Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | norweski | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3287 przypisów.

Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.), największy rzym. poeta liryczny. [przypis edytorski]

Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.), wybitny rzym. poeta liryczny, autor liryk, satyr i listów, a także teoretyk literatury. [przypis edytorski]

Horacy, Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.) — wybitny rzym. poeta liryczny, autor liryk, satyr i listów, a także teoretyk literatury. [przypis edytorski]

Horacy, Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.) — wybitny rzym. poeta liryczny, autor liryk, satyr i listów. [przypis edytorski]

Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65 p.n.e. – 8 p.n.e.), rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]

Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65 p.n.e.–8 p.n.e.), rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]

Horacy właśc. Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.) — poeta rzymski, liryk i mistrz satyry. Jest auotrem trzech ksiag Pieśni lirycznych (łac. Carmina), znanych także jako Ody (łac. Odes). [przypis edytorski]

Horacy — właśc. Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.), poeta rzymski, znany głównie jako autor czterech ksiąg pieśni. [przypis edytorski]

Horacy, właśc. Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.) — rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]

Horae diurnae (łac.) — godziny dnia; tu: książki do nabożeństwa, zawierające modlitwy na różne godziny dnia. [przypis redakcyjny]

Horain, Julian Florian (1821–1883) — polski publicysta; po powstaniu styczniowym wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie był korespondentem „Tygodnika Ilustrowanego”, utrzymywał żywe kontakty z Henrykiem Sienkiewiczem; w 1880 powrócił do kraju i osiadł w zaborze austriackim. [przypis edytorski]

hora perit, mors aderit — godzina przeminie, śmierć się przybliży. [przypis edytorski]

Horassan, właśc. Chorasan — kraina historyczna w Azji Środkowej; współcześnie: największa z prowincji Iranu, stanowiąca zachodnią część tej krainy i obejmująca płn.-wsch. część państwa, w 2004 podzielona na trzy odrębne prowincje. [przypis edytorski]

(…) — Horatius, Epodes XIV, 3. [przypis tłumacza]

Horatius Flaccus tym wierszem łacińskim — Horacy, Pieśni, ks. 4, pieśń 3. [przypis edytorski]

HoratiusHoracy — Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.), wybitny rzym. poeta liryczny, autor liryk, satyr i listów, a także teoretyk literatury. [przypis edytorski]

(…) — Horatius, Odae, III, 6, 5. [przypis tłumacza]

Horch — niemiecka marka samochodów, produkowanych w latach 1901–1945. [przypis edytorski]

horda Nogajca — oddział konnych wojowników tatarskich; od: Orda Nogajska, powst. na Stepie Pontyjskim, w wyniku uniezależnienia od Złotej Ordy ok. 1390 r. konfederacja tureckich plemion koczowniczych, nazwana od imienia wybitnego wodza tatarskiego, Nogaja (zm. 1299), utworzona przez emira Edygeja (1352–1419) i panująca nad terytorium między Wołgą, Irtyszem, Morzem Kaspijskim i Morzem Aralskim. [przypis edytorski]

horda — tu: wojsko ludów koczowniczych tureckich i mongolskich. [przypis edytorski]

Hordliczka, Eugen (1857–1912) — austriacki oficer sztabu generalnego, szef biura ewidencyjnego w latach 1903-1909. [przypis edytorski]

hordyńcy — ordyńcy; członkowie ordy, tj. tatarskich sił zbrojnych, armii (także: obozu). [przypis edytorski]

hordy Nogaju — Orda Nogajska, która w latach 90. XIV wieku uniezależniła się od Złotej Ordy i składała się początkowo z potomków i zwolenników Nogaja (zm. 1299), wodza Mongołów, emira Złotej Ordy, prawnuka Czyngis Chana; Nogaj dokonał m.in. najazdów na ziemie polskie w 1259 (splądrowanie Krakowa) i 1287 roku. Orda Nogajska została utworzona na Kaukazie, w XV i XVI w. chanat nogajski obejmował terytoria pomiędzy Wołgą, Irtyszem, Morzem Kaspijskim i Morzem Aralskim; w XVIII w. lud Nogajów został przesiedlony na nadazowskie równiny pomiędzy Donem a Kubaniem, a potem na stepy nadkaspijskie i besarabskie. [przypis edytorski]

hordy Nogaju — Tatarzy. [przypis edytorski]

Horeb (bibl.) — góra, na której Bóg przekazał Mojżeszowi 10 przykazań. [przypis edytorski]

Horeb — biblijna góra, na której Bóg ukazał się Mojżeszowi pod postacią płonącego krzewu i powołał go na wyzwoliciela Izraelitów z niewoli egipskiej. [przypis edytorski]

Horeb — jedna z gór na półwyspie Synaj, na której według Biblii Bóg objawił się Mojżeszowi. [przypis edytorski]

horendum (łac. horrendum) — okropność, coś przerażającego. [przypis edytorski]

Horgebruda — bogini krwi, towarzysząca wojownikom w bitwie. [przypis edytorski]

Horki — wieś w powiecie kobryńskim guberni grodzieńskiej; w trakcie postania styczniowego miały tu miejsce zaciekłe walki między Polakami i Rosjanami. [przypis edytorski]

Horkos (mit. gr.) — bóg mściciel krzywoprzysięstwa. [przypis edytorski]

„Horlizm”: dlatego, bo życie jest tylko wtedy prawdziwe, gdy jest przedstawione jako wariackie — K. Irzykowski, Dzienniki (rękopis, wiosna 1897). Wobec tego Irzykowski zamierzał „Życiu” Przybyszewskiego przeciwstawić czasopismo literackie o następującej praktyce redakcyjnej i „programie” ideowym: „W czasie, kiedy w Krakowie powstało »Życie«, ja i kilku moich przyjaciół zamierzaliśmy we Lwowie założyć czasopismo literackie, oparte na całkiem innych, zupełnie oryginalnych podstawach. Miało się ono nazywać »Meteor«, a wychodzić tylko jeden rok, ale przez ten czas zupełnie usprawiedliwić swoją nazwę; miało zamieszczać oprócz utworów i artykułów literackich także rozmyślania z warsztatu poetyckiego, wzajemne krytyki i plany dzieł, sny, bezimienne spowiedzi i listy rzeczywiste (w pierwszym numerze np. miał dać swą spowiedź pewien niedoszły samobójca, który niedawno na dobre już odebrał sobie życie), w ogóle »Meteor« miał stać w ścisłym związku z tajemnicami praktycznego życia. Współpracownicy mieli pisać bezimiennie i nie brać żadnych honorariów; treść i wartość pisma miały rosnąć z każdym numerem, a w ostatnim spodziewaliśmy się znaleźć na jakichś zawrotnych, niespodziewanych wyżynach, wymagających kto wie, czy nie np. »samobójstwa całej redakcji«. Zamiast »Meteora« dostała Polska »Życie«”. (Czyn i słowo, s. 126–127). [przypis autorski]

Hormizdas (zm. 523) — papież (od 514), święty Kościoła katolickiego; z inicjatywy cesarza Anastazjusza, przymuszonego buntem o podłożu religijnym w prowincjach Tracji, Scytii Mniejszej i Myzji i marszem armii buntowników na stolicę, usiłował doprowadzić do jedności między Kościołami Rzymu i Konstantynopola zerwanej podczas tzw. schizmy akacjańskiej (484–519). [przypis edytorski]

hormon Evansa — hormon wzrostu (somatotropina), produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej, odkryty w 1921 przez Herberta Evansa i Josepha Longa. [przypis edytorski]

horny a. horny (gw.) — piękny, silny, hardy. [przypis edytorski]

Horodło — wieś w Polsce położona w województwie lubelskim na lewym brzegu Bugu. 2 października 1413 r. w Horodle pomiędzy Polską a Litwą została zawarta unia horodelska potwierdzająca wspólną politykę obu państw. [przypis edytorski]

horodniczy — stróż grodu, urząd ziemski na Litwie (14. w co do statusu takich godności), dotyczący takich miast jak np. Wilno, Witebsk, Smoleńsk. [przypis redakcyjny]

horodniczy — w państwie rosyjskim od 1775 do 1862: naczelnik władzy administracyjnej i policyjnej miasta powiatowego. [przypis edytorski]

horodniczy (z rus.) — strażnik wyższy, zawiadujący grodami tj. zamkami warownemi. [przypis redakcyjny]

horodyszcze (daw.) — miejsce, gdzie znajdował gród (rus. horod). [przypis edytorski]

Horodyszcze — miasteczko na trakcie z Mikołajewszczyzny do Nowogródka. [przypis redakcyjny]

horodyszcze — miejsce, na którym stał dawniej gród. [przypis edytorski]

horodyszcze — miejsce, w którym stał gród. [przypis edytorski]

horodyszcze (z rus.) — grodzisko, miejsce warowne; horodyszczów — dziś popr. forma D. lm: horodyszcz. [przypis edytorski]

horodyszcze (z rus.) — grodzisko, miejsce warowne. [przypis edytorski]

horodyszcze (z ukr.) — gród, warowna osada. [przypis edytorski]

horologium, lm: horologia (łac.) — zegar. [przypis edytorski]

horor (z łac. horror) — dreszcz, trwoga. [przypis edytorski]

horor (z łac. horror: dreszcz, trwoga) — tu: okropność. [przypis edytorski]

horoskopami i słońcami w dwunastym domu — w astrologii występuje 12 tzw. domów, czyli sektorów, na które podzielona jest sfera niebieska, wiązanych z różnymi dziedzinami zainteresowań i działalności. [przypis edytorski]

horować (gwar.) — harować, ciężko pracować. [przypis redakcyjny]

horować (gw.) — pracować ciężko bez powodzenia, zmagać się z losem; harować. [przypis edytorski]

horować kim (starop.) — górować nad kim; przewodzić komu; nadzorować kogo, napędzać kogo do pracy, orać kim. [przypis edytorski]

Horpyna — bohaterka powieści Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza: wiedźma mieszkająca w Czarcim Jarze. [przypis edytorski]

horrendum — coś przerażającego; okropność. [przypis edytorski]

horrendum (​łac.; lm: horrenda) — okropność, coś przerażającego. [przypis edytorski]

horrendum (łac.; lm: horrenda) — okropność, coś przerażającego. [przypis edytorski]

horrendum pudendum (łac.) — przerażający wstyd (srom, hańba). [przypis edytorski]

Horribile dictu et auditu (łac.) — okropnie mówić i słuchać. [przypis edytorski]

horribile dictu (łac.) — strach się przyznać. [przypis redakcyjny]

horriblement fatiguée (fr.) — potwornie zmęczona. [przypis edytorski]

Horrida tempestas montem turbavit acutum (łac.) — Straszliwa burza wydęła stromą górę. [przypis tłumacza]

horrified (ang.) — przerażony. [przypis edytorski]

Horror (łac.) — zgroza. [przypis redakcyjny]

horror religiosus (łac.) — groza religijna, strach religijny, dreszcz religijny. [przypis edytorski]

horror vacui (łac.) — lęk przed próżnią (pustką). [przypis edytorski]

horror vacui (łac.) — strach (lęk) przed pustką. [przypis edytorski]

hors de lui (fr.) — poza nim, na zewnątrz niego; poirytowany albo wściekły. [przypis edytorski]

hors-d'oeuvres variés, caviar de Cladave, crème de volaille, dindonneau rôti, charlotte russe (fr.) — wybór przystawek, kawior, pasta z drobiu, pieczona indyczka, szarlotka rosyjska. [przypis edytorski]

Horsens — miasto nadmorskie w zach. Jutlandii, na płn. od Kolding. [przypis redakcyjny]

Horsztyński — dramat Juliusza Słowackiego z 1835 r. [przypis edytorski]

horuje (z ukr.) — haruje; ciężko pracuje. [przypis edytorski]

Horus Apollon — Horapolon, gramatyk, który żył w Aleksandrii za czasu Teodozjusza Wielkiego. [przypis tłumacza]

Horus — bóg nieba, czczony pod postacią sokoła, jeden z najstarszych i najważniejszych bogów Egiptu. Syn Ozyrysa i Izydy, który po śmierci ojca jako następca tronu walczył z Setem o władzę nad światem żywych. Jako bóstwo królewskie był opiekunem faraonów i państwa egipskiego. Według innych wierzeń, syn boga słońca Re, czczony wspólnie z nim jako bóstwo solarne. [przypis edytorski]

Horus — egipski bóg nieba, czczony pod postacią sokoła, jeden z najstarszych i najważniejszych bogów Egiptu. Syn Ozyrysa i Izydy, który po śmierci ojca jako następca tronu walczył z Setem o władzę nad światem żywych. Jako bóstwo królewskie był opiekunem faraonów i państwa egipskiego. Według innych wierzeń, syn boga słońca Re, czczony wspólnie z nim jako bóstwo solarne. [przypis edytorski]

Horusowi, bogu światła, i Sebekowi, który jest duchem ciemności — głównymi bogami Kom Ombo byli: Horus, czczony jako Horus Starszy (gr. Haroeris), bóg światła i mąż Hathor, oraz Sobek, bóg krokodyl, władający wodą. [przypis edytorski]

Horwaty — w oryg.: Regge Carinthia. [przypis redakcyjny]

Horwicz, Adolf (1831–1894) — niemiecki filozof, autor pracy Psychologische Analysen auf physiologischer Grundlage (Analizy psychologiczne na podstawie fizjologicznej, 1872–1878). [przypis edytorski]

Hory — boginie strzegące wrót nieba i Olimpu, córki Temidy (bogini sprawiedliwości) i Zeusa. Przedstawia je już sztuka archaiczna. Późniejsze czasy przedstawiają stale trzy Hory w tańcu, trzymające się za ręce, w postaci pełnej powabu. Najpiękniejsze z zachowanych przedstawień odnosi się do oryginału, który jest dziełem IV w. przed Chr. [przypis tłumacza]

Hory (mit gr., mit. rzym.) — boginie pór roku. [przypis edytorski]

Hory (mit. gr., mit. rzym.) — trzy boginie, będące uosobieniem pór roku, strzegące zgodności między porządkiem świata ludzi i rytmem natury; nadano im imiona znaczące: Eunomia: praworządność, Dike: sprawiedliwość i Ejrene: pokój. [przypis edytorski]

Hory (mit. gr.) — personifikacja pór roku. [przypis edytorski]

Hory — tu: uosobienie godzin; w mit. gr. boginie czuwające nad ładem i rytmem natury, personifikacje pór roku. [przypis edytorski]

horyzonta — dziś popr. lm.: horyzonty. [przypis edytorski]

Hosanna! (hebr.) — dosł. zbawże; potem okrzyk na cześć Boga i Chrystusa. [przypis edytorski]

hosanna — słowo liturgiczne w judaizmie i chrześcijaństwie, wyrażające radość. [przypis edytorski]

hosanna (z hebr.) — chwała na wysokości. [przypis edytorski]

hosanna (z hebr.) — słowo oznaczające radość i uwielbienie dla Boga, występujące w Biblii, zarówno w Starym jak i w Nowym Testamencie oraz modlitwach i tekstach religijnych judaizmu i chrześcijaństwa. [przypis edytorski]