Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159624 przypisów.

słowem, wszyscy byli to klerycy — Klerykami w wiekach średnich w ogólności nabywano literatów, ludzi uczonych, sekretarzy i kanclerzy na dworach panujących książąt. Francuzi przez ten wyraz clerc to samo rozumieli. [przypis redakcyjny]

Słowianie nie lubili wojen, a poświęcając się przeważnie pracy około roli, nie wyrobili z tego powodu pośród siebie arystokracji — Konstanty Aksakow starał się nawet dowieść, wbrew twierdzeniom Sergiusza Sołowiowa i Kawelina, że byt Słowian opierał się na gminowładztwie, a nie był rodowy. Spór ten dotąd rozwiązany nie jest, choć szala zwycięstwa przeważa się na stronę Aksakowa. [przypis autorski]

słowianofagia — żywienie się Słowianami; pożeranie Słowian. [przypis edytorski]

Słowiczku mój! a leć, a piej!… — Adam Mickiewicz, Liryki lozańskie: Do B. Z. (Bohdana Zalewskiego). [przypis edytorski]

Słowieńskie (morze)il mare Schiavo, Morze Adriatyckie. [przypis redakcyjny]

słowieński (starop. forma) — słowiański. [przypis redakcyjny]

Słowiesnost' (ros.) — piśmiennictwo; tu: wypisy z literatury rosyjskiej. [przypis edytorski]

słowik (fr. rossignol) — w ówczesnej gwarze literackiej książka, która „nie idzie”, zalegając magazyny i antykwarnie. [przypis tłumacza]

Słowik we dnie i w nocy przy strumieniu wodnym/ Po swej duma czystości akcentem łagodnym — z mitu o Filomeli, por. III 56 i 156. [przypis redakcyjny]

Słownik historii Polski, Warszawa 1973, wydanie VI, s. 80, J. Ptaśnik, Cracovia impressorum XV et XVI saeculorum, Lwów 1922, s. 137; A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów…, s. 116. [przypis autorski]

Słownik historii Polski, Warszawa 1973, wydanie VI, s. 80. [przypis autorski]

słowo boże (…) w miarę — parafraza Biblia, Rz 12:3. [przypis edytorski]

słowo (daw.) — czasownik. [przypis edytorski]

słowo duch jest (…) spokrewnione ze słowem gas — pokrewieństwo to odnosi się oczywiście do niemieckiego Geist. [przypis tłumacza]

słowo Gabriela — Zwiastowanie anielskie. [przypis redakcyjny]

Słowo honornu — garbės žodis. [przypis edytorski]

Słowo — konserwatywny dziennik informacyjno-polityczny wydawany w latach 1882–1919 w Warszawie. [przypis edytorski]

Słowo — konserwatywny dziennik wydawany w latach 1922–1939 w Wilnie, organ prasowy litewskiego ziemiaństwa. [przypis edytorski]

słowom dostał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: słowo dostałem. [przypis edytorski]

Słowo nie dodał Czubek na podstawie rękopisu. [przypis redakcyjny]

Słowo od redakcji — artykuł wstępny („wstępniak”) w czasopiśmie, w którym poruszane są najważniejsze problemy, omawiane aktualne wydarzenia lub główne tematy innych artykułów w numerze. Artykuł wstępny często pisany jest przez redaktora naczelnego lub jego zastępcę. Tekst wstępniaka może znacząco wpływać na opinie czytelników, a nawet na wydarzenia społeczne i polityczne; niekiedy tytuł takiego artykułu lub jego fragment staje się hasłem, sloganem funkcjonującym w powszechnym obiegu. [przypis edytorski]

Słowo Pańskie zapaliło go, posłał król i z więzienia go wyjął, i postanowił go panem domu swego… — Ps 104, 19–22. [przypis edytorski]

słowo piechurafoi de pieton, parodia zaklęcia foi de chevalier [tj. „słowo rycerza”; red. WL]. [przypis tłumacza]

słowo swoje iszcząc — spełniając swoje słowo; dotrzymując słowa. [przypis edytorski]

słowo szlachcicaFoi de gentilhomme, ulubione zaklęcie Franciszka I. [przypis tłumacza]

Słowo twórcze, które było na początku, było u Boga i było Bogiem, a „wszystko przez nie się stało…”, bo „w nim był żywot” — por. J 1, 1–4. [przypis edytorski]

słowo — żart nawiązujący do dawnego znaczenia wyrazu słowo: czasownik. [przypis edytorski]

Słowo zaś stworzyło syny Duchy — Słowacki, Dzieła, t. X, s. 537. [przypis autorski]

słowo zdzierży (daw.) — dotrzyma słowa. [przypis edytorski]

słowo z Ewangelii: Haceldama, co znaczy: cena krwi — taką nazwę miało nosić pole pod Jerozolimą przez chrześcijan wiązane z osobą Judasza, który za pieniądze zdradził Jezusa i wydał go prześladowcom (Mt 27, 3–8; Dz 1, 18–19). [przypis edytorski]

słowy chełpliwemi — dziś popr. forma: chełpliwymi słowami. [przypis edytorski]

słowy (daw.) — dziś N. lm: słowami. [przypis edytorski]

słowy — daw. forma N.lm; dziś: słowami. [przypis edytorski]

słowy (daw.) — forma N. lm; dziś: słowami. [przypis edytorski]

słowy (daw. N. lm) — słowami. [przypis edytorski]

słowy — dziś popr. forma C.lm: słowom. [przypis edytorski]

słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]

słowy — dziś popr.: słowami. [przypis edytorski]

słowy pieszczotliwymi — dziś popr. forma N. lm: słowami pieszczotliwymi. [przypis edytorski]

słowy prędkiemi — dziś popr. forma N. lm: słowami prędkimi. [przypis edytorski]

słowy prostymi — dziś: słowami prostymi. [przypis edytorski]

słowy smutnemi, głosy straszliwemi — dziś popr. forma N. lm: smutnymi słowami, straszliwymi głosami. [przypis edytorski]

słowy (starop. forma) — dziś N.lm: słowami; słowy nasze lżył uszczypliwemi: lżył naszych uszczypliwymi słowami. [przypis edytorski]

słowy zimnemi — dziś popr. forma N. lm: zimnymi słowami. [przypis edytorski]

słożyć (starop.) — złożyć, ułożyć. [przypis edytorski]

słuchać harmonii planet — wg poglądów pitagorejczyków orbity poruszających się ciał niebieskich pozostawały ze sobą w takich samych prostych stosunkach liczbowych jak dźwięki muzyki; koncepcja ta była popularna od starożytności aż do czasów Keplera (XVII w.), lecz na ogół harmonii sfer nie rozumiano dosłownie, jako słyszalnych dźwięków. [przypis edytorski]

słuchaczów — dziś popr. forma: słuchaczy. [przypis edytorski]

słuchaczów — dziś raczej: słuchaczy. [przypis edytorski]

słuchajcie i zważcie u siebie, Że według Bożego rozkazu… — Adam Mickiewicz, Dziady, część II. [przypis edytorski]

słuchajęcy (daw.) — kiedy słuchał. [przypis edytorski]

słuchaj (…) mało (starop.) — posłuchaj trochę. [przypis edytorski]

słuchajże — konstrukcja z partykułą -że, tu: w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

słuchajże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

Słuchała ich tak, jak Haman słucha grzechotek w święto Purim — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]

słuchałem całej mszy z głębokim uczuciem — odprawił ją wspomniany już jezuita o. Maksymilian Ryłło. [przypis redakcyjny]

Słuchali go tak, jak Haman słucha grzechotu kołatek i grzechotek — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]

słucham cię oczyma — to przykład synestezji, popularnego w okresie Młodej Polski środka stylistycznego, polegającego na przypisywaniu jednemu zmysłowi wrażeń charakterystycznych dla innego zmysłu. [przypis edytorski]

słuchami / Słuchać trzeba, by zębom nie przyszło ząbkować — przekład usiłuje oddać Plautowską grę słów: auribus / perhaurienda (tak, zam. peraudienda, Li.) sunt, ne dentes dentiant. Chodzi, zdaje się, o to, że zęby, niezajęte przy jedzeniu — gdy pasożyt głoduje — nazbyt by wyrosły. [przypis tłumacza]

słuchanie — tu: posłuchanie, audiencja. [przypis edytorski]

słuchy (starop.) — tu: odgłosy. [przypis edytorski]

słuchy — uszy. [przypis edytorski]

słuchy — uszy, szczególnie zajęcze. [przypis edytorski]

słuchy — uszy zająca. [przypis edytorski]

Słucz — rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Horynia; miejsce walk w czasie wojny polsko-bolszewickiej. [przypis edytorski]

Słucz — rzeka na Wołyniu, która podług Rusinów ma stanowić na wschodzie granicę udzielnego ruskiego państwa. [przypis autorski]

Słucz — rzeka w płn.-zach. części Ukrainy, w dorzeczu Dniepru. [przypis redakcyjny]

słudzy bogów Uzarów — W oryg. Kabiry. [przypis tłumacza]

sługa a. uniżony sługa — dawny zwrot grzecznościowy na zakończenie listu, skrót od: „jestem pańskim uniżonym sługą”; w czasach pisania tej powieści był już uważany za przestarzały. [przypis edytorski]

sługam (starop. forma) — daw. forma C.lm, dziś: sługom. [przypis edytorski]

sługi twoje (daw. forma) — dziś: słudzy twoi. [przypis edytorski]

sług — οἰκετικὸν. [przypis tłumacza]

sługóm — dziś popr. forma C. lm: sługom. [przypis edytorski]

Słupecczak (gw.) — młody Słupecki. [przypis edytorski]

„Słupia” — międzywojenna placówka Straży Celnej na granicy polsko-niemieckiej, położona we wsi Słupia pod Bralinem (w ob. woj. wielkopolskim, w powiecie kępińskim), na drodze do znajdującej się po stronie niemieckiej placówki Kl. Kosel. [przypis edytorski]

słupieję — zamieniam się w słup (por.: osłupieć). [przypis edytorski]

słup — tu: kolumna. [przypis edytorski]

słupy Alcydy — cieśnina Gibraltarska. [przypis redakcyjny]

Słupy Heraklesa — Ἡρακλείους στήλαι, Kalpe i Abyla, Gibraltar, w imaginacji dawnych ludów kraniec świata. [przypis tłumacza]

Słupy Heraklesa (łac. Herkulesa) — starożytna grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]

Słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]

Słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]

słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]

słupy Herkulesa a. słupy Alcydy — heros Herakles (w mit. rzym. Herkules), wnuk Alceusza (Alkajosa, stąd przydomek herosa Alcyd a. Alkides), podczas wyprawy po woły Gerionesa wbił dwa słupy, jeden po stronie europejskiej, Kalpe, drugi w Afryce, Abila, nad cieśniną (zw. Gibraltarską), która miała być jego dziełem. [przypis edytorski]

Słupy Herkulesa — Cieśnina Gibraltarska; w staroż. skały nadbrzeżne na naprzeciwległych wybrzeżach afrykańskim i europejskim w najwęższym miejscu Morza Śródziemnego, łączącym się tu przez cieśninę z Oceanem Atlantyckim; skały te miał wbić w morze mityczny heros Herkules. [przypis edytorski]