Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 469 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 17630 przypisów.

pro publico bono (łac.) — dla wspólnego dobra. [przypis redakcyjny]

pro pudor! (łac.) — jaki wstyd! [przypis edytorski]

propugnaculum (łac.) — obrona, tarcza. [przypis redakcyjny]

propugnatora — obrońcy. [przypis redakcyjny]

Propyleje — brama z kolumnami prowadząca na ateński Akropol. [przypis edytorski]

Propyleje (łac. propylaeum: przedsionek) — w architekturze staroż. Grecji monumentalny budynek bramy na planie prostokąta z kolumnami, prowadzący zwykle do wielkich świątyń; w Atenach Propyleje stanowią wejście na Akropol, budowane były od 437 roku p.n.e. i pozostały niedokończone, posiadały dwa skrzydła, w jednym z nich mieściła się Pinakoteka ozdobiona obrazami naściennymi. [przypis edytorski]

Propyleje — w architekturze staroż. Grecji monumentalny budynek bramy na planie prostokąta z kolumnami, prowadzący zwykle do wielkich świątyń; w Atenach Propyleje stanowią wejście na Akropol. [przypis edytorski]

pro quarto (łac.) — po czwarte. [przypis edytorski]

pro quinto (łac.) — po piąte. [przypis edytorski]

prora (gr.) — dziób okrętu. [przypis edytorski]

Prora — ośrodek wypoczynkowy na wyspie Rugii, zbudowany przez nazistów. [przypis edytorski]

pro Republica (łac.) — dla Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

Proroctwo królowej Jadwigi — w wydaniu źródłowym pod tytułem podano 1 Melodię, 2 Melodię i Trio w zapisie nutowym. Tadeusz Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]

prorocy (…) posługiwali się (…) szyderstwy (…) widzimy z przykładów Daniela i Eliasza — 1 Krl 18, 27; Dn 14, 27. [przypis tłumacza]

Prorocy prorokowali przez obrazy pasków (…) — Daniel 3, 94 (Nabuchodonozor). [przypis tłumacza]

Prorocy wielkiej czci doznają wszędzie […] Tu jakich widzą, takimi ich piszą… — nawiązanie do biblijnej historii o proroku Jonaszu i wynikającego z niej powiedzenia: Nikt nie jest prorokiem we własnym kraju. Jonasz został podczas podróży morskiej połknięty przez wieloryba, który po trzech dniach wypuścił go na brzeg. [przypis edytorski]

prorocze słowa — proroctwo św. Brygidy Szwedzkiej (1303–1373), świętej, wizjonerki i pisarki, założycielki zakonu brygidek. [przypis edytorski]

proroczyć — dziś: prorokować. [przypis edytorski]

prorok Daniel przez wykład snu (…) gniew ukołysał okrutnego króla — Nabuchodonozor wezwał swoich wieszczków i astrologów, żeby jemu sen jego tłumaczyli, o którym on sam zapomniał. Gdy nie mogli tego zrobić, bo przede wszystkim treść snu z ust królewskich chcieli usłyszeć, król zagniewany kazał im wszystkim głowy pościnać. Lecz Daniel przez objawienie boże sen królowi wytłumaczył, którego sam król nie mógł sobie przypomnieć. Dzięki temu spełnienie okrutnej a niesprawiedliwej kary odwrócił. Beatrycze objaśniając zwątpienie poety, z którego nie mógł się sam wyzwolić, zrobiła mu podobną przysługę jak prorok Daniel królowi. [przypis redakcyjny]

prorok fałszywy, który przybył z Egiptu — Patrz G. Lejeal: Histoire naturellé de Jesus, w „L’humanite nouvelle”, 3 rok, XIX, styczeń 1899. [przypis tłumacza]

prorok grecki — tu: chodzi o Amfiaraosa, króla Argos, który wybrał się na wyprawę przeciw Tebom, choć jako prorok wiedział, że znajdzie tam śmierć; schowanego w kryjówce zdradziła żona przekupiona złotym naszyjnikiem. [przypis redakcyjny]

prorok — mowa prawdopodobnie o Andrzeju Towiańskim, mistyku, pod którego wpływem pozostawało środowisko emigracyjne w Paryżu. [przypis edytorski]

prorok nazareński — Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]

prorządowa — mowa o powołanym w roku 1931 Związku Związków Zawodowych (ZZZ) pod przywództwem byłego premiera Jędrzeja Moraczewskiego. [przypis edytorski]

prośbą się imać — prawdop. winno być „prośby się imać” (tj. chwytać). [przypis edytorski]

prośba czwarta — tj. „chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj”. [przypis edytorski]

prośba, którą Tatarowie-koloniści zanosili do Zygmunta I (…) Czacki przytacza — [Tadeusz] Czacki, Dzieła wyd. Raczyńskiego, Poznań, 1843, t. III, s. 311. [przypis autorski]

Prośby posłów — nazwa sceny Iliady, w której Odyseusz, Fojniks i Ajas proszą Achillesa, żeby poniechał gniewu i wrócił do walki. [przypis edytorski]

prościć — dziś: prostować. [przypis edytorski]

prościejsze — dziś popr. forma M. lmn.: prostsze. [przypis edytorski]

proście — potoczny skrót: proszę cię. [przypis redakcyjny]

proścież (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]

Proście za nami Pana Boga waszego, aby nam oznajmił Pan Bóg wasz drogę, którą iść mamy… — Jr 42, 3 i 6. [przypis edytorski]

prości obmowcy, maledici, niegodni są oglądania Boga — 1 Kor 6, 10. [przypis edytorski]

prościutko (…) jak gościniec do Faj — gościniec do Faye szedł kręto, okrążając całą górę. [przypis tłumacza]

prościzna (daw.) — dusza prosta. [przypis redakcyjny]

prośnianka (daw.) — słoma z prosa. [przypis edytorski]

prosapia — pochodzenie, ród (łac.). [przypis autorski]

proscenia (łac.) — przygrywki [przed przedstawieniem teatralnym — Red. WL) [przypis redakcyjny]

prosceniowy — znajdujący się na proscenium, tj. na odsłoniętej części sceny, znajdującej się przed kurtyną. [przypis edytorski]

proscenium — część sceny przed kurtyną. [przypis edytorski]

proscenium — wysunięta w kierunku widowni część sceny przed kurtyną. [przypis edytorski]

proscriptus (łac.: zapisany) — skazany na banicję; tu M. lm proscripti. [przypis edytorski]

pro secundo (łac.) — po drugie. [przypis edytorski]

prose (gw.) — proszę. [przypis edytorski]

prosekucja — prowadzenie. [przypis redakcyjny]

prosekwować — ścigać, puścić się (za nieprzyjacielem). [przypis redakcyjny]

prosekwować — wyzyskiwać. [przypis redakcyjny]

pro serio (łac.) — usilnie. [przypis redakcyjny]

pro servati (łac.) — służący; do służenia. [przypis edytorski]

pro sexto (łac.) — po szóste. [przypis edytorski]

prosić Boga o łaskę wyciągnięcia z pism mistrza jak największego pożytku… — ibidem, s. 125. [przypis autorski]

prosić pardonu — błagać o litość. [przypis redakcyjny]

prosić się (daw.) — uporczywie błagać o coś. [przypis edytorski]

prosić u kogo co (starop.) — prosić kogo o co. [przypis edytorski]

prosić za co (starop.) — prosić o co. [przypis edytorski]

prosiem (starop. forma) — dziś 1.os.lm: prosimy. [przypis edytorski]

prosiemy (dial.) — tak w pierwodruku. [przypis redakcyjny]

Prosi jedynie raz, aby go kielich minął (…) — Mt 26, 39, 42 i 44. [przypis tłumacza]

Prosiłam o to, co Bóg chciał, u Boga — To się stało, o co ona prosiła: nie dlatego, że się o to modliła, ale że w tym była taka boża wola. [przypis redakcyjny]

prosiłeś jej — dziś popr. z B.: prosiłeś jej. [przypis edytorski]

prosił jej (daw. składnia) — dziś popr.: prosił ją. [przypis edytorski]

prosim (daw., gw.) — prosimy. [przypis edytorski]

Prosisz mię o kilka fragmentów z „Adama”. Oto są — Dołączył je Krasiński na osobnych kartach. [przypis redakcyjny]

prosit — na zdrowie (itp. formuła toastu przy piciu alkoholu). [przypis edytorski]

prosit (niem.) — na zdrowie (forma toastu). [przypis edytorski]

Prosit! Noch ein mal (niem.) — Na zdrowie! Jeszcze raz. [przypis edytorski]

proskrypcja — ogłoszenie o wyjęciu spod prawa, konfiskacie majątku, ukaraniu śmiercią lub objęciu innymi represjami przeciwników politycznych. [przypis edytorski]

proskrypcja — ogłoszenie o wyjęciu spod prawa z przyczyn politycznych. [przypis edytorski]

proskrypcja — ogłoszenie wyjętym spod prawa w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

proskrypcja (z łac.) — wyrok śmierci bez sądu. [przypis edytorski]

proskrypcyjny — wyjęty spod ochrony prawa. [przypis edytorski]

proskura — chleb ofiarowany podczas mszy w kościele prawosławnym; hostia. [przypis edytorski]

proskura — chleb pszenny pełniący w cerkwiach rolę hostii (ofiary). [przypis edytorski]

proso — rodzaj zboża, z którego piecze się np. chleb. [przypis edytorski]

proso szlachetnePanicum miliaceum według Linneusza. [przypis tłumacza]

prospectus (łac.) — widok. [przypis edytorski]

prospekt — broszura informacyjno-reklamowa zawierająca np. informacje o produktach danej firmy. [przypis edytorski]

prospekt (daw.) — tu: widok. [przypis edytorski]

prospekt (daw.) — widok. [przypis edytorski]

prospektor, właśc. prospector (ang.) — poszukiwacz. [przypis edytorski]

prospekt — tu: widok. [przypis edytorski]

prospekt — widok. [przypis redakcyjny]

prospekt (z łac.) — widok. [przypis edytorski]

prospera sui memoria insatiabiliter paranda (łac.) — szczęśliwą o sobie pamięć nieustannie przygotowywać musi. [przypis redakcyjny]

prosperitas publica, salus publica (łac.) — pomyślność powszechna, dobro powszechne. [przypis redakcyjny]

prosperity (ang.) — powodzenie, rozkwit, czas dobrobytu. [przypis edytorski]

prosperity — faza szczytowego rozwoju czegoś; w ekonomii: jedna z czterech faz cyklu koniukturalnego, w której produkcja, zatrudnienie i ceny osiągają najwyższy poziom. [przypis edytorski]

Prosper Kolumna — sławny hetman Karola V. [przypis redakcyjny]