Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156423 przypisów.
pojazd (daw.) — jazda, podróż konna. [przypis redakcyjny]
pojazd — tu: bieg. [przypis redakcyjny]
pojazd — wiosło. [przypis redakcyjny]
pojdze (gw.) — pójdźże (konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że w wymowie gwarowej). [przypis edytorski]
pojęcia: „jest konieczne” i „jest następstwem z danej podstawy” są pojęciami zamiennymi — zob. § 49. O zasadzie podstawy. [przypis tłumacza]
Pojęcia, o ile mają jakąkolwiek wartość, nie mogą być ot, tak sobie, dowolnymi urojeniami (…) rojeniem ściętej głowy — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 16. [przypis autorski]
pojęcie Czasu Abstrakcyjnego — Czas Abstrakcyjny = pojęcie pochodne od trwania i Czasu Rzeczywistego Całości Istnienia, o ile takowe rozpatrujemy w poglądzie fizykalnym. [przypis autorski]
pojęcie Czasu Całości Istnienia implikuje pojęcie własnej jego fikcyjności — tzn., że istnieje tylko jako konieczne pojęcie. [przypis autorski]
pojęcie kompleksu współczesnych — pojęcie to zastępuje zupełnie nieokreślone pojęcie „przeżycia”. [przypis autorski]
pojęcie niesprzeczne z sobą wcale jeszcze nie dowodzi możliwości przedmiotu — pojęcie jest zawsze możliwe, jeśli ze sobą nie jest sprzeczne. Jest to logiczna cecha możliwości i przez nią jego przedmiot odróżnia się od nihil negativum. Może atoli tym nie mniej być pojęciem czczym, jeżeli nie będzie osobno udowodniona realność syntezy, przez którą pojęcie powstaje; co przecież polega zawsze, jak wykazano powyżej, na zasadach możliwego doświadczenia, a nie na zasadzie analizy (na prawie sprzeczności). Jest to przestrogą, żeby z możliwości (logicznej) pojęć nie wnioskować natychmiast o możliwości (realnej) rzeczy. [przypis autorski]
pojęcie — notio (pojęcie) użył pierwszy Cyceron, tłumacząc nim greckie ἔννοια. Pojęcia ogólne są przedmiotem sporu między realistami i nominalistami (konceptualistami), w którym idzie o to, czy przedmiotom pojęć gatunkowych, ogólnych odpowiadają przedmioty realne, istniejące samodzielnie, poza naszym myśleniem, czy nie (Universalienstreit). Schopenhauer podaje tu w nawiasie: „Begriffe (d. i. Inbegriffe der Dinge)…”; bliższe określenie i niejako etymologiczne objaśnienie terminu Begriff. Pojęcia mianowicie są dla Schopenhauera niezupełnymi przedstawieniami, są niejako przedstawieniami urobionymi z innych (mianowicie konkretnych) przedstawień (por. III. 114), a ponieważ powstają drogą abstrakcji, więc są ogólne. Jako ogólne zaś obejmują wiele rzeczy poszczególnych, są niejako zbiorem, ogółem (Inbegriff, por. ibid.) tych rzeczy. Myśl tę oddaje właśnie Begriff i begreifen w swoim pierwotnym znaczeniu czynności fizycznej (por. w polskim: greifen: jąć, ująć; begreifen: po-jąć, Begriff: po-jęcie. Należy tu jeszcze zwrócić uwagę na takie terminy jak „pojemny”, „pojemność”). Ponieważ wspomniany nawias wymagał bliższego wyjaśnienia, przeto przenieśliśmy go do niniejszego przypisku. [przypis tłumacza]
pojęcie — pojęcie (Begriff) u Kanta ma dwojakie znaczenie, raz właściwe, czysto logiczne, jako uogólnienie wyobrażeń, drugi raz szersze, jako wyobrażenie poszczególne czyli ogląd (Anschauung). W napisie tedy § 2 należy pojęcie brać w tym szerszym znaczeniu, a wtedy nie będzie bardzo raziło końcowe zdanie, że przestrzeń zgoła nie jest pojęciem, oczywiście w ścisłym znaczeniu. Uwagę tę zastosować też trzeba do kilku innych podobnych miejsc w Krytyce czystego rozumu. [przypis redakcyjny]
pojęcie — pojmowanie, wiedza. [przypis redakcyjny]
Pojęcie pokolenia (…) w rozprawie poświęconej specjalnie temu problemowi — por. K. Wyka, Rozwój problemu pokolenia, „Przegląd Socjologiczny” 1939. [przypis autorski]
pojęcie połączenia, oprócz pojęcia rozmaitości i jej syntezy, prowadzi za sobą pojęcie jedni wśród tej rozmaitości (…) jest to wyobrażenie syntetycznej jedności szczegółów rozmaitych — nie rozpatrujemy tu zagadnienia, czy same wyobrażenia są identyczne, a zatem czy mogą być rozbiorczo pomyślane jedno przez drugie. W każdym razie świadomość jednego wyobrażenia, o ile mówimy o rozmaitości, trzeba wyróżniać od świadomości drugiego; i tutaj chodzi tylko wyłącznie o syntezę tej (możliwej) świadomości. [przypis autorski]
pojęcie powszechnego ciążenia — jak ono wyrażone jest w fizyce danego stopnia doskonałości, nic tu nas nie powinno obchodzić. [przypis autorski]
pojęcie przedmiotu — pojęcie przedmiotu rezerwuję tylko do oznaczenia „przedmiotu rzeczowego” w poglądzie życiowym, tzn. danego w postaci jakości dotykowych lub wzrokowych. [przypis autorski]
pojęcie struktury w badaniach nad rzeczywistością społeczną stanowi jeden z centralnych instrumentów współczesnej humanistyki (…) — mogę się powołać na własny język krytyczny i używanie w nim terminu struktura, por. K. Wyka, Stara szuflada, Kraków 1967, s. 67, 98, 105. [przypis autorski]
pojęcie Tajemnicy Istnienia — pojęcie tajemnicy może być ściśle określone nawet w obrębie samego poglądu logicznego, jako pojęcie istnienia pojęć pierwotnych niezdefinionalnych w każdym systemie i niemożności nieskończonego szeregu definicji. I tu nieskończoność stanowi granicę jak w Ontologii. Poznawalność jest to sprowadzalność czegoś nieznanego do czegoś znanego; wyrażalność jednego systemu pojęć w terminach drugiego. Ściśle biorąc istnieją tylko opisy. Poznanie mogłoby nastąpić w razie spełnienia, niespełnialnych zresztą absolutnie, obietnic poglądu materialistycznego, sprowadzenia „materii żywej doznającej” do „materii martwej” lub też w wypadku eksperymentalnego udowodnienia słuszności monadyzmu. Niestety to ostatnie możliwe jest tylko pośrednio przez eliminację poglądów przeciwnych, czyli negatywnie. [przypis autorski]
pojęcie „ukazania” — oczywiście pojęcia „ukazania” używam tu w szerszym znaczeniu niż w poglądzie życiowym. Ukazać dadzą się w moim znaczeniu odpowiedniki takich pojęć, jak: zapach, smak, dźwięk, a nawet odpowiednik pojęcia „ja”, w związku z twierdzeniem moim, że jedność osobowości jest bezpośrednio dana. [przypis autorski]
Pojęciu „patriarchalny” nadaje Werter szerszy zakres. Obejmuje ono u niego nie tylko świat patriarchów (Starego Testamentu), lecz także świat Homera. Por. list z 12 maja. [przypis redakcyjny]
pojęni (gw.) — dziś popr. forma: pojęli; znaczenie: zrozumieli. [przypis edytorski]
pojętna uczennica, pisownia bez zarzutu — Kowalewska była Tatarką. [przypis redakcyjny]
pojechać — dziś, kiedy mowa o łódce, popr.: popłynąć. [przypis edytorski]
pojechał był — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: pojechał wcześniej (przed inną czynnością lub zdarzeniem wyrażonym w czasie przeszłym). [przypis edytorski]
pojechałem był — daw. forma czasu zaprzeszłego, dziś: pojechałem. [przypis edytorski]
pojechałem do franciszkanów — w Nowym Mieście Korczynie. [przypis redakcyjny]
pojechał każdy w swą — skrócone od: pojechał każdy w swą stronę. [przypis redakcyjny]
pojechał — tu: nad Wisłę. [przypis redakcyjny]
pojechali z meldunkiem do Organizacji — meldunki Organizacji Wojskowej z obozu w Oświęcimiu były przekazywane do Komendy Głównej ZWZ/AK w Warszawie. [przypis edytorski]
pojeden (reg.) — co niektóry. [przypis edytorski]
po jednej lub po drugiej stronie rzeki Tweed — końcowy odcinek rzeki Tweed stanowi granicę między Szkocją a Anglią. [przypis edytorski]
po jednemu — dziś: po jednej. [przypis edytorski]
po jednemu — dziś: po jednym. [przypis edytorski]
po jednemu — dziś popr.: po jednym. [przypis edytorski]
po jednodniowym sprawy roztrząsaniu — w Atenach rozprawa nie mogła trwać dłużej niż jeden dzień. [przypis edytorski]
pojedyńcze — dziś popr.: pojedyncze. [przypis edytorski]
pojedyncza walka — pojedynek. [przypis edytorski]
pojedynek amerykański — pojedynek polegający na losowaniu ofiary, która następnie ma popełnić honorowe samobójstwo. [przypis edytorski]
pojedynek amerykański — starcie pomiędzy przeciwnikami, w którym o wygranej decyduje nie przewaga siłowa a przypadek, np. wyciągnięcie szczęśliwego losu. [przypis edytorski]
pojedynek Mussy oraz wielkiego mistrza Calatravy — wysławiany w pieśniach pojedynek pomiędzy Muzą, przyrodnim bratem króla Boabdila, a wielkim mistrzem rycerskiego zakonu Calatrava, Rodrigiem Téllez Girón, stoczony pod Grenadą w obecności Boabdila i jego dworu. [przypis edytorski]
pojedynka — strzelba o jednej lufie. [przypis edytorski]
pojedynkiem (daw.) — sam, pojedynczo. [przypis edytorski]
pojedynkiem — dziś: w pojedynkę. [przypis edytorski]
pojedynkiem — w pojedynkę. [przypis edytorski]
pojedzie do Kijowa, do uniwersytetu — po zamknięciu przez władze rosyjskie uniwersytetu warszawskiego, wileńskiego i Liceum Krzemienieckiego (w związku z powstaniem listopadowym) na uniwersytecie kijowskim studiowało wiele młodzieży polskiej. [przypis redakcyjny]
pojedziewa (gw.) — pojedziemy; daw. starop. forma liczby podwójnej. [przypis edytorski]
pojedziewa (gw.) — pojedziemy. [przypis edytorski]
po jelca (starop. forma) — po jelec, tj. po rękojeść broni. [przypis edytorski]
pojeni (gw.) — pojęli, zrozumieli. [przypis edytorski]
pojeździech (starop. forma) — dziś Ms.lm: (w) pojazdach. [przypis edytorski]
pojezdża (starop. forma) — tu: jedzie. [przypis edytorski]
pojezna czajka — wiosłem (pojazdą) kierowana łódź (czajka). [przypis edytorski]
pojidesz w hostynu (z ukr.) — pojedziesz w gości. [przypis edytorski]
pojmać (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: poimać. [przypis edytorski]
Pojmie lud po tém — z tego (dzięki temu) lud zrozumie. [przypis edytorski]
pojmiem — dziś popr. forma 2 os. lm cz.przysz.: pojmiemy. [przypis edytorski]
pojmiesz — tu: poślubisz. [przypis edytorski]
pojmie — tu: obejmie, opanuje. [przypis edytorski]
pojmuje się przegląd zmarłych — por. Odyseja, XI. [przypis tłumacza]
pojmujeszli — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -li; znaczenie: czy pojmujesz. [przypis edytorski]
pojonby sie (gw.) — pojąłby się, tzn. ożeniłby się. [przypis edytorski]
pojoneś (gw.) — pojąłeś (tu: za żonę). [przypis edytorski]
pojrzała — dziś raczej: rozejrzała się. [przypis edytorski]
pojrzał (daw. forma) — dziś: spojrzał; ujrzał. [przypis edytorski]
pojrzał — dziś: spojrzał. [przypis edytorski]
pojrzał (starop. forma) — dziś: spojrzał. [przypis edytorski]
pojrzawszy — dziś: spojrzawszy. [przypis edytorski]
pojrzęli (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -li; znaczenie: czy spojrzę, jeśli spojrzę. [przypis edytorski]
pojrzeć (daw.) — dziś: spojrzeć. [przypis edytorski]
pojrzeć (daw.) — spojrzeć, popatrzyć. [przypis edytorski]
pojrzeć (daw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]
pojrzeć — dziś: spojrzeć. [przypis edytorski]
pojrzeć (starop.) — dziś: spojrzeć. [przypis edytorski]
pojrzeć (starop. forma) — spojrzeć. [przypis edytorski]
pojrzenie (daw.) — spojrzenie. [przypis edytorski]
pojrzy (starop. forma) — spójrz, popatrz. [przypis edytorski]
Po Judzie nastąpił jego brat Jonates… — por. Starożytności XIII, I–X. [przypis tłumacza]
Po Judzie — rok 160 p.n.e.; por. 1 Mch 9, 31. [przypis tłumacza]
po junacku — na sposób właściwy junakom, czyli młodym śmiałkom: zuchwale, odważnie. [przypis edytorski]
pojunkrowski — należący dawniej do junkra; junkier: pruski szlachcic, właściciel majątku ziemskiego. [przypis edytorski]
pojźreć (daw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]
pojźry (daw. forma trybu rozkazującego) — spójrz. [przypis edytorski]
pojźrym na sie (daw. reg.) — spojrzymy na siebie (nawzajem). [przypis edytorski]
pojźrzał — spojrzał. [przypis edytorski]
pojźrzał (starop. forma) — spojrzał. [przypis edytorski]
pojźrzawszy (starop.) — spojrzawszy. [przypis edytorski]
pojźrzeć (starop. forma) — spojrzeć. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — dopóki. [przypis edytorski]
Pokąd (daw.) — dopóki. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — dziś: dopóki. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — póki, dopóki; jak długo. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — póki, dopóki. [przypis edytorski]
po kądzieli — w linii żeńskiej; kądziel — pęk włókien przygotowanych do przędzenia. [przypis edytorski]
po kądzieli — w linii żeńskiej. [przypis edytorski]
po kądzieli — ze strony rodziny matki. [przypis edytorski]
pokątnie — po cichu, sekretnie, tajemnie. [przypis edytorski]
pokątnie — skrycie. [przypis edytorski]
pokątny — niezgodny z prawem a. z innymi przepisami. [przypis edytorski]
Poka czto, nie żalko (ros.) — Na razie nie szkoda. [przypis edytorski]
