Przypisy

janielski (gw.) — anielski. [przypis edytorski]

ja (niem.; gw.) — tak. [przypis edytorski]

ja (niem.) — tak. [przypis edytorski]

ja (niem.) — Tak. [przypis edytorski]

Ja (niem.) — tak. [przypis edytorski]

Ja nie winowat (ros.) — ja niewinny. [przypis edytorski]

Jan III — król polski Jan III Sobieski, wspomniany w związku jego zwycięstwem nad wojskami tureckimi pod Wiedniem (1683). [przypis edytorski]

Jan III Sobieski (1629–1696) — król Polski od 1674. Brał udział w zwalczaniu powstania Chmielnickiego w 1648, w walkach z Tatarami, Szwecją, Moskwą i Turcją. Poprzez ślub z Marią Kazimierą zbliżył się do dworu. Po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego został wybrany na króla Polski. Rozbił wojska tureckie w bitwie pod Wiedniem. Wybitny wódz i mecenas sztuki. [przypis edytorski]

Jan III Sobieski (1629–1696) — król Polski od 1674. Brał udział w zwalczaniu powstania Chmielnickiego w 1648, w walkach z Tatarami, Szwecją, Moskwą i Turcją. Poprzez ślub z Marią Kazimierą zbliżył się do dworu. Po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego został wybrany na króla Polski. Chciał załagodzić stosunki polsko-tureckie, ale w 1683 podpisał traktat przyjaźni z Austrią i rozbił wojska tureckie w bitwie pod Wiedniem. Słynął jako wybitny wódź i mecenas sztuki. [przypis edytorski]

Jan III Sobieski (1629–1696) — król Polski w latach 1674–1696, pokonał armię turecką w bitwie pod Wiedniem (1683). [przypis edytorski]

Jan III Sobieski (1629–1696 w Wilanowie) — król Polski od 1674. [przypis edytorski]

Jan III Sobieski — król Polski w latach 1674–1696, znany ze zwycięstwa nad Imperium Osmańskim w bitwie pod Wiedniem w 1683r. [przypis edytorski]

Jan II Kazimierz Waza (1609–1672) — król Polski (1648–1668), tytularny król Szwecji (do 1660) z dynastii Wazów; następca Władysława IV na tronie polskim. [przypis edytorski]

Jan II Kazimierz Waza (1609–1672) — król Polski i wielki książę litewski w latach 1648–1668, syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej, przyrodni brat Władysława IV Wazy. [przypis edytorski]

Jan II Kazimierz Waza (1609–1672) — król Polski i wielki książę litewski w latach 1648–1668, syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej, przyrodni brat Władysława IV Wazy. [przypis edytorski]

Jan II Raciborski, zwany Żelaznym (ok. 1365–1424) — książę raciborski od ok. 1380. [przypis edytorski]

Jan II, właśc. Merkuriusz (zm. 535) — papież (od 533); pierwszy papież, który po wyborze zmienił imię. [przypis edytorski]

Janikuł — Janikulum, wzgórze za Tybrem, obok Watykanu (oraz legendarny gród boga Janusa na nim). [przypis edytorski]

Janina Trojanowska-Zborowska ps. „Jasia” (1923–1944) — podchorąży AK, łączniczka w batalionie „Parasol”, w powstaniu walczyła na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie, najprawdopodobniej zamordowana przez Niemców po wzięciu do niewoli 23 września 1944 r. [przypis edytorski]

Janina — właśc. Janinagrube, podobóz KL Auschwitz-Birkenau w Libiążu k. Oświęcimia. [przypis edytorski]

Janin, Jules (1804–1874) — francuski krytyk i powieściopisarz; pisywał słynne felietony w ”Journal des Débats”, piśmie wychodzącym w Paryżu. [przypis edytorski]

Janin, Jules Gabriel (1804–1874) — francuski pisarz i krytyk literacki. [przypis edytorski]

janioł (gw.) — anioł. [przypis edytorski]

Janiszewski, Jan Chryzostom (1818–1891) — duchowny katolicki, polityk. [przypis edytorski]

Jan Jakub — Jan Jakub (Jean Jacques) Rousseau (1712–1778), pochodzący z Genewy francuskojęzyczny pisarz i myśliciel, współpracownik Encyklopedii, wybitny przedstawiciel oświecenia; autor m.in. wpisanej w 1806 na indeks ksiąg zakazanych niezwykle popularnej powieści sentymentalnej Nowa Heloiza (1761), w formie listów dwojga nieszczęśliwych kochanków: skromnego nauczyciela i jego arystokratycznej uczennicy; traktatu Umowa społeczna, który zainspirował reformy polityczne, szczególnie w okresie rewolucji we Francji; dzieła pedagogicznego Emil, czyli o wychowaniu (1762), zawierającego ustęp znany jako „Wyznanie wiary wikarego sabaudzkiego”, stanowiący rodzaj wykładu chrystianizmu oderwanego od wszelkiego określonego wyznania i będący główną przyczyną potępienia tego utworu. [przypis edytorski]

Jan Jakub — Jean Jacques Rousseau. [przypis edytorski]

Jan Jakub Rousseau (1712–1778) — pisarz francuski, zaliczany do nurtu sentymentalnego, zwolennik życia blisko natury, krytyk cywilizacji, prekursor romantyzmu; autor epistolarnego romansu Nowa Heloiza, autobiograficznych Wyznań, filozoficzno-politycznego dzieła Umowa społeczna i in. [przypis edytorski]

Jan Jakub — tu: Jean Jacques Rousseau (1712–1778), francuskojęzyczny pisarz i myśliciel pochodzący ze Szwajcarii, twórca epoki schyłkowego oświecenia, sentymentalizmu, prekursor romantyzmu. [przypis edytorski]

Jan Kanty (1390–1473) — Jan z Kęt, święty Kościoła katolickiego, ksiądz, wykładowca Akademii Krakowskiej. [przypis edytorski]

Jan Kapistran (1386–1456) — franciszkanin, kaznodzieja, założyciel klasztorów i święty katolicki, który w 1456 r. wraz z Węgrami poprowadził krucjatę przeciwko imperium osmańskiemu. [przypis edytorski]

Janka — w oryginale ang.: Jane. [przypis edytorski]

Jankes (ang. Yankee) — pot. Amerykanin. [przypis edytorski]

Jankes (ang. Yankee) — pot. Amerykanin. [przypis edytorski]

Jankes — określenie Amerykanina, czasem używane jako pogardliwe, szczególnie przez Brytyjczyków w stosunku do zbuntowanych Amerykanów podczas amerykańskiej wojny o niepodległość (1775–1783). [przypis edytorski]

Jankes — żartobliwe określenie Amerykanina, osoby pochodzącej z płn. części Stanów Zjednoczonych; używane gł. w znaczeniu negatywnym, pogardliwym. [przypis edytorski]

Jankes (z ang. yankee) — potoczne określenie Amerykanina, czasem używane jako pogardliwe. [przypis edytorski]

Janko muzykant — nowela Henryka Sienkiewicza z 1879 r.; jej tytułowym bohaterem jest chłopiec o imieniu Janko, wyróżniający się talentem muzycznym na tle innych dzieci ze wsi, który jednak swoją pasję przypłacił życiem; w utworze tym Sienkiewicz zwraca uwagę na problem związany z możliwością kształcenia uwarunkowaną pochodzeniem społecznym dzieci. [przypis edytorski]

jankor — prawdopodobnie zniekształcone łac. rankor: uraza, żal; wściekłość. [przypis edytorski]

Jankowska-Mendelson, Maria (1850–1909) — z domu Zaleska, 1° voto Jankowska, 2° voto Mendelsonowa, działaczka socjalistyczna, współzałożycielka kółek socjalistycznych w zaborze pruskim, publicystka i pisarka, współtwórczyni I Proletariatu (1882), finansowała „Przedświt” w okresie redagowania go przez Mendelsona. [przypis edytorski]

Jankowski, Antoni (1783–1831) — szwoleżer, weteran gwardii napoleońskiej, kampanii 1807 roku, walk w Hiszpanii, wojny z Austrią, wyprawy na Moskwę, kampanii roku 1813; generał Wojska Polskiego. [przypis edytorski]

Jan Kozłow (1779–1840) — poeta ros., tłumacz Sonetów Krymskich Mickiewicza. [przypis edytorski]

Jan Kropidło (ok. 1364–1421) — syn księcia strzeleckiego Bolka III, sprawował kolejno urzędy biskupie w wielu diecezjach. [przypis edytorski]

Janku — dziś popr. forma C.: Jankowi. [przypis edytorski]

Jan Luksemburski (1296–1346) — król Czech od 1310, zginął w bitwie pod Crécy. Źródła podają, że był wtedy niewidomy, a walczył przywiązany do dwóch rycerzy. [przypis edytorski]

Jan Maciej Karol Wścieklica — dramat Witkacego z 1925 r. odczytywany jako satyra na Wincentego Witosa, co znacznie wpłynęło na jego popularność. [przypis edytorski]

Jan Maria Michał — ks. Jan Kowalski (1871–1942); polski arcybiskup mariawicki, założyciel i zwierzchnik Kościoła Katolickiego Mariawitów, święty Kościoła Katolickiego Mariawitów; wiezień obozu koncentracyjnego w Dachau, zginął w komorze gazowej w obozie zagłady na zamku Hartheim. [przypis edytorski]

Jan Mateusz, właśc. Gian Matteo Giberti (1495–1543) — sekretarz kardynała Gulio de' Medici (późniejszego papieża Klemensa VII), ulubieniec Leona X, przez Klemensa VII mianowany datariuszem i biskupem Werony. Bardzo wpływowa postać na dworze papieskim; krytykowany przez Aretina; w lipcu 1525 jeden z jego ludzi dokonał zamachu na pisarza. [przypis edytorski]

Jan Medyceusz — prawdopodobnie Ludovico di Giovanni de' Medici (1498–1526), słynny wł. kondotier. [przypis edytorski]

Jan od Krzyża, hiszp. Juan de la Cruz, właśc. Juan de Yepes y Alvarez (1542–1591) — hiszpański zakonnik, teolog, autor poezji i pism mistycznych, reformator zakonu karmelitów; kanonizowany w 1726. [przypis edytorski]

Jan Olbracht (1459–1501) — syn Kazimierza Jagiellończyka, król Polski od 1492. [przypis edytorski]

Janosik — rozbójnik słowacki o imieniu Juraj (1688–1713), często występujący w legendach. [przypis edytorski]

Janosik, właśc. Juraj Jánošík (1688–1713) — przywódca (harnaś) grupy zbójników działający na terenie Karpatów, przy granicy węgiersko-polskiej; słowacki bohater narodowy; po jego śmierci popularność zyskały opowieści o zbójcy, który (jak Robin Hood) zabierał bogatym, by dawać biednym ludowym; w XIX w. postać Janosika weszła do folkloru w Beskidach, na Śląsku, Morawach, Węgrzech i w Ukrainie; na Podhalu rozpowszechniło się przekonanie, że szlachetny zbójnik był Polakiem i działał po polskiej stronie gór, a wersja ta została utrwalona przez Kazimierza Tetmajera w Legendzie Tatr (dzieli się ona na dwie części: Maryna z Hrubego i Janosik Nędza Litmanowski); podobnie Jalu Kurek w trylogii Janosik przedstawił tytułową postać jako polskiego ludowego bohatera, Janka Dziurę, z powiatu żywieckiego. [przypis edytorski]

Janoszyk a. Janosik — legendarny tatrzański rozbójnik, bohater podań ludowych i licznych tekstów popkultury. [przypis edytorski]

Janowice — wieś w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]

janowiec — rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych, do najbardziej znanych odmian należy janowiec barwierski; niskopienny krzew występujący wśród suchych zarośli, w lasach w miejscach dostępnych dla słońca, na słonecznych wzgórzach, kwitnący od czerwca do sierpnia, o intensywnie żółtych kwiatach motylkowych. [przypis edytorski]

Jan Paweł Woronicz herbu Herburt (1757–1829) — prymas Królestwa Polskiego w latach 1828–1829, poeta; jego epos Lechiada, wzorowany na Eneidzie, mógł stanowić częściową inspirację przy tworzeniu Lilli Wenedy przez Słowackiego. [przypis edytorski]

Jan Pęczkowski ps. „Kamiński” (1923–1991) — w czasie okupacji w Kedywie, w powstaniu w stopniu starszego strzelca kolejno w Zgrupowaniu „Radosław”, batalionie „Miotła” i batalionie „Czata 49”, po wojnie mieszkał w Warszawie. [przypis edytorski]

Jan Piwnik ps. „Ponury” (1912–1944) — przed wojną służył w Policji Państwowej, uczestnik kampanii 1939 roku. W listopadzie 1941 roku zrzucony do Polski na spadochronie jako tzw. cichociemny, dowodził oddziałami partyzanckimi w Górach Świętokrzyskich i na Nowogródczyźnie. Wsławił się brawurowymi akcjami, popadając przy tym w konflikty z przełożonymi z AK. Poległ 16 czerwca 1944 roku w czasie walki z Niemcami pod wsią Jewłasze. [przypis edytorski]

Jan Prandota (ok. 1200–1266) — biskup krakowski, zwolennik Bolesława Wstydliwego, pozostawał w konflikcie z Konradem Mazowieckim. [przypis edytorski]

Jan Redzej (w obozie Jan Retko, nr 5430), Edward Ciesielski (nr 12969) oraz moja osoba Witold Pilecki (TAP, nr 4859) — w ucieczce 27 kwietnia 1943 roku towarzyszyli Pileckiemu dwaj inni członkowie organizacji (Związek Organizacji Wojskowej): Jan Redzej (1904–1944), z zawodu nauczyciel, uczestnik kampanii wrześniowej, poległ w Powstaniu Warszawskim 3 sierpnia 1944 r. oraz Edward Ciesielski (1922–1962), aresztowany w Szydłowcu za działalność konspiracyjną (organizowanie punktów nasłuchu radiowego), trafił do więzienia w Radomiu, a następnie, w kwietniu 1941 roku do KL Auschwitz, brał udział w Powstaniu Warszawskim, ciężko ranny uciekł z transportu, walczył na Kielecczyźnie w Batalionach Chłopskich w oddziale Jana Sońty pseud. „Ośka”, po wojnie więziony we Wronkach, w Rawiczu i Sztumie w latach 1946–1954, pośmiertnie wydano jego wspomnienia oświęcimskie. [przypis edytorski]

Jan Rodowicz ps. „Anoda” (1923–1949) — harcerz, żołnierz ZWZ/AK, uczestnik akcji pod Arsenałem, w powstaniu warszawskim w Zgrupowaniu „Radosław”, kilkakrotnie ranny, po wojnie żołnierz Delegatury Sił Zbrojnych, po aresztowaniu zamordowany w niejasnych okolicznościach przez UB w styczniu 1949 r. [przypis edytorski]

Jan Romocki ps. „Bonawentura” (1925–1944) — harcerz, w konspiracji od 1941 roku, podchorąży AK, w powstaniu żołnierz Zgrupowania „Radosław”, 14 sierpnia awansowany do stopnia podporucznika, poległ 18 sierpnia. [przypis edytorski]

Jan święty, on tajemnic Bożych wykładacz, prorokował — Ap 9, 5-10. [przypis edytorski]

Jan Salwator Habsburg (1852–1890?) — arcyksiążę austriacki z bocznej linii dynastii, książę toskański, zdolny oficer; po śmierci arcyksięcia Rudolfa i jego kochanki, 16 października 1889 zrzekł się tytułów i przywilejów, opuścił dwór wiedeński, przyjął nazwisko „Orth” i poślubił tancerkę; w lipcu 1890 zaginął razem z żoną podczas rejsu swoim statkiem u wybrzeży Ameryki Płd.; oficjalnie uznano go za zmarłego w 1911. [przypis edytorski]

Jansen, Boudrillon, Wieland, Windaus — Barend Coenraad Petrus Jansen (1884–1962): chemik i biochemik holenderski, wspólnie z W. F. Donatem jako pierwszy wyizolował witaminę B1 w postaci krystalicznej (1926); Robert Benedict Bourdillon (1889–1971): angielski lekarz i naukowiec medyczny, opublikował kilka artykułów o witaminie D; Heinrich Wieland (1877–1957): chemik niemiecki, laureat niemiecki Nagrody Nobla (1927) za badania nad kwasami żółciowymi; Adolf Windaus (1876–1959): chemik niemiecki, laureat niemiecki Nagrody Nobla (1928) za badania nad witaminami. [przypis edytorski]

janseniści — zwolennicy nurtu religijno-politycznego, rozwijającego się we Francji w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]

jansenista — zwolennik jansenizmu, czyli potępionej przez Kościół doktryny religijnej, sformułowanej we Francji przez biskupa Ypres, Kornela Ottona Jansena (1585–1638). Doktryna koncentrowała się na znaczeniu Bożej łaski i przypominała poglądy protestanckie. [przypis edytorski]

jansenista — zwolennik jansenizmu, ruchu reformatorskiego w kościele katolickim, funkcjonującego w XVI- i XVII-wiecznej Francji i Niderlandach, inspirowanego pesymistyczną koncepcją natury ludzkiej zapożyczoną od św. Augustyna. Związany z tym ruchem był m.in. Blaise Pascal. [przypis edytorski]

jansenista — zwolennik jansenizmu, ruchu teologiczno-duchowego w Kościele katolickim funkcjonującego w XVII- i XVIII-wiecznej Francji i Niderlandach, zapoczątkowanego przez biskupa Kornela Ottona Jansena (1585–1638); jansenizm wyznawał zapożyczoną od św. Augustyna pesymistyczną koncepcję natury ludzkiej, skażonej przez grzech pierworodny, i koncentrował się na znaczeniu łaski Bożej; został kilkakrotnie potępiony przez Kościół katolicki. [przypis edytorski]

jansenistka — wyznawczyni nurtu teologicznego, głoszącego konieczność surowej ascezy wynikającej ze skażenia człowieka przez grzech pierworodny. [przypis edytorski]

jansenistyczny — przym. od rzecz. jansenizm: katolicki ruch teologiczny funkcjonujący we Francji w XVII–XVIII w., inspirowany pesymistyczną koncepcją natury ludzkiej i koncentrujący się na znaczeniu Bożej łaski, potępiony przez Kościół katolicki. [przypis edytorski]

jansenistyczny — taki jak w jansenizmie, katolickim ruchu duchowo-teologicznym funkcjonującym we Francji w XVII–XVIII w., inspirowanym pesymistyczną koncepcją natury ludzkiej. [przypis edytorski]

Janseniusz, właśc. Cornelius Jansen (1585–1638) — flamandzki teolog katolicki, biskup Ypres, twórca ruchu religijnego i społecznego zw. jansenizmem; autor wydanego po jego śmierci obszernego traktatu o teologii św. Augustyna pt. Augustinus (1840); przypisywane mu na podst. tej książki tzw. Pięć Twierdzeń zostały potępione przez Święte Oficjum w 1643 i 1653. [przypis edytorski]

jansenizm — katolicki ruch teologiczny funkcjonujący we Francji w XVII–XVIII w., inspirowany pesymistyczną koncepcją natury ludzkiej i koncentrujący się na znaczeniu Bożej łaski, potępiony przez Kościół katolicki. [przypis edytorski]

jansenizm — ruch reformatorski w kościele katolickim, funkcjonujący w XVI- i XVII-wiecznej Francji i Niderlandach, inspirowany pesymistyczną koncepcja natury ludzkiej zapożyczoną od św. Augustyna. Związany z nim był m.in. Blaise Pascal. [przypis edytorski]

jansenizm — ruch reformatorski w kościele katolickim, funkcjonujący w XVI- i XVII-wiecznej Francji i Niderlandach, inspirowany pesymistyczną koncepcją natury ludzkiej zapożyczoną od św. Augustyna. Związany z tym ruchem był m.in. Blaise Pascal. [przypis edytorski]

Jan Skolnus, Johannes Scolvus a. Scolnus — żeglarz, który ok. 1476, czyli przed Kolumbem, jako sternik w służbie duńskiego króla Christiana I miał dotrzeć do płn.-wsch. wybrzeży Ameryki. W XIX w. Joachim Lelewel uznał, że Johannes Scolnus był Polakiem, Janem z Kolna. [przypis edytorski]

Jan Słomka młodszy — syn wójta Dzikowa Jana Słomki (1842–1932), absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, nauczyciel gimnazjalny; przygotował do druku napisane przez ojca Pamiętniki włościanina (1912; wyd.2 1929). [przypis edytorski]

Jan Sobieski — ta postać została wcześniej zabita. [przypis edytorski]

Jan Stanisław Jankowski (1882–1945) — polityk Narodowej Partii Robotniczej i Stronnictwa Pracy, w latach 1943–1945 Delegat Rządu na Kraj, wyraził zgodę na rozpoczęcie powstania warszawskiego, w 1945 aresztowany przez NKWD i sądzony w tzw. procesie szesnastu, zamordowany w więzieniu. [przypis edytorski]

Jan Szkot Eriugena (833–886) — łac. Johannes Scotus Erigena, irlandzki filozof i teolog, mistyk, jeden z twórców scholastyki. [przypis edytorski]

Jan Szkot Eriugena był, jak wiemy, tego zdania, że prawdziwa filozofia i prawdziwa religia pozostają ze sobą zawsze w zgodzie. — zob. podrozdział Realizm (cz. 7. Wykładu trzeciego). [przypis edytorski]

Jantek (gw.) — Antek. Zachodzi tu prejotacja, czyli przed samogłoską w nagłosie pojawia się głoska j. [przypis edytorski]

Jantoś (gw.) — Antoś. [przypis edytorski]

Jan trzeci — właśc. Jan III Sobieski (1629–1696), król Polski i wielki książę litewski od 1674, hetman wielki koronny od 1668, hetman polny koronny od 1666, marszałek wielki koronny od 1665, chorąży wielki koronny od 1656. [przypis edytorski]

Jan — tu: Ewangelista; początek Ewangelii wg św. Jana brzmi: „Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. (…) A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas” (J 1,1 i J 1,14). [przypis edytorski]

Janulka, córka Fizdejki — nawiązanie do tytułu wydanej w 1826 r. powieści Feliksa Bernatowicza (1786–1836) Pojata, córka Lezdejki, opisującej dzieje Litwy w XIV w. [przypis edytorski]

Janus (mit.) — jeden z najważniejszych bogów staroitalskich czczony w staroż. Rzymie; bóstwo początku i końca, opiekun przejść, drzwi i bram, patron umów. [przypis edytorski]

Janus (mit. rzym.) — bóg o dwóch twarzach, patron początków, bram i mostów; bramy jego świątyni zamykano w czasie pokoju, a otwierano w czasie wojny. [przypis edytorski]

Janus (mit. rzym.) — bóg o dwóch twarzach. [przypis edytorski]

Janus (mit. rzym.) — bóg początków, opiekun drzwi, bram i mostów, patron umów, układów sojuszniczych; tradycyjnie przedstawiany z dwiema twarzami, z kluczami i laską, co symbolizować miało władzę nad ziemią i niebem, czy też przeszłością i przyszłością. [przypis edytorski]

Janus (mit. rzym.) — bóg początków, opiekun drzwi, bram i mostów, patron umów, układów sojuszniczych; tradycyjnie przedstawiany z dwiema twarzami, z kluczami i laską, co symbolizować miało władzę nad ziemią i niebem, czy też przeszłością i przyszłością; bramy jego świątyni zamykano w czasie pokoju, a otwierano w czasie wojny. [przypis edytorski]

Janus (mit. rzym.) — bóg początków, przejść i zmian, opiekun drzwi, bram i mostów, przedstawiany z dwiema twarzami, jako patrzący w przeszłość i przyszłość. [przypis edytorski]

Janus (mit. rzym.) — bóg początków, przejść i zmian, opiekun drzwi, bram i mostów, zwyczajowo przedstawiany z dwiema twarzami. [przypis edytorski]

Janus — w mit. rzym. bóg wszystkich początków, drzwi, bram, mostów. [przypis edytorski]

Janusz I Starszy (Warszawski) (ok. 1346–1429) — książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]

Janusz Radziwiłł herbu Trąby (1612–1655) — hetman wielki litewski, wojewoda wileński. [przypis edytorski]

Janusz — w oryg. ang.: Jonas. [przypis edytorski]

Jan Warneńczyk zdobył Wiedeń… — mówiący myli Władysława IV Warneńczyka z Janem III Sobieskim. [przypis edytorski]

Jan Wuttke ps. „Czarny Jaś” (1921–1944) — harcerz, żołnierz AK, w powstaniu w stopniu podporucznika zastępca dowódcy kompanii w Zgrupowaniu „Radosław”, poległ 19 września. [przypis edytorski]