Pieśń o mowie naszej → ← Naszym hymenografomanom

Spis treści

Ciało: 1
Czarownica: 1
Erotyzm: 1
Grzeczność: 1 2
Kobieta: 1
Kobieta demoniczna: 1
Obyczaje: 1
Starość: 1 2
Żona: 1

Tadeusz Boy-ŻeleńskiSłówka (zbiór)Litania ku czci P. T. Matrony Krakowskiej

Inwokacja:

Dostojna Pani! Sporo lat już mija, jak słucham potulnie i cierpliwie potoków Twej wymowy; racz więc przymknąć teraz na chwilę Twe słodkie usteczka i pozwól mi przemówić, a postaram się — w przeciwieństwie do Ciebie, Pani, — być zwięzłym i treściwym.

O ty, polskiej ziemi chwało,

Ty, postaci wpółmonarsza,

Ty, czcigodna, nazbyt mało

Opiewana, «damo starsza»;

Grzeczność, ObyczajeTy, co z głębin swej kanapy

Wychylając kibić tłustą,

Brzydkie swe nadstawiasz łapy

Przerażonym naszym ustom;

Ty, co z dostojeństwem w twarzy

Dźwigasz swe potworne kłęby,

O których lustmörder[1] marzy,

Szczerząc zakrwawione zęby;

I ty, uroczysta klempo,

W twojej wiecznej sukni bordo,

Z twoją beznadziejnie tępą

— Powiedzmy otwarcie — mordą;

Ty, orędowniczko dzielna

Uciśnionej polskiej nacji,

Arcykapłanko naczelna

Naszej starobabokracji;

Ty, co w «Piątki» lub «Soboty»

Polskich dusz sprawujesz rządy,

Starodawne wskrzeszasz cnoty,

A druzgocesz «nowe prądy»;

Co na fiksach [2] i na rautach,

I na dobroczynnej sesji

Pytlujesz o pruskich gwałtach,

O «modernie» i «secesji»;

Ty, co wszelkich zadań bytu

W mig rozcinasz każdy problem,

Gdy człek myśli, jakim by tu

Zamknąć babie gębę skoblem;

CzarownicaTy, strącona z Łysej Góry

W salonu fałszywy «ampir»[3],

Gdzie nas bierzesz na tortury

I krew nudą ssiesz jak wampir;

Ty, co głupoty powagą

Najmądrzejszych wodzisz za łby;

Ty! którą po śniegu nago

Człowiek bez litości gnałby;

Ty, elokwencji patoko [4],

Coś jest wiecznych sporów źródłem,

Czy cię nazwać starą kwoką,

Czy też raczej starem pudłem;

ŻonaTy, co gorzko winisz męża

O prozaizm i codzienność,

Gdy twa energia zwycięża

Nazbyt rzadko jego senność;

I ty, której czujność tępi

Młodych wzruszeń powab czysty,

A co w Tomaszu à Kempi [5]

Dawnych gachów chowasz listy;

Ciało, Starość, ErotyzmTy, co zdarłszy z siebie płótna,

Oglądasz się w lustrze całą

I wzdychasz, ropucho smutna:

«On tak lubił moje ciało…»

Ty, obrazie wiedźmy starej,

Wydarty ze sztychów Goyi —

Powiedz mi: przez jakie czary

Jęczymy w niewoli twojej?

Z jakim czartowskim blekotem

Omamienie na nas padło,

Że czynimy czci przedmiotem

Szpetność, głupotę i sadło?

Przez jakie dziwne kuriozum

Tłuszcz bierzemy za charakter,

Puste gadulstwo za rozum,

A za obraz cnót klimakter??

Kobieta, Kobieta demoniczna, Grzeczność, StarośćZa co stwór podeszły wiekiem,

Co kobietą być już przestał,

A nigdy nie był człowiekiem,

Windujemy na piedestał???!

Próżne gniewy, próżne męstwo,

Nie nadeszła chwila jeszcze —

Nazbyt silnie czarnoksięstwo

Ściska nas w potworne kleszcze;

Coraz ciaśniej, coraz duszniej,

Coraz bardziej smutni, słabi

W takt kręcimy się posłuszni,

Jak nam zagra chochoł babi;

I tylko w tęsknocie żyjem,

Czy nie wstanie jaki Wandal,

Co przepędzi babę kijem

I zakończy raz ten skandal!…

Pisane w r. 1908.

Przypisy

[1]

lustmörder (niem.) — morderca na tle seksualnym, zboczeniec. [przypis edytorski]

[2]

fiks (przest., z fr. jour fixe: ustalony dzień) — spotkanie towarzyskie, przyjęcie. [przypis edytorski]

[3]

ampir — własc. empire (fr.: imperium), styl dekoracji wnętrz, rozwinął się na początku XIX w. pod wpływem odkrywanej właśnie sztuki starożytnej egipskiej i rzymskiej. [przypis edytorski]

[4]

patoka — płynny, świeży miód. [przypis edytorski]

[5]

Tomasz à Kempi, własc. Thomas à Kempis, a. Thomas von Kempen (ok. 1380–1471) — niem. mnich katolicki, przypisuje się mu autorstwo znanego dzieła propagującego ascezę O naśladowaniu Chrystusa. [przypis edytorski]