Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159264 przypisów.
pojźrzeć (starop. forma) — spojrzeć. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — dopóki. [przypis edytorski]
Pokąd (daw.) — dopóki. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — dziś: dopóki. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — póki, dopóki; jak długo. [przypis edytorski]
pokąd (daw.) — póki, dopóki. [przypis edytorski]
po kądzieli — w linii żeńskiej. [przypis edytorski]
po kądzieli — ze strony rodziny matki. [przypis edytorski]
pokątnie — po cichu, sekretnie, tajemnie. [przypis edytorski]
pokątnie — skrycie. [przypis edytorski]
pokątny — niezgodny z prawem a. z innymi przepisami. [przypis edytorski]
Poka czto, nie żalko (ros.) — Na razie nie szkoda. [przypis edytorski]
po kaduka — w jakim celu, po co; kaduk: czart, diabeł. Nazwa przeniesiona z choroby zwanej epilepsją, padaczką (caducus po łacinie znaczy: padający), którą w średniowieczu przypisywano opętaniu przez diabła. [przypis redakcyjny]
pokajanie — skrucha, przyznanie się ze skruchą do winy. [przypis edytorski]
pokaran (daw.) — pokarany (daw. krótka forma przym.), ukarany. [przypis edytorski]
Pokarm bogów — powieść H.G. Wellsa z 1904 roku; jej bohaterowie odkrywają substancję pokarmową działającą podobnie co czerwony promień z Fatalnych jaj. [przypis edytorski]
pokarmować (daw.) — popasać. [przypis redakcyjny]
po Karolu V i Filipie II — do cesarza niemieckiego Karola V i jego syna Filipa II należały w XVI w. hiszpańskie posiadłości we Włoszech (m.in. Królestwo Neapolu). [przypis redakcyjny]
poka (ros.) — póki. [przypis edytorski]
Po kasacie jezuitów, komisja rozdawnicza dobra Kamienny Łoh (…) oddała Michałowi Karędze (…) — [zob.] Łukaszewicz Dzieje kościołów, t. II, s. 220. [przypis autorski]
pokawić (daw.) — pomylić. [przypis redakcyjny]
pokażcież — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
po każdym ingresie — po każdym zgromadzeniu uczestników nabożeństwa. [przypis redakcyjny]
Pokażę później… — miałem to właśnie zamiar zrobić w dalszym ciągu niniejszej pracy, gdy mówiąc o stosunkach zewnętrznych, byłbym doszedł do związków państw; materia zupełnie nowa, której zasady trzeba dopiero ustalić. [Hrabia d’Antraigues opowiada w piśmie Jakie jest położenie Zgromadzenia Narodowego (1790), że Russo powierzył mu rękopis traktujący o konfederacjach państw. Przyznaje się do zniszczenia tego rękopisu z obawy, by ogłoszenie go nie przyczyniło się do rozpowszechnienia idei republikańskich. Nie ma jednak skądinąd potwierdza tej wiadomości; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
pokaże się — dziś: okaże się. [przypis edytorski]
pokaż no — czasownik z partykułą wzmacniającą no; znaczenie: pokaż koniecznie. [przypis edytorski]
Pokaż odkryte mi oblicze twoje — Światło otaczające duchy błogosławione, jest zarazem ich zasłoną i odblaskiem rozkoszy, jaką wewnątrz czują. Bez tej zasłony poeta życzy oglądać św. Benedykta. [przypis redakcyjny]
pokazać, co to jest Dzieciątko Jezus — w protestanckiej niemieckiej tradycji bożonarodzeniowej grzecznym dzieciom wręcza prezenty Dzieciątko Jezus; Marcin Luther propagował nieuznawanie kultu świętych i zastąpił osobę przynoszącego podarki świętego Mikołaja postacią małego Jezusa. [przypis edytorski]
pokazać komuś gdzie raki zimują — uświadomienie komuś, gdzie jest jego miejsce; odegranie się, zemsta na kimś. [przypis edytorski]
pokazać się (daw.) — okazać się. [przypis edytorski]
pokazałem moją nominacją (daw.) — pokazałem (…) nominację. [przypis edytorski]
pokazało się — dziś: okazało się. [przypis edytorski]
Pokazało się — tu w znaczeniu: Okazało się. [przypis edytorski]
pokazano Cezarowi głowę Pompejusza — Plutarch, Cezar, 48 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]
pokazić (starop.) — zepsuć. [przypis redakcyjny]
pokazować (daw.) — pokazywać. [przypis edytorski]
pokazować — dziś: pokazywać. [przypis edytorski]
pokazować — dziś popr.: pokazywać. [przypis edytorski]
pokazować (gw.) — pokazywać. [przypis edytorski]
pokazować (starop. forma) — dziś popr.: pokazywać. [przypis edytorski]
pokazować (starop. forma) — pokazywać. [przypis edytorski]
pokazować (starop.) — pokazywać; tu: okazywać. [przypis edytorski]
pokazowac — dziś: pokazywać. [przypis edytorski]
pokazowa (daw.) — dziś: pokazuje. [przypis edytorski]
pokazował (starop. forma) — pokazywał. [przypis edytorski]
pokazuje mu tak zwaną „figę”: Gdym był chłopięciem, to brano za daktyl — pokazać komu daktyl, tj. palec średni: σκιμαλίσαι oznaczało wielką obelgę: podobnie gniewają się i u nas o tzw. „figę”. Stąd nagła złość i obraza u mistrza. [przypis tłumacza]
pokazuje się — okazuje się. [przypis edytorski]
po kęsie — po kawałku. [przypis edytorski]
po kęsu (starop.) — po trochu. [przypis redakcyjny]
po kęsu (starop.) — po trosze, kawałkami. [przypis edytorski]
pokidać — porzucić. [przypis autorski]
pokiela (reg.) — dopóki. [przypis edytorski]
pokiel (gw.) — pokąd, dokąd; dopóki. [przypis edytorski]
po kijku kręcić naokoło — jak w zabawie dzieci, uwiązujących chrząszcza nitką do kijka, wokół którego kręci się on i brzęczy. [przypis redakcyjny]
pokil (gw.) — lub pokiel: póki, jak długo. [przypis redakcyjny]
pokil (gw.) — póki, dopóki. [przypis edytorski]
po kilka dzieci — popr.: po kilkoro dzieci. [przypis edytorski]
Po kilku dniach strzelanina ustała. Vernichtungs-Kommando wyjechało, aby obrobić Trawniki i Poniatów. (…) Koniec — W dniach 3–4 listopada 1943 r. niemieckie władze bezpieczeństwa przeprowadziły w dystrykcie lubelskim masowy mord Żydów, któremu nadano kryptonim „Erntefest” („Dożynki”) zamordowano w tym czasie w sumie ok. 42 tys. osób. Pierwszego dnia zamordowano żydowskich więźniów KL Lublin (Majdanek), obozów pracy Flugplatz, Lipowa 7, Sportplatz, Trawniki oraz mniejszych placówek na terenie Lublina; drugiego dnia zabito Żydów w obozie pracy w Poniatowej oraz w kilku mniejszych placówkach pracy w dystrykcie lubelskim. W większości więźniowie tych obozów pracowali na rzecz spółki Ostindustrie („Osti”, „Przemysł Wschodni”). Operacja była ostatnim etapem realizowanej od wiosny 1942 r. akcji „Reinhardt”, której celem była biologiczna eksterminacja żydowskich mężczyzn, kobiet i dzieci w Generalnym Gubernatorstwie (GG). [przypis edytorski]
pokinąć (daw.) — porzucić. [przypis edytorski]
pokinąć (daw.) — porzucić. [przypis redakcyjny]
pokinąć — porzucić. [przypis redakcyjny]
poki nietu czasu mego (starop.) — póki nie nadejdzie mój czas. [przypis edytorski]
pokład (daw.) — skarbiec. [przypis redakcyjny]
pokład (daw.) — skarb. [przypis redakcyjny]
pokładne — opłata za pozwolenie pochowania na cmentarzu, równoznaczna z wieczystą dzierżawą ziemi pod grób. [przypis edytorski]
pokładnie — włoży na siebie. [przypis edytorski]
pokładniki — poprzeczne elementy szkieletu statku zamykające wręgi od góry i służące do mocowania na nich pokładu; pokładniki spoczywają na wzdłużnikach pokładnikowych. [przypis edytorski]
Pokłady srebrnych żył oby nie miały końca! — pokłady srebra w Laurion, płd. Attyce, ok. 50 km od Aten, systematycznie eksploatowane od końca VI w. p.n.e., były jednym z głównych źródeł dochodów państwa ateńskiego; nowo odkryta żyła srebra posłużyła m.in. do sfinansowania wielkiej floty, która odparła inwazję perską w bitwie pod Salaminą w 480 p.n.e. [przypis edytorski]
pokładziny — położenie się małżonków w jednym łożu w obecności świadków. [przypis edytorski]
pokłaniać (daw.) — kłaniać się, składać pokłon. [przypis edytorski]
pokłóto (starop. forma) — pokłuto. [przypis edytorski]
pokłonić — dziś popr.: pokłonić się. [przypis edytorski]
Pokla — Poklusa, boga świata podziemnego. [przypis edytorski]
poklasła — dziś popr.: klasnęła. [przypis edytorski]
poklasną — dziś: przyklasną. [przypis edytorski]
poklat — okrycie wozu rozpięte na wysokich pałąkach. [przypis edytorski]
poklękać — dziś: klękać, klęknąć. [przypis edytorski]
poklękli — dziś: poklękali. [przypis edytorski]
poklęknąć — dziś: uklęknąć. [przypis edytorski]
Poklus — litewski bóg świata podziemnego i śmierci. [przypis edytorski]
Poklus (w mit. litew. Pikuolis) — bóg podziemi, bóg zemsty; mary z Poklusa otchłani — duchy zmarłych, dręczone w podziemnym świecie, którym władał Poklus. [przypis edytorski]
Poklus (w mit. litew. Pikuolis) — bóg podziemi, bóg zemsty. [przypis edytorski]
Poklus — ze względu na poniższą wzmiankę o „bogu z tułowiem węża”, prawdopodobnie chodzi o Welesa (a. Wołosa), podziemnego boga zaświatów (krainy umarłych), magii, przysiąg, sztuki, rzemiosła, kupców i bogactwa, a także opiekuna bydła, wyobrażanego pod postacią węża. [przypis edytorski]
poklwali — pokłuli. [przypis edytorski]
pokój Boży — średniowieczny kościelny zakaz starć zbrojnych w określonych dniach tygodnia oraz okresach liturgicznych, mający na celu ograniczenie wojen pomiędzy panami feudalnymi. [przypis edytorski]
pokój Chrystusów (daw. forma D.) — pokój Chrystusowy. [przypis edytorski]
pokój Filokratesa (346 p.n.e.) — zawarty pomiędzy Macedonią a Atenami, zatwierdzający stan posiadania stron w chwili jego zawarcia; w szczególności obejmował rezygnację Aten z roszczeń do Amfipolis. [przypis edytorski]
pokój królewski (387 p.n.e.) — traktat zawarty pomiędzy Spartą a królem Persji Artakserksesem II, kończący wojnę koryncką, prowadzoną przez koalicję Aten, Koryntu, Beocji i Argos przeciwko Sparcie; zwany również pokojem Antalkidasa od imienia wysłannika Sparty. Na jego mocy wyzwolone wcześniej greckie miasta na wybrzeżu Azji Mniejszej oraz Cypr przeszły pod panowanie perskie, w zamian za co Sparta utrzymała hegemonię w Grecji: Persja zerwała sojusze z wrogami Sparty, rozwiązano wszystkie związki miast-państw, z wyjątkiem Związku Peloponeskiego. [przypis edytorski]
Pokój ma swe zwycięstwa nie mniej chlubne od Wojny — Peace hath her victories/ No less renowned than War. [przypis autorski]
pokój Nikiasza — podpisany w 421 p.n.e., kończył pierwszy okres wojny peloponeskiej; został zawarty na 50 lat, przetrwał jedynie do 415 p.n.e. [przypis edytorski]
Pokój, pry, mój dawam wam, pokój mój zostawuję wam — J 14, 27. [przypis edytorski]
pokój san-stefański — traktat zawarty między Rosją a Turcją dn. 3 marca 1878 r. w San Stefano (pod Konstantynopolem). Turcja, pokonana uprzednio w wojnie z Rosją (1877–1878), musiała uznać niepodległość swych dotychczasowych państw lenniczych: Rumunii, Serbii i Czarnogórza, przy czym granice tych dwóch ostatnich zostały znacznie rozszerzone. Jednocześnie utworzono rozległe Księstwo Bułgarskie z dostępem do Morza Egejskiego (obejmujące Macedonię). Poza tym Turcja została zmuszona do ustępstw terytorialnych na rzecz Rosji w Azji i do zapłaty wysokiej kontrybucji. [przypis redakcyjny]
pokój — tu: spokój. [przypis edytorski]
pokój — tu w zanczeniu: spokój. [przypis edytorski]
pokój uchodzi wśród ludzi za największe dobro — w starożytnej Grecji pokój jest stanem wyjątkowym, wojna normalnym. [przypis tłumacza]
pokój w Tylży — wraz z traktatami tylżyckimi podpisanymi w dniach 7 i 9 lipca 1807 stanowił porozumienie między cesarstwem Francji a Rosją i Prusami, w wyniku którego m.in. zostało utworzone Księstwo Warszawskie (z części ziem zajętych przez Prusy podczas rozbiorów Polski) oraz Wolne Miasto Gdańsk; natomiast Francja w osobie Napoleona I uznała formalnie aneksję przez Rosję departamentu białostockiego. [przypis edytorski]
pokochała go jeszcze więcej — dziś raczej: pokochała go jeszcze bardziej. [przypis edytorski]
„pokochał” Klejniasa (jak dzieci całowanie nazywają) — po grecku jedno i to samo słowo oznacza „kochać” i całować” (fileo). Dla oddania tego wtrącono zdanie w nawiasie, którego nie ma w oryginale. [przypis tłumacza]
pokocić się (daw., reg.) — poturlać się. [przypis edytorski]
pokojówkami lub damami do towarzystwa, już skażonymi i wynaturzonymi bogactwem — Pamiętniki pani de Staël, Collégo, Duclosa, margrabiny Bayreuth. [przypis autorski]
