Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115559 przypisów.

faraon — dawna gra hazardowa wykorzystująca karty, pochodząca z końca XVII w., wywodząca się z basseta; gracze obstawiali w niej, które karty zostaną odkryte przez „bankiera”. [przypis edytorski]

faraon — gra hazardowa. [przypis edytorski]

Faraon (hebr. Paro, dosł.: ściągać, zdzierać, płacić) — jedno z określeń na starożytnych władców egipskich; zaczęto go używać na początku Nowego Państwa (XVI–XI w. p.n.e.). [przypis edytorski]

faraon (hebr. Paro, dosł.: ściągać, zdzierać, płacić) — jedno z określeń na starożytnych władców egipskich; zaczęto go używać na początku Nowego Państwa (XVI–XI w. p.n.e.). [przypis edytorski]

faraon — rodzaj gry w karty. [przypis edytorski]

faraon — władca starożytnego Egiptu. [przypis edytorski]

faraon — władca starożytnego Egiptu. [przypis edytorski]

fara (z niem.) — kościół parafialny; tu: kościół św. Jana, dzisiejsza katedra. [przypis edytorski]

farba — tu: barwa, kolor. [przypis edytorski]

farba — tu: barwa. [przypis edytorski]

farba — tu przen.: kłamstwo a. ubarwianie prawdy. [przypis edytorski]

FarbenlehreTeoria kolorów, dzieło naukowe Johanna Wolfganga Goethego, wydane w 1809 roku. [przypis edytorski]

farbować (daw., przen.) — kłamać a. ubarwiać. [przypis edytorski]

farbować (łow.) — o zwierzęciu: krwawić. [przypis edytorski]

farbowany (daw., przen.) — fałszywy, skłamany, ubarwiony. [przypis edytorski]

farce macabre (fr.) — makabryczna farsa. [przypis edytorski]

farces — farsy; utwory komiczne oparte na niewybrednym humorze. [przypis edytorski]

farceur (fr.) — komediant. [przypis edytorski]

Fare thee well, and if for ever… (ang.) — Żegnaj, a jeśli na zawsze, to na zawsze żegnaj (początek wiersza Byrona Fare thee well, 1816). [przypis edytorski]

farewell (ang.) — żegnajcie; etymologicznie dosł.: dobrej podróży. [przypis edytorski]

farfelki — rodzaj tartych klusek, danie kuchni żydowskiej. [przypis edytorski]

farfurki (z tur.) — talerze fajansowe. [przypis edytorski]

farmakognozja (z gr.) — wiedza o lekach. [przypis edytorski]

farmakopea — kodeks apteczny; urzędowy spis leków. [przypis edytorski]

farmak — student farmacji. [przypis edytorski]

Farman — francuskie przedsiębiorstwo produkujące samoloty. [przypis edytorski]

farmazon (ang. freemason; fr. zniekształcone: franc-maçon; daw.) — liberał, jakobin, mason; niedowiarek. [przypis edytorski]

farmazoni (niem. Freimaurer, fr. franc-maçons) — masoni, wolnomularze. [przypis edytorski]

farmazon — niedowiarek, odmieniec, dziwak, oszust; źródłosłów od: franc-maçon będącego kalką z ang. freemason, tj. wolnomularz, mason. [przypis edytorski]

farmazon (z fr. franc-maçon) — wolnomularz, mason; także: wolnomyśliciel, liberał, niedowiarek. [przypis edytorski]

farmazon — zniekszt. fr. franc-mason, tj. wolnomularz. [przypis edytorski]

Farnabazos (zm. ok. 370 p.n.e.) — satrapa (perski namiestnik) Frygii Małej (Frygii Hellesponckiej) za czasów królów Dariusza II i Artakserksesa II. [przypis edytorski]

Farnese, Borgiowie — włoskie rody arystokratyczne, sprawujące władzę w okresie renesansu; ich przedstawiciele należeli do największych mecenasów sztuki. [przypis edytorski]

Farnezyjskie Casino (wł. Casino Farnese, por. casa: dom) — dworek w Rzymie, zbudowany przez kard. Girolamo Farnese ok. 1650; obecnie nosi nazwę Villa Aurelia i należy do Akademii Amerykańskiej w Rzymie. [przypis edytorski]

far niente (wł.) — nicnierobienie, bezczynność; zwykle jako element wyrażenia dolce far niente: słodka bezczynność. [przypis edytorski]

far niente (wł.) — nicnierobienie; nieróbstwo. [przypis edytorski]

far niente (wł.) — próżnowanie, bezczynność. [przypis edytorski]

farny (daw.) — odnoszący się do fary, tj. kościoła parafialnego. [przypis edytorski]

farny kościół — kościół parafialny. [przypis edytorski]

Far-oer — Wyspy Owcze; dziś terytorium zależne Danii. [przypis edytorski]

faros — rodzaj fałdzistego płaszcza. [przypis edytorski]

Faros — wyspa u ujścia Nilu. [przypis edytorski]

farsa atellańska — popularna improwizowana farsa rzymska; nazwa od zamieszkiwanej przez italski lud Osków miejscowości Atella w Kampanii, jednej z pierwszych posiadających teatr, skąd w 391 p.n.e. zapożyczono te sztuki w Rzymie. [przypis edytorski]

Farsalos — miejscowość w Tesalii, gdzie 9 sierpnia 48 p.n.e. Cezar pokonał siły Pompejusza. [przypis edytorski]

Farsalos — miejscowość w Tesalii, gdzie 9 sierpnia 48 p.n.e. Juliusz Cezar pokonał siły Pompejusza Wielkiego w decydującej bitwie rzymskiej wojny domowej. [przypis edytorski]

farsalska wojna — przełomowa bitwa pod Farsalos między Cezarem a Pompejuszem w wojnie domowej w 48 r. p.n.e. [przypis edytorski]

farsa megarejska — gatunek staroż. niewybrednej komedii greckiej, pochodzący z doryckiego miasta Megara; w staroż. przeciwstawiany bardziej wyrafinowanej komedii attyckiej, czasem uważany za wcześniejszy. [przypis edytorski]

farska kapela — kapela grająca podczas nabożeństw w farze; tu: w katedrze św. Jana. [przypis edytorski]

fartuszkowy majątek — posag żony. [przypis edytorski]

faryniarka — właścicielka loterii, kramarka. [przypis edytorski]

farys — arabski jeździec, muzułmański wojownik poruszający się na koniu; farysi słynęli z waleczności oraz szybkości, z jaką się poruszali; tu również: nawiązanie do tytułu jednego z utworów Mickiewicza. [przypis edytorski]

farys — jeździec arabski; bohater wiersza A. Mickiewicza, upajający się pełnią wolności. [przypis edytorski]

Farys — jeździec arabski, bohater wiersza A. Mickiewicza, upajający się pełnią wolności. [przypis edytorski]

farys — muzułmański jeździec, profesjonalny wojownik (mameluk); odpowiednik europejskiego rycerza. [przypis edytorski]

farys — muzułmański jeździec, profesjonalny wojownik, odpowiednik europejskiego rycerza. [przypis edytorski]

farys — muzułmański jeździec; wojownik, którego uzbrojenie składało się z łuku, miecza i włóczni; tu: wielką literą w odwołaniu do utworu Mickiewicza o tym tytule. [przypis edytorski]

farys — muzułmański jeździec, zawodowy wojownik. [przypis edytorski]

Farys — wiersz Adama Mickiewicza o jeźdźcu arabskim upajającym się pełnią wolności. [przypis edytorski]

faryzeizm — tu: postawa fałszywej pobożności, obłudy i hipokryzji, połączona z zadufaniem w sobie. [przypis edytorski]

faryzejski — taki jak u faryzeuszy; faryzeusze: polityczno-religijne konserwatywne stronnictwo żydowskie w Palestynie, odznaczające się formalistycznym stosunkiem do starych praw i obyczajów religijnych. [przypis edytorski]

faryzeusz — członek starożytnego, polityczno-religijnego stronnictwa żydowskiego, odznaczającego się formalistycznym stosunkiem do starych praw i obyczajów religijnych; przen.: obłudnik. [przypis edytorski]

faryzeusz — członek żydowskiego stronnictwa polityczno-religijnego; przen. człowiek obłudny. [przypis edytorski]

faryzeusz — członek żydowskiego stronnictwa polityczno-religijnego; tu przen.: człowiek obłudny. [przypis edytorski]

Faryzeusze, obłudnicy, groby pobielane, pokolenie jaszczurcze! — parafraza Mt 23:27,33. [przypis edytorski]

faryzeuszostwo — fałszywa pobożność, hipokryzja, obłuda. [przypis edytorski]

faryzeusz (rel.) — członek jednego z żydowskich stronnictw-bractw religijnych w Judei, działającego w czasach Drugiej Świątyni, tj. od II w. p.n.e. do ok. 70 r. n.e.; faryzeusze byli najczęściej ludźmi świeckimi i wywodzili się z biedniejszych warstw społecznych (w przeciwieństwie do kapłańskiego bractwa saduceuszy), ich hebr. nazwa peruszim oznacza „tych, którzy się oddzielają”, ponieważ skupieni na ścisłym przestrzeganiu świątynnych reguł czystości, co miało na celu zbliżenie się do świętego Boga, faryzeusze separowali się od osób rytualnie nieczystych; studiowali gorliwie Pismo święte dla uzyskania wskazówek postępowania, przez co uznawani byli za ekspertów w zakresie znajomości i interpretacji Pisma; stąd nazywano ich „uczonymi w Piśmie”. [przypis edytorski]

faryzeusz (rel.) — członek żydowskiego stronnictwa w Judei; tu przen.: obłudnik. [przypis edytorski]

Farzos — nazwa geograficzna wymyślona przez autora. [przypis edytorski]

faścić (starop.) — zwodzić, otumaniać. [przypis edytorski]

fasada — frontowa ściana budynku. [przypis edytorski]

fasa (daw.) — naczynie drewniane. [przypis edytorski]

fasa — drewniane naczynie z klepek spiętych obręczami; kształtem przypominało beczkę, posiadało jednak tylko jedno dno w szerszym końcu, na którym stało pionowo. [przypis edytorski]

fascykuł (daw., z łac.) — zwój papierów, dokumentów. [przypis edytorski]

fascykuł (z łac. fasciculus: wiązka) — zeszyt; publikacja periodyczna; plik akt. [przypis edytorski]

fascykuł (z łac.) — zwój papierów, dokumentów. [przypis edytorski]

fashionable and stylish (ang.) — modnie i elegancko. [przypis edytorski]

fashionable (ang.) — modny, elegancki. [przypis edytorski]

Fasis — staroż. miasto w Kolchidzie, na wsch. wybrzeżu Morza Czarnego, założone jako kolonia Miletu u ujścia rzeki Fasis (ob. Rioni); ob. Poti, najważniejszy port morski Gruzji. [przypis edytorski]

faska — beczka do przechowywania produktów spożywczych. [przypis edytorski]

faska (daw.) — beczułka, w której przechowywano produkty spożywcze. [przypis edytorski]

faska (daw.) — drewniane naczynie, beczułka. [przypis edytorski]