Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
Wienckowski, Ritter von — major armii austro-węgierskiej, zamieszany w aferę szpiegowską. [przypis edytorski]
wiency (gw.) — więcej. [przypis edytorski]
Wienerluft (niem.) — wiedeńskie powietrze; tu: atmosfera Wiednia. [przypis edytorski]
„Wiener Mittagszeitung” — dziennik wychodzący w Wiedniu w pierwszej połowie XX w. [przypis edytorski]
Wieniawski, Henryk (1835–1880) — polski kompozytor, skrzypek i pedagog; jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków i kompozytorów w historii; w 1872 udał się wraz z pianistą Antonem Rubinsteinem na wielkie tournée koncertowe po Stanach Zjednoczonych, gdzie dali łącznie ponad 200 koncertów. [przypis edytorski]
Wieniawski, Henryk (1835–1880) — polski kompozytor, skrzypek i pedagog. [przypis edytorski]
wieniec cyprysowy — wieniec żałobny; cyprys był związany z obrzędami pogrzebowymi. [przypis edytorski]
wieniec dębowy — corona civica, jedno z najwyższych odznaczeń wojskowych starożytnego Rzymu, przyznawane za uratowanie życia współobywatela w czasie bitwy. [przypis edytorski]
wieniec dębowy — wg staroż. tradycji rzym.: przyznawany za ocalenie w bitwie Rzymianina. [przypis edytorski]
wieniec dożynkowy — wieniec wity ze zbóż, przyozdabiany kwiatami, jarzębiną, wstążkami. Robiony na dożynki czyli ludowe święto na zakończenie zbiorów zbóż. [przypis edytorski]
„Wieniec” — galicyjskie czasopismo społeczno-polityczne z przełomu XIX i XX w. [przypis edytorski]
wieniec laurowy — wg staroż. tradycji rzym.: przysługiwał triumfatorowi. [przypis edytorski]
wieniec laurowy — wieniec z liści wawrzynu; symbol sławy i triumfu, wręczany od czasów starożytnych zwycięzcom w rywalizacji sportowej, naukowej, militarnej lub artystycznej. [przypis edytorski]
wieniec Petrarki — Petrarca, Francesco (1304–1374), wybitny poeta wł., w 1341 r. został uwieńczony wieńcem laurowym na Kapitolu, co było najwyższym wyróżnieniem, jakie mogło spotkać twórcę. [przypis edytorski]
wieniec — symbol dziewictwa. [przypis edytorski]
wieniec trawiany — wg staroż. tradycji rzym.: najwyższe wyróżnienie za osiągnięcia na polu bitwy, np. za ocalenie całej armii lub miasta. [przypis redakcyjny]
wieniec wawrzynowy — wieniec laurowy; u starożytnych Greków i Rzymian: wieniec z liści wawrzynu, przyznawany zwycięzcom, artystom, uczonym. [przypis edytorski]
wieniec włóż na skronie — przyjęcie ucznia do szkoły odbywało się z ceremoniałem i tajemniczymi obrzędami, zupełnie tak, jak np. dzisiaj przystąpienie do loży wolnomularskiej. Nawet wielki filozof Pitagoras ujął swą szkołę w pewne sekretne formuły, jakoby zakonu: inne szkoły filozoficzne, jak widzimy z tego ustępu, musiały mieć również pewien rytuał dla nowicjuszów. Cały następny ceremoniał przypomina pokątne obrzędy bóstw azjatyckich, jak Sabaziosa (frygijski Bakchos), oraz innych, zawlekanych do Aten przez niewolników, a zwłaszcza przez niewolnice. Zaklęcia, na które pojawiają się Chmury, to jakby późniejsze średniowieczne sabaty i czary, oraz praktyki, przez moc których zjawiał się na usługi zły duch. [przypis tłumacza]
wienie — dziś popr. forma Msc.lp: wianie. [przypis edytorski]
wienie — dziś popr.: wionie. [przypis edytorski]
wienie (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp: wionie; powieje. [przypis edytorski]
wienie (starop. forma) — dziś: wionie; powieje. [przypis edytorski]
Wienna — miasto Vienne we Francji. [przypis redakcyjny]
Wien (niem.) — Wiedeń. [przypis edytorski]
Wie pan nowinę — dziś popr.: Zna pan nowinę? [przypis edytorski]
wie pan, tak, tak jak się gra w szachy — zupełnie tak, jak się gra w szachy — student Charousek nosi być może nazwisko Rudolfa Charouska (1873–1900), silnego i przedwcześnie zmarłego na gruźlicę szachisty węgierskiego czeskiego pochodzenia, urodzonego w Pradze. [przypis edytorski]
wieprz świętego Antoniego — Świętego Antoniego zwykle malują z wieprzem u nóg jego. Wieprz ten jest symbolem pokusy cielesnej zwyciężonej przez życie czyste, pokorne i bogobojne. [przypis redakcyjny]
wieprzucha (reg.) — czarna porzeczka. [przypis edytorski]
Wieprz — Un gourmand [fr.: chciwy, chciwiec, łakomczuch; red. WL]. [przypis autorski]
wiera (daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]
wiera (daw.) — prawda. [przypis edytorski]
wiera (daw.) — wierzę. [przypis edytorski]
wiera (daw.) — wierzę, że… [przypis edytorski]
Wiera Figner, właśc. Вера Николаевна Фигнер (1852–1942) — ros. działaczka ruchu narodnickiego; ur. w Kazaniu, studiowała w Zurychu (1872–1875), od 1873 r. związana z kręgami ros. radykałów; opowiadała się za terrorystycznymi metodami działania; od 1879 r. w Komitecie Wykonawczym Narodnej Woli; prowadziła propagandę antycarską wśród ludności wiejskiej (pracując jako pielęgniarka w Samarze i Saratowie), robotników, studentów i inteligencji, współuczestniczyła w organizacji zamachów na Aleksandra II pod Odessą i w Petersburgu (drugi został dokonany skutecznie dnia 1/13 marca 1881; car w jego wyniku zmarł); została aresztowana w Charkowie dwa lata później (1883), na skutek donosu; oczekując na wyrok, spędziła 20 miesięcy w twierdzy Pietropawłowskiej w pojedynczej celi; początkowo skazana na śmierć, następnie na dożywotnią katorgę, 20 lat więziona w twierdzy w Szlisselburgu; w 1904 zmieniono jej karę na przymusowe osiedlenie w guberni archangielskiej, potem w Kazaniu i Niżnym Nowogrodzie, w 1906 pozwolono na wyjazd za granicę, gdzie zaangażowała się w kampanię na rzecz więźniów politycznych w Rosji; w 1915 r. wróciła do Rosji w 1915; po rewolucji październikowej została wybrana w demokratycznych wyborach do Konstytuanty z listy eserowców (tj. partii socjalistów-rewolucjonistów, którzy istotnie w skali kraju wygrali wybory, zdobywając ponad 40% głosów wobec 24% oddanych na bolszewików). Po rozpędzeniu parlamentu przez bolszewików w styczniu 1918 Figner nie angażowała się już politycznie; publikowała artykuły o działalności narodników oraz wspomnienia. [przypis edytorski]
Wiera F. — wspomniana wcześniej Wiera Figner. [przypis edytorski]
Wiera Gran — właśc. Dwojra Grynberg ( 1916–2007), piosenkarka, aktorka kabaretowa i filmowa; od marca 1941 do sierpnia 1942 przebywała w warszawskim getcie, gdzie śpiewała w kawiarniach; z getta została wyprowadzona przez późniejszego męża, Kazimierza Jezierskiego. Jej kariera muzyczna trwała do 1971 roku. [przypis edytorski]
Wierchowieński, Piotr — bohater powieści Biesy Fiodora Dostojewskiego, nihilista i rewolucjonista. [przypis edytorski]
wierch (reg.) — szczyt górski. [przypis edytorski]
wierch — szczyt. [przypis edytorski]
wierch — szczyt, wierzchołek. [przypis edytorski]
wierciadło (starop.) — zwierciadło. [przypis redakcyjny]
wiercić dziurę do wirby — wiercić dziurę w pniu wierzby. [przypis edytorski]
wiercipięta (pot.) — osoba niepotrafiąca usiedzieć spokojnie. [przypis edytorski]
wierci się (starop.) — [tu:] unosi [się]. [przypis redakcyjny]
wierdunki (daw.) — lm od: wiardunk: podatek, czwarta część grzywny. [przypis edytorski]
wierę byś (starop.) — zapewne byś. [przypis redakcyjny]
Wieręć (daw.) — zaprawdę, tak więc, prawdę mówiąc. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — jestem przekonany; z pewnością. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — rzeczywiście, tak więc; zaprawdę. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — tu: doprawdy. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaiste, prawdziwie. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaiste. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaiste, zaprawdę; także rodzaj wykrzyknika a. wtrącenia: więc tak. [przypis edytorski]
Wierę (daw.) — zaprawdę, a więc. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaprawdę, a więc. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaprawdę, doprawdy. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
wierę (daw.) — zaprawdę; więc tak. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaprawdę, zaiste, niewątpliwie. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaprawdę, zaiste. [przypis edytorski]
wierę (daw.) — zaprawdę, zaiste; tak więc. [przypis edytorski]
Wieręm (…) ja nie tuszył (daw.) — doprawdy, nie spodziewałem się. [przypis edytorski]
wieręśmy odpust zyskali (daw.) — tak więc uzyskaliśmy odpust. [przypis edytorski]
wierę (starop.) — doprawdy, istotnie. [przypis edytorski]
wierę (starop.) — istotnie, rzeczywiście. [przypis redakcyjny]
wierę (starop.) — naprawdę. [przypis redakcyjny]
wierę (starop.) — [tu:] już. [przypis redakcyjny]
wierę (starop.) — zaiste. [przypis redakcyjny]
wierę (starop.) — zaprawdę, doprawdy. [przypis edytorski]
wierę (starop.) — zaprawdę. [przypis edytorski]
wierę (starop.) — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
wierę (starop.) — zaprawdę, zaiste; słusznie. [przypis edytorski]
wierę — zaprawdę. [przypis autorski]
wierę — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
wierę — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
Wiereszczagin, Iraklij Pietrowicz (1846–1888) — ros. nauczyciel matematyki, autor podręczników do trygonometrii. [przypis edytorski]
Wier, Jan a. Johann Weyer (1515–1588) — niderlandzki lekarz, demonolog, autor dzieła O zwodniczych sztuczkach demonów (De praestigiis daemonum, 1563), w którym jako pierwszy wypowiadał się przeciwko prześladowaniom czarownic, uznając, że podstawową przyczyną zachowania domniemanych czarownic są przywidzenia, które należy traktować jako objawy choroby psychicznej. [przypis edytorski]
Wierna kronika historyczna króla Leara i jego trzech córek — The true Chronicle history of King Lear and his three daughters. [przypis redakcyjny]
wiernek (daw.) — powiernik. [przypis edytorski]
Wierność kobiet w małżeństwie bez miłości jest prawdopodobnie czymś przeciwnym naturze — nawet z pewnością. W miłości nie znajdujemy smaku w piciu wody innej niż z umiłowanego źródła. Wówczas wierność jest rzeczą naturalną. W małżeństwie bez miłości w niespełna dwa lata woda z tego źródła staje się gorzka. Otóż w naturze wciąż istnieje potrzeba wody. Obyczaje mogą pokonać naturę, ale tylko wówczas, gdy można ją zwyciężyć w jednej chwili: żona indyjska, która wstępuje na stos (21 października 1821) po śmierci starego, znienawidzonego męża; dziewczyna europejska, która zabija w barbarzyński sposób dzieciątko dopiero co na świat wydane. Gdyby nie wysokie mury klasztorów, mniszki drapnęłyby w świat. [W oryginale przypisek ten jest po włosku; przyp. tłum]. [przypis autorski]
Wierność (mit. rzym.) — Fides; bóstwo czczone w Rzymie. [przypis edytorski]
wiernota (neol.) — dziś popr.: wierność. [przypis edytorski]
Wierny Pan Bóg w słowach swoich i święty we wszytkich sprawach swoich — Ps 144, 13. [przypis edytorski]
Wiers-Keiser, Willibald; do 1937 Wierciński, Willibald (1888–1944) — niemiecki prawnik, polityk, od 1934 w NSDAP. [przypis edytorski]
wierszach — tu: wersach. [przypis edytorski]
wiersza (daw.) — więcierz na ryby (jako żaba w wiersze — przysłowie). [przypis redakcyjny]
Wiersz adresowany jest do Jadwigi, córki chorążego lwowskiego Jana Tarły, która w owym czasie była bardzo popularną osobą, o której rękę starało się wielu mężczyzn nie tylko dzięki jej urodzie, ale także dzięki pokaźnemu posagowi. Na podstawie tego wiersza wymyślono nieszczęśliwy romans Mikołaja Sępa Szarzyńskiego z Jadwigą. Stał się on podstawą noweli Adama Krechowieckiego Trałówna (1896) i dramatu Bronisława Grabowskiego Jadwiga Tarłówna (1899). Zob. Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, Warszawa 2001, s. 181-182. [przypis edytorski]
wiersza — sieć na ryby. [przypis redakcyjny]
wiersz biały (lit.) — wiersz bezrymowy. [przypis edytorski]
wierszchołek (daw.) — dziś popr. wierzchołek; autor stosuje zmienną pisownię. [przypis edytorski]
wiersz do Aleksandra Chodkiewicza — ogłoszony został po raz pierwszy w „Pamiętniku Literackim” w 1918 r. przez Kazimierza Czernego. [przypis redakcyjny]
wiersze nierówno spojone — o wersach nierównej długości, to jest w dystychu elegijnym, złożonym z heksametru i pentametru. [przypis edytorski]
Wiersze od 727 do 737 opuszczone w przekładzie — w ustępie od w. 726 do 760 opuszczono w dwóch miejscach kilka wierszy, wyrażających przestrogi zbyt naturalistyczne. Opuszczenia takie zwykle nie są tolerowane, wiem o tym, lecz nie mogłem przełamać wstrętu dla zadośćuczynienia ścisłości. [w wersach 727–737 Hezjod wskazuje nieakceptowalne i akceptowalne okoliczności oddawania moczu oraz przestrzega przed płodzeniem dzieci bezpośrednio po pogrzebie; red. WL]. [przypis tłumacza]
Wiersze od 757 do 759 opuszczone w przekładzie — Hezjod przestrzega w nich przed załatwianiem potrzeb fizjologicznych do rzek i jezior. [przypis edytorski]
wiersze Sadoleta — por. O studiach J. Klaczki nad Odrodzeniem przez dr Pawła Popiela, „Przegląd Polski” grudzień 1899. [przypis tłumacza]
Wiersze starego Bara ni z mięsa, ni z pierza — Baltazar Baro, autor licznych sztuk pasterskich, był mianowany przez Richelieugo członkiem Akademii. Utwory jego były jednak tak liche, iż pamięć ich nie przechowała się w literaturze. [przypis tłumacza]
wiersze — tu: linijki tekstu. [przypis edytorski]
wierszów — dziś popr. forma D. lm: wierszy. [przypis edytorski]
wierszów — dziś popr.: forma D. lp: wierszy. [przypis edytorski]
