Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 460 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7902 przypisów.
Narymunt (1300–1348) — postać znacznie późniejsza, pierworodny syn wielkiego księcia litewskiego Giedymina, nie przejął władzy po ojcu; Trojden przejął władzę po Szwarnie (lit. Švarnas, 1230–1269). [przypis edytorski]
nary — prycza, prymitywne łóżko. [przypis edytorski]
naryty — tu: opatrzony wyrytym znakiem a. napisem; naznaczony. [przypis edytorski]
narywać się — przepracowywać się, przedźwigać się. [przypis edytorski]
narządzać (daw.) — przygotowywać. [przypis edytorski]
narzędzie muzyczne — instrument. [przypis edytorski]
narzec — nazwać. [przypis edytorski]
Narzeczona powstała z krzesła i szła do połowy izby; zaś we drzwiach ukazał się wspaniałej urody, acz nie pierwszej młodości narzeczony. Pokłonił się nisko, ale nie uniżenie, i w łacińskiej mowie radość z tak szczęsnej godziny w swym życiu wyraził — B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, opis wesela Gryzeldy Batorówny. [przypis autorski]
narzeczona Tezeusza — według popularniejszej wersji mitu żoną Tezeusza została Antiope, siostra Hippolity. [przypis edytorski]
narzeczon — nazwany. [przypis edytorski]
narzekalniczka (daw.) — płaczka, kobieta wynajmowana do lamentowania i opłakiwania zmarłych na pogrzebach. [przypis edytorski]
narzekarz (daw.) — dziś: narzekasz. [przypis edytorski]
na rzekę brata w stygijskim przestworze klnie się — przysięga na rzekę piekielną Styks należała do najbardziej uroczystych i najstraszniejszych. [przypis edytorski]
narzuciła się — dziś: rzuciła się. [przypis edytorski]
naščiai — kartelė su dviem kabliais kibirams ant pečių nešti. [przypis edytorski]
naści (daw., gw.) — masz. [przypis edytorski]
naści (daw., gw.) — masz, trzymaj. [przypis edytorski]
naści (daw., gw.) — masz, trzymaj, weź. [przypis edytorski]
naści (daw., gw.) — masz, weź. [przypis edytorski]
naści (daw.) — masz, bierz. [przypis edytorski]
naści (daw.) — masz. [przypis edytorski]
naści (daw.) — masz, trzymaj. [przypis edytorski]
naści (daw.) — masz, trzymaj. [przypis redakcyjny]
Naści (daw.) — masz, trzymaj. [przypis redakcyjny]
naści (daw.) — masz, weź. [przypis edytorski]
na ścienie — dziś: na ścianie. [przypis edytorski]
na ścienie — dziś popr. forma Msc.lp: na ścianie. [przypis edytorski]
na ścieżaj (daw.) — na oścież; szeroko (o otwartych drzwiach, oknach). [przypis edytorski]
na ścieżaj — dziś: na oścież. [przypis edytorski]
na ścieżaj (gw.) — na oścież. [przypis edytorski]
na ścieżaj — na oścież. [przypis edytorski]
na ścież (daw.) — na oścież. [przypis edytorski]
na ścieżki — idź na ścieżki. [przypis autorski]
naści (gw.) — masz. [przypis edytorski]
naści — na ci, oto masz. [przypis redakcyjny]
naści (reg.) — masz. [przypis edytorski]
naści — weź. [przypis edytorski]
naściże (daw., gw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: masz, maszże. [przypis edytorski]
naśladować czego (starop. forma) — dziś: naśladować co; naśladować czyjej rady: iść za czyją radą. [przypis redakcyjny]
naśladować (daw.) — następować; [iść śladem]. [przypis redakcyjny]
naśladować — iść za kimś. [przypis redakcyjny]
naśladować kobiety, będąc mężczyznami — w staroż. teatrze greckim wszystkie role odgrywali mężczyźni, także kobiece. [przypis edytorski]
naśladować kogo (starop.) — iść za kim; [iść w czyjeś ślady; red. WL]. [przypis redakcyjny]
Naśladowanie Chrystusa, właśc. O naśladowaniu Chrystusa (łac. De imitatione Christi) — bardzo popularna książka religijna, poradnik życia chrześcijańskiego, napisany ok. 1418–1427, przypisywany Tomaszowi à Kempis. [przypis edytorski]
Naśladowanie Chrystusa, właśc. O naśladowaniu Chrystusa (łac. De imitatione Christi) — bardzo popularna książka religijna, poradnik życia chrześcijańskiego, napisany ok. 1418–1427, przypisywany Tomaszowi à Kempis. [przypis edytorski]
naśladowanie (gr. mimesis) — tu: jako termin wywodzący się z estetyki (dziedziny filozofii zajmującej się pięknem) gr. filozofa Arystotelesa (384–322 p.n.e.). Mimesis to naśladowanie natury w dziele sztuki. Nie polega na wiernym oddawaniu rzeczywistości, ale jej artystycznym przetworzeniu. [przypis edytorski]
našlė — čia: našlaitė, t.y. gėlė. [przypis edytorski]
naśledni (daw.) — następny. [przypis edytorski]
naśli — dziś popr.: naszli. [przypis edytorski]
na ślubie Wandeczki — Redlówny [przypis redakcyjny]
na śmiałego — śmiało, bez obawy. [przypis edytorski]
naśmieli się — dziś raczej: naśmiali się. [przypis edytorski]
„Na śmierć! Śmierć mordercy!” (…) Więc oni krzyczeli po francusku, ci Dalmatyńcy — por. Balzac, Kawalerskie gospodarstwo. [przypis tłumacza]
na śmierć zaś ludzi innej myśli patrzyli jak na śmierć cudzoziemców — τὸ δ᾽ ἐναντίον πλῆθος ὥσπερ βάρβαρον ἥδοντο δαπανώμενον (N), ὸ δ᾽ ἐναντίου πλῆθος ὥσπερ ὑπερβάλλοντος βάρους ἥδοντο δαπανωμωνων (D), contrariam vero multitudinem ut supervacaneum onus consumi gaudebant (tak samo Clementz i Henkel). [przypis tłumacza]
naśmieszyć — dziś raczej: rozśmieszyć. [przypis edytorski]
naśmiewać się komu (starop.) — naśmiewać się z kogo. [przypis edytorski]
na środku ziemi siedzi, na samym jej pępku — w ośrodku kultowym Apolla w Delfach znajdował się kamień zwany omfalos (pępek), uważany za środek ziemi. [przypis edytorski]
na św. Antoniego — w dniu święta św. Antoniego z Padwy, obchodzonego w Kościele katolickim 13 czerwca. [przypis edytorski]
na świątnicach starych bogów krzyże dźwiga — chodzi o zaprowadzenie przez Jagiełłę chrześcijaństwa w pogańskiej dotąd Litwie. [przypis edytorski]
na świadki tu stawię (daw.) — przedstawiam tu jako świadków. [przypis edytorski]
na świat urodzona z piany oceanowej, szła matka rozkoszy — Afrodyta. [przypis edytorski]
na Świętą Łucją — tj. 13 grudnia. [przypis edytorski]
Na świętego Jana — w nocy z 23 na 24 czerwca, w wigilię dnia świętego Jana Chrzciciela. Jest to najkrótsza noc w roku. Obchodzono wówczas słowiańskie święto przesilenia letniego, o rodowodzie przedchrześcijańskim. [przypis edytorski]
na świętego Jura — tu: na święty nigdy (pot.). [przypis edytorski]
na świętego Marcina — 11 listopada. [przypis edytorski]
na świętego Piotra i Pawła — 29 czerwca; w oryginale: Lammas, czyli święto plonów, święto chleba, celebrowane od zachodu słońca 31 lipca do zachodu słońca 1 sierpnia. [przypis edytorski]
na Święto Jańskie — na dzień Świętego Jana, a właśc. w wigilię św. Jana w kalendarzu chrześcijańskim obchodzono święto u progu lata (w nocy z 23 na 24 czerwca; noc świętojańska, zw. też nocą Sobótki a. nocą Kupały) święto ustanowione dla zasymilowania przez tradycję chrześcijańską prastarego święta pogańskiego (znanego również w krajach anglosaskich jako ang. Midsummer, niem. Mittsommerfest; por. A Midsummer Night's Dream Shakespeare'a), związanego z przesileniem letnim i obrzędami płodności. [przypis edytorski]
na święty Jerzy — 23 kwietnia. [przypis edytorski]
na święty Marcin — 11 listopada; na ziemiach ruskich: 25 października. [przypis edytorski]
na święty Michał — 11 listopada. [przypis edytorski]
na święty Michał — 29 września. [przypis edytorski]
na świeżo malowane wrota nie patrzą filozofowie — we frazeologizmie: patrzeć, gapić się jak cielę na malowane wrota (tj. intensywnie i bezmyślnie). [przypis edytorski]
na s. 310 — patrz rozdz. XVI. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: na sądach. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: na sądach. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr.: na sądach. [przypis edytorski]
na sad — dziś popr.: do sadu. [przypis edytorski]
nasadka — pułapka na lisy i tchórze. [przypis redakcyjny]
nasadlony — nasmarowany sadłem. [przypis edytorski]
nasadzać — nasyłać, przygotowywać zasadzki. [przypis edytorski]
nasadzać się (daw.) — przygotowywać zasadzkę. [przypis edytorski]
nasadzić (daw.) — nasłać. [przypis edytorski]
nasadzić — tu: nasłać. [przypis edytorski]
na sago — na ukos. [przypis edytorski]
na Saksy (pot.) — określenie emigracji zarobkowej, pochodzące od nazwy Saksonii, częstego w XIX w. celu tych wyjazdów za pracą. [przypis edytorski]
na salą — daw. forma B.lp r.ż.; dziś: na salę. [przypis edytorski]
Na salę wchodzi dworzanin z berłem, za nim zaś drugi, który niesie obrus… — Cyt. za: Leigh Hunt, Miasto (The Town), str. 408, opowiadanie starego podróżnika. [przypis autorski]
na samę (…) zmierza — zmierza ku (niej) samej. [przypis redakcyjny]
na samej sztuce — od kiedy nie męstwo i liczba rozstrzygają o zwycięstwie, ale umiejętność i technika; por. Uwagi, rozdz. Wojsko. [przypis redakcyjny]
nasamprzód a. najsamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (daw.) — tu: najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (przestarz.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód trzeba zbadać zdolności umysłowe (…) zbadać granicę między mniemaniem a wiedzą — Locke w Przedmowie i pierwszych trzech paragrafach swego Essay concerning human understanding, ogłoszonego dopiero w 1690 r. [przypis tłumacza]
nascentes (łac.) — zrodzone. [przypis edytorski]
Nascentes (…) pendet (łac.) — „Z chwilą narodzin zaczynamy umierać i początek zahacza się o koniec” (Manilius, Astronomica, IV, 16; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
na schwał (daw.) — nadzwyczaj, wyjątkowo, nader. [przypis redakcyjny]
na schwał — nadzwyczajnie, doskonale. [przypis edytorski]
na schwał — zdrowo wyglądający, dobrze zbudowany, silny. [przypis edytorski]
