Przypisy

przygodzić się (daw.) — przydać się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przydarzyć się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przydarzyć się, przytrafić. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przydarzyć się, przytrafić się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przytrafić się; por. przygoda. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przytrafić się; por.: przygoda. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przytrafić się, przydarzyć się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przytrafić się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przytrafić się, tu: znaleźć się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — przytrafić się, zdarzyć się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — tu: przydać się. [przypis edytorski]

przygodzić się (daw.) — zdarzać się. [przypis edytorski]

przygodzić się komuś (przestarz.) — spotkać kogoś. [przypis edytorski]

przygodzić się — przydać się. [przypis edytorski]

przygodzić się — przydarzyć się. [przypis edytorski]

przygodzić się — przytrafić się, przydarzyć się. [przypis edytorski]

przygodzić się — przytrafić się. [przypis edytorski]

przygodzić się (starop.) — przydać się. [przypis edytorski]

przygodzić się (starop.) — tu: przydać się. [przypis edytorski]

przygodzi — tu: wypada. [przypis edytorski]

przygorący — zbyt gorący. [przypis edytorski]

przygotowanam — skrócone od: przygotowana jestem. [przypis edytorski]

przygotowywa — dziś popr. forma 3os. lp.: przygotowuje. [przypis edytorski]

przygotowywam — dziś: przygotowuję. [przypis edytorski]

przygotowywa się — dziś popr.: 3os. lp. cz.ter.: przygotowuje się. [przypis edytorski]

przygotuję — w in. wyd.: przygotował. [przypis edytorski]

przygrawa — dziś popr.: przygrywa. [przypis edytorski]

przygrażać — dziś popr.: wygrażać. [przypis edytorski]

przyhołubiać (daw., gw.) — przytulać. [przypis edytorski]

przyhołubić (z ukr.) — zaopiekować się, przygarnąć. [przypis edytorski]

Przy hulance i przy winie — w wersji po 1919 r.: „która w całej Polsce słynie”. [przypis edytorski]

przyimi a. przyjmi (starop. forma) — 2.os. trybu rozk; dziś popr: przyjmij. [przypis edytorski]

przyim (starop. forma) — przyjmij. [przypis edytorski]

przyjąć (starop.) — tu: przybyć. [przypis edytorski]

przyjąć udział — dziś: wziąć udział. [przypis edytorski]

przyjachać (starop. forma) — dziś: przyjechać. [przypis edytorski]

przyjaciela: młodego, zmarłego i Anglika — był to Willie Heath, zmarły w 1893 w wieku 22 lat. [przypis edytorski]

„Przyjaciel Domowy” — pismo, wydawane przez Stupnickiego w latach 1851–78. [przypis edytorski]

Przyjaciele z wolności! Pieśnią więzienną was żegnam po to, byście wiedzieli, że nie odchodzę z rozpaczą. Bo wiem, że po mnie zostanie i miłość, i moja poezja, i póki życia waszego, wspomnienie u przyjaciół. — fragment pochodzi z wiersza Borowskiego, zatytułowanego Pieśń więzienna. [przypis edytorski]

przyjaciel Favrasa, który czekał wiadomości o jego powieszeniu — 19 II 1790 r. margrabia de Favras został powieszony za próbę ocalenia rodziny królewskiej oraz zorganizowanie spisku antyrewolucyjnego. Co ciekawe, brał w nim również udział przyszły król Ludwik XVIII. [przypis edytorski]

przyjacieli — dziś popr. forma B.lm: przyjaciół. [przypis edytorski]

przyjacieli — dziś popr. forma D.lm: przyjaciół. [przypis edytorski]

przyjacieli — dziś popr. forma M.lm: przyjaciół. [przypis edytorski]

przyjacieli — dziś popr. forma: przyjaciół. [przypis edytorski]

przyjacieli — dziś popr.: przyjaciół. [przypis edytorski]

przyjacieli — dziś popr.: przyjaciół; tu: forma wydłużona ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]

przyjacieli — popr.: przyjaciół. [przypis edytorski]

przyjacieli widzim — dziś popr.: przyjaciół widzimy. [przypis edytorski]

„Przyjaciel Ludu Łecki” — gazeta zajmująca się sprawami oświaty rolniczej i zdrowotnej ludności mazurskiej (m.in. walką z pijaństwem) oraz sprawami narodowymi. [przypis edytorski]

„Przyjaciel Ludu” — periodyk dla Polaków, wydawany w Ameryce w latach 1876–1884. [przypis edytorski]

„Przyjaciel Ludu” — tygodnik ilustrowany, wydawany we Lwowie w latach 1889–1902. [przypis edytorski]

Przyjaciel ludzi — fr. L'Ami des hommes (1759), książka Victora de Riqueti, markiza de Mirabeau (1715–1789), francuskiego ekonomisty ze szkoły fizjokratów, ojca Gabriela Honorégo de Mirabeau, wpływowego polityka Wielkiej Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]

przyjacielstwo — przyjaźń. [przypis edytorski]

przyjaciół ratunek, krucha podpora; nie ruszaj jéj, cała, ledwie ją dotkniesz, w proch się rozsypała — pomoc przyjaciół wydaje się pewna, dopóki jej nie wypróbujesz, ale nie należy na nią liczyć. [przypis edytorski]

przyjaciołami — dziś popr. forma N. lm: przyjaciółmi. [przypis edytorski]

przyjaciołami — dziś popr.: przyjaciółmi. [przypis edytorski]

przyjacioły — dziś popr. forma: z przyjaciółmi. [przypis edytorski]

przyjadę — przesadę. [przypis edytorski]

przyjaźliwe (starop.) — przyjazne; tu: sprzymierzone. [przypis edytorski]

przyjaźliwy (daw.) — przyjazny. [przypis edytorski]

przyjaźliwy (starop. forma) — przyjazny. [przypis edytorski]

przyjaźliwy (starop.) — przyjazny. [przypis edytorski]

przyjaznej — tu: stosownej, sprzyjającej. [przypis edytorski]

przyjaznem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: przyjaznym. [przypis edytorski]

przyjaznymi uśmiechy — dziś popr. forma N.lm: przyjaznymi uśmiechami. [przypis edytorski]

przyjdąli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli przyjdą. [przypis edytorski]

Przyjdź twe królestwo jako na ziemi, tak i w niebie — nawiązanie do modlitwy Ojcze nasz. [przypis edytorski]

przyjdze (gw.) — przyjdźże (konstrukcja z partykułą wzmacniającą). [przypis edytorski]

przyjdzieć — przyjdzie ci. [przypis edytorski]

przyjdziewa (gw.) — przyjdziemy. [przypis edytorski]

przyjętem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: przyjętym. [przypis edytorski]

Przyjechał tu do nas Włodzio Tetmajer — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Włodzimierz Tetmayer (rys. S. Wyspiański). [przypis edytorski]

przy jednym stole Korsykanina z Genueńczykiem — od XIII w. Korsyka należała do Republiki Genui. Od 1729 na wyspie rozpoczęły się walki o niepodległość, w listopadzie 1755 proklamowana została Republika Korsykańska, uchwalono pierwszą na świecie konstytucję (1755). W traktacie wersalskim zawartym 15 maja 1768 Genua w zamian za darowanie długów zrzekła się pretensji do wyspy na rzecz Francji, która w tym samym roku wysłała na nią swoje oddziały. Walki trwały do 1769 i skończyły się zwycięstwem Francuzów, w 1770 Korsyka stała się prowincją Francji. [przypis edytorski]

przyjemniej jak w sztukach — dziś popr.: przyjemniej niż. [przypis edytorski]

przyjena (gw.) — przyjęła. [przypis edytorski]

przyjmał — dziś popr. forma: przyjmował. [przypis edytorski]

przyjmcie — dziś popr.: przyjmijcie. [przypis edytorski]

przyjm — dziś popr. forma trybu rozkazującego: przyjmij. [przypis edytorski]

przyjm — dziś popr.: przyjmij. [przypis edytorski]

przyjmieć — przyjmie cię. [przypis edytorski]

Przyjmijcież tedy nie to, co moje, lecz to, co wasze istotnie; ceńcie pod wagą nie zdolność pracownika, lecz złoto szczere, nie na naczynie wzgląd miejcie, lecz wino, którym się napełnia. — w oryginale fragment ten jest trójwierszem. [przypis edytorski]

przyjmijże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

przyjmiż (starop. forma) — daw. forma trybu rozk. z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; dziś: przyjmijże, przyjmij koniecznie. [przypis edytorski]

przyjmować do łona — przytulać. [przypis edytorski]

przyjmować udział (daw.) — brać udział. [przypis edytorski]

Przyjmuję wróżbę i czekam jej spełnienia (fr. J’en accepte l’augure et j’ose l’espérer) — cytat ze sztuki Cynna (Cinna ou la Clémence d’Auguste) Pierre'a Corneille. [przypis edytorski]

przyjmujem — dziś popr. forma 2 os. lm cz.ter.: przyjmujemy. [przypis edytorski]

przyjść (daw.) — tu: dojść. [przypis edytorski]

przyjść do czegoś (daw.) — zdobyć coś, zyskać; tu: jakeście do niej przyszli: jak ją dostaliście. [przypis edytorski]

przyjść do czubów — dojść do bitki, do walki. [przypis edytorski]

przyjść do skutku — dziś popr.: dojść do skutku. [przypis edytorski]

przyjść do sprawy (daw.) — sprawić, czyli wyrównać szyk. [przypis edytorski]

przyjść w pomoc — dziś popr.: przyjść z pomocą. [przypis edytorski]

przyjść w sukurs — przyjść na pomoc. [przypis edytorski]

przyjść w sukurs — przyjść z pomocą. [przypis edytorski]

przykaż im ciszą — nakaż im milczenie. [przypis edytorski]

przykaza (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]

przykazanie mistrza naszego etc. — Dz 15, 29. [przypis edytorski]

przykład podany przez Apiona, który miał być jego naocznym świadkiem (…) niejaki Androdus (…) — dzieło Apiona zaginęło, przykład znamy z przytoczenia przez Aulusa Gelliusa: Noctes Atticae (Noce attyckie), V, 14; por. też: Seneka, O dobrodziejstwach, II, 19. Bohater opowieści bardziej znany jest pod imieniem Androkles lub Androclus, wg późniejszego dzieła: Elian Klaudiusz, O właściwościach zwierząt, VII, 48. [przypis edytorski]

przykład Uriasza Hetejczyka — 2 Sam. [przypis edytorski]