Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 14908 przypisów.

[szukały] wrzecion — w oryginale niem. Wocken: kądzieli. [przypis edytorski]

szukał (…) za czymś — dziś popr.: szukał czegoś a. rozglądał się za czymś. [przypis edytorski]

Szukali świeżego, (…) jajka i nie znaleźli — odjęta bowiem została żądza współżycia wszystkim stworzeniom, w tym również kurom. [przypis tłumacza]

Szukam panią — dziś raczej: Szukam pani. [przypis edytorski]

szukam przeżyć siebie — szukam sposobu, jak przeżyć siebie samego, tzn. aby przetrwać po swej śmierci. [przypis edytorski]

szukamy, często sprawy sobie z tego nie zdając, bo życie jest szukaniem dusz, które byśmy kochać i czcić mogli — por. M. Zdziechowski, Szkice literackie, 1900, s. 226. [przypis autorski]

szukamyż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy szukamy, czyż szukamy. [przypis edytorski]

Szukanie prawdy — fr. Recherche de la vérité (1674–1675), główne dzieło fr. filozofa Malebranche'a, traktujące o przyczynach rozmaitych błędów ludzkich, wywoływanych przez zmysły, wyobraźnię, skłonności i namiętności, oraz o sposobach unikania błędów. [przypis edytorski]

szuka paradoksów najśmielszych, występuje z tezami najbardziej spornymi… — por. Mgr. Baunard, Fr. Ozanam, Paris 1912, s. 443. [przypis autorski]

szuka w śmietniku księżyc i słońce — dziś popr.: szuka w śmietniku księżyca i słońca. [przypis edytorski]

szuk (hebr.) — suk, targowisko w krajach arabskich. [przypis edytorski]

Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — pisarz i historyk sztuki (kustosz Domu Matejki w Krakowie), wydał również tomik wierszy; początkowo w entuzjastycznych felietonach zapowiadał przyjazd Przybyszewskiego do Krakowa, później odsunął się od środowiska pisarza. [przypis edytorski]

Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — poeta, prozaik, dramaturg, krytyk teatralny, tłumacz, historyk sztuki; kustosz Muzeum Narodowego i Domu Jana Matejki w Krakowie. [przypis edytorski]

Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — wyjątkowo płodny pisarz wielu gatunków, krytyk teatralny; badacz twórczości Jana Matejki, kustosz krakowskiego muzeum poświęconego malarzowi. [przypis edytorski]

szulak (gw.) — jastrząb. [przypis edytorski]

Szulc, Dominik (1797–1860) — autor podręcznika do gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]

Szulc — dziś: Solec, dzielnica Warszawy między Powiślem a Ujazdowem. [przypis edytorski]

Szulchan Aruch — kodeks zawierający przepisy religijne regulujące postępowanie człowieka w każdej sytuacji. [przypis tłumacza]

Szulchan Aruch (Szulchon Oruch) — komplet przepisów religijnych oraz poradnik dobrych obyczajów ułożony w XVI w. przez Josefa Karo. [przypis tłumacza]

szulerhaus a. szylerhaus (z niem.) — budka wartownicza. [przypis edytorski]

szuler — osoba grająca w gry hazardowe nałogowo, a przy tym nieuczciwie. [przypis edytorski]

Szuman — tu zapewne Karl Moritz Schumann (1851–1904), niemiecki botanik, autor licznych prac o kaktusach i innych sukulentach, redaktor miesięcznika botanicznego poświęconego tym roślinom. [przypis edytorski]

Szumią jodły na gór szczycie, Szumią sobie w dal… — początek arii Jontka z IV aktu Halki, opery Stanisława Moniuszki (1819–1872). Słowa napisał Włodzimierz Wolski (1824–1882). [przypis edytorski]

Szumią pomiędzy nami dzielących nas mórz fale — w oryg. „Though seas between us braid ha' roared”, cytat z pieśni Roberta Burnsa Auld Lang Syne na motywach tradycyjnych ludowych pieśni szkockich, opiewająca wartość przyjaźni. [przypis edytorski]

szumiej i szeptaj — dziś popr.: szum i szepcz. [przypis edytorski]

szumi — po rosyjsku: hałasuje. [przypis autorski]

szumi — szumem głosi ich chwałę. [przypis redakcyjny]

Szumlański, Józef Jerzy (1766–1839) — oficer polski i francuski, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 i powstania kościuszkowskiego; żołnierz legionów polskich Dąbrowskiego; uczestnik wyprawy Napoleona do Egiptu; po utworzeniu Napoleona Księstwa Warszawskiego w szeregach armii polskiej; od 1809 major-adiutant księcia Józefa. [przypis edytorski]

szumny (daw.) — (o stroju) bogaty i efektowny. [przypis edytorski]

szumny (daw.) — patetyczny bądź hałaśliwy i energiczny. [przypis edytorski]

szumny (daw.) — pompatyczny. [przypis edytorski]

szumny — wystawny, efektowny, bogaty. [przypis edytorski]

szumny — wystawny, efektowny, bogaty. [przypis redakcyjny]

szumowiska — dziś: szumowiny. [przypis edytorski]

szupasem (daw.) — ciupasem, tj. pod przymusem, pod strażą. [przypis edytorski]

szupowiec (z niem.) — niemiecki policjant z Schutzpolizei, tj. policji prewencyjnej, formacji organizowanej w miastach powyżej 5000 mieszkańców. [przypis edytorski]

szurgnął — tu: szurnął. [przypis edytorski]

szurgot (posp., obelż.) — nicpoń; kobieta lekkich obyczajów. [przypis edytorski]

szuruj (gw.) — idź, wynoś się. [przypis redakcyjny]

szustokor (daw., z fr.) — wierzchni strój męski, w górnej części dopasowany do sylwetki, sięgający uda lub kolan, z długimi rękawami z koronkowymi mankietami; szyty z grubego materiału, zdobiony guzikami i haftami; początkowo używany jako mundur wojskowy, noszony w XVII–XVIII wieku. [przypis edytorski]

szuter — drobno pokruszone kamienie. [przypis edytorski]

szutka (gw.) — żart. [przypis edytorski]

szutka (z ros.) — żart. [przypis edytorski]

szutki (z ros.) — żarty. [przypis edytorski]

szutrować — wysypywać coś drobno pokruszonymi kamieniami. [przypis edytorski]

szutrowana droga — pokryta szutrem, czyli tłuczniem: kruszywem z kamienia łamanego ze skał. [przypis edytorski]

szutrowana jezdnia — droga wysypana szutrem, tj. drobno kruszonymi odłamkami skał. [przypis edytorski]

szutrowisko — obszar pokryty szutrem, tj. tłuczonymi kamieniami, zwykle nad brzegiem rzeki. [przypis edytorski]

szuwaks (z niem.) — pasta do butów. [przypis edytorski]

szwabacha — pismo gotyckie. [przypis edytorski]

Szwabia — region w południowych Niemczech. [przypis edytorski]

szwabić — okpiwać, oszukiwać. [przypis edytorski]

Szwaczka — jest to prawdziwe nazwisko kaniowskiego mieszczanina, który tamże robił powstanie w r. 1768. [przypis autorski]

szwadronami — w rękopisie: szwadranami. [przypis redakcyjny]

szwadron — pododdział pułku kawalerii. [przypis edytorski]

szwagier (…) dla Władysława — Kwietniewskiego. [przypis redakcyjny]

szwagier — Jan, książę Exeter, brat Ryszarda II, mąż Elżbiety, siostry Bolingbroke'a. [przypis redakcyjny]

szwajcar (daw.) — odźwierny, portier; człowiek pełniący służbę przy wejściu do budynku. [przypis edytorski]

szwajcar (daw.) — umundurowany sługa kościelny pilnujący porządku podczas nabożeństw i procesji. [przypis edytorski]

szwajcar — odźwierny, portier. [przypis redakcyjny]

szwajcar — odźwierny. [przypis edytorski]

szwajcar — odźwierny; służący pilnujący drzwi. [przypis edytorski]

szwajcarski Robinson — książka z serii pt. Szwajcarska rodzina Robinsonów autorstwa Johanna Davida Wyssa. [przypis edytorski]

szwajcar — służący a. portier w mundurze gwardii szwajcarskiej. [przypis edytorski]

szwajcar (starop. forma) — dziś Szwajcar. [przypis edytorski]

szwajcar — tu: członek gwardii królewskiej strzegącej u drzwi wejścia do komnat władcy. [przypis edytorski]

szwajca — szydło; złota szwajca — przekupstwo. [przypis redakcyjny]

szwank (daw.) — krzywda, ujma, szkoda. [przypis edytorski]

szwank (daw.; z niem. Schwankung: chwianie się, niepewność) — szkoda, strata, krzywda. [przypis edytorski]

szwankować — dziś: zawieść. [przypis edytorski]

szwankować — funkcjonować nieprawidłowo. [przypis edytorski]

szwankować (starop.) — chwiać się, słaniać się, zataczać się; potykać się, utykać, kuleć; błąkać się, błądzić; chybić. [przypis edytorski]

szwank — szkoda, uszczerbek. [przypis edytorski]

szwankujący (starop.) — chwiejący się, słaniający się, zataczający się; kulejący. [przypis edytorski]

szwarcgelber (z niem.) — „czarno-żółty”, Austriak (od dawnych barw państwowych Austrii). [przypis redakcyjny]

szwarcgelb (z niem. Schwarzgelber: czarno-żółty) — Austriak, monarchista austriacki; określenie od barw flagi Habsburgów. [przypis edytorski]

szwarc kafe (niem. Schwarzkaffee) — czarna kawa. [przypis edytorski]

szwarcować (pot., z niem.) — przewozić a. przenosić nielegalnie przez granicę, przemycać. [przypis edytorski]

szwarcować (pot. z niem. schwärzen) — przewozić a. przenosić nielegalnie przez granicę, przemycać. [przypis edytorski]