Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
potworu — dziś popr. forma D. lp: potwora. [przypis edytorski]
potworu — dziś popr.: potwora. [przypis edytorski]
po Tyberiuszu i Kaprei — Tyberiusz spędził ostatnie lata swego panowania na Capri (Kaprea), prowadząc tam wielce nieobyczajny tryb życia. [przypis redakcyjny]
po tychże [jezuitów] zniesieniu — zniesienie (kasacja) zakonu jezuitów nastąpiło w Polsce w 1773 r. na mocy breve kasacyjnego papieża Klemensa XIV Dominus ac Redemptor, przyjętego przez Sejm Rozbiorowy (1773–1775), który zarazem powołał Komisje Rozdawnicze Koronną i Litewską mające zarządzać majątkiem skasowanego zakonu; król Stanisław August Poniatowski wspierał dążenia zmierzające do tego, aby majątek pojezuicki zasilił instytucje edukacyjne Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
potycze (starop.) — rodzaj sideł. Znaczenie to jednak w tem miejscu wcale nie stosowne. Bodaj czy nie należy czytać po tycze, a właściwie po tyce; w takim razie miejsce to byłoby jasne: Wiąz podcięty „do ziemie kochany krzak (winną macicę) na dół ciągnie za sobą po tyce” tj. po swoim pniu. [przypis redakcyjny]
potyczony — przywiązany do tyczki. [przypis edytorski]
potykać (daw.) — spotykać. [przypis edytorski]
potykać (daw.) — tu: spotykać. [przypis edytorski]
potykać się (daw.) — walczyć. [przypis edytorski]
potykać się (starop.) — walczyć, pojedynkować się. [przypis edytorski]
potykać się — walczyć. [przypis edytorski]
potykać się — walczyć, stawać do pojedynku. [przypis edytorski]
potyka jedno na drugim — dziś raczej: potyka jedno o drugie. [przypis edytorski]
potykanie — tu: walka w ręcz; szermierka, prowadzenie pojedynków. [przypis edytorski]
potyka — potyczka. [przypis redakcyjny]
potym (daw.) — potem, poza tym. [przypis edytorski]
potym (daw.) — potem. [przypis edytorski]
po tym deszczu w Polsce krwawym — tj. po powstaniu listopadowym 1830 r. [przypis edytorski]
potym — dziś popr.: potem. [przypis edytorski]
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Potym gdy go namawiali pochlebcy, aby był dał jaki słup wielki postawić gdzie, a na obraz swój na wieczną pamiątkę swoję (…) — Rej omyłkowo przypisuje Aleksandrowi Wielkiemu pogląd spartańskiego króla Agesilaosa, por. Ksenofont Agesilaos XI 7 (także: Plutarch, Żywoty równoległe. Agesilaos 2, Powiedzenia królów i wodzów. Agesilaos 12). [przypis edytorski]
po tym gwałcie — przywrócenie władzy stathoudera [namiestnika kraju; Red. WL] przez wkroczenie wojsk pruskich do Holandii w r. 1787 i upadek ustroju republikańskiego. [przypis redakcyjny]
potym (starop.) — dziś: potem. [przypis edytorski]
potym (starop. forma) — dziś: potem. [przypis edytorski]
potym (starop. forma) — potem. [przypis edytorski]
potym (starop.) — potem. [przypis edytorski]
„Po tym [wszyscy] poznają, żeście uczniami moimi, jeśli się wzajem miłować będziecie” — wg Ewangelii w Nowym Testamencie słowa te wyrzekł Jezus do swych apostołów podczas ostatniej wieczerzy (por. np. J 13, 35). [przypis redakcyjny]
Po tym wszystkim — rok 389 przed Chr. [przypis tłumacza]
poty — póty, do tego czasu. [przypis edytorski]
poty — póty, do tej pory. [przypis edytorski]
potyrać (daw.) — stracić. [przypis edytorski]
potyrać (gw.) — pomiatać, poniewierać, zmieszać z błotem. [przypis edytorski]
potyrać (gw.) — pomiatać. [przypis edytorski]
potyrcze (daw., gw.) — człowiek nieforemny, pokraka. [przypis edytorski]
po tysiąckrotniem chwytał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tysiąckrotnie chwytałem (a. po tysiąckroć chwytałem). [przypis edytorski]
potz Blitz (niem.) — przekleństwo: do pioruna, a niech to itp. [przypis edytorski]
potztausend (niem. przekręcone Gotts tausend Sakrament) — przekleństwo: do stu diabłów itp. [przypis redakcyjny]
pouchwałość — właśc. poufałość: zażyłość, przyjaźń. [przypis edytorski]
poucza i powabia — Kazania Świętokrzyskie [„pobudza, ponęca i powabia”; red. WL]. [przypis tłumacza]
Pouczył nas wreszcie, iż wszystkie te rzeczy są tylko obrazami oraz co jest naprawdę człowiek wolny — J 8, 36. [przypis tłumacza]
poudre de succession — wörtlich: Erbschaftspulver; durch Gift an eine Erbschaft gelangen. [przypis edytorski]
po udziech — dziś popr. forma: po udach. [przypis edytorski]
poufałych czerńców — zaufanych mnichów. [przypis redakcyjny]
poufalsza — w oryginale niem. zutraulich: ufna (por. zutrauen: dowierzać komuś). [przypis edytorski]
po ukąszeniu padalca — padalec zwyczajny (Anguis fragilis) to gatunek beznogiej jaszczurki; nie jest jadowity, żywi się ślimakami i dżdżownicami. [przypis edytorski]
pouki — pouczenia. [przypis autorski]
po umarłych mówi się minię — przejęzyczenie bohatera lub autorskie: za zmarłych, wspólnie z minjanem (grupą dorosłych Żydów), odmawia się kadisz, jedną z najważniejszych modlitw w liturgii żydowskiej. [przypis edytorski]
Pound, Ezra (1885–1972) — wybitny amerykański poeta modernistyczny, erudyta, autor cyklu Cantos (Pieśni), postać kontrowersyjna ze względu na fascynację włoskim faszyzmem. [przypis edytorski]
Pound, Ezra (1885–1972) — wybitny amerykański poeta modernistyczny, erudyta, autor cyklu Cantos (Pieśni), postać kontrowersyjna ze względu na fascynację włoskim faszyzmem. [przypis edytorski]
po upadku Witeliusza — grudzień 69 r. n.e. [przypis tłumacza]
Po upływie dwóch lat liczyło ono już stu członków… — Mgr. A. Baudrillart, F. Ozanam, Bloud 1912, s. 13. [przypis autorski]
pour défaire la confédération (fr.) — aby rozwiązać konfederację. [przypis edytorski]
pour inconnue (fr.) — za nieznaną. [przypis edytorski]
pour la Conception — na święto Niepokalanego Poczęcia, tj. 8 grudnia. [przypis edytorski]
pour la rarete du fait (fr.) — z powodu osobliwości zdarzenia. [przypis tłumacza]
pour l'établissement de la Rose et de Silvandre — dla ustalenia [związku; zapewnienia bytu] Róży i Sylwandra. [przypis edytorski]
Pour le Mérite (fr.) — „za zasługi”, pruski order wojskowy. [przypis redakcyjny]
pour les aristos (fr.) — dla arystokratów; skrócona forma aristos ma zapewne pochodzić od: aristocrates. [przypis edytorski]
pour les petits Polonais (fr.) — dla polskich dzieci. [przypis edytorski]
pour les princes (fr.) — dla książąt. [przypis edytorski]
Pour ma bienaimeé (fr.) — dla mojej ukochanej. [przypis edytorski]
pour me donner une contenance (fr.) — aby dodać sobie znaczenia, powagi, wyrazistości. [przypis edytorski]
pour mieux entendre la musique (fr.) — żeby lepiej słyszeć muzykę. [przypis edytorski]
pour notre ange (fr.) — dla naszego anioła. [przypis edytorski]
pour notre Idalie — dla naszej Idalii. [przypis edytorski]
po urodzeniu trzeba z dzieckiem w kółko po domu pobiegać — w staroż. Grecji po kilku dniach od narodzin dziecka dokonywano obrzędu zwanego amfidromią (obieganiem): niemowlę obnoszono wokół ogniska domowego, co stanowiło formę przedstawienia go rodzinie i polecenia opiece bóstw domowych; może karmić nie warto tego, co na świat przyszło: o przyjęciu dziecka do rodziny decydował pan domu, uroczystość amfidromii przeprowadzano zwykle po siedmiu dniach od narodzin, kiedy była już duża szansa na przeżycie zdrowo wyglądającego noworodka. [przypis edytorski]
pour passer le temps (fr.) — dla zabicia czasu. Kazimierz Tetmajer napisał oktawą poemat Pour passer le temps (Poezje, Seria III, 1898 r.). [przypis redakcyjny]
pour passer le temps (fr.)— dla zabicia czasu. [przypis edytorski]
pour plus riches qu'il ne fut Crésus et pour plus magnifiques de ce siecle (fr.) — za bogatszych od Krezusa i najznakomitszych w tym stuleciu. [przypis edytorski]
pourpoint (fr.), dublet a. wams — daw. rodzaj męskiej kamizelki; pourpoint nakładano na koszulę i przywiązywano do pludrów. [przypis edytorski]
pour prendre mari (fr.) — żeby wyjść za mąż. [przypis edytorski]
pourquoi démontrer ce qu'il suffit de constater (fr.) — po co udowadniać to, co wystarczy stwierdzić. [przypis tłumacza]
Pourquoi employez-vous ce terme de „pervertir”? (fr.) — Dlaczego używa pan słowa „zdeprawowała”? [przypis edytorski]
pourquoi pas (fr.) — dlaczego nie; czemu nie. [przypis edytorski]
pour son fils — syn hetmana Sapiehy, Jan Kazimierz, został w istocie podówczas Podskarbim nadw. lit. [przypis autorski]
pour vos enfants peut-être, n'est-ce pas? (fr.) — może swoim dzieciom, prawda? [przypis edytorski]
po urzędzie (gw.) — z urzędu. [przypis edytorski]
pousiadali — stopniowo usiedli. [przypis edytorski]
poussieren — vorwärts bringen. [przypis edytorski]
Poussin, Nicolas (1594–1665) — barokowy malarz francuski, przedstawiciel klasycyzmu, programowo niechętny twórczości Caravaggia. [przypis edytorski]
Poussin, Nicolas (1594–1665) — malarz fr. epoki baroku, przedstawiciel nurtu klasycznego, działał gł. w Rzymie; w okresie dojrzałej twórczości poświęcił się wykonywaniu prac przeznaczonych dla erudytów i koneserów, czerpiąc zarówno teoretyczne, jak tematyczne inspiracje z mitologii, pism pisarzy staroż. i Biblii. [przypis edytorski]
Poussin, Nicolas (1594–1665) — wybitny malarz francuski, przedstawiciel klasycyzmu w malarstwie barokowym. [przypis edytorski]
Po ustaleniu prawdziwych zasad prawa politycznego i po postaraniu się o to, by ugruntować państwo na jego podstawie, pozostawałoby jeszcze wywieść oparcie dla jego zewnętrznych stosunków (…) Wszystko to jednak stanowi przedmiot nazbyt rozległy… — w księdze V Emila zamieścił Russo streszczenie Umowy społecznej. Kończy je, rzucając światło na plan tej nienapisanej części Instytucji politycznych: „Gdy już rozważymy w ten sposób wszelkie rodzaje społeczeństw państwowych w samych sobie, porównamy je ze sobą, by zaobserwować ich różne stosunki: jedne wielkie, drugie małe; jedne silne, drugie słabe; jak się wzajemnie atakują, obrażają, niszczą i w tej ustawicznej akcji i reakcji stwarzają więcej nędzarzy i więcej ludzi pozbawiają życia, niż gdyby wszystkie zatrzymały były swą pierwotną wolność. Zbadamy, czy ustanawiając społeczności, nie zrobiono za wiele lub za mało; czy jednostki, podlegając ustawom i ludziom, gdy tymczasem społeczeństwa zachowują między sobą niezawisłość naturalną, nie są narażone na nieszczęścia obydwu stanów, nie mając korzyści żadnego z nich, i czy nie byłoby lepiej, żeby wcale nie było wcale na świecie państwowych społeczności, niż że jest ich za wiele. Czyż ten mieszany stan nie partycypuje w obydwu stanach i nie zabezpiecza ani jednego, ani drugiego, per quem neutrum licet, nec tamquam in bello paratum esse, nec tamquam in pace securum (Seneka, De tranquillitate animae, cap. I) [taki neutralny stan nie pozwala być ani przygotowany do wojny, ani bezpieczny w pokoju. Seneka, O spokojności duszy, rozdz. I], czyż to częściowe i niedoskonałe stowarzyszenie nie wytwarza tyranii i wojny? I czyż tyrania i wojna nie są największymi klęskami ludzkości? — Zbadamy w końcu rodzaj sposobów, jakich na te zła szukano, ligi i konfederacje, które pozostawiając każde państwo własnym swym panem na wewnątrz, uzbrajają je na zewnątrz przeciw wszelkiemu nieprawemu napastnikowi. Będziemy szukać, jak można utworzyć dobre federacyjne stowarzyszenie, co może uczynić je trwałym i do jakich granic można rozciągnąć prawo konfederacji, nie szkodząc prawu zwierzchnictwa. — Ksiądz de Saint-Pierre zaprojektował związek wszystkich państw Europy dla utrzymywania między nimi wieczystego pokoju. Czy taki związek nadaje się do urzeczywistnienia? A przyjąwszy, że zostałby utworzony, czy można przypuścić, że byłby trwały? Te badania wiodą nas prosto do wszystkich zagadnień prawa publicznego, które mogą ostatecznie wyjaśnić zagadnienia prawa politycznego. — W końcu ustalimy prawdziwe zasady prawa wojny i zbadamy, dlaczego Grotius i inni podali jedynie fałszywe”. [przypis tłumacza]
poveretto (wł.) — biedak. [przypis redakcyjny]
poverino Caffe latte (wł.) — biedny Caffe-latte. [przypis edytorski]
poverino mio (wł.) — mój biedaku. [przypis edytorski]
povero (wł.) — biedny, biedactwo. [przypis edytorski]
Po w. 70: „Już Maciej nie mościwym i panem, i bratem. / Zjaśniewielmożniał Maciej, drugich teraz braci; / A gdy go płatny wielbiacz górnie koligaci, / Stryjeczny Bolesławów i Piastów, i Wazów, / Zna szacunek krwi wielkiej i respekt wyrazów.” [przypis redakcyjny]
powątlić (starop.) — nadwątlić; osłabić. [przypis edytorski]
powątpliwość (daw.) — wątpliwość. [przypis redakcyjny]
powązka (gw.) — kawałek tkaniny, przez który cedzi się mleko. [przypis edytorski]
Powązki czy Bródno — nazwy cmentarzy w Warszawie. [przypis edytorski]
Powązki — popularna nazwa najstarszego istniejącego cmentarza w Warszawie; ogólnie: nazwa terenu na styku dzielnic: Żoliborza i Woli, na którym znajdują się cmentarze: katolicki, żydowski i ewangelicki. [przypis edytorski]
Powązki — w północno–zachodniej części Warszawy; dzielnica cmentarzy (największy i najstarszy z nich — cmentarz katolicki, założony w 1791). W latach 1877–1881 śmiertelność wynosiła w Warszawie 36,8%; a po wybudowaniu wodociągów i kanalizacji spadła do 19,5%. [przypis redakcyjny]
powabny — pełen wdzięku, czarujący, uroczy. [przypis edytorski]
powab — tu: atrakcyjność wabiąca widzów. [przypis edytorski]
powadzić się — pokłócić się. [przypis edytorski]
powadzić się — pokłócić się. [przypis edytorski]
powadzić się (starop.) — pokłócić się. [przypis edytorski]
powaga jest tylko sekretem ciała — reminiscencja maksymy La Rochefoucauld: „Powaga jest obrządkiem ciała wymyślonym dla pokrycia braków ducha”. [przypis tłumacza]
powagi używa — pokazuje, jaki jest ważny. [przypis redakcyjny]
