Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5388 przypisów.

rozruch — spór, zamieszanie, walka (por. rozruchy). [przypis edytorski]

rozruszenie (daw.) — zburzenie, zniszczenie. [przypis edytorski]

rozrywać (daw.) — [tu:] rozbierać, rozważać. [przypis redakcyjny]

rozrywać kogoś — tu: dostarczać rozrywki. [przypis edytorski]

Rozrywka jest dla ludzi światowych rzeczą tak potrzebną (…) — Przekreślone ręką Pascala zapewne dlatego, iż zużytkowane gdzie indziej. [przypis tłumacza]

rozrzedniała — dziś: zrzedła a. rozrzedziła się. [przypis edytorski]

rozrzewniony — zasmucony. [przypis edytorski]

Rozrzutność jest mi tak wrodzona (…) stokrotnie zwracam ubogim — Aretino P. Lettere I, 15. [przypis tłumacza]

rozścielać — tu: rozpościerać. [przypis edytorski]

rozśmiać — dziś popr.: roześmiać. [przypis edytorski]

rozśmiać się — dziś popr.: roześmiać się. [przypis edytorski]

rozśmiać się — dziś: roześmiać się. [przypis edytorski]

rozśmiał — dziś popr.: roześmiał. [przypis edytorski]

rozśmiał się — dziś popr. forma 3.os. lp. cz. przesz.: roześmiał się. [przypis edytorski]

rozśmiał się — dziś popr.: roześmiał sie. [przypis edytorski]

rozśmiał się szyderczo — w oryg. niem. grinste: wyszczerzył zęby w uśmiechu. [przypis edytorski]

rozśmiany — dziś popr.: roześmiany. [przypis edytorski]

rozśmielić — ośmielić. [przypis edytorski]

rozsądek (daw.) — tu: decyzja, orzeczenie, rozstrzygnięcie. [przypis edytorski]

rozsądek (daw.) — tu: wyrok, orzeczenie. [przypis edytorski]

rozsądek jest wprawdzie zdatny do pouczenia i zaopatrzenia w prawidła, lecz że rozwaga jest tym szczególnym talentem, który nie żąda być pouczanym, lecz uprawianym tylko — brak rozwagi jest właściwie tym, co nazywają głupotą [Dummheit], a takiej ułomności naprawić niepodobna. Głowa tępa czy ograniczona, której brak jedynie należytego stopnia rozsądku i własnych tegoż pojęć, da się doskonale zaopatrzyć w naukę, aż do uczoności nawet. Ale ponieważ zazwyczaj nie dostaje takim ludziom i tamtej (secunda Petri [secunda Petri jest to nazwa wzięta z opowiedzianego w Ewangeliach zapomnienia się ucznia Chrystusowego, Piotra, który wobec sług Kaifasza zaparł się mistrza po trzykroć i dopiero gdy kur zapiał, przypomniał sobie przepowiednię Jezusa i gorzko zapłakał (Mt 26: 69–75. W tej „sekundzie” dopiero przyszła mu rozwaga, stłumiona poprzednio przez obawę, a rozbudzona potem przypomnieniem sobie przepowiedni mistrza; przyp. tłum.]), nieraz się więc zdarza napotykać bardzo uczonych mężów, którzy w stosowaniu swej umiejętności często wykazują ową niedającą się wykorzenić wadę. [przypis autorski]

rozsądek (starop.) — [tu:] rozstrzygnięcie; [por. rozsądzić]. [przypis redakcyjny]

rozsądek — trzeba pamiętać, że w terminologii Trentowskiego rozsądek jest wyższą potęgą duchową niż rozum, wbrew powszechnie przyjętemu u nas znaczeniu obu tych wyrazów. [przypis tłumacza]

Rozsądny profesor powinien by (…) swój kurs moralności raczej w ten sposób — mój drogi chłopcze, ojciec twój kocha cię, dlatego daje mi czterdzieści franków miesięcznie, abym cię nauczył matematyki, rysunku, słowem, środków do zarobienia na życie. Gdyby ci było zimno z braku płaszczyka, ojciec twój bolałby nad tym. Bolałby, ponieważ serce jego etc., etc. ale kiedy będziesz miał osiemnaście lat, będziesz musiał sam zarobić na kupno tego płaszcza. Ojciec twój posiada, jak mówią, dwadzieścia pięć tysięcy funtów renty; ale jest was czworo, zatem trzeba będzie się odzwyczaić od powozu, z którego korzystasz w domu ojca etc., etc. [przypis autorski]

rozsada — młode rośliny wyhodowane z nasion w inspektach, szklarniach lub na rozsadnikach, przeznaczone do wysadzenia na miejsce stałe. [przypis edytorski]

rozsadnik — istota szerząca zło. [przypis edytorski]

rozserdywsia duże (ukr.) — rozgniewał się bardzo. [przypis edytorski]

rozsforować — spuścić ze smyczy. [przypis edytorski]

rozsforowani — nie w sforze, nie w grupie. [przypis edytorski]

rozsiadem — rozjazdem, samołówką. [przypis redakcyjny]

rozsiędziona — siedząca szeroko; rozsiadła. [przypis edytorski]

rozsieczą — dziś: rozsieką. [przypis edytorski]

rozsierdzić się — bardzo się rozzłościć. [przypis edytorski]

rozsrożony — rozzłoszczony. [przypis edytorski]

rozstania i spotkania się kiedyś — Werter odnosi to powiedzenie do chwili rozstania się tu na ziemi i spotkania się w zaświatach. Wskazują na to słowa początkowe listu: „Nie ujrzę jej nigdy” i końcowe rozmowy z Lotą: „Zobaczymy się kiedyś”. [przypis redakcyjny]

rozstawne konie — świeże, niezmęczone konie umieszczane dawniej w pewnych odległościach w karczmach lub innych punktach na trasie, żeby umożliwić podróżnym wymianę zmęczonych wierzchowców lub zwierząt w zaprzęgu i dzięki temu szybsze przebycie drogi. [przypis edytorski]

rozstawnymi końmi — metoda podróżowania, polegająca na przesiadaniu się na świeże, niezmęczone konie, rozmieszczone uprzednio w karczmach lub innych punktach na trasie. [przypis edytorski]

rozstrzelali — 29 listopada 1662 r. w Wołpie. [przypis redakcyjny]

rozstrzelić się — rozproszyć się. [przypis edytorski]

rozstrzeń sercowa — kardiomiopatia rozstrzeniowa, przerost serca przy jednoczesnym jego osłabieniu. [przypis edytorski]

rozstrzygła — dziś popr.: rozstrzygnęła. [przypis edytorski]

rozstrzygła — rozcięła (od: strzyc, czyli ciąć). [przypis edytorski]

rozstrzygnienie — dziś popr.: rozstrzygnięcie. [przypis edytorski]

rozstrzyżony — pozbawiony święceń. [przypis edytorski]

rozsuć się (daw.) — rozsypać się. [przypis edytorski]

rozszafować (daw.) — rozdzielić, zarządzić. [przypis edytorski]

rozszarpano jest (starop. forma) — jest rozszarpane; zostało rozszarpane (ciało). [przypis edytorski]

rozszczelina (neol.) — połączenie: szczelina i rozpadlina. [przypis edytorski]

rozszczepany — dziś: rozszczepiony. [przypis edytorski]

rozszerza swe pośmiertne niebiosa…List do Rembowskiego. [przypis autorski]

rozszerzon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

roztacza — tu: coś roztoczonego, rozproszonego. [przypis edytorski]

roztargać się — tu: podrzeć się, rozedrzeć się. [przypis edytorski]

roztarty w gwiazdy kryształ chrupał nam pod butem — prawdopodobnie aluzja do nocy kryształowej, pogonu dokonanego w nazistowskich Niemczech w nocy z 9 na 10 listopada 1938. [przypis edytorski]

roztasować — tu: rozpakować. [przypis edytorski]

roztasować — ulokować się gdzieś. [przypis edytorski]

roztaszować się — rozłożyć się obozem. [przypis redakcyjny]

roztętniały — dziś: roztętniony. [przypis edytorski]

rozterka (daw.) — spór, konflikt. [przypis edytorski]

rozterka (daw.) — spór. [przypis edytorski]

rozterka — rozdarcie; sprzeczność. [przypis edytorski]

rozterki (starop.) — kłótnie. [przypis redakcyjny]

rozterki — tu: nieporozumienia, sprzeczne zdania a. interesy. [przypis edytorski]

rozterku — dziś r.ż. w D. lp.: rozterki. [przypis edytorski]

roztłoczyć — rozdeptać, rozbić na miazgę. [przypis edytorski]

roztłuce (gw.) — roztłucze. [przypis edytorski]

roztocza — rozciągająca się przestrzeń, płaszczyzna. [przypis edytorski]

roztocze — tu: coś, co się szeroko roztacza, ogrom. [przypis edytorski]

roztoczony (daw.) — zepsuty, zgniły; por. daw. toczyć: rozkładać od wewnątrz, pożerać itp. [przypis edytorski]

roztocz — szeroko roztaczający się obszar, zwłaszcza morski. [przypis edytorski]

roztocz — tu: ogrom, coś co się szeroko rozpościera. [przypis edytorski]

roztoczyć — rozgryźć, zniszczyć. [przypis edytorski]

Roztok — właśc. Roztoka, potok będący dopływem Białki, wypływający z Wielkiego Stawu w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. [przypis edytorski]

roztopniał — dziś: roztopił się a. stopniał. [przypis edytorski]

roztropność — cnota, która pozwala rozeznać w każdych okolicznościach prawdziwe dobro i wybierać właściwe środki prowadzące do celu; rozwaga. [przypis edytorski]

roztruchan (daw.) — kielich, naczynie do picia. [przypis edytorski]

roztruchan (daw.) — wielki i bogato zdobiony kielich, puchar. [przypis edytorski]

roztruchan — duży, ozdobny kielich w kształcie zwierzęcia, służący do wznoszenia toastów. [przypis edytorski]

roztruchan — duży, srebrny puchar o kształcie zoomorficznym (np. orła, pawia, sowy, lwa), czasami zdobiony kamieniami szlachetnymi, używany do wznoszenia toastów i służący do ozdoby stołu; popularny w XVI i XVII w. [przypis edytorski]

roztruchan — kielich. [przypis edytorski]