Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
słowy zimnemi — dziś popr. forma N. lm: zimnymi słowami. [przypis edytorski]
słożyć (starop.) — złożyć, ułożyć. [przypis edytorski]
słuchać harmonii planet — wg poglądów pitagorejczyków orbity poruszających się ciał niebieskich pozostawały ze sobą w takich samych prostych stosunkach liczbowych jak dźwięki muzyki; koncepcja ta była popularna od starożytności aż do czasów Keplera (XVII w.), lecz na ogół harmonii sfer nie rozumiano dosłownie, jako słyszalnych dźwięków. [przypis edytorski]
słuchaczów — dziś popr. forma: słuchaczy. [przypis edytorski]
słuchaczów — dziś raczej: słuchaczy. [przypis edytorski]
słuchajcie i zważcie u siebie, Że według Bożego rozkazu… — Adam Mickiewicz, Dziady, część II. [przypis edytorski]
słuchajęcy (daw.) — kiedy słuchał. [przypis edytorski]
słuchaj (…) mało (starop.) — posłuchaj trochę. [przypis edytorski]
słuchajże — konstrukcja z partykułą -że, tu: w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
słuchajże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
Słuchała ich tak, jak Haman słucha grzechotek w święto Purim — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]
słuchałem całej mszy z głębokim uczuciem — odprawił ją wspomniany już jezuita o. Maksymilian Ryłło. [przypis redakcyjny]
Słuchali go tak, jak Haman słucha grzechotu kołatek i grzechotek — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]
słuchaliśta (gw.) — słuchaliście. [przypis edytorski]
słucham cię oczyma — to przykład synestezji, popularnego w okresie Młodej Polski środka stylistycznego, polegającego na przypisywaniu jednemu zmysłowi wrażeń charakterystycznych dla innego zmysłu. [przypis edytorski]
słuchami / Słuchać trzeba, by zębom nie przyszło ząbkować — przekład usiłuje oddać Plautowską grę słów: auribus / perhaurienda (tak, zam. peraudienda, Li.) sunt, ne dentes dentiant. Chodzi, zdaje się, o to, że zęby, niezajęte przy jedzeniu — gdy pasożyt głoduje — nazbyt by wyrosły. [przypis tłumacza]
słuchanie — tu: posłuchanie, audiencja. [przypis edytorski]
słuchy (starop.) — tu: odgłosy. [przypis edytorski]
słuchy — uszy. [przypis edytorski]
słuchy — uszy, szczególnie zajęcze. [przypis edytorski]
słuchy — uszy zająca a. królika. [przypis edytorski]
słuchy — uszy zająca. [przypis edytorski]
Słucz — rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Horynia; miejsce walk w czasie wojny polsko-bolszewickiej. [przypis edytorski]
Słucz — rzeka na Wołyniu, która podług Rusinów ma stanowić na wschodzie granicę udzielnego ruskiego państwa. [przypis autorski]
Słucz — rzeka w płn.-zach. części Ukrainy, w dorzeczu Dniepru. [przypis redakcyjny]
słudzy bogów Uzarów — W oryg. Kabiry. [przypis tłumacza]
sługa a. uniżony sługa — dawny zwrot grzecznościowy na zakończenie listu, skrót od: „jestem pańskim uniżonym sługą”; w czasach pisania tej powieści był już uważany za przestarzały. [przypis edytorski]
sługam (daw.) — dziś: sługom. [przypis edytorski]
sługam (starop. forma) — daw. forma C.lm, dziś: sługom. [przypis edytorski]
sługi — dziś popr. forma M. lm: słudzy. [przypis edytorski]
sługi twoje (daw. forma) — dziś: słudzy twoi. [przypis edytorski]
sług — οἰκετικὸν. [przypis tłumacza]
sługóm — dziś popr. forma C. lm: sługom. [przypis edytorski]
Słupecczak (gw.) — młody Słupecki. [przypis edytorski]
„Słupia” — międzywojenna placówka Straży Celnej na granicy polsko-niemieckiej, położona we wsi Słupia pod Bralinem (w ob. woj. wielkopolskim, w powiecie kępińskim), na drodze do znajdującej się po stronie niemieckiej placówki Kl. Kosel. [przypis edytorski]
słupieję — zamieniam się w słup (por.: osłupieć). [przypis edytorski]
słup — tu: kolumna. [przypis edytorski]
słupy Alcydy — cieśnina Gibraltarska. [przypis redakcyjny]
Słupy Heraklesa — Ἡρακλείους στήλαι, Kalpe i Abyla, Gibraltar, w imaginacji dawnych ludów kraniec świata. [przypis tłumacza]
Słupy Heraklesa (łac. Herkulesa) — starożytna grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
Słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
Słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
słupy Herkulesa a. słupy Alcydy — heros Herakles (w mit. rzym. Herkules), wnuk Alceusza (Alkajosa, stąd przydomek herosa Alcyd a. Alkides), podczas wyprawy po woły Gerionesa wbił dwa słupy, jeden po stronie europejskiej, Kalpe, drugi w Afryce, Abila, nad cieśniną (zw. Gibraltarską), która miała być jego dziełem. [przypis edytorski]
Słupy Herkulesa — Cieśnina Gibraltarska; w staroż. skały nadbrzeżne na naprzeciwległych wybrzeżach afrykańskim i europejskim w najwęższym miejscu Morza Śródziemnego, łączącym się tu przez cieśninę z Oceanem Atlantyckim; skały te miał wbić w morze mityczny heros Herkules. [przypis edytorski]
słupy [pałacu] — tu raczej: kolumny. [przypis edytorski]
Słupy rozstawne, do słupów młodź goni, zdobywa pieniądz i zbroje — opis rytualnych turniejów, związanych z obrzędami pogrzebowymi w daw. Litwie. [przypis edytorski]
słup z kraja — w trakcie wyścigów konnych zawodnik musiał zawrócić, okrążając wbity w ziemię słup - tak samo jest to opisane w Iliadzie Homera. [przypis edytorski]
słusza — dziś popr. forma 3 os.lp. cz.ter: słucha. [przypis edytorski]
słuszaju (ros. слушаю) — dosł. słucham; używane również jako odpowiedź gotowości i posłuszeństwa wobec przełożonych, np. w zwrocie: Słucham i jestem posłuszny. [przypis edytorski]
słuszajus (ros.) — słucham. [przypis edytorski]
słuszaju's (z ros.) — słucham się (tu: oświadczenie podwładnego o przyjęciu do wiadomości informacji podanej przez przełożonego). [przypis edytorski]
słuszaju (z ros.) — słyszę. [przypis edytorski]
słusza — rusycyzm; popr. forma: słucha. [przypis edytorski]
słusza (starop.) — przystoi, wypada; wszeko słusza starszemu tu: jak przystoi (odpowiadać) osobie starszej. [przypis edytorski]
słusze (starop.) — jest rzeczą słuszną, przystoi. [przypis redakcyjny]
słusze (starop.) — jest rzeczą słuszną, przystoi; zob. też: Ks. 2, Pieśń XV, w. 9. [przypis redakcyjny]
Słuszka, Józef Bogusław — hetman polny litewski, miał prywatną urazę (o zajechanie dóbr) do Stanisława Kazimierza Dąbrowskiego, posła wileńskiego; zaraz więc w początkach sejmu popierał swym świadectwem nieprawność wyboru Dąbrowskiego. [przypis redakcyjny]
słuszna — daw. forma oznaczająca: słuszne jest, aby. [przypis edytorski]
słuszna (daw. forma) — w domyśle: (jako) słuszna (to rzecz); dziś raczej: jak słusznie. [przypis edytorski]
słuszna — daw. forma; znaczenie: słuszne jest, aby. [przypis edytorski]
słuszna (daw.) — tu w znaczeniu: słusznie jest. [przypis redakcyjny]
słuszna (forma bezosob.) — dziś popr.: można, jest słuszne. [przypis redakcyjny]
słuszna — jest słusznym; dziś: słusznie. [przypis edytorski]
słuszna — słuszna rzecz. [przypis redakcyjny]
słuszna (starop. forma) — słuszna [rzecz]; dziś: jest słuszne a. słusznie. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; słuszne jest. [przypis edytorski]
słuszna (starop.) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
Słuszne było przyznać prawa matek westalkom, które religia utrzymywała w przymusowym dziewictwie — prawem papiańskim August dawał im ten sam przywilej, co matkom. Patrz Dion, ks. LVI. Numa przyznał im był dawny przywilej kobiet mających troje dzieci, mianowicie, że nie miały opiekuna. (Plutarch w Żywocie Numy). [przypis autorski]
słusznego personata — poważną osobistość. [przypis redakcyjny]
słuszne-ment — żartobliwa stylizacja, dodanie do polskiego słowa fr. formantu przysłówka -ment: słusznie, z pewnością. [przypis edytorski]
Słuszne zatem byłoby nasze określenie (…) sprawiedliwymi są ci, którzy wiedzą, jakie są zasady prawa w odniesieniu do ludzi? — stwierdziwszy, że istnieją zasady, wedle których należy postępować z ludźmi, i że wykonywanie tych zasad nakazanych przez prawo jest obowiązkiem i chlubą, określa pojęcie „sprawiedliwe czyny” przez: czyny nakazane przez prawo, a pojęcie „sprawiedliwy” (tj. zgodny z zasadami prawnymi, postępujący chlubnie i obowiązkowo) przez: taki, co te czyny nakazane przez prawo wykonuje. Następnie stwierdza, jak wyżej, że wiedza jest wystarczającym powodem działania. Kto ma przekonanie, że powinien coś robić, ten to robi, kto wie, jak się coś robi, ten ma przekonanie, że powinien to robić. Więc kto wie, jak się coś robi, ten rzeczywiście to robi. (Mylne: np. kto wie, jak się golić, ten się nie musi golić). Następuje wnioskowanie: Kto postępuje według zasad prawa, ten jest sprawiedliwy. Kto zasady prawa zna, ten według zasad prawa postępuje. Więc: kto zna zasady prawa, ten jest sprawiedliwy. [przypis tłumacza]
Słusznie cię, ojcze jego, Szczęsnym zwano (…) zwą Joanną — Ojciec świętego miał na imię Feliks: szczęsny, szczęśliwy, matka Johanna, z hebrajskiego to słowo wzięte znaczy: łaskiś pełna. [przypis redakcyjny]
Słusznie ją porównano z bezduszną automatyczną maszyną do wytępiania „burżujów” — Essad Bey, Die Verschwörung gegen die Welt, Berlin 1932, s. 55. [przypis autorski]
słuszniejszych — poważniejszych. [przypis redakcyjny]
słusznieli — czy słusznie (czasownik z partykułą). [przypis edytorski]
Słusznie po części należy im się miano dekadentów (…) wiersze muzyką dla ucha dzwoniące — T. Prażmowska, Najnowsi poeci francuscy, „Kłosy” 1889, t. XLIX, nr 1257. [przypis autorski]
Słusznie twierdzi E. Kircher, że jest wielkim błędem upatrywać w antytezie romantyzmu i klasycyzmu główną myśl twórcy tzw. szkoły romantycznej w Niemczech, Fryderyka Schlegla — Erwin Kircher, Philosophie der Romantik, Jena 1906. [przypis autorski]
słuszniey, moie itp. — zachowano oryginalny zapis joty; por. Wstęp. [przypis edytorski]
Słusznie zauważył Schroer w swoim komentowanym wydaniu Fausta (wyd. 4., 1898. str. 129): „Mefistofelesa trzeba przedstawiać w charakterze przeżytych światowców w wieku nieokreślonym, który przekroczył jednak lata młodości, gdzie przeważają jeszcze popędy zmysłowe. Człowiek to zimny, bez serca, nieustanny jego uśmiech dowodzi tylko szyderczego upodobania w słabościach ludzkich”. [przypis autorski]
słusznie zwiesz się stróżem, po świata obszarze ty czujny wędrowniku — Hermes był posłańcem bogów i opiekunem podróżujących. [przypis edytorski]
słuszni — poważni, dostojni. [przypis redakcyjny]
słusznych — poważnych, dostojnych. [przypis redakcyjny]
słuszny (daw.) — o człowieku: słusznego wzrostu i postury; wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — o człowieku: wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — zacny, godny. [przypis edytorski]
słuszny — godny, zacny. [przypis edytorski]
słuszny — tu: słusznego wzrostu i postury; wysoki i postawny, barczysty. [przypis edytorski]
Służąca filozofa Chryzyppa powiadała o panu (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Chryzyppa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VII, 183. [przypis tłumacza]
służały (daw.) — długo pozostający w służbie wojskowej; doświadczony. [przypis edytorski]
służały (daw.) — zasłużony; taki, który długo służy. [przypis edytorski]
służały — mający za sobą długą służbę (w domyśle: w wojsku), doświadczony. [przypis edytorski]
służalce — dziś popr. forma lm: służalcy. [przypis edytorski]
służalce, starce — dziś popr. M. lm: służalcy, starcy. [przypis edytorski]
służba Boża — zakonnicy zobowiązani są m. in. do codziennego odmawiania modlitw o określonych porach dnia, co określa się mianem liturgii godzin. [przypis edytorski]
służba (starop.) — tu: zastawa stołowa; naczynia służące podczas posiłku. [przypis edytorski]
służbęm moją tak wyszkolił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: służbę moją tak wyszkoliłem. [przypis edytorski]
służbę. [przypis redakcyjny]
służbisty — posłuszny rozkazom. [przypis edytorski]
