Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8208 przypisów.
krzeczot — ptak drapieżny podobny do sokoła. [przypis edytorski]
Krzeczowski a. Krzyczewski, Stanisław (zm. 1649) — polski szlachcic i rotmistrz husarski rusińskiego pochodzenia, który w 1647 ułatwił Bohdanowi Chmielnickiemu ucieczkę na Zaporoże, a kiedy podczas powstania kozackiego w 1648 dostał się do niewoli tatarskiej, został wykupiony przez Chmielnickiego i przyłączył się do powstańców; przyjął prawosławie i został pułkownikiem kijowskim, zginął w niewoli, śmiertelnie ranny po przegranej bitwie pod Łojowem. [przypis edytorski]
Krzeczowski a. Krzyczewski, Stanisław (zm. 1649) — polski szlachcic i rotmistrz husarski rusińskiego pochodzenia, który w 1647 ułatwił Bohdanowi Chmielnickiemu ucieczkę na Zaporoże, a kiedy podczas powstania kozackiego w 1648 dostał się do niewoli tatarskiej, został wykupiony przez Chmielnickiego i przyłączył się do powstańców; przyjął prawosławie i został pułkownikiem kijowskim, zginął w niewoli, śmiertelnie ranny po przegranej bitwie pod Łojowem. [przypis edytorski]
k rzeczy (daw.) — na temat. [przypis edytorski]
krze — krzaki a. (odłamki) kry. [przypis edytorski]
Krzemienny bełt druskiennicki przedstawiamy na rysunku — nie uwzględniono rycin z wydania źródłowego. [przypis edytorski]
Krzemiński, Stanisław (1839–1912) — historyk, krytyk literacki, publicysta; członek Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym (kilkakrotnie aresztowany, za każdym razem zwolniony z braku dowodów); pracował jako publicysta w redakcji „Kuriera Warszawskiego”, od 1869 r. w „Bluszczu”, od 1872 r. w „Kłosach”; w latach 1871–1874 wydawał „Muzeum sztuki europejskiej”; autor m.in zbioru rozpraw z zakresu historii, filozofii, historii sztuki i literatury Zarysy literackie (1895) oraz Nowe szkice literackie (1911); ideowy przeciwnik pozytywizmu, przyjaźnił się od czasów studenckich z A. Asnykiem, ale od 1887 r. zbliżył się do A. Świętochowskiego; był sekretarzem Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej (wyd. 1890–1914, t. 1–55). [przypis edytorski]
krzepcej (daw., gw.) — mocniej, silniej. [przypis edytorski]
krzepciej (daw., gw.) — mocniej, silniej. [przypis edytorski]
krzepciej (gw.) — mocniej. [przypis edytorski]
krzepciej (gw.) — silniej, mocniej (od przym.: krzepki). [przypis edytorski]
krzepciej — silniej; por. krzepki. [przypis edytorski]
krzepciej (st. najwyższy od przysłówka: krzepko) — silniej. [przypis edytorski]
krzepciejszy — bardziej krzepki, silniejszy. [przypis edytorski]
krzepciejszy — bardziej krzepki; silniejszy. [przypis edytorski]
krzepciejszy (gw.) — silniejszy, mocniejszy (od przym.: krzepki). [przypis edytorski]
krzepić (daw.) — wzmacniać. [przypis edytorski]
krzepić się — nabierać sił, wzmacniać się. [przypis edytorski]
krzepić się — wzmacniać się, posilać; tu: pocieszać się. [przypis edytorski]
krzepić — wzmacniać. [przypis edytorski]
krzepkich — silnych. [przypis edytorski]
krzepki (daw.) — silny. [przypis edytorski]
Krzepkie Serce (Alkolom), Udręka (Fetnah), Ganem — postacie z zawartej w Księdze Tysiąca i jednej nocy opowieści o Ganemie, synu Abu Ajuba, znanym jako „niewolnik miłości”. [przypis edytorski]
krzepki — mocny. [przypis edytorski]
krzepki — silny. [przypis edytorski]
krzepki — silny; tu forma M. lm: krzepcy. [przypis edytorski]
krzepko — mocno, silnie. [przypis edytorski]
krzepota — krzepkość, siła. [przypis edytorski]
krzepota (neol.) — siła (od krzepki: silny). [przypis edytorski]
krzepszy (daw.) — bardziej krzepki, silniejszy. [przypis edytorski]
krzepszy (daw.) — silniejszy. [przypis edytorski]
krzepszy — dziś tylko: bardziej krzepki; silniejszy. [przypis edytorski]
krzepszy — silniejszy. [przypis edytorski]
krzesać — wykuwać z kamienia. [przypis edytorski]
krzesanica — urwisko. [przypis edytorski]
krzesanica — urwisko skalne. [przypis edytorski]
krzesanica — urwisko skalne w górach. [przypis edytorski]
krzesanica — w ten sposób określone są w utworze wszystkie w ogóle strome szczyty; słowo nawiązuje do nazwy Krzesanica, jaką nosi szczyt w Tatrach Zachodnich, najwyższy (2123 m. n.p.m.) szczyt Czerwonych Wierchów. [przypis edytorski]
krzesany — tu: rzeźbiony. [przypis edytorski]
Krzesińska, Matylda (1872–1971) — wybitna tancerka polskiego pochodzenia, uhonorowana tytułem Primaballerina absoluta baletu w Petersburgu, słynna także ze swoich romansów z mężczyznami z rosyjskiej rodziny panującej. [przypis edytorski]
krzesiwo i hubka — zanim zapałki stały się powszechnie stosowane, do rozniecania ognia używane było krzesiwo (kawałek żelaza wygięty w formę łuku), krzemień (skałka), o którą uderzano krzesiwem, tak by powstały iskry, i hubka (sproszkowany i wysuszony miąższ huby, drzewnego grzyba). By wzniecić ogień należało tak trzeć krzesiwo o krzemień, by iskry spadały na hubkę, która jest łatwopalnym proszkiem, a gdy ta zaczęła się tlić, dodawać inne łatwopalne materiały. [przypis edytorski]
krzesiwo — narzędzie do uzyskiwania iskry przez uderzanie nim w krzemień, zwykle wykonane ze stali; wraz z krzemieniem i łatwopalną hubką służyło do rozniecania ognia. [przypis edytorski]
krzesiwo — narzędzie służące do uzyskiwania iskry przez uderzanie nim w krzemień, zwykle wykonane ze stali. [przypis edytorski]
krzesło kurulne — składany taboret o wygiętych, nożycowych nogach; w starożytnym Rzymie przysługiwało królom, a w okresie republiki wyższym urzędnikom. [przypis edytorski]
krzesło Piotra — tron papieski. [przypis edytorski]
krzesły — dziś popr. forma N.lm: krzesłami. [przypis edytorski]
krzest (starop.) — chrzest. [przypis edytorski]
krzest (starop. forma) — chrzest. [przypis edytorski]
Krzeszowice — miasto w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim; w czasie II wojny światowej znajdowała się tutaj letnia rezydencja gubernatora Hansa Franka. [przypis edytorski]
Krzeszowice — wieś niedaleko Krakowa, wówczas własność Elżbiety Lubomirskiej, znana z zakładu kąpielowego przy źródłach siarczanych i żelazistych, otwartego w 1780, popularnego też w w. XIX. [przypis edytorski]
krzewie — daw. rzecz. zbiorowy r.n.; dziś: krzewy. [przypis edytorski]
krzewy — dziś N.lm: krzewami. [przypis edytorski]
krzewy — dziś popr. forma N. lm: krzewami. [przypis edytorski]
krzewy — dziś popr. forma N.lm: krzewami. [przypis edytorski]
krzno — futro. [przypis edytorski]
krzoska — rodzaj zamka w daw. broni palnej, krzemień krzeszący iskrę. [przypis edytorski]
krzoska — skałka w strzelbie, która uderzona krzesiwem wytwarzała iskrę zapalającą proch. [przypis edytorski]
krzoska (starop.) — żartobliwe określenie na męskie genitalia; w znaczeniu dosłownym: skałka w strzelbie, która po uderzeniu krzesiwem wytwarzała iskrę, by podpalić proch. [przypis edytorski]
krztynę (daw.) — odrobinę, trochę. [przypis edytorski]
krzyć się — trzeszczeć, kruszyć się. [przypis edytorski]
krzyczącą — tu: rażącą. [przypis edytorski]
krzyczał ci — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci. [przypis edytorski]
krzyczeć głosem — krzyczeć w głos. [przypis edytorski]
krzyczelib (gw.) — krzyczeliby. [przypis edytorski]
krzycz pardon — poddaj się; błagaj o darowanie życia. [przypis edytorski]
Krzycz, wrzeszcz jak czajka: nie przyjdzie bajka — nieco zmieniony cytat z bajki Koniec Ignacego Krasickiego, ze zbioru Bajki nowe. [przypis edytorski]
Krzyczymy, że nam Polskę wzięli Rusy, Prusy… — wiersz stanowiący motto wydanej w 1897 antysemickiej rozprawy pt. O Żydach, napisanej przez ks. Mateusza Jeża, katechetę w gimnazjum św. Anny w Krakowie; ze względy na jej antysemityzm władze austriackie konfiskowały rozprawę, zaś autor wznawiał ją pod zmienionymi tytułami: Tajemnice żydowskie (Kraków 1897 i 1898) oraz Nasi przyjaciele (Kraków 1902); obszerne fragmenty przedrukowywała ówczesna prasa katolicko-społeczna. [przypis edytorski]
krzykać (daw., gw.) — pokrzykiwać, krzyczeć. [przypis edytorski]
krzykać (gw.) — krzyczeć, pokrzykiwać. [przypis edytorski]
krzykać (gw.) — krzyczeć. [przypis edytorski]
krzykał (gw.) — krzyczał, wykrzykiwał, pokrzykiwał. [przypis edytorski]
krzyka — od krzyczy, por.: krzykacz. [przypis edytorski]
Krzyk — ekspresjonistyczna powieść Stanisława Przybyszewskiego (wyd. Lwów 1917 r. zostało opatrzone autobiograficznym wstępem pt. W zwierciedle). [przypis edytorski]
krzyki — dziś popr. forma N.lm: krzykami. [przypis edytorski]
krzyki (starop. forma) — dziś N.lm: (z) krzykami. [przypis edytorski]
krzyknęła razem Marta i Tom — dziś popr.: krzyknęli razem (…). [przypis edytorski]
krzykniono — dziś popr. forma: krzyknięto. [przypis edytorski]
krzyna — odrobina. [przypis edytorski]
krzynę (daw.) — trochę. [przypis edytorski]
krzynkę (daw.) — odrobinę. [przypis edytorski]
krzypota (daw.) — kaszel, u Sienkiewicza konsekwentnie: choroba. [przypis edytorski]
krzypota (daw.) — niedomaganie, choroba. [przypis edytorski]
krzystał (starop.) — kryształ. [przypis edytorski]
Krzysztof Kamil Baczyński ps. „Jan Bugaj” (1921–1944) — poeta, podharcmistrz Szarych Szeregów, żołnierz AK, w powstaniu żołnierz batalionu „Parasol”, poległ 4 sierpnia. [przypis edytorski]
Krzysztof Kosiński herbu Rawicz (1545–1593) — polski szlachcic, który po utracie majątku został hetmanem kozackim. Zorganizowany przez niego najazd, mający pierwotnie na celu odzyskanie dóbr ziemskich pod Kijowem, przeistoczył się w bunt kozacki przeciwko Polakom. [przypis edytorski]
Krzysztofor Urswik — w oryg. Christopher Urswick. [przypis edytorski]
Krzysztof Sporadoz — w wersji z 1804 r. rywal Błażeja Hervasa nazywa się Emanuel Esparvez. [przypis edytorski]
Krzysztof Zbaraski (zm. 1627) — w latach 1622–1624 wykazał się wielkimi zdolnościami dyplomatycznymi jako poseł króla polskiego do sułtana tureckiego. Między innymi doprowadził do uwolnienia hetmana Stanisława Koniecpolskiego. [przypis edytorski]
Krzysztoń, Jerzy (1931–1982) — pisarz, dramaturg i scenarzysta, autor m. in. trzytomowej powieści Obłęd. [przypis edytorski]
krzywa (daw., gw.) — niechętna, urażona, zagniewana. [przypis edytorski]
krzywa (daw.) — niechętna. [przypis edytorski]
krzyw (daw., gw.) — pogniewany, urażony. [przypis edytorski]
krzyw (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
krzyw (daw.) — winien (w wyrażeniach typu ja temu nie krzyw: to nie moja wina). [przypis edytorski]
krzywdęm ci wyrządził (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: krzywdę ci wyrządziłem. [przypis edytorski]
krzywdować się (daw.) — czuć się pokrzywdzonym. [przypis edytorski]
Krzywe Koło — nazwa jednej z ulic Starego Miasta w Warszawie. [przypis edytorski]
krzywe [piersi] (starop.) — krzywe, złe, nieodpowiednie. [przypis edytorski]
krzywiąc nosem — dziś: kręcąc nosem a. krzywiąc nos. [przypis edytorski]
Krzywicka, Irena (1899–1994) — polska pisarka żydowskiego pochodzenia, publicystka i tłumaczka literatury pięknej; feministka, propagatorka świadomego macierzyństwa, antykoncepcji i edukacji seksualnej; od 1965 zamieszkała we Francji. [przypis edytorski]
