Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161037 przypisów.
fatów — D. rzecz. fata, będącego lm od fatum (łac.): siła decydująca o biegu wydarzeń, los, przeznaczenie); tu: losów. [przypis edytorski]
Fatra — dwa pasma górskie na Słowacji: Mała Fatra i Wielka Fatra. [przypis edytorski]
fatto a pennello (wł.) — jak z obrazka. [przypis redakcyjny]
Fatua, żona Faunusa (…) — por. Warron przytaczany przez Laktancjusza, Podstawy nauki Bożej I, 22; według samego Warrona, (O języku łacińskim, VII, 36) żona Faunusa miała na imię Fauna. [przypis edytorski]
Fatum, εἱμαρμένη, omina — los, przeznaczenie: moc, która określa (przeznacza) wyniki ludzkiego działania i w ogóle wszelkiego stawania się. Fatalizm zawiera pogląd, że los każdego człowieka musi się spełnić, chociażby człowiek przeciwdziałał temu nie wiedzieć jak, gdyż każde zdarzenie jest już raz na zawsze i niezmiennie ustalone, tak samo każdy akt woli. Fatalizm taki wypowiadają już stoicy, jeszcze niezłomnie wyznaje go islam. Zob. III, 562 i IV, 231 i n. [przypis tłumacza]
Fatum jedno spokojne, niewzruszone, rozum nieubłagany świata — Fatum u Rzymian, ανανϰη u Greków według Hezjoda, syn Nocy i Chaosu, znaczyło przeznaczenie, konieczność wyższą od wszystkich bogów i duchów czy niebieskich, czy piekielnych; wystawiali go pod postacią starca gniotącego nogami ziemię, a trzymającego w dłoniach urnę, w której spały losy śmiertelnych — najczęściej jednak, w sensie idealnym pojmowany, znaczył jedność boską, ostatnią przyczynę, matematykę, uniwersum, której nic oprzeć się nie mogło. [przypis autorski]
fatum (łac.) — los; tu M. lm fata. [przypis edytorski]
fatum (łac.) — los, zrządzenie losu, przeznaczenie; tu M. lm fata: losy. [przypis edytorski]
fatum (łac.), mojra (z gr.), ananke (z gr.) — los. [przypis edytorski]
Fatum (łac.) — przeznaczenie, los, nieszczęście; w mit. rzym. bóstwo przeznaczenia, konieczności. [przypis edytorski]
fatum (łac.) — przeznaczenie; los. [przypis edytorski]
fatum (łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]
fatum (…) nervi — Iuvenalis, Satirae IX, 32. [przypis tłumacza]
fatum — przeznaczenie, nieuchronny los, zwłaszcza zły; także: przemożna siła, wyznaczająca nieodwołalnie bieg zdarzeń. [przypis edytorski]
fatydyczny — proroczy; por. fatum. [przypis edytorski]
fatydyczny (z fr. fatidique) — wieszczy. [przypis edytorski]
fatygant (daw.) — mężczyzna zabiegający o względy kobiety. [przypis edytorski]
fatyga — trud, niewygoda. [przypis edytorski]
fatyga — trud, wysiłek. [przypis edytorski]
fatyga — wysiłek, staranie. [przypis edytorski]
fatygują — męczą. [przypis edytorski]
Faublas — bohater popularnej niegdyś fr. powieści Przygody miłosne kawalera de Faublas (1787–1790). [przypis edytorski]
Faublas, właśc. Przygody miłosne kawalera de Faublas — popularna niegdyś francuska powieść (1787–1790), autorstwa Jean-Baptisty Louvet de Couvray, opisująca romanse młodego prowincjonalnego arystokraty. [przypis edytorski]
Faubourg Saint-Germain (fr. dosł.: przedmieście Saint-Germain) — historyczna dzielnica Paryża, znana z licznych rezydencji arystokracji. [przypis edytorski]
Faulhaber, Michael von (1869–1952) — niemiecki duchowny katolicki, kardynał; główny autor wydanej w 1937 encykliki Piusa XI Mit brennender Sorge, która ogólnie potępiała nacjonalizm. [przypis edytorski]
Faulhorn — [góra] w Alpach szwajcarskich. [przypis redakcyjny]
Faulhorn — szczyt w Alpach Zachodnich. [przypis edytorski]
faunalie — analogicznie do bachanaliów: uroczystości ku czci faunów. [przypis edytorski]
fauna — ogół zwierząt właściwych pewnemu krajowi, pewnej okolicy. [przypis tłumacza]
fauna — świat zwierzęcy. [przypis redakcyjny]
faun (mit. gr.) — bóstwo górskich lasów. [przypis edytorski]
faun (mit. gr.) — bożek leśny, symbol lubieżności. [przypis edytorski]
faun (mit. rz.) — bożek z koźlimi nogami, przen.: rozpustnik. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami; utożsamiany z greckim Panem, któremu przypisywano dużą aktywność seksualną. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóg płodności. [przypis edytorski]
Faun (mit. rzym.) — bóstwo lasów i pól, utożsamiane z gr. Panem i satyrami; tu: Puk. [przypis edytorski]
faun (mit. rzym.) — bożek płodności, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]
faun (mit. rzym.) — istota leśna wyobrażana jako mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami; utożsamiana z greckim satyrem. [przypis edytorski]
faun (mit.rzym) — lubieżny bożek leśny. [przypis edytorski]
faunów, satyrów (daw. forma) — dziś: fauny, satyry. [przypis edytorski]
Faun — odpowiednik greckiego boga, Pana, w mitologii rzymskiej. [przypis edytorski]
faunowie (daw. forma lm; dziś: fauny) — pół mężczyźni, pół kozły. W mit. rzym. bóstwa polne i leśne towarzyszące pasterzom. [przypis redakcyjny]
Faun — rzymski bóg płodności, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]
fauny — półludzie, półkozły, postacie z mit. gr.. Podobny motyw idylli pasterskiej, z jakim mamy do czynienia tu w w. 41–44, znajduje się też w Ks. 2, Pieśni II. [przypis redakcyjny]
Fauré, Gabriel Urbain (1845–1924) — francuski kompozytor i organista. [przypis edytorski]
Fauriel, Claude Charles (1772–1844) — historyk i filolog francuski. [przypis edytorski]
fausse maîtresse (fr.) — fałszywa kochanka. [przypis edytorski]
Faust, Coster i Gutenberg — Johann Fust a. Faust (ok. 1400–1466): drukarz z Moguncji, współpracownik Gutenberga; Laurens Janszoon Coster (ok.1370–1440): holenderski mieszczanin, rzekomy wynalazca sztuki drukarskiej w Europie, mający pierwszeństwo przed Gutenbergiem; obecnie uważa się, że opowieści o nim są zaś legendami; Johannes Gutenberg (ok.1400–1468): drukarz i wydawca z Moguncji, wynalazca druku z użyciem prasy drukarskiej i ruchomych metalowych czcionek. [przypis edytorski]
Faust — czarownik z niemieckiej legendy, który wszedł w pakt z diabłem. [przypis edytorski]
Faust — cz. I wyd. 1808, cz. II wyd. pośmiertnie 1833; najważniejsze dzieło J. W. Goethego, uznawane za syntezę jego poglądów. Dramat został osnuty wokół zakładu Boga z Mefistofelesem o duszę tytułowego Fausta, który zgodził się oddać ją diabłu w zamian za przywrócenie młodości i umożliwienie ponownego życia w poszukiwaniu szczęścia. [przypis edytorski]
Faust — dramat Johanna Wolfganga Goethego z 1833. [przypis edytorski]
Fauste, precor, gelida quando pecus omne sub umbra ruminat (łac.) — Faustusie, chciałbym, skoro całe stado w chłodnym cieniu przeżuwa… (początek pierwszej eklogi Baptysty Spagnoliego, pierwszego wiersza w podręczniku do łaciny ówczesnych szkół średnich). [przypis edytorski]
Faust — Johann Faust (lub Fust, zm. 1466), mieszczanin z Moguncji uważany wraz z Gutenbergiem za współwynalazcę sztuki drukarskiej. [przypis redakcyjny]
Faust, Mefistofeles — bohaterowie dramatu Goethego Faust: uczony Faust zawarł pakt z diabłem Mefistofelesem. [przypis edytorski]
Faustów i Manfredów — nawiązanie do tytułowych bohaterów dramatów, samotników i indywidualistów, tragicznie przeżywających swą egzystencję: Manfreda (1817) Byrona oraz Fausta (wyd. 1833) Goethego. [przypis edytorski]
Faust — obszerny, dwuczęściowy dramat niemieckiego poety i dramaturga Johanna Wolfganga von Goethego, napisany w latach 1773–1832. [przypis edytorski]
faustowska kuźnia — taka, jak w opisana dramacie Faust. Część druga Goethego przez Mefistofelesa. [przypis edytorski]
Faust — poemat dramatyczny Johana Wolfganga Goethego (1749–1832). [przypis edytorski]
Faust — postać literacka, naukowiec, który sprzedał diabłu duszę w zamian za wiedzę, bohater tytułowy dramatu Goethego. [przypis edytorski]
Faust — postać literacka, naukowiec sprzedający diabłu duszę w zamian za wiedzę, bohater tytułowy dramatu J. W. Goethego. [przypis edytorski]
Faust — postać literacka, uczony, który sprzedał diabłu duszę w zamian za wiedzę, tytułowy bohater dramatu J. W. Goethego. [przypis edytorski]
Faustyna [Starsza, właśc. Annia Galeria Faustina (ok. 100–140)] — żona cesarza [Antoninusa Piusa. Ich córka, także Faustyna, była żoną cesarza Marka Aureliusza; red. WL]. [przypis tłumacza]
faute de lecture (fr.) — błąd odczytania. [przypis edytorski]
faute de mieux (fr.) — w braku czegoś lepszego. [przypis edytorski]
faute de mieux (fr.) — z braku lepszego. [przypis edytorski]
Fautor utroqne (…) ludum — Horatius, Epistulae, I, 18, 66. [przypis tłumacza]
faux indices de sa direction — les campagnes sont couvertes d'herbes de deux pieds de hauteur, de sorte qu'ils ne peuvent cheminer sans fouler ladite herbe, laquelle fait un estrac ou piste… et de peur qu'on ne les suive avec force, ils ont trouvé pour cela une invention qui est: d'une bande de 400 qu'ils sont, ils feront quatre rayons de leurs troupes, qui pourra être chacune de 100 chevaux; les uns vont vers le nord, les autres au sud, d'autres à l'orient et l'occident. Bref, toutes les quatre petites bandes vont chacune de son rayon viron une lieue et demie, au bout de laquelle cette petite troupe de cent se divise en trois qui seront viron de de trente-tro1s, qui vont de la même sorte comme ci-devant, puis au bout d'une demie lieu, ils commencent de rechef à se diviser en trois, et ainsi s'acheminent jusques à tant qu'ils soient réduits en dix ou douze ensemble, et tout cela se fait en moins d'une heure et demie de temps, et tout, au grand trot, car quant ils sont découverts, toute diligence leur est tardive, et savent tous ce manège au bout du doigt, et connaissent l'être des campagnes comme les pilotes connaissent les ports, et chaque escouade d'onze s'en va travers champs, comme il leur plaît, sans se rencontrer; enfin ils se rendent à jour nommé à leur rendez-vous, qui sera à plus de 10 ou 12 lieues de là, dans quelque fond ou il y a de l'eau et bonne herbe… L'herbe foulée des onze chevaux est relevée d'un jour à l'autre, de sorte qu'il n'y parait point. Étant arrivés, ils demeurent ainsi quelques jours cachés, puis recheminent en corps, et donnent dans quelque village de la frontière, qu'ils surprennent et emportent, puis s'enfuient, comme avons dit. Or les Tatars ont trouvé cette subtilité de se cacher dans les campagnes, et aussi pour mieux tromper les Cosaques, qui les poursuivent chaudement, sachant qu'ils ne sont que 5 à 600. Les Cosaques dont montent à cheval 1000 ou 1200, les poursuivent et cherchent les traces lesquelles ayant été trouvées, et les suivant jusques au cerne ci-dessus décrit; là ils perdent leurs mesures, ne sachant où les chercher, car la trace va de tous côtés; ainsi ils sont contraints de s'en retourner en leurs maisons, et dire qu'ils n'ont rien vu (Beauplan). [przypis autorski]
faux pas (fr.) — fałszywy krok; niezręczność. [przypis edytorski]
faux-pas (fr.) — fałszywy krok. [przypis edytorski]
faux pas (z fr.) — nietakt. [przypis edytorski]
favellar in punta di forchetta — rozprawiać na ostrzu noża (włoskie wyrażenie na określenie wyszukanej rozmowy). [przypis tłumacza]
Fawoni a. Fawoniusz (mit. rzym.) — bóg i uosobienie wiatru zachodniego i zachodniej strony świata, utożsamiany z gr. Zefirem; wiatr łagodny, zwiastujący wiosnę. [przypis edytorski]
Fawoni — nazwa wiosennego wiatru zachodniego (łac). [przypis redakcyjny]
Fawonius — wiosenny wiatr zachodni. [przypis edytorski]
Fawoniusz — łagodny wiatr zachodni, zw. też Zefirem. [przypis redakcyjny]
Fawoni własc. Fawoniusz (mit. rzym.) — wietrzyk wiosenny, odpowiednik gr. Zefira. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — łaska, przychylność. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — łaska, przychylność. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — łaska. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — przychylność. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — przychylność. [przypis redakcyjny]
fawor (daw.) — przywilej, względy. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — wyróżnienie, łaska; przychylność, względy. [przypis edytorski]
fawor (daw.) — życzliwość, łaska. [przypis redakcyjny]
fawor (daw., z łac.) — przychylność. [przypis redakcyjny]
fawor (daw., z łac.) — przychylność; wyróżnienie, łaska; względy. [przypis edytorski]
fawor — łaska, życzliwość. [przypis redakcyjny]
faworów — łaski, względów. [przypis redakcyjny]
faworu — wziętości, przychylności. [przypis redakcyjny]
fawory (lm) — ponęty. [przypis redakcyjny]
faworyta — kochanka osoby wysoko postawionej. [przypis edytorski]
faworytalny (daw.) — ulubiony. [przypis edytorski]
faworyt (daw.) — pasmo zarostu pozostawione na policzku. [przypis edytorski]
faworytka — ulubienica. [przypis edytorski]
