Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160198 przypisów.
Ocalenie Wenecji — najbardziej znany dramat angielskiego pisarza Thomasa Otwaya (1652–1685), opowiadający o przyjaźni Wenecjanina Jaffiera i najemnego żołnierza Piotra, uczestników spisku przeciwko senatowi weneckiemu; aby zdobyć zaufanie bezwzględnego przywódcy spiskowców, Jaffier pozostawia pod jego opieką własną żonę jako zakładniczkę, narażając ją na gwałt; kiedy po ujawnieniu spisku pojmany Piotr ma zostać powieszony, Jaffier, aby oszczędzić mu hańbiącej śmierci, przebija go i popełnia samobójstwo. [przypis edytorski]
ocap — nadproże, belka nad drzwiami lub oknem. [przypis edytorski]
occasionaliter (łac.) — przypadkiem. [przypis redakcyjny]
occasionem (łac.) — przyczynę. [przypis redakcyjny]
Occhi perche piangete (wł.) — oczy, dlaczego płaczecie? [przypis edytorski]
occidit anguem, e cuius collo guttae cadentes innumeros genuere colubros (łac.) — zabił węża, z którego szyi krople krwi płynące niezliczone mnóstwo zrodziły wężów; Perseusz zabił wężowłosą Gorgonę, nie węża; motyw „chcąc się ojczyźnie przysłużyć” jest zręcznym wymysłem Paska. [przypis redakcyjny]
Occultae fornicariae debetur (…) Est enim omnium eadem ratio (łac.) — Sekretnej nierządnicy należy się sumiennie zapłata, i to o wiele wyższa niż publicznej; usługa bowiem, jaką sekretna nierządnica czyni swoim ciałem, warta jest o wiele więcej niż ta, którą świadczy publiczna; i nie ma żadnego prawa, które by ją wykluczało od zapłaty. Toż samo należy rzec o zapłacie obiecanej dziewicy, kobiecie zamężnej, mniszce i jakiej bądź innej: zachodzi bowiem taż sama racja. [przypis tłumacza]
Occultum (…) flagellum — Iuvenalis, Satirae XIII, 195. [przypis tłumacza]
Occupavi (…) non posses — Cicero, Tusculanae disputationes, V, 9. [przypis tłumacza]
occurrens calamo (łac.) — nawijająca się pod pióro. [przypis redakcyjny]
occurrent (łac.) — spotkają w drodze. [przypis redakcyjny]
Ocean a. Okeanos (mit. gr.) — największy z tytanów, personifikacja morza. [przypis edytorski]
Ocean (gr. Okeanos) i Tetyda (mit. gr.) — najstarsze bóstwa morskie, brat i siostra, a zarazem małżeństwo; rodzice licznych synów (bogów rzek i strumieni) i córek (okeanid, nimf morskich). [przypis edytorski]
Ocean, gr. Okeanos — w poglądach staroż. Greków: morze zewnętrzne, rozległe wody otaczające znany świat. [przypis edytorski]
oceanidy a. okeanidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Okeanosa i Tetydy. [przypis edytorski]
Oceanidy (mit. gr.) — nimfy morskie. [przypis edytorski]
Oceanidy — w górach raczej: Oready, nimfy górskie. [przypis edytorski]
Oceanidy — w mitol. grec. nimfy morskie, córy Oceana i Tetydy. [przypis redakcyjny]
Ocean i Tagus rzeka — Źródła tej bajki dotychczas nie wskazano, niemniej jej tematyka wiążąca się z rzeką Tagus z Półwyspu Iberyjskiego (co charakterystyczne, w tytule przy nazwie Tagus, która dla polskiego czytelnika była pustym brzmieniem, dodał Krasicki bliższe określenie „rzeka”) wskazuje, iż autor sięgnął do gotowej fabuły. We francuskim przekładzie bajka otrzymała polskie realia: Wisłę i Bałtyk zamiast rzeki Tagus i Oceanu. [przypis redakcyjny]
Ocean — wg wyobrażeń staroż. Greków święta rzeka opływająca dookoła całą ziemię. [przypis edytorski]
Ocean Wielki — Ocean Spokojny. [przypis edytorski]
ocechować — oznakować (w tym wypadku chodzi o zaznaczenie drzew do wycięcia). [przypis edytorski]
oce — dziś popr. forma B.lm: oczy. [przypis edytorski]
ocelle mi (łac.) — oczko moje, zwrot pieszczotliwy. [przypis edytorski]
ocelota (Felis pardalis) — w ob. klasyfikacji: Leopardus pardalis, drapieżny ssak z podrodziny kotów. [przypis edytorski]
ocembrować — umocnić, obudowując cegłami lub betonem, ściany studni, zbiornika wodnego, brzegi rzeki itp. [przypis edytorski]
ocembrowany — umocniony, obudowany cegłami lub betonem. [przypis edytorski]
ocenia (daw.) — tu w znaczeniu: ocenia dodatnio; docenia. [przypis edytorski]
oceniał w zupełności — doceniał w zupełności. [przypis edytorski]
ocenia się — dziś: jest oceniana; może być (odpowiednio) oceniona. [przypis edytorski]
ocenić — dziś raczej: docenić. [przypis edytorski]
oceni ogrom dokonanego postępu, który z dniem każdym większej nabiera szybkości… — H. Ch. Lea, History of the Inquisition. Cytuję według przekładu rosyjskiego. [przypis autorski]
oceniona (…) została i jego dobra wola — tu: doceniona. [przypis edytorski]
ocet piją (poscam potitant) — posca: napój złożony z octu winnego i wody, używany szczególnie przez żołnierzy w polu. [przypis tłumacza]
ocet siedmiu złodziei — ocet winny, w którym przez 12 dni moczono zioła: m.in. rutę, piołun, rozmaryn i szałwię. Stosowano go profilaktycznie przeciwko zarażeniu się dżumą, a także podawano skazańcom przed egzekucją. [przypis edytorski]
ochabić — ogarnąć. [przypis redakcyjny]
Ochansk — miasto w Rosji, w Kraju Permskim, ok. 70 km na płd.-zach. od Permu. [przypis edytorski]
ochapiać się (daw.) — przypominać się, wydawać się. [przypis edytorski]
ochapia mi się (daw.) — przypomina mi się [przypis edytorski]
Och, cała ziemia ta nasza cmentarna… — Kornel Ujejski, W cześć umarłym, z tomu Skargi Jeremiego. [przypis edytorski]
Och (…) cnocie — Wzruszającą w istocie jest myśl, że Molier, grając tę scenę, wygrywał może całą swoją duszę: co się w nim musiało dziać, kiedy je mówił do niewiernej Armandy! A publiczność, nieprzywykła do takiego „pomieszania rodzajów”, nie wiedząc, co myśleć o tym strzępie dramatu serca pośród scen komicznych, przyjmowała bardzo ozięble tę wspaniałą komedię. [przypis tłumacza]
Och! cóż za szczęśliwe życie, od którego trzeba się wyzwolić jak od morowej zarazy — O vitam scilicet beatissimam sapientis, qua ut fruatur mortis quaerit auxilium. (Jansenius, De statu purae naturae II, 8.). [przypis tłumacza]
Och, dobiorę ci się jeszcze do samego wnętrza — w oryginale: Oh, but I will wring your heart yet, znaczące powtórzenie słowa z tytułu The heart of darkness. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — czystość, porządek. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — czystość, schludność. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość, schludność. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — porządek, dbałość; ubiór. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — schludność, dbałość o wygląd; stroje, ozdoby (por. Jan Kochanowski, Tren VII: „Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory / Mojej namilszej cory”). [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — sprzęty domowe, ozdoby. [przypis redakcyjny]
ochędóstwo (daw.) — strój (ubiór i ozdoby). [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — tu: majątek, mienie ruchome. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — tu: schludność, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (daw.) — tu: schludność; por. ochędożny: porządny, czysty, schludny; starop. słowo ochędóstwo oznaczało jednak zwykle: strój (ubiór i ozdoby). [przypis edytorski]
ochędóstwo nosa (daw.) — czyszczenie nosa, dmuchanie nosa. [przypis edytorski]
ochędóstwo — porządek, schludność. [przypis edytorski]
ochędóstwo (staropl.) — schludność, porządek, dbałość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — porządek. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — porządek; strój. [przypis edytorski]
ochędóstwo (starop.) — stroje, ozdoby. [przypis redakcyjny]
ochędóstwo (starop.) — tu: majątek, własność, ruchomości. [przypis edytorski]
ochędożnie (daw.) — porządnie. [przypis edytorski]
ochędożnie (daw.) — porządnie, z dbałością. [przypis edytorski]
ochędożnie (przestarz.) — porządnie. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — czysty, zadbany, schludny. [przypis edytorski]
ochędożny (daw., gw.) — schludny, zadbany. [przypis edytorski]
ochędożny (daw., gw.) — zadbany. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — porządny, czysty. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — porządny, schludny. [przypis edytorski]
ochędożny (daw.) — porządny, umiejący utrzymać porządek. [przypis edytorski]
ochędożny (starop.) — schludny, czysty. [przypis redakcyjny]
ochędożny — tu: schludny. [przypis edytorski]
ochędożony (daw.) — oczyszczony. [przypis edytorski]
ochędożony (starop.) — uporządkowany. [przypis edytorski]
ochędożyć się (daw.) — doprowadzić się do porządku. [przypis edytorski]
ochędożyć — tu: odnowić, wyczyścić. [przypis edytorski]
ochędożyć — wyczyścić, doprowadzić do porządku. [przypis edytorski]
ochełznąć — okiełznać, poskromić. [przypis edytorski]
ochełznać — okiełznać, stłumić. [przypis redakcyjny]
O, che sciagura d'essere senza coglioni (wł.) — O, cóż za nieszczęście nie mieć jaj. [przypis tłumacza]
ochfiara (gw.) — ofiara. [przypis edytorski]
ochfiarny (gw.) — ofiarny. [przypis edytorski]
ochfiarować (gw.) — ofiarować. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ochfiarowac (gw.) — ofiarować. [przypis edytorski]
ochfiarowała (gw.) — ofiarowała. [przypis edytorski]
„Ochi, perchè piangete” — (ital.) Augen, warum weint ihr. [przypis edytorski]
Och (…) kapitalne — w wyd. popr. (PIW, Warszawa 1965) tłumaczenie uzupełnione w tym miejscu o następujące zdanie: „Albo: »Ach! Jest tam jedno miejsce, gdzie mowa o pułku, który przechodzi przez miasto. Wspaniałe!«”. [przypis edytorski]
ochłaniając — nieużywana dziś forma imiesłowu współczesnego, utworzona od czas. ochłonąć, synonim: odzyskując równowagę psychiczną. [przypis redakcyjny]
Ochłap czy Telimena — Odpowiedź na zamieszczony w tej kwestii w Wiadomościach literackich artykuł prof. Kucharskiego pt. Kamyczkowa argumentacja. [przypis autorski]
ochłoda — tu: pociecha. [przypis redakcyjny]
ochłodnął (daw. forma) — dziś: ochłódł. [przypis edytorski]
ochłonąć — ogarnąć; Linde zna wyraz „ochłonąć” tylko w tym właśnie znaczeniu. [przypis redakcyjny]
o chłopcach — autor często ma na myśli wszystkie dzieci, trzeba przyznać jednak, że wiele przykładów przez niego przytaczanych jest bliższych życiu dwudziestowiecznych chłopców niż dziewczynek. Wynika to z tradycji dawnych wieków: od starożytności pedagogika zajmowała się głównie wychowaniem chłopców, uważając dziewczynki za mniej ważne. Weźmy też pod uwagę, że autor sam był kiedyś chłopcem i przeżycia chłopięce pamiętał z własnego doświadczenia, a różnice w podejściu do chłopców i dziewczynek, w wymaganiach wobec dzieci różnej płci, w ich sytuacji, były wtedy większe niż dzisiaj. Autor porusza ten temat w rozdziale Chłopcy — dziewczynki. [przypis edytorski]
ochlapnięcie — tu: oklapnięcie. [przypis edytorski]
ochlokracja — rządy tłumu, motłochu. [przypis edytorski]
ochlokracja (z gr.) — rządy tłumu; wynaturzona forma demokracji bezpośredniej, w której nie obowiązują zasady prawne ani nie występują struktury organizacyjne, zaś władzę sprawuje kierujący się zmiennymi emocjami tłum, ustawicznie ulegający wpływom demagogów. [przypis edytorski]
ochlos (gr. ὄχλος) — tłum, motłoch. [przypis edytorski]
ochmistrz (daw.) — urzędnik zarządzający dworem panującego lub magnata; opiekun dzieci na takim dworze. [przypis edytorski]
