Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159974 przypisów.

Radek, Karol, właśc. Sobelsohn (1885–1939) — działacz komunistyczny, polityk radziecki. W procesie w 1937 r. skazany na 10 lat więzienia; zabity w łagrze. [przypis edytorski]

radem (daw.) — cieszę się. [przypis edytorski]

radem (daw.) — jestem zadowolony, cieszę się. [przypis edytorski]

radem wam (daw.) — rad wam jestem, cieszę się z waszej wizyty. [przypis edytorski]

Radigast deus terre Obotritorum (łac.) — Radogost, bóg ziemi Obodrytów. [przypis edytorski]

radio (…) lampa i kryształek — w pierwszych radioodbiornikach, budowanych w latach 20. XX w., tzw. kryształek służył jako element detekcyjny, a lampa elektronowa stanowiła element wzmacniacza. [przypis edytorski]

radiolarie — promienice, gromada morskich pierwotniaków, mających wielkość ok. 0,2 mm i stanowiących składnik planktonu zwierzęcego; istnieją od ok. 540 milionów lat. [przypis edytorski]

Radion sam pierze — przedwojenny slogan reklamujący proszek do prania Radion. [przypis edytorski]

radioskop — przyrząd najbliższej przyszłości, dostarczający przy pomocy fal radiowych obrazów z najdalszej odległości, czyli teleskop przenikający na mil tysiące mroki, mgły i mury. [przypis autorski]

radium — dziś popr.: rad. [przypis edytorski]

radium (łac.) — rad, promieniotwórczy pierwiastek chemiczny, odkryty przez Marię Skłodowską-Curie i jej męża Pierre'a Curie w 1898. [przypis edytorski]

radix valerianae (łac.) — korzeń waleriany. [przypis edytorski]

rad jestem — jestem zadowolony. [przypis edytorski]

rad jest temu (daw.) — jest z tego zadowolony. [przypis edytorski]

rad klimkiem rzuci — lubi zmyślać, koloryzować. [przypis redakcyjny]

Radłów — miasto położone w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]

radło — narzędzie rolnicze służące do spulchniania gleby. [przypis edytorski]

radło — pierwotne narzędzie drewniane do spulchniania ziemi, o pojedynczym rylcu. [przypis edytorski]

radło — staroż. narzędzie rolnicze, służące do spulchniania ziemi. [przypis edytorski]

radlenie — spulchnianie ziemi za pomocą radła, prymitywnego drewnianego narzędzia o pojedynczym rylcu. [przypis edytorski]

radlić — przeorywać ziemię radłem, prostym drewnianym narzędziem do spulchniania gleby. [przypis edytorski]

Radliński, Ignacy (1843–1920) — polski religioznawca, filolog klasyczny, historyk, krytyk biblijny i orientalista. [przypis edytorski]

radlować — tu: obracać (od radło: prymitywny pług). [przypis edytorski]

radniej (daw.) — chętniej; por. przymiotnik: rad. [przypis edytorski]

radniej (daw.) — chętniej; tu: raczej. [przypis edytorski]

rad nierad — niezależnie od chęci. [przypis edytorski]

radny (daw.) — umiejący sobie radzić, zaradny. [przypis edytorski]

rado (daw.) — chętnie, z zadowoleniem, ochoczo. [przypis edytorski]

Radomił — rycerz chrześcijański. [przypis redakcyjny]

Radom — miasto nad Mleczną w daw. województwie kieleckim; był tam sąd grodzki i ziemski. [przypis redakcyjny]

Radom — miasto na prawach powiatu w centralno-wschodniej Polsce. [przypis edytorski]

Radom — miasto powiatowe, położone w centralno-wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]

Radom — miasto powiatowe, położone w centralno-wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]

Radom — miasto powiatowe w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]

radość, łzy radości, nieznane szczęście — słynny cytat z Myśli Pascala. [przypis tłumacza]

Radość, Miłośćbyło widzenie tworca (starop.) — było wieczne oglądanie Stwórcy. [przypis edytorski]

radość, … po której żal chodzi — po której następuje (nieuchronnie) żal. [przypis edytorski]

Radość Tory (hebr. Simchat Tora) — ostatni, dziewiąty dzień święta Szałasów (Sukkot), kiedy kończy się czytanie Tory i zaczyna je na nowo. [przypis tłumacza]

radości (gw., daw.) — radościami. [przypis autorski]

radośniem witał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: radośnie witałem. [przypis edytorski]

radośny — dziś popr. forma: radosny. [przypis edytorski]

Radosny — fr. Joyeuse; imię miecza Karola Wielkiego. [przypis edytorski]

radosny (…) nam — dziś popr.: radosny dla nas. [przypis edytorski]

rado (starop.) — forma r.n.; dziś: rade; rado służyło: służyło chętnie. [przypis edytorski]

radszej sie ku brzegu miejmy (daw.) — raczej trzymajmy się brzegu (nie wypływajmy na zbyt głębokie wody); tu: przen. nie wdawajmy się w zbyt szerokie dywagacje, nie wyciągajmy zbyt śmiałych wniosków. [przypis edytorski]

radszej (starop. forma) — daw. forma stopnia wyższego; dziś: radziej, tj. chętniej. [przypis edytorski]

radszej (starop.) — raczej. [przypis edytorski]

raduje się moje serce, prawdziwy dowcip. — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie trzy kwestie: „Ćma: I to przypięty przez dzieciaka staremu człowiekowi — rogalowi. Holofernes: Cóż to za figura? Ćma: Rogi”. [przypis edytorski]

Raduł, właśc. Radu Mihnea (1586–1626) — hospodar mołdawski w latach 1616-1619 i 1623-1626, którą to władzę sprawował z ramienia Turcji na przemian z hospodarstwem wołoskim. [przypis edytorski]

rad uschnie — łatwo [uschnie]. [przypis redakcyjny]

Rady, jak uderzyć / Na tę Trojęquo pacto hoc Ilium appelli / velis, ut ferrem abs te consilium, Leo. [przypis tłumacza]

rady mniej potrzebny — sens: mniej przydatny jako mądry doradca. [przypis edytorski]

Rady narodowe, wchodzące w skład Rady wszechświatowej — obecnie w skład Rady wszechświatowej w chodzi 19 Rad narodowych, liczących łącznie 10 milionów członków. [przypis autorski]

rady — rade, z radością, chętnie. [przypis edytorski]

radyrować — tu: modelować; pierwotnie radyrowanie oznaczało czynności wykonywane przy korekcie negatywów fotograficznych. [przypis edytorski]

rady (starop. forma) — dziś M.lm: rade. [przypis edytorski]

rady (starop.) — M. lm od przymiotnika rad w rodzaju żeńskim, zamiast: rade. [przypis redakcyjny]

rady Tydeowe — Tideo (Tadeusz) hrabia Conio radził Azzonowi d'Este, wygnanemu z Ferrary, podnieść broń przeciw Mikołajowi d'Este (w. 1). [przypis redakcyjny]

Radźwiłłowski — Radziwiłłowski. [przypis edytorski]

radża — dosł. z sanskrytu: król (z tego samego rdzenia pochodzi łac. rex, regis); w Azji płd.-wsch. historyczny tytuł władcy państwa o randze księstwa (wyższy rangą władca miał prawo do tytułu maharadży, co znaczy „wielki król”), będącego zarazem najwyższym sędzią i naczelnym wodzem wojska. [przypis edytorski]

radża — lokalny władca w Indiach. [przypis edytorski]

radża (sanskr.: król) — tytuł lokalnych hinduskich władców w Indiach oraz władców hinduskich i buddyjskich państw w Azji płd.-wsch.; odpowiednik tytułu książęcego. [przypis edytorski]

radża (sanskr.: król) — tytuł lokalnych hinduskich władców w Indiach oraz władców hinduskich i buddyjskich państw w Azji płd.-wsch.; odpowiednik tytułu książęcego. [przypis edytorski]

radża — tytuł lokalnych hinduskich władców w Indiach oraz władców hinduskich i buddyjskich państw w Azji płd.-wsch.; odpowiednik tytułu książęcego. [przypis edytorski]

Radżputana — region hist. w płn.-zach. Indiach, w dużej mierze pokrywający się z terytorium obecnym stanem Radżastan. [przypis edytorski]

Radżputowie — rycerska kasta hinduska, szczycąca się pochodzeniem od Ksiastriasów (wojowników). [przypis tłumacza]

rad — zadowolony. [przypis edytorski]

radzić komu (starop.) — sprostać; [poradzić sobie z kim]. [przypis redakcyjny]

radzić na co (starop.) — sprostać [czemu]. [przypis redakcyjny]

radzieckie krzesło — stanowisko w radzie. [przypis edytorski]

radziecki — należący do rady; tu: rady ateńskiego miasta-państwa. [przypis edytorski]

radziecki — należący do rady; tu: rady miasta. [przypis edytorski]

radziej (daw.) — chętniej; tu: raczej. [przypis edytorski]

Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — magnat, oponent Jana Kazimierza, w okresie potopu szwedzkiego współpracował ze Szwedami. [przypis edytorski]

Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — podkanclerzy koronny; po osobistym zatargu z królem Janem Kazimierzem w 1652 skazany na banicję i infamię, uciekł z Polski i aktywnie współdziałał z Karolem Gustawem podczas najazdu Szwedów na Polskę; utrzymywał też dwuznaczne kontakty z Bohdanem Chmielnickim i Kozakami; w 1662 rehabilitowany, stanął po stronie króla polskiego w czasie rokoszu Lubomirskiego, zmarł jako poseł Rzeczpospolitej do Turcji. [przypis edytorski]

Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — podkanclerzy koronny, starosta sochaczewski i łomżyński, wojewoda inflancki (1667); po osobistym zatargu z królem Janem Kazimierzem skazany na banicję i infamię, skompromitowany wobec szlachty ze względu na kontakty z Chmielnickim, opuścił Polskę i służył królowi szwedzkiemu podczas najazdu na Rzeczpospolitą; w 1656 r. aresztowany przez Szwedów, oskarżony o zdradę interesów Karola Gustawa, był więziony w twierdzy w w Malborku, a następnie w zamku Orebro w Szwecji przez blisko cztery lata; po podpisaniu pokoju ze Szwecją w 1660 r. uwolniony dzięki wstawiennictwu króla polskiego, rehabilitowany, wrócił do Polski, wiernie stojąc przy królu, również w czasie rokoszu Lubomirskiego; został wysłany jako poseł do Turcji, gdzie zmarł na chorobę zakaźną w Adrianopolu. [przypis redakcyjny]

radzik — gatunek piwa jasnego. [przypis redakcyjny]

RadziłemUwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, str. 113 n. [przypis redakcyjny]

radził Ksenofontowi, aby poszedł do Delf i zapytał boga względem tej podróży — Sokrates nie mógł odradzać Ksenofontowi, gdyż widział, że jego ochota i zdolności ciągną go w tę stronę. Ale nie chciał mu dać rady, która by była tylko głośnym powtórzeniem własnych myśli Ksenofonta. Jeśli Ksenofont chce jechać, to niech nie ma wymówki, że poradził mu to Sokrates. Dał mu więc radę, by spytał wyroczni. I Sokrates, i Ksenofont uznają powagę wyroczni. Na wypadek oskarżenia zdanie wyroczni u pobożnych Ateńczyków to wcale pewna obrona. Rada więc nauczyciela nie była wykręceniem się od odpowiedzi na pytanie, lecz najlepszą i najuczciwszą radą, na jaką mógł się zdobyć w danych stosunkach. Ksenofont wyraźnej zbrodni przeciw ojczyźnie nie popełnia, gdyż stan wojenny już się skończył. [przypis tłumacza]

radzi patrzeć (daw.) — chętnie patrzą. [przypis edytorski]