Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13157 przypisów.
propinacja — prawo sprzedaży napojów alkoholowych; tu: karczma. [przypis edytorski]
propinacja — prawo wyłączności przy sprzedaży alkoholu w obrębie danej wsi, tu: zysk z tego monopolu; propinacją — dziś wyraz ten w B. lp miałby formę: propinację. [przypis edytorski]
propinacja (z łac.) — prawo sprzedaży napojów alkoholowych; tu: karczma. [przypis edytorski]
propinacja (z łac.) — prawo wyłączności przy sprzedaży alkoholu w obrębie danej wsi. [przypis edytorski]
propinator — dzierżawca propinacji, prawa wyłączności na sprzedaż alkoholu na danym terenie. [przypis edytorski]
propolis, kit pszczeli — lepka substancja żywiczna wyrabiana przez pszczoły z żywic roślinnych, służąca im w ulu jako materiał uszczelniający i dezynfekujący. [przypis edytorski]
propono, proponere (łac.) — proponować; tu 3.os. lp cz.przesz. proposuit: proponował. [przypis edytorski]
Propontyda a. Propontis (daw.) — Morze Marmara; śródlądowe morze we wsch. cz. Morza Śródziemnego, usytuowane między Płw. Bałkańskim a Azją Mniejszą, łączące się z Morzem Czarnym przez cieśninę Bosfor, a przez Dardanele z Morzem Egejskim. [przypis edytorski]
Proporszczyk — funkcja w wojsku: żołnierz noszący proporzec pułku; chorąży. [przypis edytorski]
proporzec — chorągiew; materiał w kształcie trójkąta umieszczony na lancy wskazujący oznaczenie hufca bojowego; spotykany od XIV w. w oddziałach husarzy. [przypis edytorski]
„Proporzec” — „L'Oriflamme”, paryska gazeta poświęcona „literaturze, nauce i sztuce, historii oraz doktrynom monarchicznym i religijnym”, wydawana w l. 1824–1825. [przypis edytorski]
propositio (łac.) — przedłożenie; przesłanka. [przypis edytorski]
propositio major (łac.) — przesłanka większa. [przypis edytorski]
Proposuit coram… — Prokurator zaproponował przed tym samym sądem powołanym z urzędu [przez] burmistrza bieckiego wyrok w imieniu urzędników i całej społeczności miasta do zastosowania w przestępstwach i szkodach publicznych; przeto przeciw szlachetnemu Joachimowi Popielowi z ziemi przemyskiej [przypis edytorski]
propozyt (daw.) — zamiar. [przypis edytorski]
propre — czysto, porządnie. [przypis edytorski]
propre, exact et libre (fr.) — właściwy, dokładny i wolny. [przypis edytorski]
propria manu (łac.) — własną ręką. [przypis edytorski]
propria manu (łac.) — własną ręką; własnoręcznie. [przypis edytorski]
propriétaire (fr.) — właściciel. [przypis edytorski]
pro primo (łac.) — po pierwsze. [przypis edytorski]
proprium (łac.) — modlitwa związana z danym świętym, przeznaczona na mszę w dzień jego uroczystości. [przypis edytorski]
proprium (łac.) — właściwość. [przypis edytorski]
proproment parler n'est que — ściśle mówiąc, nie jest niczym innym jak. [przypis edytorski]
propter (…) de Republica merita (łac.) — z powodu zasług dla Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
propter hoc — tu: z tego wynika. [przypis edytorski]
propter magnam gloriam tuam (łac.) — bo wielka jest chwała twoja (cytat ze śpiewu liturgicznego Gloria in excelsis Deo, Chwała na wysokości Bogu). [przypis edytorski]
propter vitam vitae perdere causas (łac.) — ze względu na życie utracić powody, by żyć. [przypis edytorski]
pro publico bono — dla dobra wspólnego. [przypis edytorski]
pro publico bono (łac.) — dla dobra publicznego. [przypis edytorski]
Pro publico bono (łac.) — dla dobra publicznego. [przypis edytorski]
pro publico bono (łac.) — dla dobra wspólnego. [przypis edytorski]
pro publico bono (łac.) — dla wspólnego dobra, dla dobra publicznego. [przypis edytorski]
pro pudor! (łac.) — jaki wstyd! [przypis edytorski]
Propyleje — brama z kolumnami prowadząca na ateński Akropol. [przypis edytorski]
Propyleje (łac. propylaeum: przedsionek) — w architekturze staroż. Grecji monumentalny budynek bramy na planie prostokąta z kolumnami, prowadzący zwykle do wielkich świątyń; w Atenach Propyleje stanowią wejście na Akropol, budowane były od 437 roku p.n.e. i pozostały niedokończone, posiadały dwa skrzydła, w jednym z nich mieściła się Pinakoteka ozdobiona obrazami naściennymi. [przypis edytorski]
Propyleje — w architekturze staroż. Grecji monumentalny budynek bramy na planie prostokąta z kolumnami, prowadzący zwykle do wielkich świątyń; w Atenach Propyleje stanowią wejście na Akropol. [przypis edytorski]
pro quarto (łac.) — po czwarte. [przypis edytorski]
pro quinto (łac.) — po piąte. [przypis edytorski]
prora (gr.) — dziób okrętu. [przypis edytorski]
Prora — ośrodek wypoczynkowy na wyspie Rugii, zbudowany przez nazistów. [przypis edytorski]
Proroctwo królowej Jadwigi — w wydaniu źródłowym pod tytułem podano 1 Melodię, 2 Melodię i Trio w zapisie nutowym. Tadeusz Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]
prorocy — Dn 7. [przypis edytorski]
Prorocy wielkiej czci doznają wszędzie […] Tu jakich widzą, takimi ich piszą… — nawiązanie do biblijnej historii o proroku Jonaszu i wynikającego z niej powiedzenia: Nikt nie jest prorokiem we własnym kraju. Jonasz został podczas podróży morskiej połknięty przez wieloryba, który po trzech dniach wypuścił go na brzeg. [przypis edytorski]
prorocze słowa — proroctwo św. Brygidy Szwedzkiej (1303–1373), świętej, wizjonerki i pisarki, założycielki zakonu brygidek. [przypis edytorski]
proroczyć — dziś: prorokować. [przypis edytorski]
prorok — mowa prawdopodobnie o Andrzeju Towiańskim, mistyku, pod którego wpływem pozostawało środowisko emigracyjne w Paryżu. [przypis edytorski]
prorok nazareński — Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]
prorządowa — mowa o powołanym w roku 1931 Związku Związków Zawodowych (ZZZ) pod przywództwem byłego premiera Jędrzeja Moraczewskiego. [przypis edytorski]
prośbą się imać — prawdop. winno być „prośby się imać” (tj. chwytać). [przypis edytorski]
prośba czwarta — tj. „chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj”. [przypis edytorski]
Prośby posłów — nazwa sceny Iliady, w której Odyseusz, Fojniks i Ajas proszą Achillesa, żeby poniechał gniewu i wrócił do walki. [przypis edytorski]
prościć — dziś: prostować. [przypis edytorski]
proście (daw.) — prosto, w sposób oczywisty. [przypis edytorski]
proście (daw.) — prosto, z łatwością. [przypis edytorski]
prościejsze — dziś popr. forma M. lmn.: prostsze. [przypis edytorski]
proścież (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
Proście za nami Pana Boga waszego, aby nam oznajmił Pan Bóg wasz drogę, którą iść mamy… — Jr 42, 3 i 6. [przypis edytorski]
prości obmowcy, maledici, niegodni są oglądania Boga — 1 Kor 6, 10. [przypis edytorski]
prośnianka (daw.) — słoma z prosa. [przypis edytorski]
prosceniowy — znajdujący się na proscenium, tj. na odsłoniętej części sceny, znajdującej się przed kurtyną. [przypis edytorski]
proscenium — część sceny przed kurtyną. [przypis edytorski]
proscenium — wysunięta w kierunku widowni część sceny przed kurtyną. [przypis edytorski]
proscriptus (łac.: zapisany) — skazany na banicję; tu M. lm proscripti. [przypis edytorski]
pro secundo (łac.) — po drugie. [przypis edytorski]
prose (gw.) — proszę. [przypis edytorski]
Proserpine — Roman goddess of spring, spending winter in the underworld as a wife of Pluto; equivalent of Greek Persephone. [przypis edytorski]
pro servati (łac.) — służący; do służenia. [przypis edytorski]
pro sexto (łac.) — po szóste. [przypis edytorski]
prosić się (daw.) — uporczywie błagać o coś. [przypis edytorski]
prosić u kogo co (starop.) — prosić kogo o co. [przypis edytorski]
prosić za co (starop.) — prosić o co. [przypis edytorski]
prosiem (starop. forma) — dziś 1.os.lm: prosimy. [przypis edytorski]
prosiłeś jej — dziś popr. z B.: prosiłeś jej. [przypis edytorski]
prosił jej (daw. składnia) — dziś popr.: prosił ją. [przypis edytorski]
prosili od cesarza — dziś: prosili cesarza. [przypis edytorski]
prosim (daw., gw.) — prosimy. [przypis edytorski]
prosit — na zdrowie (itp. formuła toastu przy piciu alkoholu). [przypis edytorski]
prosit (niem.) — na zdrowie (forma toastu). [przypis edytorski]
prosit (niem.) — na zdrowie; wypijmy. [przypis edytorski]
Prosit! Noch ein mal (niem.) — Na zdrowie! Jeszcze raz. [przypis edytorski]
proskrypcja — ogłoszenie o wyjęciu spod prawa, konfiskacie majątku, ukaraniu śmiercią lub objęciu innymi represjami przeciwników politycznych. [przypis edytorski]
proskrypcja — ogłoszenie o wyjęciu spod prawa z przyczyn politycznych. [przypis edytorski]
proskrypcja — ogłoszenie wyjętym spod prawa w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]
proskrypcja (z łac.) — wyrok śmierci bez sądu. [przypis edytorski]
proskrypcyjny — wyjęty spod ochrony prawa. [przypis edytorski]
proskura — chleb ofiarowany podczas mszy w kościele prawosławnym; hostia. [przypis edytorski]
proskura — chleb pszenny pełniący w cerkwiach rolę hostii (ofiary). [przypis edytorski]
proso — rodzaj zboża, z którego piecze się np. chleb. [przypis edytorski]
prospectus (łac.) — widok. [przypis edytorski]
prospekt — broszura informacyjno-reklamowa zawierająca np. informacje o produktach danej firmy. [przypis edytorski]
prospekt (daw.) — tu: spojrzenie, wzrok. [przypis edytorski]
prospekt (daw.) — tu: widok. [przypis edytorski]
prospekt (daw.) — widok. [przypis edytorski]
prospektor, właśc. prospector (ang.) — poszukiwacz. [przypis edytorski]
prospekt — tu: widok, perspektywa. [przypis edytorski]
prospekt — tu: widok. [przypis edytorski]
prospekt (z łac.) — widok. [przypis edytorski]
prosperity (ang.) — powodzenie, rozkwit, czas dobrobytu. [przypis edytorski]
prosperity — faza szczytowego rozwoju czegoś; w ekonomii: jedna z czterech faz cyklu koniukturalnego, w której produkcja, zatrudnienie i ceny osiągają najwyższy poziom. [przypis edytorski]