Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 9037 przypisów.

Z rękami już czystymi do ciebie przychodzę — Orestes przychodzi z niezmazanymi krwią rękami, więc nie przynosi bogini zmazy. Grecy sądzili, że zmaza udziela się, i unikali skalanego zbrodnią. Widok jego był przykry i dla bogów: skalany nie ma prawa brać udziału w obrzędach i musi trzymać się z dala od świątyń. [przypis redakcyjny]

z rękawem swej damy na hełmieTroilus i Kressyda V, 2, 4. [przypis tłumacza]

z ręki cudzoziemca — Raszi wyjaśnia, że zdrowe zwierzę można było jednak przyjąć na ofiarę od nie-Żyda, jako ofiarę dobrowolną lub na wypełnienie ślubowania, zob. Raszi do 22:25 [1]. [przypis tradycyjny]

Z ręki Henryka… — Henry Cousin, kat miasta Paryża. [przypis tłumacza]

zrękowiny — zaręczyny. [przypis redakcyjny]

z ręku (daw. forma) — dziś: z ręki; pozostałość daw. odmiany w liczbie podwójnej, por. z dzieckiem na ręku (dziś również: na rękach) itp. [przypis edytorski]

z ręku — dziś: z rąk (ręku jest dawną formą liczby podwójnej, o znaczeniu dwóch rąk). [przypis edytorski]

z ręku (starop. forma) — daw. liczba podwójna (dualis), dziś: z rąk. [przypis edytorski]

z ręku szernowskich padli — dziś: z rąk szernowskich padli. [przypis edytorski]

zrealizować weksel — zamienić weksel (dokument kredytowy) na gotówkę. [przypis redakcyjny]

zreasumować (z łac.) — krótko powtórzyć, streścić, podsumować. [przypis edytorski]

zreasumowanie — streszczenia najważniejszych tez umowy. [przypis edytorski]

zreflektować się — wrócić do rozsądnego postępowania. [przypis edytorski]

z regestru — z nut. [przypis redakcyjny]

zrejterować (daw.) — uciec. [przypis edytorski]

zrekrutować się — dopełnić liczby wojska. [przypis redakcyjny]

zrekuzować — odmówić czegoś, nie przychylić się do czyjegoś życzenia. [przypis edytorski]

zrekuzować — odrzucić oświadczyny, odmówić ręki. [przypis redakcyjny]

zrepetować pistolety — przeładować, przygotować broń do strzału. [przypis edytorski]

zresolwować się — zdecydować się. [przypis edytorski]

zresztą (daw.) — co do reszty, poza tym. [przypis edytorski]

zresztą (daw.) — tu: poza tym, co do reszty. [przypis edytorski]

zresztą (daw.) — tu: poza tym. [przypis edytorski]

Zresztą, gdyby nawet leżeli ze mną pod jednym płaszczem… — aluzja do mowy Alkibiadesa w Uczcie. [przypis tłumacza]

Zresztą i pułkownik masz przecie swój dział — sens: zresztą i pan, panie pułkowniku, ma tam swoją działkę. [przypis edytorski]

Zresztą nie w drodze ustaw przeciw zbytkowi udaje się go wykorzenić — por. w Projekcie konstytucji dla Korsyki: „Zamiast powstrzymywać zbytek w drodze praw, lepiej mu zapobiegać przez administrację, która by go uczyniła niemożliwym”. Mably natomiast gorąco zaleca wprowadzenie zbawiennych praw przeciw zbytkowi i twierdzi, że bez nich daremne byłoby starać się o ustalenie silnej wolności. [przypis redakcyjny]

zresztą † pozwalał sobie — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty. [przypis tłumacza]

Zresztą spory o książki wydane pomiędzy 1789 a 1793 rokiem toczyły się przez kolejne lata. Por. szerzej: C. Hesse, Publishing and cultural politics…, s. 94 i n. [przypis autorski]

z resztą — tu daw.: poza tym. [przypis edytorski]

Zresztą widziano już państwa o takim ustroju, że konieczność podbojów tkwiła w samej ich konstrukcji, i które, by się utrzymać, zmuszone były ustawicznie się powiększać — według Monteskiusza ustrój Rzymu wywoływał konieczność ciągłych podbojów. [przypis tłumacza]

zresztą — wreszcie. [przypis redakcyjny]

z rezydencji — w oryginale niem. aus der Residenzstadt: ze stolicy (miasta będącego siedzibą dworu). [przypis edytorski]

zrezygnować się na coś (prow.) — pozostawić bez kary, potraktować pobłażliwie. [przypis redakcyjny]

Zróbmy (…) treściwe zestawienie — porównanie było ulubioną formą krasomówczą i literacką; mowa O Wieńcu jest jednym porównaniem. [przypis tłumacza]

zróbże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że-; znaczenie: zrób koniecznie, zrób nareszcie itp. [przypis edytorski]

zrósł — dziś: wzrósł, wyrósł. [przypis edytorski]

zrównać — dorównać. [przypis redakcyjny]

zrównać — dziś popr.: dorównać. [przypis edytorski]

zrównał ich pod względem † praw — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty; Dindorf: ἐξ ισοτιμίας, tymczasem Niese: ἐξ ἴσου μοίρας. [przypis tłumacza]

zrównanie — daw. równanie. [przypis edytorski]

zrównanie dnia z nocą — równonoc; długość dnia jest taka sama jak długość nocy, ma to miejsca dwa razy do roku: 20/21 marca oraz 22/23 września. [przypis edytorski]

Z równości i wolności człowieka wypada, aby sędziego obierali tylko ci sami obywatele, których on sądzić będzie. — to samo u Rousseau w Umowie Społecznej. [przypis redakcyjny]

zróżniczkować (daw.) — zróżnicować. [przypis edytorski]

zróżniczkować — dziś poza znaczeniem matematycznym: zróżnicować. [przypis edytorski]

zróżniczkowane — dziś popr.: zróżnicowane. [przypis edytorski]

zróżniczkowany — dziś poza znaczeniem matematycznym: zróżnicowany. [przypis edytorski]

zrobią arkę — rodzaj skrzyni bez nóżek, zob. Raszi do 25:10 [1]. [przypis tradycyjny]

zrobić benkełe (daw. pot.) — ogłosić upadłość, zbankrutować. [przypis edytorski]

zrobić dobrą partię (daw.) — znaleźć dobrego, bogatego kandydata na męża; dobrze wyjść za mąż. [przypis edytorski]

zrobić konkietę — wywierać wrażenie w kontekście miłosno-romantycznym. [przypis edytorski]

zrobić na ślam — okraść podczas snu. [przypis edytorski]

zrobić parę uwag — w oryg. niem. Betrachtungen anstellen: snuć rozważania. [przypis edytorski]

zrobić promocję — przysporzyć popularności. [przypis edytorski]

zrobię ci latawca (pot.) — dziś popr.: zrobię ci latawiec. [przypis edytorski]

zrobiłabyś los — wygrałabyś los na loterii; zapewniłabyś sobie los. [przypis edytorski]

zrobiła go tym, czym jest dziewięćdziesięciu pięciu mężów na stu — Karolina Brunszwicka, znana ze swobodnych obyczajów żona księcia Walii, od 1820 r. Jerzego IV króla Anglii, z chwilą objęcia przezeń władzy zaczęła dochodzić swych praw do tronu i głośny ów proces wygrała, lecz niedopuszczona do koronacji wkrótce zmarła. [przypis autorski]

zrobił Becalel — „Ponieważ [Becalel] włożył całą duszę w tę pracę, bardziej niż inni mistrzowie, dlatego [dzieło to] powiązane zostało z jego imieniem”, Raszi do 37:1 [1]. [przypis tradycyjny]

zrobił dworzec — przypisy odnoszące się do elementów podwórza: zob. rozdział 27:9-18. [przypis edytorski]

zrobiłeś pan źle — dziś popr. forma grzecznościowa: zrobił pan źle. [przypis edytorski]

zrobiło — dziś popr.: sprawiło. [przypis edytorski]

zrobił świecznik — przypisy odnoszące się do elementów świecznika: zob. rozdział 25:31–39. [przypis edytorski]

zrobił się nudnym — dziś: zrobił się nudny. [przypis edytorski]

Zrobił też miednicę — przypisy odnoszące się do miednicy: zob. 30:18. [przypis edytorski]

zrobili rewizją (daw.) — dziś: zrobili rewizję. [przypis edytorski]

zrobiliśmy postanowienie — dziś popr.: postanowiliśmy. [przypis edytorski]

zrobili też szaty święte dla Aharona — przypisy odnoszące się do elementów szat Aharona i innych konehów: zob. rozdział 28. [przypis edytorski]

zrobiono go kardynałem, legatem bolońskim — Bolonią, należącą w latach 1506–1797 do Państwa Kościelnego, rządził wyznaczony przez papieża kardynał-legat. [przypis redakcyjny]

zrobisz pokrowiec na namiot — Raszi komentuje, że istnieją co do tego dwie opinie: według rabiego Nechemii nad dachem ze skór kozich wykonano jeszcze jedno pokrycie ze skór baranich barwionych na czerwono, a powyżej niego przykrycie ze skór techaszim (tu: borsuczych) i okrywały one wyłącznie sam dach, ale nie boki Przybytku, a rabi Jehuda utrzymuje, że było to jedno okrycie, w połowie z barwionych skór baranich, a w połowie ze skór zwierząt zwanych techaszim, zob. Raszi do 26:14 [1]. [przypis tradycyjny]

z robotąm się kwapiła — daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kwapiłam się z robotą; kwapić: spieszyć się. [przypis edytorski]

z roboty waszej nic się nie ujmie — nie będzie zmniejszenia „ogólnej ilości cegieł, które wyrabialiście codziennie, gdy jeszcze była wam wydawana słoma z magazynów królewskich”, zob. Raszi do 5:11. [przypis tradycyjny]

zroczyć się (daw.) — zmówić. [przypis redakcyjny]

zrodzili się na kolanach Josefa — w znaczeniu: wychowywali się przy nim, zob. Raszi do 50:23. [przypis edytorski]

zrodzona z toni Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. Afrodyta nie miała rodziców, narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]

zrodzony z Feba — syn Apollina, Eskulap. [przypis edytorski]

zrodzon — zrodzony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]

Z rodzynkami przyrządzano zarówno sałatę z młodych pędów chmielu, jak i polewkę piwną, podawaną często na śniadanie. [przypis redakcyjny]

z rogiem w dodatku — dawna ang. pomoc dydaktyczna do nauki czytania, zwana hornbook (książka rogowa), składała się z pojedynczej kartki z wypisanym alfabetem (czasem także z cyframi oraz z modlitwą Ojcze nasz), umieszczonej na drewnianej tabliczce z rączką i chronionej osłoną z cienkiej, przezroczystej płytki z rogu lub miki. [przypis edytorski]

zrok (daw.) — umówione miejsce i czas spotkania. [przypis edytorski]

z roku 1937 — w którym toczy się akcja powieści. [przypis edytorski]

zronić — zgubić, upuścić. [przypis edytorski]

zron (neol.) — spadanie; od czas. ronić, tj. upuszczać, powodować spadanie. [przypis edytorski]

zrość — dziś: zrosnąć. [przypis edytorski]

zrosiła — hebr. הִשְׁקָה (hiszka): 'nawadniała'. [przypis edytorski]