Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8530 przypisów.
myrtojska cieśnina — cieśnina na Morzu Mirtejskim (a. Myrtojskim), w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego. [przypis edytorski]
Myrtus ugni, ob. Ugni molinae (biol.) — wiecznie zielony krzew z rodziny mirtowatych rosnący w Chile i płd. Argentynie, rodzący czerwone jagody o truskawkowym aromacie, wykorzystywane do wyrobu galaretek i likierów. [przypis edytorski]
Myśląc, że już zajeżdża feldjeger ze dzwonkiem — Feldjegry, czyli strzelcy polni cesarscy, są rodzajem żandarmów: polują szczególnie na osoby rządowi podejrzane, jeżdżą pospolicie w kibitkach, to jest wózkach drewnianych bez resorów i żelaza, wąskich, płaskich i z przodu wyższych niż z tyłu. Byron wspomina o tych wozach w swoim Don Juanie. Feldjeger przybywa pospolicie w nocy, porywa podejrzaną osobę, nie mówiąc nigdy, gdzie ją powiezie. Kibitka opatrzona jest dzwonkiem pocztowym. Kto nie był w Litwie, z trudnością wystawi sobie przestrach, jaki panuje w każdym domie, u którego wrót odezwie się dzwonek pocztowy. [przypis autorski]
myśląż — czy myślą. [przypis edytorski]
Myślałam, że umrę w piątek, otrzymawszy list — od margrabiego de Mora, którego życie było w tej chwili poważnie zagrożone. [przypis tłumacza]
myślałaśże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy myślałaś. [przypis edytorski]
myślałem, iż korporacja pastorów lub bodaj obywatele i mieszczaństwo Genewy upomną się o naruszenie edyktu w dekrecie wydanym przeciw mnie — arystokratyczny ustrój Genewy oraz przywiązanie jej do kalwinizmu były przyczyną, iż warstwy posiadające przemożny wpływ w mieście nie mogły gustować ani w demokratycznych poglądach, ani w „religii naturalnej” Russa. Jedynie wśród niższych warstw mieszczaństwa i u ludu hasła jego mogły znachodzić oddźwięk; te warstwy jednak nie miały praw w rządzie, oprócz prawa do czynienia przedstawień, czyli reprezentacji (stąd nazwa: reprezentanci). [przypis tłumacza]
myślałem oglądać (…) dno (…) mojego raju — [należy to rozumieć:] Myślałem, że już doszedłem do kresu mojej szczęśliwości zupełnej. [przypis redakcyjny]
Myślałem o tobie w moim konaniu; wylewałem oto kropie krwi dla ciebie — Łk 21, 44. [przypis tłumacza]
myślałżeś — konstrukcja z partykułą -że-; znaczenie: czy myślałeś. [przypis edytorski]
Myśl czarna, ręka pewna, płyn dzielny, czas sprzyja… — kwestia Lucjana stanowi zapewne dopisany przez Hamleta fragment, o którym wspominał wcześniej; wymowa tej kwestii ma służyć zdemaskowaniu króla Klaudiusza jako zabójcy swego poprzednika na tronie Danii i u boku matki Hamleta, Gertrudy. [przypis edytorski]
myśl dokona sama tego dzieła — te słowa przemawiają za tym, że śmierć Enobarba była tylko wynikiem jego moralnych cierpień. [przypis tłumacza]
Myślę więc jestem — słynna maksyma Kartezjusza (właśc. René Descartesa, 1596–1650), która pojawia się w jego Rozprawie o metodzie. [przypis edytorski]
„Myślę więc jestem” — słynna maksyma Kartezjusza (właśc. René Descartesa, 1596–1650), która pojawia się w jego Rozprawie o metodzie. [przypis edytorski]
Myślę, że cię taki koniec gdzieś czeka za bramą… — przepowiada mu śmierć na krzyżu, gdzieś za bramą miasta, za karę, iż śmiał posądzić kochankę pańską. [przypis tłumacza]
myśle (daw., gw.) — dziś Msc.lp: myśli. [przypis edytorski]
myśle (daw., gw.) — myśli (B.lm). [przypis edytorski]
myśle (daw., gw.) — myśli (D.lp). [przypis edytorski]
myśle (daw., gw.) — myśli (forma M., B. lm). [przypis edytorski]
myśle (daw., gw.) — myśli (M., B. lm). [przypis edytorski]
myśle (daw., gw.) — myśli (M. i B. lm). [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Myśle — Mischle, miejscowość w pobliżu Humennego. [przypis edytorski]
myślenie daje się skonstruować bez przyjmowania dlań specjalnego rodzaju świadomości (…) — po bliższe wyjaśnienia odesłać muszę do mojej pracy głównej (Hauptwerk: główniak) Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia (Kasa Mianowskiego, 1935). [przypis autorski]
myślić — dziś popr.: myśleć. [przypis edytorski]
myślić (starop. forma) — dziś: myśleć. [przypis edytorski]
myśl i ciało będąc umięszane ścisło — „Communibus inter se radicibus haerent.” Lucr. De rerum natura, l. III. 326. „Myśl”, mens, u Łacinników bardzo często zamiast: dusza. [przypis redakcyjny]
Myśliciele tego typu powołują się często na Vica jako jednego ze swych poprzedników. Na szczęście zaszczyt ten nie jest zasłużony przez wielkiego filozofa. Vico nie jest poprzednikiem ani Spencera, ani de Greefa, ani Lester Warda — ani w ogóle nikogo z tej plejady umysłów nieraz dużej miary, lecz pracujących według fałszywych metod i ulegających dogmatycznym stwardnieniom bezkrytycznej myśli. Przeciwnie, Vico właśnie może stanowić szkołę dla wszystkich tych, co pragną się wyzwolić spod władzy naturalizmu i socjologicznego zboczenia, tylko naturalnie należy go czytać szczerze, tj. z zamiarem przemyślenia jego pism, a nie zaś w celu wyłowienia tej lub innej cytaty: jest bowiem rzeczą pewną, że w ten to ostatni sposób czytuje się dzisiaj wyłącznie klasyków. Zwłaszcza celują w tym nowocześni niemieccy eseiści, którzy nieustannie są opanowywani w swym pisaniu przez dążność znalezienia dla studiowanego przez nich pisarza jak najbardziej paradoksalnej maski: powstają stąd rzeczy tak karykaturalne, jak książeczka Kassnera o Diderocie. [przypis redakcyjny]
„Myśli filozoficzne” ściągnęły nań nieco przykrości — były pierwszym tekstem Diderota, wydanym anonimowo w 1746; opowiadał się w nich przeciw religii zinstytucjonalizowanej, dogmatom i Biblii, stając po stronie deizmu; w lipcu zostały potępione przez parlament Paryża i na jego rozkaz publicznie spalone. [przypis edytorski]
myśliła (daw.) — dziś popr.: myślała. [przypis edytorski]
myśliła (daw. forma) — dziś: myślała. [przypis edytorski]
myśliłam (daw.) — dziś popr. myślałam. [przypis edytorski]
myśliła (starop.) — dziś 3.os. lp cz.przesz. r.ż.: myślała. [przypis edytorski]
myśliłbyś — dziś: myślałbyś. [przypis edytorski]
myśliłbyś — dziś popr. myślałbyś; w tekście zachowano niektóre formy charakterystyczne dla tłumacza, A. Mickiewicza. [przypis edytorski]
myślił (daw.) — dziś popr. forma: myślał. [przypis edytorski]
myślił (daw. forma 3 os. lp cz. przesz. rodz. m.) — myślał. [przypis edytorski]
Myśliłem spotkać cię (…) tam niżej — Tam niżej, to jest przed bramą czyśćcową, gdzie oczekują ci, którzy za późno za swoje grzechy czynili pokutę. [przypis redakcyjny]
myśliłem (starop. forma) — myślałem; tu: zamierzałem. [przypis edytorski]
myślił (starop.) — dziś 3.os. lp cz.przesz.: myślał. [przypis edytorski]
myślił (starop. forma) — dziś 3.os. lp r.m.: myślał. [przypis edytorski]
myślili (daw.) — dziś popr.: myśleli. [przypis edytorski]
myślili (starop. forma) — dziś: myśleli. [przypis edytorski]
myślili (starop. forma) — myśleli. [przypis edytorski]
myśli miałem przygięte w tej chwili — Dowiemy się niżej, że poetę jego sumienie ostrzega, ażeby tego kręgu i ciężarów, jakie w nim dźwigają najwięcej się lękał. [przypis redakcyjny]
myślimicka szklenica — prosta, domowa szklanka z manufaktury w Myślenicach pod Krakowem. [przypis edytorski]
Myśli nocne — popularny nierymowany poemat angielskiego poety Edwarda Younga (1683–1765), który zainspirował preromantyczną tzw. „poezję cmentarną” w Anglii oraz „poezję nocy i grobów” we Francji i Niemczech. [przypis edytorski]
Myśli nocne — popularny nierymowany poemat angielskiego poety Edwarda Younga (1683–1765), który zainspirował preromantyczną tzw. „poezję cmentarną” w Anglii oraz „poezję nocy i grobów” we Francji i Niemczech. [przypis edytorski]
myśli obrzydliwe — o samobójstwie. [przypis redakcyjny]
Myśli o duchu i o stylu — Te uwagi prawdopodobnie nie miały wejść w Apologię: są to raczej refleksje, które nasuwały się pisarzowi w ciągu pracy nad formułowaniem myśli. [przypis tłumacza]
myśli (starop.) — zamierza. [przypis edytorski]
myśli (…) szturmować (starop.) — zamierza szturmować. [przypis edytorski]
Myślisz, że chodzą po mieście kominy. Para z ust wychodząca w czasie tęgich mrozów daje się widzieć w kształcie słupa, długiego częstokroć na kilka łokci. [przypis autorski]
myśliwcóm — dziś popr. forma C. lm: myśliwcom. [przypis edytorski]
myśliwe — dziś popr.: myśliwskie. [przypis edytorski]
myśliwiec (daw.) — dziś: myśliwy. [przypis edytorski]
myśliwiec (daw.) — myśliwy. [przypis edytorski]
myśliwiec — dziś popr.: myśliwy. [przypis edytorski]
Myśli w jakiś sposób naśladują wyobrażenia miejscowości (…) por. s. 72/73 i 108 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajdują się fragmenty: rozdz. IV „Są jednak już w Wilczy. Tu stosownie do przewidywań Angeliki i Strumieńskiego miłość ich nabrała nowej siły, uzyskała odrębny koloryt. Zdawało się im, że są w jakiejś świątyni wśród lasu pełnego dzikich ludzi i zwierząt (…)”; rozdz. VI „(…) nie omieszkał Strumieński powodzią odpowiednio się wzruszyć; np. w czasie jej srożenia się »było mu tak, jakby« »ten smutek« wystąpił z brzegów i wylał się z jego własnego serca, a raczej z »duszy«, a duch »jej« unosił się ponad wodami, zaś po uspokojeniu się nawałnicy »było mu tak, jak gdyby« ta woda pokrywała »jakieś krajobrazy jego duszy«. Istotnie zresztą w owych analogiach, w ostatniej zwłaszcza, a prócz tego ogólnie w widoku rozległości toni, były momenty, które objęły zastępstwo podupadłych już uczuć”. [przypis edytorski]
Myśliwski, Wiesław (ur. 1932) — prozaik i dramaturg, przedstawiciel tzw. nurtu chłopskiego, autor powieści takich jak Nagi sad, Widnokrąg czy Traktat o łuskaniu fasoli. [przypis edytorski]
myśliwszy (starop. forma) — pomyślawszy. [przypis edytorski]
Myśliwy czarny — wyobraża złego ducha. W operze romantycznej tego okresu (1821) Wolny strzelec K. M. Webera występuje Samiel, zły duch, zwany Czarnym Myśliwym. [przypis redakcyjny]
Myśli, że jest w trybunale! — przytyk do pieniactwa Ateńczyków, którzy nic nieomal nie robili, tylko sądzili — i za to pobierali diety; spraw było mnóstwo, gdyż w Atenach był sąd najwyższy i dla sprzymierzonych. Obywatel, łyk ateński, był bardzo dumny i zarozumiały z tego potężnego urzędu — trybunału. [przypis tłumacza]
„Myśl Narodowa” — czasopismo związane ze Stronnictwem Narodowym, wydawane w latach 1921–1939 w Warszawie. [przypis edytorski]
myśl, o której musi naradzić się — dziś popr.: myśl, co do której musi naradzić się. [przypis edytorski]
Myśl o spółkowaniu (…) kobieta zawsze podejmuje z żywym zainteresowaniem i nigdy jej nie odrzuca — Jeden pozorny wyjątek, jaki tu zachodzi, będzie w rozdziale tym jeszcze gruntownie rozpatrzony. [przypis autorski]
Myśl pani (…) inaczej — Tartufe wciąż sztywny, nieufny. [przypis tłumacza]
Myśl Polska — dwutygodnik polityczno-kulturalny drukowany w Warszawie od lutego 1936 do sierpnia 1939. [przypis edytorski]
myśl przychodzi zdrożna — Ta grubo komiczna scena przygotowuje już słabostkę Tartufa, która stanie się dlań niebawem pułapką: zmysłowość. Toteż w następującej scenie z Elmirą, Tartufe powinien być namaszczony ale nie obłudny, raczej szczerze wzruszony. Wszak pociąg, który go prze do Elmiry, nie jest w jego interesie; to nie jest gra, przeciwnie zmysłowość jest w nim jedynym szczerym rysem. [przypis tłumacza]
Myśl ta kiełkowała już na s. 309 w. 15 i n. — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment zaczynający się od słów: „(…) w tym pośpiechu, nieładzie sukien, szybkim porozumieniu się egoizmów, było coś, co miało odrębny urok” (rozdział XVI). [przypis edytorski]
myśl — tu: sens. [przypis edytorski]
Myśl w obcęgach. Studia nad psychologią społeczeństwa sowietów — wydana w 1931 r. publicystyczna książka Stanisława Cata-Mackiewicza stanowiąca owoc jego podróży po Związku Radzieckim odbytej w tym samym roku. [przypis edytorski]
(…) myśl wzięła tańcować (…) — wzięła (lud.): zaczęła. [przypis redakcyjny]
myśl, że może istotnie śmierć jest zupełną nicością, budziła w nim szczerą rozpacz — A. Lange, Rozmyślania, s. 43, 73–74. [przypis autorski]
myślże — pomyśl koniecznie (konstrukcja z partykułą -że wyrażającą nacisk, podkreślenie słowa, do którego jest dodana). [przypis edytorski]
Myśmy stwierdzili, że to samo dotyczy promieni β radu (…) — [por.] P. i S. Curie, „Comptes rendus”, 130, 647 (1900). [przypis autorski]
My się mściemy, on karze. — miecz jest tu narzędziem kary, a młot zemsty. [przypis redakcyjny]
my się nie odkupim — sens: nie unikniemy. [przypis edytorski]
My Sieciech itd. — wierny przekład fałszywego dokumentu, wpisanego do krakowskich akt grodzkich w r. 1682 przez komisję powołaną do rewizji archiwum skarbca koronnego; Sieciech był możnowładcą z czasów Władysława Hermana, a pismo sfabrykował zapewne przewodniczący komisji, bp kamieniecki Stanisław dla uczczenia swych protektorów — Lubomirskich. [przypis edytorski]
my sie nie rozumiewa (gw.) — my się nie rozumiemy. [przypis edytorski]
mysikrólik — malutki ptaszek z rzędu wróblowych, o stosunkowo dużej głowie i czarnych oczach, mający upierzenie barwy szaro-żółtej z odrobiną białego, z charakterystycznym żółtym „berecikiem”; mysikrólik wraz z ogonem mierzy do 10 cm. [przypis edytorski]
mysikrólik — malutki ptaszek z rzędu wróblowych, o stosunkowo dużej głowie i czarnych oczach, mający upierzenie barwy szaro-żółtej z odrobiną białego, z charakterystycznym żółtym „berecikiem”. [przypis edytorski]
Mysłowice właśc. Fürstengrube — Podobóz KL Auschwitz-Birkenau, założony w Wesołej k. Mysłowic Górnym Śląsku, przy kopalni węgla kamiennego należącej do spółki Fürstengrube GmbH. [przypis edytorski]
Myson, jeden z siedmiu mędrców (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Mysona [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 108. [przypis tłumacza]
My stałych tutaj miejsc nie mamy — Ci, którzy żal i pokutę za grzechy odłożyli na kres swój ostateczny, a z przyczyn przygodnych nie otrzymali dostatecznego przebaczenia win swoich przez żal i pokutę, błądzą bez stałego miejsca pobytu wokół bramy czyśćcowej. [przypis redakcyjny]
myszaty — barwa szara sierści konia, często z ciemną pręgą na grzbiecie i pręgowaniem na przedramionach. [przypis edytorski]
myszaty — tu: koloru myszy, szarawy. [przypis edytorski]
Myszeida — poemat heroikomiczny Ignacego Krasickiego o wojnie kotów z wojskami szczurzo-mysimi, z udziałem ludzi (Popiel i jego córka Duchna stoją po stronie kotów); poemat heroikomiczny — utwór literacki, opierający się na połączeniu podniosłego stylu wypowiedzi z błahą, przyziemną tematyką, co tworzy efekt komiczny. [przypis edytorski]
myszek na szałwijej — zapewne ciastka osmalane z szałwią dla zapachu. [przypis redakcyjny]
myszka — koń myszaty, koloru myszy. [przypis redakcyjny]
Myszkin, Hipolit Nikitycz (1848–1885) — ros. rewolucjonista, narodnik; prowadził tajną drukarnię, po jej wykryciu uciekł za granicę, powrócił w 1875 z zamiarem uwolnienia Czernyszewskiego; jako oskarżony w tzw. „procesie 193” 27 XI 1877 wygłosił płomienną mowę demaskującą carat, opublikowaną przez prasę światową; skazany na katorgę, następnie osadzony w Twierdzy Szlisselburskiej, gdzie został rozstrzelany za znieważenie nadzorcy. [przypis edytorski]
Myszkowski — biskup Piotr Myszkowski, przyjaciel i protektor Kochanowskiego wymieniony tu jest w miejsce Mecenasa. [przypis redakcyjny]
Myszkowski — biskup Piotr Myszkowski, przyjaciel i protektor Kochanowskiego wymieniony tu jest w miejsce Mecenasa. [przypis redakcyjny]
Myszkowski, Jan Aleksander — kasztelan bełski, starosta tyszowiecki, pułkownik, brat zmarłego Franciszka, ordynata, opiekun jego synów Stanisława Kazimierza i Józefa. Władysława. [przypis redakcyjny]
Myszkowski, Józef — Władysław ożeniony z Anną Mohilanką, wdową po Czarnkowskim. [przypis redakcyjny]
Myszkowski Zygmunt (1562–1615) — marszałek wielki koronny (od 1603 r.) na dworze króla Zygmunta III Wazy; popierał politykę wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce. [przypis edytorski]
myszkuje — tu: czyha; buszuje. [przypis edytorski]
myszugen — właśc. meszugene (jidisz): wariat, pomylony. [przypis edytorski]
myszurys (żyd.) — właśc. meszores, sługa. [przypis edytorski]
mysz wiejską i domową i jej strach, i obawę — z bajki Ezopa, wykorzystanej również przez Horacego (Satyry, II, 6). [przypis edytorski]
myt a Salcze Apfelgold (z jid.) — z Salcią Apfelgold. [przypis edytorski]
