Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116699 przypisów.
ulster — rodzaj męskiego wełnianego kaftana. [przypis edytorski]
ultima ratio (łac.) — ostateczny środek. [przypis edytorski]
ultima ratio (łac.) — ostatni argument, środek ostateczny. [przypis edytorski]
ultima ratio (łac.) — ostatni argument, środek ostateczny. [przypis edytorski]
ultima ratio theologorum (łac.) — ostateczny argument teologów. [przypis edytorski]
Ultima Thule (łac.) — wg staroż. Greków wyspa położona na północ od Brytanii, uchodząca za kraniec świata, niekiedy identyfikowana z Islandią. [przypis edytorski]
Ultima Thule — legendarna wyspa daleko na północy, synonim krańca świata. [przypis edytorski]
ultimatum (z łac. ultimus: ostatni) — ostateczna propozycja, żądanie. [przypis edytorski]
ultimo (łac.: ostatniemu a. ostatnim; wł.: ostatni) — ostatni, ostateczny. Kupiec odwołuje się najprawdopodobniej do handlowego obyczaju regulowania płatności ostatniego dnia każdego miesiąca. [przypis edytorski]
ultimo — ostatni dzień miesiąca, termin regulowania rachunków i innych należności. [przypis edytorski]
ultimum vale (łac.) — ostatnie pożegnanie. [przypis edytorski]
ultissimum (łac.) — najbardziej ostateczne. [przypis edytorski]
ultramaryna — odcień koloru niebieskiego. [przypis edytorski]
ultramaryna — pigment mineralny (najczęściej kojarzony z kolorem niebieskim, jednak może mieć także barwę np. fioletową lub żółtą). Także określenie intensywnie niebieskiej barwy lub farby. [przypis edytorski]
ultramontański — związany z ultramontanizmem: poglądem głoszącym, że polityka lokalnych kościołów rzymskokatolickich powinna być podporządkowana decyzjom papieża (którego siedziba znajduje się stale w Watykanie, a więc „za górami”; stąd nazwa); ultramontanizm jest więc stanowiskiem oznaczającym usztywnienie doktryny Kościoła katolickiego oraz centralizację władzy kościelnej. [przypis edytorski]
ultramontanizm (z łac. ultramontanus: znajdujący się za górami) — pogląd głoszący, że polityka lokalnych kościołów rzymskokatolickich powinna być podporządkowana decyzjom papieża (którego siedziba znajduje się stale w Watykanie, a więc „za górami”; stąd nazwa); ultramontanizm jest więc stanowiskiem oznaczającym usztywnienie doktryny Kościoła katolickiego oraz centralizację władzy kościelnej. [przypis edytorski]
ultramontanizm (z łac. ultramontanus: znajdujący się za górami) — pogląd głoszący, że polityka lokalnych kościołów rzymskokatolickich powinna być podporządkowana decyzjom papieża (którego siedziba znajduje się stale w Watykanie, a więc „za górami”; stąd nazwa); ultramontanizm jest więc stanowiskiem oznaczającym usztywnienie doktryny kościoła katolickiego oraz centralizację władzy kościelnej; jego powstanie jako prądu myślowego wiąże się z wystąpieniem papieża Piusa VI potępiającym rewolucyjną Francję w 1791 r., a głównym teoretykiem ultramontanizmu był Joseph de Maistre (1753–1821); ultramontańska dusza przen.: dusza niezwykle religijna, dusza dewotki. [przypis edytorski]
ultra posse nemo obligatur (łac.) — nikt nie jest zobowiązany czynić więcej, niż może. [przypis edytorski]
ultra (pot.) — skrócone: ultrarojaliści, skrajnie reakcyjna część monarchistów działających podczas restauracji władzy Burbonów (1815–1830). [przypis edytorski]
ultra (pot.) — skrócone: ultrarojaliści, skrajnie reakcyjna część monarchistów francuskich. [przypis edytorski]
ul — tu: więzienie, areszt. [przypis edytorski]
ultymatywnie — ostatecznie; jako ultimatum. [przypis edytorski]
ultymatywnie (z łac.) — przez postawienie ultimatum, ostatecznego żądania popartego groźbą. [przypis edytorski]
ulubieniec Jego na dzikiej Patmos — święty Jan, autor włączonej do Nowego Testamentu Apokalipsy. [przypis edytorski]
ulubiona polskim budowniczym — dziś: ulubiona przez polskich budowniczych. [przypis edytorski]
ulubione dziełko Karola… faja… Stefana Batorego — Krzywosąd posiadał zbiory „pamiątek historycznych”, w dużej części związanych z dziejami Polski; zdradzają one nostalgiczny charakter i romantyczną manierę właściciela. [przypis edytorski]
ulubionego pisarza doktora Beckera — tytuły książek pokazują, że jest nim sam autor, Egon Erwin Kisch. [przypis edytorski]
ulyčia — gatvė. [przypis edytorski]
ulyčių (sl.) — gatvė. [przypis edytorski]
ulżą — tu: ułatwią. [przypis edytorski]
umajony — ozdobiony kwiatami. [przypis edytorski]
umarłe (daw. nmos) — dziś: umarłych. [przypis edytorski]
umarł osiemdziesięcioletnim starcem — dziś: umarł jako osiemdziesięcioletni starzec. [przypis edytorski]
umarłych niechaj sobie grzebią umarli — sformułowanie zaczerpnięte z Biblii, por. Mt 8,22; Łk 9,60. [przypis edytorski]
umarły wał — wał utworzony z umarłych (poległych w walce z Kirkorem). [przypis edytorski]
umarli szybko jadą — niem. Die Toten reiten schnell; cytat z ballady preromantycznego poety Gottfrieda Augusta Bürgera Lenore (1772), opowiadającej o porwaniu tytułowej bohaterki przez jej zmarłego narzeczonego. [przypis edytorski]
Umarli trwają krótko, krótko… — Wiktor Hugo, À un voyageur (Do podróżnego) z tomu poezji Wiktora Hugo Les Feuilles d'automne (Liście jesienne, 1831). [przypis edytorski]
umartwienie — tu: zmartwienie. [przypis edytorski]
umarty (gw.) — umarły. [przypis edytorski]
umarzać (starop.) — uśmiercać, zabijać. [przypis edytorski]
umaszczenie — barwa sierści zwierzęcia. [przypis edytorski]
Umbelliferae (biol.) — baldaszkowate (selerowate), rodzina bylin, rzadziej krzewów, obejmująca ok. 4 tys. gatunków. [przypis edytorski]
Umbilicus Orbis terrarum (łac.) — pępek całego świata (dosł.: kręgu ziemi); na Forum Romanum w Rzymie stał okrągły, ceglany monument, zwany Umbilicus urbis Romae (pępek miasta Rzymu), wyznaczający centrum miasta; w tym samym miejscu znajdowała się podziemna struktura o nazwie Mundus (świat), uważana za wejście do podziemnej krainy zmarłych. [przypis edytorski]
umbra — barwnik brunatnoczerwony. [przypis edytorski]
umbra (daw.) — abażur. [przypis edytorski]
umbra — daw. abażur. [przypis edytorski]
umbra (łac.) — cień; duch (zmarłego). [przypis edytorski]
umbrela (daw.) — osłona dająca cień; tu: abażur. [przypis edytorski]
umbrelka — daszek chroniący przed światłem. [przypis edytorski]
umbrelka — osłona dająca cień: parasolka, tu: abażur. [przypis edytorski]
umbrelka — osłona dająca cień; zasłona na lampę. [przypis edytorski]
umbrelka — parasolka. [przypis edytorski]
umbrella — parasolka. [przypis edytorski]
Umbria — region w środkowych Włoszech. [przypis edytorski]
um (daw.) — rozum. [przypis edytorski]
umęczon (daw.) — skrócona forma imiesłowu przymiotnikowego r.m.; dziś: umęczony. [przypis edytorski]
u męki Boskiej — tj. pod figurą ukrzyżowanego Chrystusa. [przypis edytorski]
umerlaków — dziś popr.: umarlaków. [przypis edytorski]
umgeht — hier: spukt. [przypis edytorski]
Umhu! — daw. dźwiękonaśladowczy wyraz oznaczający potwierdzenie; dziś raczej: mhm. [przypis edytorski]
umiąca — dziś popr.: umiejąca. [przypis edytorski]
umią — dziś popr. 3.os.lm: umieją. [przypis edytorski]
umią — dziś popr. forma 3 os. lm cz.ter.: umieją. [przypis edytorski]
umią — dziś popr.: umieją. [przypis edytorski]
umię — dziś popr.: umiem. [przypis edytorski]
umieć się znaleźć — umieć się zachować. [przypis edytorski]
umiecież — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
umiejętnik — inteligent, człowiek wykształcony. [przypis edytorski]
umiejętny (daw.) — tu: praktyczny [przypis edytorski]
umiem ja, jako, kiedy kogo sądzić (starop.) — wiem jak i kiedy kogoś [należy] sądzić [osądzać]. [przypis edytorski]
umiernie — dziś: umiarkowanie. [przypis edytorski]
umierny — umiarkowany, znający umiar. [przypis edytorski]
umieszane ścisło — pomieszane ze sobą nie do rozróżnienia; ściśle połączone. [przypis edytorski]
umitygowanie — pohamowanie się od gwałtownych, niestosownych zachowań. [przypis edytorski]
umizgać się a. umizgiwać się — nadskakiwać komuś, przymilać się. [przypis edytorski]
umizgać się a. umizgiwać się — nadskakiwać komuś, przymilać się; zalecać się. [przypis edytorski]
umizgać się a. umizgiwać się — zalecać się. [przypis edytorski]
umizgać się (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]
umizgać się do kogoś — zalecać się do kogoś; ubiegać się o czyjeś względy, sympatię itp.; tu: w znaczeniu żartobliwym. [przypis edytorski]
umizgać się — nadskakiwać komuś, mając na względzie swoją korzyść. [przypis edytorski]
umizgać się — zalecać się. [przypis edytorski]
umizgi (daw.) — zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej; flirt, zaloty. [przypis edytorski]
umizgi (daw.) — zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; flirt, zaloty, konkury, amory. [przypis edytorski]
umizgi (daw.) — zaloty. [przypis edytorski]
umizgi — zaloty. [przypis edytorski]
umkła — dziś popr.: umknęła. [przypis edytorski]
umknąć czci — postąpić niehonorowo. [przypis edytorski]
umknąć (starop.) — odebrać, cofnąć; nie umknę ich wam nie zabiorę ich wam. [przypis edytorski]
umknąć — tu: odebrać. [przypis edytorski]
umknąć życie swoje kaprysom losu — uciec w swoim życiu od kaprysów losu. [przypis edytorski]
umnictwio (daw. neol.) — nauka, rozumowo-intuicyjne pojmowanie. [przypis edytorski]
umocnijże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
umontowany — dziś: zamontowany. [przypis edytorski]
umorzyć (starop.) — uśmiercić. [przypis edytorski]
umorzyć — tu: doprowadzić do śmierci. [przypis edytorski]
umorzyć — tu zabić; sprawić, żeby ktoś umarł. [przypis edytorski]
umotać się [w pajęczynę] — dziś: zamotać (zaplątać) się. [przypis edytorski]
umowę co do rękopisu chemii — d'Holbach tłumaczył i streszczał prace niemieckie z zakresu chemii i geologii, podsumowując postępy naukowe w tych dziedzinach w artykułach w Encyklopedii. Zapewne umowa dotyczyła publikacji jednego z tłumaczeń za pośrednictwem Rousseau. [przypis edytorski]
umozejście (neol., z ros.) — wariactwo, odejście od rozumu. [przypis edytorski]
Um polaco mais (port.) — jeszcze jeden Polak. [przypis edytorski]