Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
Racibórz (Ratibor). — „Wrocławska prowincya, w podrzędnym trzymając się stanowisku, nie wiele się z swą zamożnością objawiała, mając wkrótce prześcigać inne. Jak Wrocław, tak Głogów, Opole, Raciborz, były w niej grody” (Polska śr. w., T. 2, str. 469). Racibórz, twierdza nad Odrą, posadą bardziej miejsca niż sztuką warowna, na granicy Moraw ówczesnych. [przypis tłumacza]
Racibuskiego — dziś: Raciborskiego. [przypis edytorski]
racica — tu: noga. [przypis edytorski]
raci — dziś: racice. [przypis edytorski]
racie — kończyny, tu niby-ręce. [przypis redakcyjny]
Racine — Jan Baptiste Racine (1639–99), neben Corneille der größte klassische Tragödiendichter Frankreichs. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg; autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg; odniósł sukces Andromachą z 1667 roku. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg; odniósł sukces Anromachą z 1667 roku. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — fr. poeta i dramaturg; autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych i biblijnych, m.in. Andromacha (1667), Fedra (1677), Berenika (1670), Brytanik (1669). [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych. [przypis edytorski]
Racine, Jean-Baptiste (1639–1699) — francuski dramaturg, główny przedstawiciel późnobarokowego klasycyzmu. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg, autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — fr. poeta i dramaturg, autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — wybitny francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych i biblijnych; do jego dzieł należą m.in. Andromacha (1667) i Estera (1689). [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — wybitny francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych i biblijnych. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — wybitny francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych. [przypis edytorski]
racja fizyka — powiedzenie popularne w XIX w., oznaczające potwierdzenie czyjejś słuszności, często używane ironicznie. [przypis edytorski]
racja (łac. ratio) — tu: powód, przyczyna. [przypis edytorski]
racja — tu: powód, przyczyna. [przypis edytorski]
racja — tu: powód, przyczyna, uzasadnienie. [przypis edytorski]
racja — tu: powód. [przypis edytorski]
racja — tu: przyczyna, powód. [przypis edytorski]
racja — tu: przyczyna, powód. [przypis redakcyjny]
rację zrobić — dziś: stworzyć powód do czegoś. [przypis edytorski]
racjom — prawdop. winno być: rajcom, czyli doradcom. [przypis edytorski]
Racker — hier: Schurke. [przypis edytorski]
Racławice — wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, miejsce słynnej bitwy z 1794 roku. [przypis edytorski]
racławickie kosy — jest to odwołanie do zwycięskiej bitwy insurekcji kościuszkowskiej stoczonej pod Racławicami 4 kwietnia 1794, w której wzięły udział m.in. chłopskie oddziały kosynierów (uzbrojonych w kosy postawione na sztorc; stąd nazwa); jednym z kosynierów był Wojciech Bartosz (ok. 1756–1794), który wykazał się wielką odwagą w walce i zdobył działo rosyjskie gasząc lont czapką, za co otrzymał rangę chorążego oraz nazwisko Głowacki; wzmianka ta przypomina jednocześnie o demokratycznych ideałach przyświecających zarówno insurekcji, jak legionom polskim. [przypis edytorski]
racoon (ang., lm: racoons) — szop. [przypis edytorski]
racuł (gw.) — popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: raczył. [przypis edytorski]
racyj — dziś częstsza forma D. lm: racji. [przypis edytorski]
racyj — dziś popr.: racji. [przypis edytorski]
racyje po nim — słuszność po jego stronie. [przypis redakcyjny]
raczcie uświetnić moje wesele waszą najłaskawszą obecnością (…) wahał się Henryk, ale mu oczy błyskały ochotą — Henryk Walezjusz był zaraz po hołdzie na weselu Andrzeja Zborowskiego (Grabowski, Wspominki ojczyste). [przypis autorski]
raczej pieszczotliwie jak starannie — dziś popr. konstrukcja: raczej (…) niż (…). [przypis edytorski]
Raczej pozwoliłbym, aby sprawy moje szły na złamanie karku (…) — Arystoteles, Etyka nikomachejska, IV, 8. [przypis tłumacza]
Raczej przerobiony z poety Rubana (1742–1795), z jego wiersza sławiącego pomnik Piotra Wielkiego. [przypis redakcyjny]
raczejś (…) nie ukrócił — raczej nie ukróciłeś (daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
raczej zastosować da się do (…) nadające ducha i stylu następnym pokoleniom — A. Nowaczyński, Wczasy literackie, Warszawa 1906, s. 207. [przypis autorski]
Racz teraz wydać wyrok! — sześć wierszy nieautentycznych opuściłem. [przypis tłumacza]
raczyć się — częstować się, delektować się jedzeniem. [przypis edytorski]
raczyć się — częstować się, delektować się, jeść. [przypis edytorski]
raczyć — tu: pragnąć, chcieć. [przypis edytorski]
raczym się — czasownik z końcówką skróconą, inaczej: raczymy się (częstujemy się). [przypis edytorski]
raczy (starop.) — forma trybu rozkazującego; dziś: racz. [przypis edytorski]
rada by co zrobić — chętnie by coś zrobiła. [przypis edytorski]
rada była wziąć — była skłonna, chętna wziąć. [przypis edytorski]
rada bym wiedzieć (daw.) — chciałabym wiedzieć. [przypis edytorski]
rada bym zapytać (daw.) — chciałabym zapytać. [przypis edytorski]
radaby (…) wzięła (starop. forma ort.) — dziś: rada by wzięła, rada wzięłaby; tj.: chętnie wzięłaby. [przypis edytorski]
rada (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
rada (daw.) — tu: rozum, rozsądek. [przypis edytorski]
rada (daw.) — zadowolona; chętna. [przypis edytorski]
rada (daw.) — zamysł, pomysł. [przypis redakcyjny]
Rada Dwustu — jeden z organów rządzących Republiką Genewską. [przypis edytorski]
Rada Dziesięciu — urząd Republiki Weneckiej odpowiedzialny za bezpieczeństwo państwa i tajną dyplomację, często działający potajemnie. [przypis edytorski]
Rada Dziewięciu — organ rządzący. [przypis edytorski]
Rada Główna Opiekuńcza — polska organizacja charytatywna z centralą w Krakowie, działająca w czasie I, a następnie również II wojny światowej, współpracująca ze szwajcarskim Czerwonym Krzyżem. Adam Ronikier (z pierwszego zarządu rady) za zgodą gubernatora Hansa Franka wznowił działalność RGO w 1940 r.; funkcję prezesa pełnił Ronikier, a następnie Konstanty Tchorznicki (1943–1944); RGO wspierał arcybiskup Adam Sapieha, a także Karolina Lanckorońska; większość zarządu rekrutowała się z inteligencji. Środki na swoją działalność RGO otrzymywała z różnych źródeł: zarówno od niem. władz okupacyjnych, jak z zagranicy, gł. Z USA, ze zbiórek społecznych, wreszcie (tajnie) od rządu polskiego na uchodźstwie. RGO organizowała pomoc medyczną, żywnościową, materialną (odzież, zakwaterowanie) i finansową, pomoc dla wysiedlonych, sierocińce, wysyłkę paczek dla osób przebywających w obozach jenieckich i więzieniach itp. Jednostki terenowe nosiły nazwę polskich komitetów opiekuńczych (PolKO). Z pomocy RGO korzystało co roku kilkaset tysięcy osób. [przypis edytorski]
Rada Jedenastu — jedenastka urzędników ateńskich zarządzających więzieniem i nadzorujących wykonanie wyroków śmierci. [przypis edytorski]
Rada Komisarzy Ludowych — nazwa rządu Rosyjskiej Republiki Radzieckiej, powstałego wskutek rewolucji październikowej, następnie rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (Rada Komisarzy Ludowych RFSRR, do 1946) oraz rządu Związku Radzieckiego (Rada Komisarzy Ludowych ZSRR, do 1937). [przypis edytorski]
rada królewska — zbiór kolegialnych, zinstytucjonalizowanych i stałych organów, odpowiedzialnych za przygotowywanie decyzji króla Francji i udzielanie mu rad. [przypis edytorski]
Radamant a. Radamantys (mit. gr.) — jeden z trzech sędziów w Hadesie, obok Minosa i Ajakosa; za życia był królem mniejszych wysp Archipelagu Egejskiego, bratem Minosa, który wygnał go z Krety. [przypis edytorski]
Radamantes (mit. gr.) — brat Minosa, sędzia dusz. [przypis edytorski]
Radamant (mit. gr.) — Radamantys, jeden z trzech sędziów w Hadesie, obok Minosa i Ajakosa. [przypis edytorski]
Radamantys (mit. gr.) — brat Minosa, wypędzony przez niego z Krety, po śmierci wraz z nim sędzia umarłych. [przypis edytorski]
Radamantys — w mitologii greckiej król mniejszych wysp Archipelagu Egejskiego, sędzia zmarłych w Hadesie, heros. [przypis edytorski]
radam — forma skrócona od: rada jestem. [przypis edytorski]
radam — forma skrócona od: rada jestem, tj. jestem zadowolona. [przypis edytorski]
radam — skrócenie od: rada jestem. [przypis edytorski]
radam — skrócone od: rada jestem. [przypis edytorski]
rada — myśl, postanowienie, zamiar. [przypis redakcyjny]
Rada Państwa — tu: dwuizbowy parlament austriacki, złożony z Izby Panów oraz Izby Posłów, od 1867 obejmujący wyłącznie austriacką część monarchii austro-węgierskiej (m.in. Galicję); od 1873 członkowie Izby Poselskiej byli wybierani w wyborach bezpośrednich w systemie kurialnym na sześcioletnie kadencje. [przypis edytorski]
rada Platona, aby do swoich sług mówić zawsze tonem pańskim (…) — Platon, Prawa, VI. [przypis tłumacza]
Rada — Rada Państwa składała się z 500 (do Klejstenesa z 400) członków, po 50 z każdej fyli, losowanych spośród obywateli powyżej 30 lat; Wydział Rady, w sile 50 tzw. prytanów, urzędował bez przerwy, na zmiany, po 35–36 dni w ratuszu. Naczelnik miał klucze do archiwum i pieczęć państwową i był właściwie najwyższym urzędnikiem w państwie. [przypis tłumacza]
Rada — Rada Pięciuset (gr. bule), ustanowiona przez Klejstenesa w ramach reform ustrojowych w 508–507 p.n.e., opracowywała wnioski Zgromadzenia Ludowego; co 1/10 część roku państwem kierowała 1/10 część członków Rady, tj. zespół 50 urzędników, prytanów. [przypis edytorski]
Rada Regencyjna Królestwa Polskiego — organ władzy zwierzchniej Królestwa Polskiego aktu 5 listopada, zastępujący króla lub regenta. Rada Regencyjna została powołana reskryptami niemieckich i austro-węgierskich władz okupacyjnych. Objęła urząd 27 października 1917, zaś 14 listopada 1918 rozwiązała się, przekazując całość władzy zwierzchniej Naczelnemu Wodzowi Wojsk Polskich Józefowi Piłsudskiemu. [przypis edytorski]
Rada Stanu — jeden z organów ustanowionych przez konstytucję Bonapartego 13 grudnia 1799: przygotowywała projekty ustaw wniesione przez pierwszego konsula, projekty rozporządzeń administracyjnych oraz sprawowała funkcję najwyższego sądu administracyjnego. [przypis edytorski]
Rada Stanu — jeden z organów ustanowionych przez konstytucję Bonapartego: opiniuje projekty ustaw i rozporządzeń oraz sprawuje funkcję najwyższego sądu administracyjnego. [przypis edytorski]
radastėlė — džiaugsmas. [przypis edytorski]
Rada Szesnastu — rada, złożona z przedstawicieli paryskiej burżuazji, która kontrolowała stolicę i wywierała istotny wpływ do końca XVI w. [przypis edytorski]
Rada Szkolna Krajowa — instytucja, która zajmowała się szkolnictwem w latach 1867–1921 w Galicji. [przypis edytorski]
rada — tu: chętnie, z zadowoleniem. [przypis edytorski]
rada — tu: postanowienie. [przypis redakcyjny]
Rada z ochotą ich skazywała na śmierć — z zawieszeniem demokracji sądy ludowe (heliaja) nie funkcjonują. Sądownictwo kryminalne ma Rada pod przewodnictwem „trzydziestki”, która terroryzuje głosujących, gdyż głosowanie jest jawne, nie tajne jak w demokracji. [przypis tłumacza]
radby (…) był (starop. forma ort.) — dziś popr.: rad by był, byłby rad; byłby zadowolony, byłby chętnie (coś zrobił). [przypis edytorski]
radby (…) dopadł (daw.) — dziś popr.: rad by dopadł. [przypis edytorski]
rad bym dowiedział — chętnie bym się dowiedział. [przypis edytorski]
rad bym jej dziękował — tu: chętnie bym jej dziękował. [przypis edytorski]
rad bym mieć to, co ona pana kosztuje — chciałbym mieć tyle, ile ona pana kosztuje. [przypis edytorski]
rad bym się go pozbyć — byłbym zadowolony, gdyby udało się go pozbyć; chciałbym się go pozbyć. [przypis edytorski]
rad bym sobie wpakować kulę w głowę — po raz drugi spotykamy myśl o samobójstwie (porównaj uwagę do listu z dnia 22 maja — tu już nierównie silniej wyrażoną. [przypis redakcyjny]
rad bym własne wyrywał wnętrzności!… — Juliusz Słowacki, Król-Duch, Rapsod I Pieśń I, XXIII. [przypis edytorski]
radby (…) powrócił (starop. konstrukcja) — chętnie by powrócił. [przypis edytorski]
radby równo chodził (starop.) — rad by chodził; chodziłby rad; tu: byłby rad uchodzić za równego. [przypis edytorski]
radbyś (…) miał (daw.) — dziś popr.: rad być miał. [przypis edytorski]
radby się (…) poprawił (starop.) — rad by się poprawić; chętnie poprawiłby się. [przypis edytorski]
radby (…) sprostał (daw.) — dziś: rad by sprostał; chętnie by sprostał. [przypis edytorski]
radby (starop. forma) — dziś: rad by; Radby się przespał, radby się położył: chętnie by się przespał, chętnie by się położył. [przypis edytorski]
