Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8281 przypisów.

Koniecpolscy herbu Pobóg — ród magnacki posiadający znaczący majątek na Ukrainie. [przypis edytorski]

Koniecpolski, Aleksander herbu Pobóg (1620–1659) — książę, chorąży wielki koronny, uczestnik wojen kozackich. [przypis edytorski]

Koniecpolski, Stanisław (1591–1646) — hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis edytorski]

koniec się (…) dotoczy — koniec się dorzeźbi, dorobi. [przypis edytorski]

koniec — tu: cel. [przypis edytorski]

Koniec — W wydaniu, które było źródłem tej publikacji, gawęda ta kończyła cały zbiór. Nie stanowi to jednak reguły: w innych wydaniach utworem kończącym bywała np. gawęda Zamek kaniowski. [przypis edytorski]

konieczno (ros.) — oczywiście. [przypis edytorski]

Konieczność — tu: przeznaczenie. [przypis edytorski]

Konieczność — w mit. gr. uosabia ją Ananke, bogini nieuchronności, przeznaczenia rządzącego losami ludzi i bogów, należąca do bóstw pierwotnych, zrodzonych z Chaosu. [przypis edytorski]

konie ekstrapocztowe — specjalna bryczka pocztowa jadąca szybciej niż zwykła. Poczta przewoziła w XIX w. nie tylko przesyłki, ale i pasażerów. [przypis edytorski]

koniektura (z łac. coniectura: domysł, przepowiednia) — przest.: przypuszczenie, wniosek oparty na domysłach. [przypis edytorski]

konie petyhorskie — średniozbrojna jazda w wojsku litewskim. [przypis edytorski]

konie z Apokalipsy — cztery konie przerażających jeźdźców z biblijnej księgi Objawienia św. Jana (Apokalipsy św. Jana), interpretowanych jako symbole katastrof, jakie poprzedzą koniec świata. [przypis edytorski]

Konie zatrzymały się — powyżej jest mowa o tym, że Andrzej z Helenką jechali jednokonnym powozem. Określenie konie należy tu rozumieć jako utarty zwrot na oznaczenie pojazdu, powozu. [przypis edytorski]

konifery (daw.) — drzewa iglaste. [przypis edytorski]

konifery — drzewa iglaste. [przypis edytorski]

Konigsberg — niem. nazwa Królewca (obecnie Kaliningrad). [przypis edytorski]

„Konika” ApolloniuszaKonika (gr.: Stożkowe) to cenione dzieło o krzywych stożkowych, autorstwa Apolloniusza z Pergi (ok. 260 – ok. 190 p.n.e.), wybitnego gr. matematyka i astronoma, działającego w Aleksandrii. [przypis edytorski]

koniki wrone — koń maści karej (jednolicie czarne zabarwienie sierści, grzywy i ogona) i odcieniu wronim (odcień popielaty bez połysku). [przypis edytorski]

koników grono — mowa o konikach polnych. [przypis edytorski]

konik — uczeń złodziejski. [przypis edytorski]

Koniński, Karol Ludwik (1891–1943) — prozaik, publicysta, krytyk oraz badacz kultury ludowej. [przypis edytorski]

Koniński, Karol Ludwik (1891–1943) — publicysta, krytyk literacki, prozaik, badacz kultury ludowej; publikował m.in. w czasopismach „Głos Narodu”, „Przegląd Warszawski”, „Myśl Narodowa”, „Przegląd Współczesny”, „Teatr Ludowy”, „Prosto z Mostu”, „Przegląd Powszechny”, „Zet”, „Ateneum”; jakkolwiek jego myślenie było politycznie zbliżone do obozu narodowego, jednak był przeciwnikiem antysemityzmu i przestrzegał przed faszyzmem; kładł nacisk na wymiar etyczny kultury i sztuki; autor opowiadań (m.in. Straszny czwartek w domu pastora, Dalsze losy pastora Hubiny) oraz pamiętnika intymnego o charakterze religijnym, opracował i wydał antologię Pisarze ludowi (1938). [przypis edytorski]

koniowi do ogona przywiązali — włóczenie końmi, średniowieczna forma egzekucji. [przypis edytorski]

koniucha — koniuch; pasterz koni. [przypis edytorski]

koniugacja — odmiana czasownika przez osoby, liczby, czasy, tryby itd. [przypis edytorski]

koniugacja — odmiana czasownika przez osoby, liczby i rodzaje. [przypis edytorski]

koniugacja (z łac.) — odmiana czasownika. [przypis edytorski]

koniugacyjka, własc. koniugacja — odmiana czasownika. [przypis edytorski]

koniugować — odmieniać przez osoby, czasy, tryby itp. [przypis edytorski]

koniuktura — właśc.: koniunkcja, pozorne zbliżenie się do siebie dwóch planet widocznych na niebie. [przypis edytorski]

koniunkcja (z łac.) — położenie planet, w którym sprawiają one wrażenie, jakby znajdowały się w jednym punkcie na niebie. [przypis edytorski]

koniunktura (łac.: coniunctura) — splot okoliczności, szczególnie tych istotnych, mających wpływ na jakość życia, ekonomię itp. [przypis edytorski]

koniunktura — warunki wywierające wpływ na sytuację. [przypis edytorski]

koniunktura (z łac.) — tu: sytuacja, splot okoliczności. [przypis edytorski]

koniunktury (z łac. coniunctura: mające się połączyć) — powiązania. [przypis edytorski]

koniuszczek (daw.) — zdrobnienie od koniuszek; dziś raczej: koniuszeczek. [przypis edytorski]

koniuszyna (gw.) — koniczyna. [przypis edytorski]

koniuszy — urzędnik zarządzający królewskimi stadninami i stajniami; później dworski tytuł honorowy. [przypis edytorski]

koniuszy — urzędnik zarządzający królewskimi stadninami i stajniami. [przypis edytorski]

konkierant — prawdopodobnie zniekszt.: konkurent. [przypis edytorski]

konkieta (daw., z fr. conquête: zdobycie, zdobycz) — podbój miłosny. [przypis edytorski]

konklawe — zamknięte spotkanie kardynałów, podczas którego wybierany jest papież. [przypis edytorski]

konkludować — podsumowywać wypowiedź. [przypis edytorski]

konkludować — wyciągać wnioski. [przypis edytorski]

konkludować (z łac.) — wnioskować. [przypis edytorski]

konkluzja — tu: ostateczna uchwała izby poselskiej, zawierająca podsumowanie postanowień uzyskanych w toku obrad. [przypis edytorski]

konkluzja — tu: zakończenie. [przypis edytorski]

konkordia (z łac.) — zgoda. [przypis edytorski]

konkordować (z łac. concordo: zgadzam się, od con: z, wspólnie, cors, cordis: serce) — tu: zgadzać się, być jednej myśli. [przypis edytorski]

konkreskować (z łac.) — przybierać kształt. [przypis edytorski]

konkurencja — tu: współzawodnictwo, rywalizacja. [przypis edytorski]

konkurent — mężczyzna starający się o rękę kobiety. [przypis edytorski]

konkurent — tu: adorator, kandydat na męża. [przypis edytorski]

konkurent — tu: jeden z kawalerów, starających się o rękę panny. [przypis edytorski]

konkurent — tu: mężczyzna starający się o rękę. [przypis edytorski]

konkury (daw.) — starania się o rękę kobiety. [przypis edytorski]

konkwistador (z hiszp.) — zaborca, najeźdźca; najczęściej odnoszone do hiszpańskich zdobywców Ameryki. [przypis edytorski]

konkwistador (z hiszp.) — zdobywca, zaborca; najczęściej odnoszone do hiszpańskich zdobywców Ameryki Południowej i Środkowej. [przypis edytorski]

konnica dacka — oddziały wojskowe, w których z początku służyli głównie żołnierze pochodzący z rzymskiej prowincji Dacji (dziś Rumunia). [przypis edytorski]

konno i zbrojno w różnych terminach — nawiązanie do stylu narracyjnego trylogii Sienkiewicza; terminy (daw.): kłopoty, wyzwania, przeciwności losu. [przypis edytorski]

konopielka — w wierzeniach ludowych demon opiekuńczy konopi; konopielka to także nazwa pieśni ludowej śpiewanej przez grupy młodzieży podczas wielkanocnego kolędowania (tzw. włóczebnego a. chodzenia z konopielką). [przypis edytorski]

Konopiszt a. Konopiszcze — czeski zamek, położony około 50 km od Pragi, własność Franciszka Ferdynanda (1863–1914). [przypis edytorski]

Konopnicka, Maria (1842–1910) — polska poetka i pisarka, autorka wielu utworów dla dzieci, m.in. O krasnoludkach i sierotce Marysi czy Na jagody. [przypis edytorski]

Konopnicka, Maria (1842–1910) — polska poetka i pisarka, autorka wielu utworów dla dzieci. [przypis edytorski]

konotatka (z łac.) — wpis; tu: blizna po ranie zadanej przez pana Wołodyjowskiego. [przypis edytorski]

Konotop — miasto w płn.-wsch. Ukrainie; znane z bitwy pod Konotopem (1659). [przypis edytorski]

konował — lekarz. [przypis edytorski]

konował — lekceważąco o lekarzu. [przypis edytorski]

Konrad — bohater Dziadów Adama Mickiewicza, patriota buntujący się przeciw Bogu w imię cierpień swojego narodu. [przypis edytorski]

Konrad — bohater III części Dziadów Adama Mickiewicza, patriota buntujący się przeciw Bogu w imię cierpień swojego narodu. [przypis edytorski]

Konrad — bohater III części Dziadów Mickiewicza, uwięziony za działalność spiskową. [przypis edytorski]

Konrad — bohater powieści poetyckiej George'a Byrona pt. Korsarz (1814). [przypis edytorski]

Konrad II czerski (1250–1294) — książę mazowiecki 1264–1294; w 1262 r. w wyniku najazdu na Mazowsze wojsk litewskich pod dowództwem Trojnata zginął jego ojciec, a on sam popadł w dwuletnią niewolę. [przypis edytorski]

Konrad I Mazowiecki (ok. 1187–1247) — syn Kazimierza Sprawiedliwego, książę kujawsko-mazowiecki. Walczył z pogańskimi Prusami, sprowadził na ziemie polskie zakon krzyżacki. [przypis edytorski]

Konrad Mazowiecki (ok.1188–1247) — współrządca w Małopolsce, na Mazowszu i Kujawach, następnie władca innych licznych ziem, między innymi ziemi chełmińskiej i kujawsko-mazowieckiej. Znany ze sprowadzenia do Polski zakonu krzyżaków. [przypis edytorski]

Konrad von Jungingen (1355–1407) — wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393–1407, zręczny polityk, umiejętnie rozgrywający konflikty między książętami litewskimi. [przypis edytorski]

Konrad Wallenrod — powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich, powieść poetycka napisana przez Adama Mickiewicza na zesłaniu w Petersburgu między rokiem 1824 a 1828, wydana w lutym 1828; jeden z najbardziej znanych poematów polskiego romantyzmu. [przypis edytorski]

Konrad Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza, pozornie służył swoim wrogom, żeby faktycznie im zaszkodzić: wyruszył z armią na wyprawę wojenną i swoimi działaniami spowodował druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]

konsekracja — poświęcenie. [przypis edytorski]

konsent (z ang.) — powszechna zgoda co do czegoś. [przypis edytorski]

konserwacja (daw., z łac.) — zachowanie, utrzymanie. [przypis edytorski]

„Konserwatysta” — „Le Conservateur”, paryska gazeta ultrarojalistów, wydawana w l. 1818–1820. [przypis edytorski]

konserwatysta — przeciwnik postępu. [przypis edytorski]

konserwować (daw.) — tu: zachować. [przypis edytorski]