Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160198 przypisów.
o cie — o cię; o ciebie. [przypis edytorski]
Ociepka, Teofil (1891–1978) — malarz samouk (z zawodu górnik), teozof i okultysta. [przypis edytorski]
ociepkowatość — krytyczne określenie stylu malarskiego Teofila Ociepki (1891–1978), malarza samouka (z zawodu górnika), teozofa i okultysty, chętnie używającego jaskrawych i przesadnie różnorodnych kolorów. [przypis edytorski]
ocieszywać (daw.) — ociosywać. [przypis edytorski]
Ocior (…) foeta — Lucretius, De rerum natura, V, 405. [przypis tłumacza]
Ockham, Wilhelm (ok. 1300–ok. 1350) — średniowieczny filozof i teolog scholastyczny, uczeń Dunsa Szkota, jedna z głównych postaci myśli średniowiecznej; oskarżony o herezję, ekskomunikowany, został zrehabilitowany pośmiertnie w 1359. [przypis edytorski]
Ockham Wilhelm — ur. w Occam w hrabstwie Surrey (Anglia), franciszkanin i uczeń Dunsa Szkota; ok. r.1320 nauczał w uniwersytecie paryskim; w walce Kościoła z władzą świecką występował przeciw papiestwu; prześladowany przez papieża schronił się na dwór Ludwika bawarskiego; um. w r. 1347. Ważniejsze dzieła: Quaestiones et decisiones in quattuor libros sententiarum, Quodlibeta septem, Tractatus logices, Opus nonaginta dierum; Compendium errorum Joannis papae XXII, Questiones octo de auctoritate summi pontificis. [przypis autorski]
ocknął — dziś popr.: ocknął się. [przypis edytorski]
o cnocie plastyczney — De virtute plastica. [przypis autorski]
O, cóż za szpetna i plugawa rzecz jest człowiek (…) — Seneka, Przedmowa (Praefacione) do Zagadnienia przyrodnicze (Quaestiones naturales), ks. I. [przypis tłumacza]
o co ich powołano — o co są oskarżeni. [przypis edytorski]
o co idzie — dziś raczej: o co chodzi. [przypis edytorski]
o co idzie — o co chodzi. [przypis edytorski]
o co się cała Rzplta na przeszłych sejmach domawiała — W recesie sejmu 1662 czytamy: „szl. Tytus Livius Boratyni lubo sam, lubo per delegatum suum ma być przy oddawaniu od egzaktorów szelągów jego wybicia, i jeśli ultra contentum pozwolenia Rzpltej pokaże się ich więcej wybitych albo i jaki inny mankament wszelakich pieniędzy jego wybicia, o to na bliższym sejmie ma być sądzony”. Ostatecznie inny dzierżawca mennicy, Tynf, uciekł za granicę, zaś Boratyni, oczyściwszy się z zarzutów, pozostał, spokrewnił się ze szlachtą i otrzymał później za Jana III wynagrodzenie za utensilia mennicze. [przypis redakcyjny]
O! co tak, to najlepiej — Poeta stara się w sposobie mówienia Miecznika odtworzyć jak najwierniej język potoczny, codzienny. Więc: trza (w. 331), taż to (w. 373) i podobnie też tutaj. [przypis redakcyjny]
Octave Mirbeau (1848–1917) — fr. pisarz i krytyk sztuki. [przypis edytorski]
ocucać — budzić się, ocknąć. [przypis redakcyjny]
ocucić (daw.) — budzić się, ocknąć. [przypis redakcyjny]
ocucić się — obudzić się, ocknąć. [przypis redakcyjny]
O cudzie (…) — Aluzja do cudu w Port-Royal, który się objawił cudownym uleczeniem siostrzenicy Pascala, Małgorzaty Périer. [przypis tłumacza]
ocuglić (daw.) — poskromić. [przypis edytorski]
oculate (łac.) — ostrożnie, bacznie. [przypis redakcyjny]
oculo spectator, mente incognitor (łac.) — oczami widzący, zaś umysłem niepojmujący. [przypis edytorski]
Oculus Maris (łac.) — Morskie Oko. [przypis edytorski]
O curas chymicorum… — Heksametr powyższy pochodzi co prawda od najbardziej niemieckiego badacza, ułożył go mianowicie Jan Kepler, chodziło mi tutaj jednak o to, aby ustawić na właściwym miejscu żydowską skłonność do chemii. Nie mam przez to zamiaru uchybiać chemii innej, umiejętności takiego Berzeliusa, Liebiga, van t'Hotta. [przypis autorski]
O curas chymicorum! O quantum in pulvere inane! (łac.) — O trudy chemików! O jakaż pustka w kurzu! [przypis edytorski]
ocy (gw.) — oczy. [przypis edytorski]
ocyle — wymienne stalowe kliny, wpuszczane dawniej w końce ramion podków, żeby zapobiec ślizganiu się konia na gładkiej powierzchni; zastąpione przez hacele. [przypis edytorski]
oczajdusza (daw.) — hulaka; hultaj. [przypis edytorski]
oczajdusza (daw.) — hulaka, hultaj. [przypis edytorski]
oczajdusza — oszust, łobuz. [przypis redakcyjny]
Oczaków — miasto portowe, dziś na terenie Ukrainy; założone w starożytności jako kolonia Miletu; w XV-XVIII w. bywało pod panowaniem polskim i tatarskim. [przypis edytorski]
oczami wartowana tylą — pilnowana przez tyle oczu. [przypis edytorski]
oczap (daw.) a. oczapa (gw.) — belka nad wrotami. [przypis edytorski]
o czarodziejskiej potędze muzyki… — podania starożytne o Orfeuszu, Amfionie i Arionie mówią nam o wpływie muzyki także na zwierzęta. [przypis redakcyjny]
oczarował Łukaszowę (daw.) — dziś: (…) Łukaszową. [przypis edytorski]
oczarowywa — dziś popr.: oczarowuje. [przypis edytorski]
o czasiech — dziś popr. forma Ms. lm: o czasach. [przypis redakcyjny]
ocz ci idzie (starop.) — o co ci [chodzi]. [przypis redakcyjny]
ocz (daw.) — o co. [przypis edytorski]
ocz — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
oczekiwam (starop. forma) — dziś popr.: oczekuję. [przypis edytorski]
Oczekując (…) zupełnego przechylenia się nauki w stronę mistycyzmu (…) Wielkie epoki bywają w początku i końcu społeczeństw — E. Przewóski, Krytyka literacka we Francji, Lwów 1899, II, s. 173. Cytuję za Przewóskim z powodu zupełnej niedostępności książki Morice'a. [przypis autorski]
oczepiny — ceremonia wiązania chustki na głowie panny młodej. [przypis autorski]
oczepiny — obyczaj weselny, polegający na wiązaniu pannie młodej czepca, stanowiącego symbol stanu małżeńskiego. [przypis edytorski]
oczepiona — w czepku zakładanym podczas wesela młodej mężatce. [przypis edytorski]
oczep — tu: nadproże, belka nad drzwiami lub oknem. [przypis edytorski]
oczeret — kłączowe rośliny przybrzeżne, tworzące rodzaj szuwaru. [przypis edytorski]
oczeretni — oczeretny; noszący cechy a. składający się z oczeretu, tj. trzciny nadrzecznej i bagiennej, szuwaru. [przypis edytorski]
oczeret — roślina rosnąca na terenach podmokłych, głównie przy brzegach i na bagnach; oczerety: pot. szuwary, zarośla nabrzeżne. [przypis edytorski]
oczeret — szuwary, roślinność bagienna. [przypis edytorski]
oczeret — trwała roślina rosnąca na terenach podmokłych, głównie przy brzegach. [przypis edytorski]
oczeret — trzcina. [przypis autorski]
oczeret (ukr.) — szuwary, roślinność bagienna. [przypis edytorski]
oczeret (ukr.) — trzcina; szuwary, podmokłe zarośla. [przypis redakcyjny]
oczeret (ukr.) — trzcina; szuwary. [przypis edytorski]
oczerety — pot.: szuwary, zarośla przybrzeżne. [przypis edytorski]
oczerety — roślina rosnąca nad wodą, szuwary. [przypis edytorski]
oczerety — trzciny. [przypis redakcyjny]
oczerety (ukr.) — tu: wyschłe liście mogące posłużyć za podpałkę. [przypis edytorski]
oczerety — zarośla nadbrzeżne. [przypis edytorski]
oczeret — zarośla nadbrzeżne. [przypis edytorski]
oczeret (z ukr.) — trzcina, szuwary. [przypis edytorski]
oczeret (z ukr.) — trzciny, szuwary. [przypis edytorski]
oczerkiesić — tutaj: pozbawić czegoś. [przypis redakcyjny]
oczewiście — dziś: oczywiście. [przypis edytorski]
oczewisty — dziś: oczywisty. [przypis edytorski]
ocz go kolwiek prosić będzie (starop.) — o cokolwiek go prosić będzie. [przypis edytorski]
oczkolwiek mie prosić będziecie, wszytko dla was uczynię — por. J 14, 13–14. [przypis edytorski]
oczkowanie (daw. pot.) — kokieteryjne zerkanie na kogoś. [przypis edytorski]
oczkowiec — koralowiec sześciopromienny. [przypis edytorski]
ocz mamy przydź (daw.) — do czego mamy przyjść; co się z nami stanie. [przypis edytorski]
oczniak, opierak — odnogi poroża jelenia. [przypis edytorski]
oczóm — dziś popr. forma C. lm: oczom. [przypis edytorski]
oczów (daw.) — dziś popr. forma D.lm: oczu. [przypis edytorski]
oczów (daw.) — oczu. [przypis edytorski]
oczów — dziś częstsza forma D. lm.: oczu. [przypis edytorski]
oczów — dziś: oczu. [przypis edytorski]
oczów — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
oczów — dziś popr. forma D.lm: oczu. [przypis edytorski]
oczów — dziś popr.: oczu. [przypis edytorski]
oczów — dziś raczej: oczu. [przypis edytorski]
oczów (forma gw.) — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
ocz (starop.) — o co. [przypis redakcyjny]
ocz (starop.) — skrócone: o co, o coś. [przypis edytorski]
O czwartej, a nadalej o piątej godzinie — licząc sposobem starożytnych pierwszą godzinę nocną od zachodu słońca. [przypis redakcyjny]
oczyć (…) snu nie przypuszczają (starop. forma) — oczy ci snu nie przypuszczają. [przypis edytorski]
oczy, co widzą, uszy, co słyszą — odniesienie do fragmentu tekstu biblijnego; „A wasze oczy błogosławione, iż widzą, i uszy wasze, iż słyszą!” (Biblia Jakuba Wujka, Mt 13, 16). [przypis edytorski]
oczy… dziadowskie — Mikołaja Radziwiłła, wojewody wileńskiego. [przypis redakcyjny]
oczy — dziś popr. forma N. lm: oczami. [przypis edytorski]
oczy — dziś popr. forma N.lm: oczami. [przypis edytorski]
oczy — dziś popr. N. lm: oczami. [przypis edytorski]
oczy iskrzącemi — dziś popr. forma N. lm: iskrzącymi oczami. [przypis edytorski]
oczy jej kipiały… młyńskimi kamieniami — przysłowiowo o osobie nieczułej, bezdusznej; por. Szekspir, Ryszard III, akt I, scena 3. [przypis edytorski]
oczy kosić — zezować. [przypis edytorski]
oczy litośnemi — popr: oczami litościwymi. [przypis edytorski]
oczyma i usty — dziś forma N.lm: oczyma i ustami. [przypis edytorski]
oczyma (…) moc bezrozumną na uwięzi trzyma — Wzrok człowieka, powiada Cooper, jeśli jaśnieje wyrazem odwagi i rozumu, sprawia mocne wrażenie nawet na dzikich zwierzętach. Przytaczamy z tej okoliczności prawdziwe zdarzenie amerykańskiego strzelca, który skradając się do kaczek, usłyszał szelest, podniósł się i ujrzał z przestrachem ogromnego tuż leżącego lwa. Zwierz zdawał się być równie zdziwiony nagłym widokiem człowieka atletycznej postawy. Strzelec nie śmiał dać ognia, mając strzelbę śrutem nabitą. Stał więc nieruchomy, oczyma tylko grożąc nieprzyjacielowi. Lew ze swojej strony, siedząc spokojnie, nie spuszczał oczu ze strzelca: po kilku sekundach odwrócił głowę i oddalił się powoli, ale zaledwo uszedł kilkanaście kroków, zatrzymał się i znowu powrócił. Znalazł na miejscu nieruchomego strzelca, spotkał się znowu z nim oko w oko i na koniec, jak gdyby uznawał wyższość człowieka, spuścił oczy i odszedł. Bibliothèque Universelle, 1827 fèvrier. Voyage du capitaine Head. [przypis autorski]
O czym apostolska nauka jest barzo jasna, gdy każe urzędów słuchać, znając, że moc ich od Boga jest. I sprzeciwia się Bogu, kto się mocy jego w urzędach sprzeciwia i przeciw sumnieniu czyni — Rz 13, 1–2. [przypis edytorski]
oczyma strzela i strzyże uszami — tłumaczenie swobodne, naśladuje aliterację oryginału: viden… oculis venaturam facere atque aucupium auribus. [przypis tłumacza]
