Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 461 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5962 przypisów.
za małą pracą — bez większego wysiłku. [przypis edytorski]
za mało (gw.) — tu: nie ma za co. [przypis edytorski]
za mało — tu: niedługo, wkrótce. [przypis edytorski]
zamalgamować — złączyć. [przypis edytorski]
zamalgamować — zlać w całość, złączyć, zjednoczyć. [przypis edytorski]
Zamarstynów — biedne przedmieście Lwowa, dawna wieś; ob. dzielnica miasta. [przypis edytorski]
zamarzły — dziś raczej: zamarznięty. [przypis edytorski]
zamaszkarzony (daw.) — zamaskowany. [przypis edytorski]
zamaszny — dziś popr.: zamaszysty. [przypis edytorski]
zamatulony — opatulony. [przypis edytorski]
zamawiacz — znachor leczący zamawianiem, zaklinający chorobę lub urok słowami. [przypis edytorski]
zambra a. zambra mora — taniec flamenco wykonywany przez Cyganów z Granady, uważany za pochodzący od tańców mauretańskich. [przypis edytorski]
zamczysty — tu: opatrzony zamkiem (kutym w metalu zamknięciem). [przypis edytorski]
zamęście (daw.) — zamążpójście, małżeństwo (dla kobiety). [przypis edytorski]
zamęście (daw.) — zamążpójście, małżeństwo. [przypis edytorski]
zamęście — dziś popr.: zamążpójście [przypis edytorski]
zamęt ciężki dostał się mie (starop.) — spotkało mnie ciężkie nieszczęście. [przypis edytorski]
zamętek (starop.) — smutek, żałość, cierpienie. [przypis edytorski]
zamęt (starop.) — smutek; cierpienie. [przypis edytorski]
zamęt (starop.) — smutek, troska. [przypis edytorski]
zamężcie (daw.) — zamęście, małżeństwo (dla kobiety). [przypis edytorski]
zamężcie — dziś popr. pisownia: zamęście; w zamężcie — tu: za żonę. [przypis edytorski]
zamężcie — małżeństwo, zamążpójście. [przypis edytorski]
zamedytować (gw.) — zamyślić się. [przypis edytorski]
Zamek Anzy — zamek ten pojawia się także w innej powieści Balzaka: Muza z zaścianka. [przypis edytorski]
zamek Bajnarda — w oryg. Baynard's Castle. [przypis edytorski]
zamek baranowski — Zamek i zespół parkowo-zamkowy w Baranowie Sandomierskim, siedziba rodu Leszczyńskich. Współcześnie hotel, restauracja, z możliwością zwiedzania części pomieszczeń. [przypis edytorski]
zamek Carlisle — średniowieczny zamek w mieście Carlisle w płn. Anglii, zbudowany w 1092. [przypis edytorski]
zamek cesarski — tu: Hofburg, dawna rezydencja cesarskiej rodziny Habsburgów w Wiedniu, jeden z największych kompleksów pałacowych na świecie. [przypis edytorski]
zamek dzikowski — Zamek (Pałac) Tarnowskich w Dzikowie, dziś w granicach Tarnobrzega. Współcześnie mieści się tam Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega. [przypis edytorski]
zamek (…) Galla — w oryg. łac. castrum Galli; gdzie indziej kronikarz uzupełnia: zamek zbudowanego przez Galla (a więc przybysza z Galii, z Francji); musiał być to zamek zabezpieczający Mazowsze od strony granicy z dzielnicą Bolesława Krzywoustego; pozostaje niezidentyfikowany. [przypis edytorski]
zamek Heidelberski — zamek w Heidelbergu, niemieckim mieście w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia. [przypis edytorski]
zamek mój spiżowy — tj. ozdobiony wyrobami ze spiżu. [przypis edytorski]
zamek św. Anioła — budynek postawiony w Rzymie przez cesarza Hadriana; w czasach świeckiego panowania papieży służył jako więzienie polityczne. [przypis edytorski]
Zamek Świętego Anioła — grobowiec cesarza Hadriana znajdujący się na prawym brzegu Tybru w Rzymie (w pobliżu Watykanu), tradycyjnie służył papieżom jako twierdza i więzienie. [przypis edytorski]
Zamek Tenczyn — ruiny zamku leżącego w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, włączonego w XIV wieku do kazimierzowskiego systemu tzw. Orlich Gniazd, położonego we wsi Rudno w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w odległości 24 km na zachód od Krakowa. Ruiny zamku stoją na dawnym stożku wulkanicznym, będącym najwyższym wzniesieniem Garbu Tenczyńskiego. [przypis edytorski]
zamek trocki — zamek w Trokach, zamek położony na półwyspie na jeziorze Galve na Litwie. Zbudowany w XIV–XV w. przez wielkiego księcia litewskiego Kiejstuta i jego syna Witolda. [przypis edytorski]
zamek — tu występuje w roli więzienia. [przypis edytorski]
zamek (…) ukazuje się naszym oczom — w tym miejscu w tekście oryginału znajduje się ilustracja ruin zamku w Miednikach. [przypis edytorski]
zamek, w którym zdesperowany Rejtan leżał u progu sali sejmowej — Tadeusz Rejtan (1742–1780), poseł nowogródzki, zasłynął dramatycznym sprzeciwem podczas sejmu zatwierdzającego pierwszy rozbiór Rzeczpospolitej, obradującego na Zamku Królewskim w Warszawie (1773). W Nowym Zamku w Grodnie odbył się ostatni z sejmów Rzeczpospolitej (1795), podczas którego pod naciskiem ros. wojska zatwierdzono drugi rozbiór i odwołano reformy Sejmu Czteroletniego. [przypis edytorski]
zamek Władysławowski — fort Władysławowo. [przypis edytorski]
zamek (…) wpodle bramy des Tournelles — Bastylia. [przypis edytorski]
Zamek Wyobraźni (niem. Schloss Fantaisie) — niemiecki zamek we wsi Donndorf, w pobliżu miasta Bayreuth. [przypis edytorski]
zamglić (gw.) — tu: zemdlić, osłabić. [przypis edytorski]
zamianować kogoś przedstawicielem — dziś: mianować kogoś przedstawicielem. [przypis edytorski]
zamianować — nazwać. [przypis edytorski]
Zamiast albowiem owego przejścia dusz bez żadnej w doskonalenie się wiary (…) — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Prawda wiary egipskiej”. [przypis edytorski]
zamiast na swoje tyrany, już porywali się do kamieni na swoje dobrodzieje — w wyd. z 1816 r.: już porywali się do kamieni; wzmianki o tyranach i dobrodziejach usunięto; na swoje dobrodzieje — dziś popr. forma B. lm: na swoich dobrodziejów a. dobrodziei. [przypis edytorski]
zamiast sukienek — dawniej małe dzieci, niezależnie od płci, nosiły sukienki. [przypis edytorski]
zamięszanie — dziś popr. pisownia: zamieszanie. [przypis edytorski]
zamięszanie — dziś popr.: zamieszanie. [przypis edytorski]
zamięszanie — dziś: zamieszanie. [przypis edytorski]
zamieńmy zbroję — wymiana zbrój między wojownikami to zwyczajowy dowód przyjaźni. [przypis edytorski]
zamienić go w potwór — dziś z D. w potwora. [przypis edytorski]
zamieszczają oni na końcu drugiego tomu objaśniające przypiski — w niniejszym wydaniu, jednotomowym, zamieszono je w formie przypisów z odsyłaczami w tekście. [przypis edytorski]
zamieszkać (daw.) — zapomnieć, zaniechać, opuścić (por. omieszkać); tu: zmarnować. [przypis edytorski]
zamieszkać (starop.) — omieszkać; nie stawić się; zaniedbać sposobność zrobienia czegoś. [przypis edytorski]
zamieszkać — tu: omieszkać. [przypis edytorski]
Zamieszkać w katedrze — tytuł esejów katolickiego poety Wojciecha Wencla. [przypis edytorski]
zamieszkał — zapomniał. [przypis edytorski]
zamieszka — tu: zamieszanie. [przypis edytorski]
zamietliwy wiater (gw.) — wiatr podczas zamieci; silny wiatr. [przypis edytorski]
zamignęła — dziś: mignęła. [przypis edytorski]
zamilczone — dziś popr. forma: przemilczane. [przypis edytorski]
zamki Tyru — Kartagina. [przypis edytorski]
zamkiw dobuwaty, byty, rizaty, wiszaty! Na pohybel im, biłoruczkym (z ukr.) — zamki zdobywać, bić, mordować, wieszać. Śmierć im, białorękim. [przypis edytorski]
zamknąć — tu: zamknąć się. [przypis edytorski]
zamknęło jej usta, dość że — w wydaniu źródłowym jest to brakujący fragment tekstu. Został uzupełniony na podstawie innego opracowania. [przypis edytorski]
zamknęło się uczuciu nadziei — zamknęło się przed uczuciem nadziei [przypis edytorski]
zamkniętemi oczy — dziś popr. forma N. lm: zamkniętymi oczami. [przypis edytorski]
zamkniętym lody i jodły — dziś popr.: zamkniętym lodami i jodłami. [przypis edytorski]
zamkniony (daw.) — dziś popr.: zamknięty. [przypis edytorski]
zamkniony (daw.) — dziś: zamknięty. [przypis edytorski]
zamkniony (daw.) — zamknięty. [przypis edytorski]
zamkniony – dziś popr.: zamknięty. [przypis edytorski]
zamkniony — dziś: zamknięty. [przypis edytorski]
zamkniony (starop. forma) — zamknięty. [przypis edytorski]
zamku nie ubiegł ze swemi — nie opanował zamku ze swoimi ludźmi. [przypis edytorski]
Zamkuście nie dali — gdy Krzyżacy zaatakowali Wilno w jesieni 1390, górny zamek obroniła załoga dowodzona przez Mikołaja Moskarzewskiego; w obronie zamku dolnego dowodził i zginął wówczas brat Jagiełły, Korygiełło. [przypis edytorski]
Za młodu żyło się, kochało etc. — przeróbka pieśni grabarzy z Hamleta (akt V, sc. 1). [przypis edytorski]
za młodym, (…) by (…) być — za młody jestem, by być (konstrukcja zdaniowa z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
zamniemanie — tu: niedopowiedzenie; bez zamniemania: otwarcie, szczerze. [przypis edytorski]
zamnożyć się (daw.) — rozmnożyć się. [przypis edytorski]
zamówić — tu: przemówić; zagadać. [przypis edytorski]
zamówienie — tu: zły urok, czary. [przypis edytorski]
zamówienie — tu: zmowa, zmówienie a. czary. [przypis edytorski]
zamówta (gw.) — zamówcie. [przypis edytorski]
zamodrzeć — przybrać barwę ciemnoniebieską; modry: ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
zamorczyk a. zamorszczyk (daw.) — przybysz zza morza, mieszkaniec zamorski. [przypis edytorski]
Zamordowanie arcyksięcia austriackiego Ferdynanda w Sarajewie — zamach dokonany 28 czerwca 1914 przez Gawriło Principa, doprowadził do wybuchu I wojny światowej. [przypis edytorski]
zamordowany męczennik — mowa o św. Stanisławie. [przypis edytorski]
zamordowywać (pot.) — doprowadzać do skrajnego wyczerpania. [przypis edytorski]
zamorusany — pobrudzony. [przypis edytorski]
zamorzyć (daw.) — zabić. [przypis edytorski]
Zamoyski, August (1893–1970) — pol. rzeźbiarz (mający doświadczenie również w zakresie kowalstwa, stolarstwa, kamieniarstwa i snycerstwa); studiował w Szwajcarii, Fryburgu i Heidelbergu, w 1917 r. poznał w Monachium Stanisława Przybyszewskiego i przez niego nawiązał kontakt z ekspresjonistyczną grupą „Bunt” (z Poznania); wkrótce potem zamieszkał na jakiś czas w Zakopanem i zaprzyjaźnił się z Witkacym; wraz z nim, Leonem Chwistkiem i Tytusem Czyżewskim współtworzył grupę formistów (początkowo określających się jako Ekspresjoniści Polscy). Od 1923 mieszkał we Francji, odwiedzając regularnie Zakopane; był gł. organizatorem wystawy sztuki polskiej w Paryżu w 1929 r. W l. 1940–1955 mieszkał w Brazylii, prowadząc szkołę rzeźby w Rio de Janeiro oraz São Paulo, następnie ponownie wrócił do Francji. W jego twórczości wyróżniane są trzy okresy: formistyczny (1918–1924), realistyczny (1924–1950) i neoekspresjonistyczny (1950–1970). [przypis edytorski]
Zamoyski, August (1893–1970) — polski rzeźbiarz. [przypis edytorski]
Zamoyski, Jan (1542–1605) — polski magnat, kanclerz wielki koronny od 1578, hetman wielki koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów od 1581. [przypis edytorski]
Zamoyski, Jan Sobiepan herbu Jelita (1621–1665) — III Ordynat zamojski, podczaszy wielki koronny, krajczy wielki koronny, generał ziem podolskich, później także wojewoda sandomierski i kijowski; zachował wierność Janowi Kazimierzowi podczas potopu szwedzkiego. [przypis edytorski]
zamożysty (daw.) — możny, potężny; zamożny, bogaty. [przypis edytorski]
zamożysty — dziś pop.: zamożny. [przypis edytorski]
