorski]
niż — tu: nizina. [przypis edytorski]
niż — tu: zanim. [przypis edytorski]
Niż wieża Ławry złotem błyskająca — Ławry Peczerskiej, klasztoru przy pieczarach, czyli grobach wielu świętych i błogosławionych w Kijowie. [przypis autorski]
niżyć — dziś tylko forma dokonana: zniżyć. [przypis edytorski]
Niżyński, Diagilew, Lifar — Wacław Niżyński (1889–1950): wybitny rosyjski tancerz baletowy i choreograf polskiego pochodzenia; Siergiej Pawłowicz Diagilew (1872–1929): rosyjski impresario baletowy, założyciel słynnego zespołu Les Ballets Russes (fr.: Balety rosyjskie), do którego należał był m.in. Niżyński; Serge Lifar, właśc. Siergiej Michajłowicz Lifar (1905–1986): francuski tancerz i choreograf pochodzenia rosyjskiego, członek zespołu Diagilewa. [przypis edytorski]
niż żeby mi się wszystko, na co patrzę, zmieniło w złoto — aluzja do mitu o królu frygijskim Midasie, który dotknięciem się zamieniał wszystko w złoto. Agesilaos właśnie przebywa we Frygii. [przypis tłumacza]
Niż — Zaporoże, kraina historyczna w środkowej Ukrainie nad dolnym Dnieprem, poniżej tzw. porohów (progów skalnych na rzece). [przypis edytorski]
Niż — Zaporoże; kraina nad dolnym Dnieprem, poniżej porohów, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]
nizać (daw.) — nawlekać. [przypis edytorski]
nizać — nawlekać coś na sznurek, nić a. rzemień. [przypis edytorski]
nizać — nawlekać na nić w pewnej kolejności; tu forma 3 os. lp cz.ter.: niże. [przypis edytorski]
nizacz (daw.) — za nic. [przypis edytorski]
ni za jaką karą — ani za karę. [przypis edytorski]
ni z biesa niewieściuchów — do diabła z niewieściuchami. [przypis redakcyjny]
ni z czegoj (starop.) — z niczego. [przypis edytorski]
nizkąd — dziś: znikąd. [przypis edytorski]
Nizka Głowa (Capo Basso) — przylądek w Szkocji; który nie wiadomo. [przypis redakcyjny]
nizkiej — dziś: niskiej. [przypis edytorski]
nizko (daw.) — dziś: nisko. [przypis edytorski]
nizko — dziś popr. pisownia: nisko. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
niznaszki — niesnaski. [przypis edytorski]
nizszy (starop. forma) — niższy. [przypis edytorski]
Nizza (daw.) — Nicea. [przypis edytorski]
Nizza — Nicea. [przypis edytorski]
Nizza — słynne uzdrowisko o łagodnym klimacie, nad brzegiem Morza Śródziemnego (Riwiera francuska). [przypis redakcyjny]
Nizza (wł.) — Nicea, miasto nad brzegiem M. Śródziemnego (Riwiera francuska). [przypis edytorski]
Nizza (wł.) — Nicea, miasto nad brzegiem M. Śródziemnego (Riwiera francuska); słynny ośrodek turystyczny i uzdrowisko; znana także ze znajdujących się w okolicy plantacji kwiatów, m.in. róż i goździków. [przypis edytorski]
Nizza (wł.) — Nicea, miasto nad Morzem Śródziemnym, na fr. Lazurowym Wybrzeżu; słynny ośrodek turystyczny i uzdrowisko; znana także ze znajdujących się w okolicy plantacji kwiatów, m.in. róż i goździków. [przypis edytorski]
Nizza (wł.) — Nicea. [przypis edytorski]
n.. (…) k…… — bilecik ten, tchnący upojeniem pod wpływem chwilowego nawrotu uczuć pana de Guibert, a przynajmniej ich objawów, oznacza: „Nie powiem ci, że cię kocham, ani że mnie upoiłeś wczoraj uczuciem, którego nie chciałam już zaznać; powiedz mi jeszcze na domiar, miły mój, że mnie kochasz!”. [przypis tłumacza]
NKWD — skrót ros. od Народный комиссариат внутренних дел (Narodnyj komissariat wnutriennich dieł), Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych, centralny organ władz bezpieczeństwa w Rosji radzieckiej i ZSRR, kontrolujący służby policyjne i porządkowe, wywiad polityczny oraz system obozów pracy przymusowej. [przypis edytorski]
NK ZSL — Naczelny Komitet Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. [przypis edytorski]
nócić — dziś popr. pisownia: nucić. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
nów — faza księżyca, gdy jest on niewidoczny z Ziemi. [przypis edytorski]
nóż ostrzyła tajemnie — aluzja do Konrada Wallenroda Mickiewicza. [przypis edytorski]
no admittance this way (please) (ang.) — tędy wstęp wzbroniony (uprasza się). [przypis edytorski]
Noaille, Antoine de (1841–1909) — francuski arystokrata, książę Mouchy, polityk. [przypis edytorski]
Noailles, Anna-Élisabeth de (1876–1933) — fr. poetka i pisarka pochodzenia rumuńskiego. [przypis edytorski]
Noakowski, Stanisław (1867–1928) — architekt i rysownik. [przypis edytorski]
Noakowski, Stanisław (1867–1928) — polski architekt, malarz, rysownik i historyk sztuki. [przypis edytorski]
Noaros — Warus (indeks Niesego); tak też w Autobiografii, 11, p. Graetz III, 481, uwaga. [przypis tłumacza]
nobile (łac.) — szlachetność. [przypis redakcyjny]
nobile verbum (łac.) — słowo szlachcica. [przypis edytorski]
nobile verbum (łac.) — słowo szlacheckie (którego trzeba dotrzymać pod groźbą utraty honoru). [przypis redakcyjny]
nobilis Joannes Zagrobski ex pallatinatu płocensi recognovit (łac.) — szlachcic Jan Zagrobski z województwa płockiego zeznał. [przypis edytorski]
nobilis (łac.) — szlachcic. [przypis edytorski]
nobilis (łac.) — szlachcic. [przypis redakcyjny]
Nobilis Polonus omnibus par (łac.) — szlachcic polski wszystkim równy. [przypis edytorski]
nobilitacja — nadanie szlachectwa. [przypis edytorski]
nobilitacja — nadanie szlachectwa. [przypis redakcyjny]
nobilitas (…) duplicata (łac.) — szlachectwo (…) podwójne, powojone. [przypis redakcyjny]
nobilitas (łac.) — szlachta. [przypis redakcyjny]
nobilitas (łac.) — szlachto. [przypis redakcyjny]
nobilitas, non certus numerus personarum (łac.) — szlachta, nie zaś pewna liczba osób. [przypis redakcyjny]
nobilitatem (łac. forma B.) — szlachtę. [przypis redakcyjny]
nobilitatem (łac.) — szlachectwo. [przypis redakcyjny]
nobilitati (łac.) — szlachcie. [przypis redakcyjny]
nobilitatis (łac.) — szlachty. [przypis redakcyjny]
nobilitować — nadawać szlachectwo. [przypis edytorski]
Nobil. Joannes Popiel ex districtu praemysliensi recognovit (łac.) — szlachcic Jan Popiel z okręgu przemyskiego zeznał. [przypis edytorski]
Nobis sunt signa (…) prandia digna (łac.) — Dla nas to są znaki, dla was potrawy wspaniałe. [przypis tłumacza]
noblesa (daw., z fr.) — szlachta. [przypis edytorski]
noblesse oblige (fr.) — szlachectwo zobowiązuje. [przypis edytorski]
noc 15 sierpnia 1831 — gwałtowne, masowe wystąpienia ludu warszawskiego i części wojska, połączone z samosądami, trwające w nocy z 15 na 16 sierpnia i w dzień 16 sierpnia 1831, spowodowane powszechnym niezadowoleniem mieszkańców z niekorzystnej sytuacji militarnej podczas wojny oraz ignorowaniem przez władze żądań szybkiego osądzenia i ukarania osób oskarżanych o szpiegostwo lub zdradę; w wyniku rebelii śmierć poniosły 34 osoby. [przypis edytorski]
noc 15 sierpnia — fala gwałtownych wystąpień, połączonych z samosądami miała miejsce w nocy z 15 na 16 sierpnia 1831 roku w oblężonej przez wojska rosyjskie Warszawie. Jej główną przyczyną było niezadowolenie z powodu nieukarania osób oskarżanych o szpiegostwo lub zdradę. [przypis edytorski]
nocą, co Łódź pokrywała — popr.: nocą, która (…). [przypis edytorski]
noc chylat rozciągnęła… — cały ten zwrot utworzony jest na wzór obrazowych wyrażeń poezji arabskiej, którą poeta poznał w przekładach i przykładach zebranych w dziele Hammera. [przypis redakcyjny]
Noce Arabskie a. Księga tysiąca i jednej nocy, a. Baśnie z tysiąca i jednej nocy — zbiór około 300 baśni, podań i opowieści arabskich z IX–X w. [przypis edytorski]
noch a szampiter (z niem. noch: jeszcze) — jeszcze szampana. [przypis edytorski]
noch eine Kugel (niem.) — jeszcze jedna kula. [przypis edytorski]
noch ein mal (niem.) — jeszcze raz. [przypis edytorski]
noch ein wenig (niem.) — jeszcze trochę. [przypis edytorski]
nocivam et perniciosam, non arripio — szkodliwej i zgubnej się nie chwytam. [przypis redakcyjny]
noclega — dziś popr. forma D.lp: noclegu. [przypis edytorski]
noclegować (daw.) — nocować. [przypis edytorski]
noc miesięczna — noc pełni księżyca (daw., poet. miesiąc: księżyc). [przypis edytorski]
nocne cienia — dziś: nocne cienie. [przypis edytorski]
noc (…) nienaspaną — mowa tu o nocy nie pozwalającej na przerwanie snu, może nawet o śmierci jako wiecznym śnie. [przypis redakcyjny]
nocnik — popularna nazwa wehikułu między Paryżem a Wersalem. [przypis autorski]
nocny Marek — aluzja do przysłowia: „tłucze się jak Marek po piekle”. [przypis redakcyjny]
nocnymi łowy — daw. forma N.lm; dziś nocnymi łowami. [przypis edytorski]
nocnym tułaczom na straż rozwieszona — tj. pełniąca straż przed ćmami i nietoperzami. [przypis redakcyjny]
nocorównia (starop.) — porównanie dnia z nocą (aequinoctium). [przypis redakcyjny]
nocoświetny miesiąc — świecący w nocy księżyc (por. łac. noctiluca: przydomek Diany, bogini księżyca, używany przez Horacego). [przypis redakcyjny]
noc padła — noc zapadła. [przypis edytorski]
noc pole nocy — noc podle nocy, czyli noc po nocy. [przypis redakcyjny]
noc przepędziło — tu: spędziło noc. [przypis edytorski]
noc św. Bartłomieja — dokonana w Paryżu z 23 na 24 sierpnia 1572 r. rzeź, której ofiarą padło 3 tys. hugenotów (fr. kalwinów) na czele z ich przywódcą, admirałem Coligny i która dała sygnał do dalszych rzezi w całej Francji; krwawą rozprawę z heretykami pochwalił papież Grzegorz XIII, złożył też specjalne podziękowania Katarzynie Medycejskiej jako inicjatorce zajść. [przypis edytorski]
noc św. Bartłomieja — rzeź dokonana przez katolików w Paryżu w nocy z 23 na 24 sierpnia 1572, której ofiarą padło 3 tys. hugenotów (francuskich protestantów), na czele z ich przywódcą, admirałem Coligny, i która dała sygnał do dalszych rzezi w całej Francji. [przypis edytorski]
noc św. Bartłomieja — rzeź dokonana przez katolików w Paryżu w nocy z 23 na 24 sierpnia 1572 r., której ofiarą padło 3 tys. hugenotów (francuskich protestantów), na czele z ich przywódcą, admirałem Coligny, i która dała sygnał do dalszych rzezi w całej Francji; krwawą rozprawę z heretykami pochwalił papież Grzegorz XIII, złożył też specjalne podziękowania Katarzynie Medycejskiej jako inicjatorce zajść. [przypis edytorski]
noc św. Bartłomieja — rzeź dokonana przez katolików w Paryżu w nocy z 23 na 24 sierpnia 1572 r., której ofiarą padło 3 tys. hugenotów (francuskich protestantów), na czele z ich przywódcą, admirałem Coligny, i która dała sygnał do dalszych rzezi w całej Francji. [przypis edytorski]
noc świętojańska — dawn. noc Kupały, wiosenne pradawne święto obchodzone nocą między 21 a 22 czerwca, potem powiązane z chrześcijańskim patronem świętym Janem (stąd nazwa: święto–jańska) i przesunięte na 23 czerwca. [przypis edytorski]
noc św. Jana, noc świętojańska — święto obchodzone w nocy z 23 na 24 czerwca w wigilię liturgicznego dnia św. Jana Chrzciciela, będące próbą zasymilowania przez chrześcijaństwo pogańskich obrzędów związanych z letnim przesileniem słońca. [przypis edytorski]
noc (…) się staje chłodniejsza i sina. Niby w przeddzień zaślubin umarła dziewczyna — B. Ostrowska, Poezje, Lwów 1985, s. 82. [przypis autorski]
Noc (…) spędził na zabawie — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXI i CIV. [przypis tłumacza]
noc styczniowa — Chodzi oczywiście o noc wybuchu powstania styczniowego z 22 na 23 stycznia 1863 roku. [przypis edytorski]
Noc swemu zaprzęgowi rozpuściła wodze. — Noc, podobnie jak bóg słońca Helios, ma swój zaprzęg. [przypis redakcyjny]
