Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do specjalnych publikacji współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur.
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | holenderski | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | staropolskie | ukraiński | włoski
By language: all | polski
141 footnotes found
paiż (starop.) — tarcza. [przypis redakcyjny]
panacea (starop.) — lekarstwo na wszystko; panaceej (D.lp.r.ż): panacei, tj. lekarstwa. [przypis redakcyjny]
pani duszka (starop.) — [tu] wyr. pogardliwy: miłośnica. [przypis redakcyjny]
pewnych czasów (starop.) — w określonych porach. [przypis redakcyjny]
picowanie (starop.) — szukanie i dostarczanie żywności. [przypis redakcyjny]
picownik (starop.) — osoba wyszukująca i dostarczająca żywność; aprowizator. [przypis redakcyjny]
pierwszy (starop.) — pierwotny, dawniejszy, poprzedni. [przypis redakcyjny]
pierzchliwy (starop.) — szybki. [przypis redakcyjny]
pierze (starop.) — [tu:] strzała. [przypis redakcyjny]
pieszczota* (starop.) — wygodnictwo, zniewieściałość. [przypis redakcyjny]
pijane (starop.) — [tu:] połączone z pijatyką. [przypis redakcyjny]
pijany (starop.) — [tu: pełen] piany. [przypis redakcyjny]
Piotrowin (starop.) — święty Piotr, apostoł, jeden z najbliższych uczniów Jezusa Chrystusa, cierpiał męki moralne po tym, jak ze strachu wyparł się trzykrotnie swojego mistrza po jego aresztowaniu. [przypis redakcyjny]
pisać się (starop.) — stawać do popisu. [przypis redakcyjny]
pisany (starop.) — malowany, wzorzysty. [przypis redakcyjny]
pisany* (starop.) — wzorzysty, barwny, malowany (pisankami nazywa się do dziś jajka malowane na Wielkanoc w różne wzory). [przypis redakcyjny]
piton (starop.) — [tu:] smok. [przypis redakcyjny]
płaciś (starop.) — pewnieś. [przypis redakcyjny]
płaczliwe wojny (starop.) — płacz, łzy wyciskające, opłakane. [przypis redakcyjny]
płatnerz (starop.) — rzemieślnik kujący zbroję. [przypis redakcyjny]
pław (starop.) — [tu:] żegluga. [przypis redakcyjny]
płochy (starop.) — niestały, posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]
płono (starop.) — daremnie, na próżno (dziś mówi się: „płonne nadzieje”). [przypis redakcyjny]
płony (starop.) — bezpodstawny. [przypis redakcyjny]
płony (starop.) — bezużyteczny. [przypis redakcyjny]
płony (starop.) — niepotrzebny, daremny (dziś: „płonny”; por. „płonne marzenia”). [przypis redakcyjny]
płony (starop.) — płonny, zbyteczny, daremny. [przypis redakcyjny]
plemię (starop.) — potomek. [przypis redakcyjny]
plemię (starop.) — potomstwo. [przypis redakcyjny]
plugawe krwią (starop.) — poplamione krwią. [przypis redakcyjny]
plundrować (starop., z niem.) — plądrować. [przypis redakcyjny]
pobłaźnić (starop.) — ogłupić. [przypis redakcyjny]
pochodzony (starop.) — [tu:] przechodzony, stary. [przypis redakcyjny]
pochutnywać sobie (starop.) — unosić się radością. [przypis redakcyjny]
pochwalem (starop.) — pochwalę (forma gwarowa); [iako godne nigdy nie pochwalem: nigdy nie pochwalę tak, jak są tego godne; red. WL]. [przypis redakcyjny]
poczciwy (starop.) — szlachetny (godny czci), dobry. [przypis redakcyjny]
podchodzi miecz (starop.) — zbliża się popod miecz. [przypis redakcyjny]
podły (starop.) — niskiego stanu. [przypis redakcyjny]
podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]
podomno (starop.) — podobno; [prawdopodobnie, zapewne]. [przypis redakcyjny]
pod [sześć tysięcy] (starop.) — około. [przypis redakcyjny]
podwika (starop.) — kobieta. [przypis redakcyjny]
podwika (starop.) — niewiasta; [kobieta]. [przypis redakcyjny]
podwika (starop.) — [tu:] zasłona, zawinięcie głowy. [przypis redakcyjny]
podwój (starop.) — drzwi; na podwoju (wesprzeć się): na drzwiach, w drzwiach, na odrzwiach (skrzydłach drzwi). [przypis redakcyjny]
pogłowie (starop.) — ludność (męska). [przypis redakcyjny]
pogoda (starop.) — sposobność. [przypis redakcyjny]
pogotowie (starop.; tu forma Msc, lp: w pogotowiu) — tym lepiej, tym bardziej. [przypis redakcyjny]
pogotowi (starop.) — w pogotowiu. [przypis redakcyjny]
pokazić (starop.) — zepsuć. [przypis redakcyjny]
pokusa (starop.) — tu: zły duch. [przypis redakcyjny]
poniewolne słowa (starop.) — wypowiedziane pod przymusem. [przypis redakcyjny]
ponno a. pono (starop.) — podobno. [przypis redakcyjny]
ponowa (starop.) — nowina. [przypis redakcyjny]
popsować (starop.) — popsuć. [przypis redakcyjny]
porównywać (starop.) — równać, równo się obchodzić. [przypis redakcyjny]
poruczać (starop.) — oddawać pod opiekę, polecać. [przypis redakcyjny]
pośledni (starop.) — ostatni. [przypis redakcyjny]
posłuchy (starop.) — czaty. [przypis redakcyjny]
pospolita śmierć (starop.) — [tu:] śmierć wszystkich; [powszechna śmierć]. [przypis redakcyjny]
pospolity (starop.) — powszechny; por. wyraz pokrewny: rzeczpospolita. [przypis redakcyjny]
pospolity (starop.) — powszechny. [przypis redakcyjny]
postanowić (starop.) — ustalić; państwo do końca niepostanowione: [państwo nie do końca ustalone, ustanowione; red. WL]. [przypis redakcyjny]
postawa (starop.) — [tu:] osnowa tkacka. [przypis redakcyjny]
poszło na (starop.) — wyglądało na (wonne cyprysy). [przypis redakcyjny]
potkać kogo czem (starop.) — zarzucić komu coś. [przypis redakcyjny]
potycze (starop.) — rodzaj sideł. Znaczenie to jednak w tem miejscu wcale nie stosowne. Bodaj czy nie należy czytać po tycze, a właściwie po tyce; w takim razie miejsce to byłoby jasne: Wiąz podcięty „do ziemie kochany krzak (winną macicę) na dół ciągnie za sobą po tyce” tj. po swoim pniu. [przypis redakcyjny]
poważność (starop.) — powaga. [przypis redakcyjny]
po woli (starop.) — posłuszny komuś; por. daw. powolny. [przypis redakcyjny]
powolność i chuć prawa (starop.) — uległość i prawdziwa namiętność. [przypis redakcyjny]
Po wszystkiey prawie nad którego ziemi/ Sroższego wieki tamteczne nie miały (starop.) — zamiast: Nad którego wieki tamteczne nie znały sroższego po wszystkiej prawie ziemi. [przypis redakcyjny]
pożądny (starop.) — pożądany, upragniony. [przypis redakcyjny]
pożyć (starop.) — pokonać. [przypis redakcyjny]
po zwierzęcem śledzie (starop.) — zamiast: [po zwierzęcym] śladzie; por. obiad, po obiedzie. [przypis redakcyjny]
prace (starop.) — dziś popr.: pracy. [przypis redakcyjny]
prawie (starop.) — należycie. [przypis redakcyjny]
prawie (starop.) — naprawdę, prawdziwie. [przypis redakcyjny]
praw li, krzyw li (starop.) — czy to sprawiedliwy, czy to niesprawiedliwy. [przypis redakcyjny]
prawy (starop.) — prawdziwy. [przypis redakcyjny]
pręcej (starop.) — daw. pisownia wyrazu prędzej. [przypis redakcyjny]
prętki (starop.) — daw. pisownia wyrazu prędki. [przypis redakcyjny]
prętkopióry bełt (starop.) — strzała; prędka strzała. [przypis redakcyjny]
precz, to precz (starop.) — pomińmy to, nie mówmy o tym. [przypis redakcyjny]
prózno (starop.) — na próżno (tzn. daremne są przestrogi, które zalecają zachowanie równowagi ducha w żałobie). [przypis redakcyjny]
prózno (starop.) — próżno, na próżno. [przypis redakcyjny]
prózny (starop.) — zbyteczny. [przypis redakcyjny]
pry (starop.) — prawi, mówi. [przypis redakcyjny]
prze Bóg, a na jawi, / Czy mię sen bawi? (starop.) — na Boga, czy to jawa, czy też zwodzi mnie sen? [przypis redakcyjny]
przeciwiać się (starop.) — [tu:] echo odbijać, odzywać się. [przypis redakcyjny]
przecz (starop.) — dlaczego, czemu. [przypis redakcyjny]
przecz (starop.) — dlaczego. [przypis redakcyjny]
przecz (starop.) — dlaczego, z jakiej przyczyny. [przypis redakcyjny]
przed mojema (…) oczema (starop.) — przed moimi oczami. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — mimo to, jednak. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — mimo to. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — przecież. [przypis redakcyjny]
przeganiać z kogo (starop.) — szydzić z kogo. [przypis redakcyjny]
przegrać polem (starop.) — [przegrać] w polu. [przypis redakcyjny]
przejrzano o nich (starop.) — sądzono [ich], zapadł [na nich] wyrok. [przypis redakcyjny]
przejrzeć do kogo (starop.) — wzrokiem sięgnąć dokąd. [przypis redakcyjny]