Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13035 przypisów.
pośpieć — pospieszyć się, zdążyć. [przypis edytorski]
pośpieć — zdążyć. [przypis edytorski]
pośpieją (daw.) — zdążą. [przypis edytorski]
pośpieni (daw.) — uśpieni, śpiący. [przypis edytorski]
pośpiesza z gałęzią — nadchodzi z symbolem poselstwa, zawieszenia broni; w późniejszych wiekach zamiast gałęzi zaczęto używać białej chorągwi. [przypis edytorski]
pośrebrzać — dziś popr.: posrebrzać [przypis edytorski]
pośredniość — tu: przeciętność. [przypis edytorski]
pośród (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: pośrzod. [przypis edytorski]
pośród zgromadzenia — tj. w towarzystwie. [przypis edytorski]
pośrodku ogromnej białej róży Elżbieta, księżna Yorku (…) obok niej stał Henryk VII, którego postać wyłaniała się z takiejże róży czerwonej — herbem angielskiego rodu Yorków była biała róża, zaś herbem rodu Lancasterów była czerwona róża. W latach 1455–1485 toczyła się w Anglii wojna domowa o władzę pomiędzy tymi dwoma rodami, zwana Wojną Dwóch Róż. Wojnę zakończyło zwycięstwo w bitwie pod Bosworth (1485) spokrewnionego z Lancasterami Henryka Tudora (1457–1509), który został nowym władcą Anglii, jako Henryk VII, i poślubił Elżbietę York (1465–1503), córkę jednego ze swych poprzedników na tronie, Edwarda IV Yorka. [przypis edytorski]
pośrzednik — dziś popr.: pośrednik. [przypis edytorski]
po świacie — dziś popr.: po świcie. [przypis edytorski]
poświadomić (daw.) — powiadomić, poinformować, wtajemniczyć. [przypis edytorski]
po świadomu (starop. forma) — świadomie. [przypis edytorski]
po światu (daw.) — po świecie. [przypis edytorski]
po światu — dziś popr.: po świecie. [przypis edytorski]
poświęć jego krople dla Kronosa syna — mowa o libacji, tradycyjnej ofierze z pierwszych kropli pitego wina, tu przeznaczonej dla Zeusa. [przypis edytorski]
poświęcenie kościoła gnieźnieńskiego — 1 maja 1097 r. [przypis edytorski]
poświętnik a. skarabeusz, Scarabaeus sacer (biol.) — czarny chrząszcz znany z toczenia kul ulepionych z nawozu, czczony w staroż. Egipcie jako symbol boga wschodzącego Słońca; wg dawnej klasyfikacji: Ateuchus sacer. [przypis edytorski]
po świętym Pietrze — po świętym Piotrze, tj. po 29 czerwca. [przypis edytorski]
po święty Wit — do dnia św. Wita, tj. do 15 czerwca. [przypis edytorski]
poświetla — dziś: poświata. [przypis edytorski]
poświetl — dziś: poświata. [przypis edytorski]
poświetl (neol.) — poświata. [przypis edytorski]
po św. Stanisławie biskupie — po dniu 8 maja, kiedy w kościele katolickim obchodzona jest uroczystość św. Stanisława ze Szczepanowa, biskupa i męczennika, patrona Polski. [przypis edytorski]
posądek (daw.) — czyn, postępek. [przypis edytorski]
posąg Achillesa — w Hyde Parku; w mit. gr. Achilles to najdzielniejszy z Greków walczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
posąg Memnona — Memnon: w mit. gr. syn Eos (Jutrzenki), król Etiopów, uczestnik wojny trojańskiej; zginął z ręki Achillesa. Kolosy Memnona: posągi faraona Amenhotepa III postawione ok. 1370 p.n.e. w Tebach Zachodnich, nazywane tak, ponieważ od czasu, gdy jeden z nich został uszkodzony przez trzęsienie ziemi w 27 r. p.n.e., rankiem wydobywał się z niego dźwięk, interpretowany przez Greków i Rzymian jako wołanie Memnona do matki. Zjawisko to wywołane było ulatywaniem ogrzewającego się powietrza przez szczelinę w posągu i ustało po jego naprawie. [przypis edytorski]
posąg rzymskiego stoika — cesarza rzymskiego Marka Aureliusza (121–180), zwolennika stoicyzmu, którego konny posąg z brązu znajduje się w Rzymie. [przypis edytorski]
posąpny — dziś popr.: posępny. [przypis edytorski]
posążnica — pieśń ludowa, dumka. [przypis edytorski]
posada (daw.) — tu: podstawa bytu materialnego. [przypis edytorski]
posada (daw.) — tu: podstawa, fundament. [przypis edytorski]
posada — fundament. [przypis edytorski]
posada (hiszp.) — zajazd. [przypis edytorski]
posadero (hiszp.) — właściciel gospody. [przypis edytorski]
posadny — zapewne: o solidnych podstawach. [przypis edytorski]
Posadowa — dawna wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, u stóp góry Majdan (503 m) i Ostryż (448 m). [przypis edytorski]
posady — tu: osady, posiadłości. [przypis edytorski]
posadził do wioseł — tj. zesłał na galery, niewolniczą pracę przy wiosłowaniu na statku. [przypis edytorski]
posag — dobro materialne wnoszone przez żonę przy zawarciu małżeństwa. [przypis edytorski]
posag — majątek wnoszony do małżeństwa przez żonę. [przypis edytorski]
posag — majątek wnoszony mężowi przez żonę przy zawieraniu małżeństwa. [przypis edytorski]
posag — tu: dziedzictwo; naleciałość. [przypis edytorski]
posażna żona — Andromacha. [przypis edytorski]
posażne (środki) — pieniądze z posagu. [przypis edytorski]
posażny (daw.) — dotyczący posagu, tu: pochodzący z posagu. [przypis edytorski]
posędzieleć (daw.) — posiwieć. [przypis edytorski]
posępne lirniki — dziś popr. forma M. lm grup rzecz. m.-os.: posępni lirnicy. [przypis edytorski]
posępno — dziś: posępnie. [przypis edytorski]
posedańskie cesarstwo — tj. to, które powstało „po Sedanie”; wojna francusko-pruska (1870–1871) między Cesarstwem Francuskim a Królestwem Prus, wspieranym przez inne kraje niemieckie, zakończyła się straszliwą klęską wojsk francuskich w bitwie pod Sedanem, a następnie proklamacją założycielską zjednoczonego Cesarstwa Niemieckiego. [przypis edytorski]
posed (gw.) — poszedł. [przypis edytorski]
Posejdonios (ok.135–ok.50 p.n.e.) — gr. filozof i uczony, astronom, geograf i historyk; wyliczył obwód Ziemi metoda odmienną niż Eratostenes, uzyskując 240 000 stadionów. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg mórz, swoim trójzębem wzburzający fale, powodujący sztormy i trzęsienia ziemi; brat Zeusa. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi, brat Zeusa; przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi, brat Zeusa; przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi. Brat Zeusa. Przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi; przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit.gr.) — władca mórz, brat Zeusa; jego atrybutem był trójząb. [przypis edytorski]
poseł (gw.) — poszedł. [przypis edytorski]
poseł rosyjski w Rio Janeiro. Zastał on w porcie Santosu statek finlandzki — Wielkie Księstwo Finlandii, istniejące w latach w latach 1809–1917, było prowincją Imperium Rosyjskiego. [przypis edytorski]
poseł — tu: ambasador. [przypis edytorski]
po sercu — zgodnie z pragnieniem serca; por. po myśli. [przypis edytorski]
posesja — posiadłość; wydzielony teren stanowiący czyjąś własność, wraz z budynkami na nim stojącymi. [przypis edytorski]
posesjonat (daw., z łac.) — właściciel nieruchomości miejskiej lub posiadłości wiejskiej. [przypis edytorski]
posesjonat — właściciel dużej posiadłości miejskiej lub wiejskiej. [przypis edytorski]
posesjonat — właściciel posiadłości ziemiskiej. [przypis edytorski]
posesjonat (z łac.) — bogaty szlachcic, posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
posesjonat (z łac.) — posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
posesor — właściciel; tu: rządca majątku. [przypis edytorski]
posiądziem — dziś popr.: posiądziemy. [przypis edytorski]
posiadający wartości 100,000 rubli — dziś popr.: posiadający wartość. [przypis edytorski]
posiada pani buchalterię — dziś: zna pani rachunkowość. [przypis edytorski]
posiadłość — tu: posiadanie. [przypis edytorski]
Posiadłości (…) niemieckie w tej stronie Afryki przewyższają o wiele rozległością całe Niemcy — powierzchnia Rzeszy Niemieckiej wynosiła ok. pół miliona km², zaś Niemieckiej Afryki Wschodniej niemal milion km². [przypis edytorski]
Posiane kły mścicieli odradzają z siebie — nawiązanie do mitu o Kadmosie, który zabiwszy smoka, za radą Ateny zasiał jego zęby w zaoranej ziemi, z zębów smoczych zaś wyrosło plemię wojowników, którzy zaczęli się nawzajem zabijać. [przypis edytorski]
posiędą (daw.) — dziś: posiądą. [przypis edytorski]
posiędzie (daw.) — dziś popr. forma: posiądzie. [przypis edytorski]
posiędzie (daw.) — dziś: posiądzie. [przypis edytorski]
posiędzie — dziś popr.: posiądzie. [przypis edytorski]
posiędzie — dziś: posiądzie. [przypis edytorski]
posięgać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]
posiedliż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy posiedli, czyż posiedli. [przypis edytorski]
posiedzenie — tu: wszyscy zgromadzeni w danym miejscu. [przypis edytorski]
posiedziciel (daw.) — posiadacz. [przypis edytorski]
posiedziciel (daw.) — posiadacz, właściciel. [przypis edytorski]
posiekszy (starop. forma) — posiekłszy. [przypis edytorski]
posieleńcy — mieszkańcy. [przypis edytorski]
posieleniec (z ros.) — osadnik, osiedleniec; tu: zesłaniec. [przypis edytorski]
posieść — posiąść, dostać, zawłaszczyć. [przypis edytorski]
posiłek — tu: pomoc, posiłki. [przypis edytorski]
posiłkow (starop. forma) — dziś: posiłków. [przypis edytorski]
Posiliwszy się, poleciłem Gonzalezowi (…) straciłem ochotę do snu. — fragment rozdziału Dzień drugi dodany za innym opracowaniem tegoż tłumaczenia (J. Potocki, Rękopis…, wyd. Czytelnik, Warszawa 1965, oprac. Leszek Kukulski, s. 30–31). [przypis edytorski]
Posillipo — niegdyś miejscowość nadmorska pod Neapolem, dziś willowa dzielnica Neapolu. [przypis edytorski]
position à part (fr.) — osobna pozycja. [przypis edytorski]
poskoczyć — skocznie podbiec. [przypis edytorski]
po skończeniu trzeciego aktu (…) wyszły — duch ojca Hamleta po raz ostatni pojawia się w sztuce w czwartej i ostatniej scenie trzeciego aktu (rozmowa Hamleta z matką). [przypis edytorski]
po skończonym sejmie — sejm zakończył się 1 maja 1662 r. [przypis edytorski]
Poskromienie Złośnicy — tytuł polskiego tłumaczenia, stanowiącego podstawę niniejszej publikacji, brzmi: Ugłaskanie sekutnicy. Późniejsza tradycja utrwaliła jednak nazwę Poskromienie złośnicy. W oryginale sztuka Shakespeare'a nosi tytuł Taming of the Shrew. [przypis edytorski]
posłałem do Świątyni Sybilli — mowa o Świątyni Sybilli w parku pałacowym w Puławach, budynku, w którym księżna Izabela Czartoryska założyła muzeum. [przypis edytorski]