Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160406 przypisów.
obbiedz, obbieżeć (starop.) — obiec, obejść. [przypis redakcyjny]
obbiegszy (starop. forma) — dziś: obiegłszy (dookoła). [przypis edytorski]
obbieżeć a. obbiedz (starop.) — dziś popr.: obiec; 3.os.lp: obbieżał, tj. okrążył biegiem dookoła. [przypis redakcyjny]
obbieżeć (starop. forma) — obejść; obbieżeć gdzie stroną: obejść gdzieś bokiem. [przypis redakcyjny]
ob caricas Atticas (łac.) — dla fig attyckich. [przypis redakcyjny]
obce ludy — ἀλλὰ βαρβαρικόν. [przypis tłumacza]
obces (daw.) — gwałtownie i bezpośrednio (częściej w formie „obcesem”). [przypis edytorski]
obces (daw.) — gwałtownie, natarczywie. [przypis edytorski]
obces (daw.) — gwałtownie. [przypis edytorski]
obces (daw.) — gwałtownie, zuchwale. [przypis edytorski]
obces (daw.) — natarczywość, gwałtowność. [przypis edytorski]
obces (daw.) — obcesowo, gwałtownie, natarczywie. [przypis edytorski]
obcesem — natrętnie, zuchwale. [przypis redakcyjny]
obcesem — obcesowo, gwałtownie. [przypis redakcyjny]
obcesowo (daw.) — bezpośrednio, bez ogródek, aż do nietaktu. [przypis edytorski]
obcesowy — nadmiernie bezpośredni i natarczywy. [przypis edytorski]
obcesowy — zbyt bezpośredni i dlatego nietaktowny. [przypis edytorski]
obces — raptownie, zuchwale. [przypis edytorski]
obces — tu: dążąc do bezpośredniego starcia. [przypis edytorski]
obces — tu: gwałtownie, natarczywie; dziś: obcesem. [przypis edytorski]
obces — tupet, zuchwałość. [przypis edytorski]
obces, właśc. obcesowo a. obcesem (z łac. obcessus: opętany) — bezczelnie, gwałtownie, jak wariat. [przypis edytorski]
obces — zuchwale. [przypis edytorski]
obchód 3 maja w Ogrodzie Botanicznym — w warszawskim Ogrodzie Botanicznym zachowała się zbudowana 3 maja 1782 kapliczka z wmurowanym kamieniem węgielnym pod Świątynię Opatrzności, która miała stanowić wotum dziękczynne za uchwalenie rok wcześniej Konstytucji 3 Maja. Podczas zaborów miejsce to było terenem spotkań młodzieży patriotycznej w rocznice uchwalenia Konstytucji. W setną rocznicę Konstytucji zebrało się tam około 2000 osób, wiele z nich z bukietami fiołków, które w milczeniu rzucano na ruiny kapliczki. Aresztowano ok. 30 osób, w tym prof. Mieczyńskiego, którego skazano na trzyletnie wygnanie do Odessy. Po tych wydarzeniach władze carskie wydały zarządzenie zakazujące publiczności wstępu do ogrodu przed 8 maja. [przypis edytorski]
obchód (starop.) — pogrzeb. [przypis edytorski]
obchudzać się (rzad.) — odchudzać się. [przypis edytorski]
obciąć się (pot.) — oblać egzamin. [przypis edytorski]
obciążliwy krzywdą (starop.) — skrzywdzony. [przypis redakcyjny]
obciesywało (gw.) — obciosywało. [przypis edytorski]
obcowanie (starop.) — mieszkanie. [przypis redakcyjny]
obcowanie z kimś bez przyjaźni — miłość i przyjaźń to nie jest wszystko jedno. [przypis tłumacza]
Obcych czy ziomków zarówno chronim — pochwała Ateńczyków za ich ludzkie prawa, dające opiekę i schronienie rozmaitym emigrantom politycznym. [przypis tłumacza]
obcych (…) i z nich tworzą sobie przyboczne straże — np. wojsko zaciężne Dionizjusza I, rówieśnika Ksenofonta, składało się z peloponeskich Greków, Sycylijczyków (tubylców, nie greckich kolonistów), Sabellów z Kampanii, Iberów (Hiszpanów), Celtów (Gallów). [przypis tłumacza]
obcy Rzymowi świadek opisał go [początek panowania Kaliguli] barwami, przy których reszta panowania jeszcze jaskrawiéj krwią i rozpustą odbija — Philon, de Legatione [Filon z Aleksandrii, O poselstwie do Gajusza]. [przypis autorski]
obczerstwiać (daw.) — wzmacniać. [przypis edytorski]
obdalnio (gw.) — daleko. [przypis autorski]
obdarowywa (daw. forma) — dziś: obdarowuje. [przypis edytorski]
obdarzać — tu: obdarowywać. [przypis edytorski]
obdarzony miriadą dusz [Szekspir] — ang. myriad-minded Shakespeare, określenie użyte przez Samuela Taylora Coleridge'a w Biographia Literaria (1817) XV. [przypis edytorski]
obdarzony (…) przymioty (daw.) — dziś popr.: obdarzony przymiotami. [przypis edytorski]
ob dem Beten — beim Beten. [przypis edytorski]
obdłużać — obciążać długami, zadłużać. [przypis edytorski]
obdłużnemi — długimi. [przypis redakcyjny]
obdłużone — dziś: zadłużone. [przypis edytorski]
obdzieranie — tak nazywają w Atenach kradzież szat w łaźni lub zdarcie z kogoś płaszcza na ulicy. [przypis tłumacza]
O beatu visio, videre Deum in se ipso, videre in nobis et nos in eo (łac.) — O błogie widzenie, ujrzeć Boga we własnej osobie, ujrzeć Go w nas i nas w Nim. [przypis edytorski]
Obecnie jest docentem wykładającym — Docent wykładający w Poznaniu, różni się od docenta prywatnego tym, iż tamten ma stałe stanowisko przy uniwersytecie, gdy ten stoi poza ciałem profesorskim. [przypis autorski]
obecnie jeszcze obowiązująca ustawa gminna… — ustawa z dnia 12 sierpnia 1866 roku. [przypis autorski]
Obecnie jeszcze pokazują tam ślady oków Andromedy, co dowodzi, jak starożytny jest ów mit— w szczególniejszy sposób lgnęły do tej miejscowości mity o wielkich rybach. Andromeda, córka etiopskiego króla Kefeusza i Kasjopei, została tu przykuta do skały, aby ją pożarł potwór morski; ale Perseusz, syn Dzeusa i Danae, uwolnił ją. Tu Jonasza, do morza przez żeglarzy wrzuconego, połknęła wielka ryba (Jon 1, 3–2, 1). [przypis tłumacza]
obecnie p. Blyden zamierza wykładać w niej również język arabski — Patrz: The imsa and methods of a liberal education for Africans. Inaugural address delivered by E. Wilmot Blyden L. L. D., President of Liberia College. January 5, 1881. Cambridge, USA, John Wilson et Son 1883. [przypis autorski]
Obecnie pragnę odpowiedzieć na właściwe oskarżenie… — iluzoryczne przejścia, gdy w rzeczywistości mówi ciągle o jednym; celem ich jest wywołanie wrażenia, jakoby mówca rozporządzał rzeczową i wyraziście rozczłonkowaną argumentacją. [przypis tłumacza]
Obecni, widząc zajeżdżającą gondolę o barwach ambasadora, zdumieli się — obywatelom weneckim nie wolno było utrzymywać żadnych stosunków z cudzoziemskimi ambasadorami i ich dworem. [przypis tłumacza]
obecność (daw.) — teraźniejszość; to, co jest obecnie. [przypis edytorski]
obecność (daw.) — tu: teraźniejszość. [przypis edytorski]
obecność (daw.) — tu: teraźniejszość; to, co dzieje się obecnie. [przypis edytorski]
Obecność promieni γ (…) w promieniach radowych po raz pierwszy zauważył Villard — [por.] „Comptes rendus” 130, 1010 (1900). [przypis autorski]
obecność — tu: teraźniejszość, czasy obecne. [przypis edytorski]
obecność — tu: teraźniejszość. [przypis edytorski]
obecność — w oryginale niem. Begrüßung, tj. pozdrowienie, powitanie. [przypis edytorski]
obecny papież… — Innocenty XI (1611–1689), skonfliktowany z Ludwikiem XIV w sprawie prawa króla do wyznaczania biskupów i podporządkowania kleru francuskiego; walka absolutyzmu z prymatem Kościoła katolickiego doprowadziła do wydania w 1682 artykułów gallikańskich, negujących władzę papieską, zaś w 1687 do odmowy przez papieża uznania ambasadora Francji w Rzymie, w odpowiedzi na co ten na czele grupy kilkuset zbrojnych przemocą zajął swój pałac. [przypis edytorski]
obediencja (daw., z łac.) — posłuszeństwo. [przypis edytorski]
obediencja — posłuch. [przypis redakcyjny]
obediencja — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
obediencja (z łac.) — posłuszeństwo. [przypis edytorski]
obegnać (starop.) — otoczyć. [przypis redakcyjny]
O-Beine (niem.) — krzywe, pałąkowate nogi. [przypis edytorski]
obejma (3 os. lp cz.ter.) — dziś popr.: obejmuje. [przypis redakcyjny]
obejma — dziś popr. forma 3.os.lp. cz.ter.: obejmuje. [przypis edytorski]
obejmani (M. lm m.os.) — dziś popr.: obejmowani. [przypis redakcyjny]
obejmuje go — następna wypowiedź pozwala przypuszczać, że Homoerotyk obejmuje i uspokaja Posługacza, a nie Pułkownika. [przypis edytorski]
obejrzym (daw.) — niegdyś powszechnie używana skrócona forma 1 os. lm: obejrzymy. [przypis edytorski]
obejście się z żydami, których cztéry tysiące za dekretem senatu wywieziono do Sardynii, przeznaczając ich do walki z rabusiami — Tacyt, II, 85 [wzmianka dotycząca debaty w sprawie pozbycia się z Rzymu dwu kultów: religii egipskiej i żydowskiej, oraz wysłania na Sardynię łącznie czterech tysięcy wyzwoleńców „zarażonych tymi przesądami”]. [przypis autorski]
obejście — słowo używane do określenia całego gospodarstwa: podwórza, domu, budynków gospodarczych takich jak stajnia, stodoła. [przypis edytorski]
obejście — słowo używane do określenia całego gospodarstwa wiejskiego: podwórza, domu, budynków gospodarczych takich jak stajnia, stodoła. [przypis edytorski]
obejście — sposób bycia, maniery. [przypis edytorski]
obejście — sposób zachowania. [przypis edytorski]
obejście — tu: sposób zachowania. [przypis edytorski]
obejście — zachowanie, sposób bycia. [przypis edytorski]
obejście — zachowanie, sposób postępowania. [przypis edytorski]
obejźrzał (starop.) — obejrzał. [przypis edytorski]
obejźrzeć (starop. forma) — obejrzeć. [przypis edytorski]
obełgiwać — okłamywać. [przypis edytorski]
obelga — obraźliwa wypowiedź lub zachowanie. [przypis edytorski]
obelga — obraźliwe słowo. [przypis edytorski]
obelisk — czworościenny, zwężający się ku górze słup zakończony ostrosłupem (piramidką), charakterystyczny element architektury starożytnego Egiptu; obeliski stawiano parami przed wejściami do świątyń. Większość egipskich obelisków już w starożytności, po przyłączeniu Egiptu do państwa rzymskiego, przewieziono do Rzymu, a w czasach nowożytnych przewieziono kolejne obeliski do Paryża, Londynu i Nowego Jorku. [przypis edytorski]
obelisk — czworościenny, zwężający się ku górze słup zakończony ostrosłupem (piramidką), charakterystyczny element architektury starożytnego Egiptu; obeliski stawiano parami przed wejściami do świątyń. [przypis edytorski]
obelisk — mowa o słynnym obelisku egipskim, zdobiącym plac Zgody w Paryżu [przypis redakcyjny]
obelisk — obelisk ten upamiętnia bitwę pod Wrzawami w widłach Wisły i Sanu stoczoną faktycznie 12 czerwca 1809 (a nie 13 czerwca, jak głosi napis na pomniku) pomiędzy wojskami Księstwa Warszawskiego a wojskami austriackimi; stojący na małym pagórku, miejscu pochówku poległych, klasycystyczny obelisk został ufundowany dla upamiętnienia 70 rocznicy bitwy przez właściciela Wrzaw barona Kaliksta Horocha, który jako 12-latek był z ojcem we Wrzawach podczas starcia. [przypis edytorski]
obelisk — pomnik w kształcie wysokiego, zwężającego się ku górze ostrosłupa. [przypis edytorski]
obelisk — słup kamienny, czworoboczny, zwężający się ku górze. W Egipcie był symbolem kultu boga słońca. Wspomniany tu granitowy obelisk, wysokości 23 m, pochodzi ze świątyni egipskiej w Luksorze (starożytne Teby). Był darem paszy egipskiego dla króla Ludwika Filipa. Ustawiony w r. 1836. [przypis redakcyjny]
obelisk z Place de la Concorde — egipski obelisk stojący na Place de la Concorde (placu Zgody) w centrum Paryża, pochodzący ze świątyni Amona w Luksorze; wylewającego na samotnym, bezsłonecznym wygnaniu łzy granitowe: w pierwszej części dwuczęściowego wiersza Nostalgies d'Obélisques (Nostalgie obelisków), ze zbioru Émaux et Camées Gautiera. [przypis edytorski]
obelżenie (starop.) — obelga. [przypis edytorski]
obelżywie — ὑβρισθέντες, contumeliose, höhnisch (Clementz) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
obeńdą (gw. forma) — obejdą. [przypis edytorski]
Oberammergau — gmina w Bawarii, w Niemczech, słynie misteriów pasyjnych, organizowanych co 10 lat od roku 1634. Dla Brzozowskiego nazwa ta służy jako symbol naśladowania męki, chęć usprawiedliwiania się męką od pracy. [przypis edytorski]
oberamtman (z niem. Oberamtmann) — przedstawiciel wyższej administracji, w Niemczech dawniej zarządca okręgu. [przypis edytorski]
Oberaufseher (niem.) — nadzorca. [przypis edytorski]
obercuch (daw., z niem. Überzug) — okrycie, suknia zwierzchnia. [przypis edytorski]
obercuch (starop.) — wierzchnia suknia. [przypis redakcyjny]
obercuchy (starop.) — wierzchnia suknia. [przypis redakcyjny]
