Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5252 przypisów.
roztruchan (z tur.) — duży, srebrny lub złoty ozdobny puchar o kształcie zoomorficznym (przedstawiający np. orła, pawia, sowy, lwa), niekiedy zdobiony kamieniami szlachetnymi, używany do wznoszenia toastów i do dekoracji stołu podczas uczt. [przypis edytorski]
roztruchan (z tur.) — kielich; zazwyczaj duży, ozdobny, rzeźbiony, służący do wznoszenia toastów. [przypis edytorski]
roztruchan (z tur.) — ozdobny puchar biesiadny. [przypis redakcyjny]
roztrucharz (daw.) — handlarz końmi. [przypis edytorski]
roztrucharz (z niem. Rosstäuscher)— znawca koni, handlarz końmi. [przypis edytorski]
roztrząśniono — dziś: roztrząśnięto; tj. przedyskutowano. [przypis edytorski]
roztrzęsać (gw.) — roztrząsać. [przypis edytorski]
roztrzygnienie — dziś: rozstrzygnięcie. [przypis edytorski]
roztwarła się — dziś raczej: otworzyła się (a. otwarła się). [przypis edytorski]
roztwarły — dziś popr.: otwarły a. rozwarły [przypis edytorski]
roztwarły — dziś popr.: rozwarły a. otwarły. [przypis edytorski]
roztwarzać — rozmnażać. [przypis edytorski]
roztwierać (daw.) — otwierać. [przypis edytorski]
roztwierać — dziś: otwierać a. rozwierać. [przypis edytorski]
roztwierać — dziś popr.: otwierać. [przypis edytorski]
roztwór Schleicha — płyn wynaleziony przez chirurga niemieckiego Karola Schleicha (1859–1922), stosowany przy zabiegach operacyjnych do znieczulenia miejscowego. [przypis redakcyjny]
roztworzyć (daw.) — otworzyć. [przypis edytorski]
roztworzyć — dziś: otworzyć. [przypis edytorski]
roztworzyć — otworzyć. [przypis edytorski]
roztworzyć się (reg.) — otworzyć się, rozsunąć się. [przypis edytorski]
roztworzysty (daw.) — otwarty, szeroki, rozłożysty. [przypis edytorski]
roztworzysty — otwarty, szeroki, rozłożysty. [przypis edytorski]
roztyrk (daw.) — rozdział, rozłam; por. dziś: rozterka. [przypis edytorski]
Rozum bowiem i wola, które stanowią treść Boga, musiałyby o całe niebo różnić się od naszego rozumu i naszej woli (…) — Por. List 55 (dawniej 59) § 4–6 oraz List 56 (dawniej 60) § 7 i 11. [przypis redakcyjny]
Rozum (…) czasem — Piron, Métromanie. [przypis tłumacza]
rozum dzięki swej sile wrodzonej — Przez siłę wrodzoną rozumiem to, co nie zostaje w nas spowodowane przez przyczyny zewnętrzne, co później objaśnię w swej Filozofii. [przypis autorski]
rozumem straciła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: (czy) straciłam rozum. [przypis edytorski]
rozumią — dziś popr.: rozumieją. [przypis edytorski]
rozumiałem — tu: miałem wrażenie, myślałem. [przypis edytorski]
rozumiał powinnością miłość — rozumiał miłość jako powinność (francuska składnia). [przypis edytorski]
rozumi — dziś popr. forma 3.os.lp: rozumie. [przypis edytorski]
rozumię (gw.) — rozumiem. [przypis edytorski]
rozumieć się na czym — dziś: znać się na czym. [przypis edytorski]
rozumieć (starop.) — sądzić, wnioskować. [przypis edytorski]
rozumieć (starop.) — tu: pojmować; przyjmować. [przypis edytorski]
rozumieć (starop.) — tu: sądzić, mieć przekonanie. [przypis edytorski]
rozumieć (starop.) — tu: sądzić, mniemać. [przypis edytorski]
rozumieć (starop.) — tu: uważać, sądzić. [przypis edytorski]
rozumieć — tu daw.: sądzić, mniemać, myśleć. [przypis edytorski]
Rozumiecie może, com jest ślepa albo głucha (daw.) — myślicie pewnie, że jestem ślepa albo głucha. [przypis edytorski]
rozumiecież (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy rozumiecie, czyż rozumiecie. [przypis edytorski]
rozumiecież (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy rozumiecie, czyż rozumiecie. [przypis edytorski]
rozumiejąć — forma czasownika ze skróconą partykułą ci: rozumieją ci tedy (…). [przypis edytorski]
rozumiejąc to być — składnia naśladująca łaciński accusativus cum infinitivo; dziś: rozumiejąc, że to jest. [przypis edytorski]
rozumiejąc (…) zdybać — tu: mając nadzieję, że zdybią; licząc na to, że zdybią (złapią). [przypis edytorski]
rozumieli — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -li; znaczenie: czy rozumie, czyż rozumie. [przypis edytorski]
rozumieli to, że byłoby lepiej, gdyby wszystkie zabory były połączone i naród sam się gospodarował i miał przestronniej — o uroczystościach narodowych w pow. tarnobrzeskim patrz w komentarzach. [przypis autorski]
Rozumiem jego (sc. materializmu) powstanie i konieczność. (…) dzieło ludzkości, nie ona sama, nie jej twórczość — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 19. [przypis autorski]
rozumiemy się — por. list z 11 czerwca 1772. [przypis redakcyjny]
rozumiemyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy rozumiemy; czyż rozumiemy. [przypis edytorski]
rozumienie (daw.) — tu: poszanowanie, troska. [przypis edytorski]
rozumie o tym inaczej — ma o tym inne zdanie. [przypis edytorski]
rozumie problematykę humanistyczną [teorii pokolenia] (…) Sénéchal — C. Sénéchal, Les grands courants de la littérature française contemporaine, Paris 1934. [przypis autorski]
rozumie problematykę humanistyczną [teorii pokolenia] (…) Thibaudet — A. Thibaudet, Reflexions sur le roman, Paris 1938. [przypis autorski]
Rozumiesz te figielki?… — aluzja do tortury wodnej, jakiej poddano Villona w śledztwie. [przypis tłumacza]
rozumież się (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy rozumie się, czyż rozumie się. [przypis edytorski]
rozum i wola tak się mają do tej czy owej idei lub do tego czy owego chcenia, jak kamienność do tego lub owego kamienia lub jak człowiek do Piotra i Pawła — Por. List. 2 § 9 i 10. [przypis redakcyjny]
rozum, niezdolen rady, memi usty młodzieńca żałość moję jąka — tj.: mój rozum, nie mogąc znaleźć wyjścia z sytuacji, przez moje młodzieńcze usta wypowiada moją skargę. [przypis edytorski]
Rozumowali jak Kaligula — porównaj księgę I, rozdz. II. [przypis tłumacza]
rozumowy wasz pogląd zawisły od sądu, jaki naprzód tworzą zmysły — Nihil est in intellectu quid prius fuerit in sensu.. Zdanie Arystotelesa [(łac.) Nie ma nic w umyśle, czego by przedtem nie było w zmysłach; red. WL]. [przypis redakcyjny]
rozum transcendentalny nie dopuszcza innego kamienia probierczego prócz próby zjednoczenia z sobą jego zapatrywań, a więc najprzód swobodnych i niedoznających przeszkody ich zapasów wzajem pomiędzy sobą — antynomie następują tu po sobie według porządku idei transcendentalnych, powyżej przedstawionych. [przypis autorski]
rozum (…) urabia sobie narzędzia rozumowe, z pomocą których pozyskuje nowe siły do nowych wytworów rozumowych — Nazywam je tutaj wytworami, a w swej Filozofii wyjaśnię, czym są rzeczywiście. [przypis autorski]
rozuzdany — dziś: wyuzdany a. rozpasany. [przypis edytorski]
rozwachlarzać (poet.) — rozciągnąć na kształt wachlarza. [przypis edytorski]
Rozwadów — prawdopodobnie chodzi o osiedle w Stalowej Woli, mieście położonym w województwie podkarpackim. [przypis edytorski]
rozwałka — rozstrzelanie. [przypis edytorski]
rozwalina — przepaść, dół. [przypis edytorski]
rozwalina — [tu:] gruz. [przypis redakcyjny]
rozwaliny — dziś: ruiny. [przypis edytorski]
rozwalnia — tu: rozszerza. [przypis redakcyjny]
rozważań o mieście jako tworze sztuki w sensie „zerwania z wzorami bezpośrednimi przyrody” — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 251. [przypis autorski]
rozważania polityczne — to znaczy mające za przedmiot wartość większą lub mniejszą tych czy owych kultów religijnych dla państwa. Prawne rozważania mają za przedmiot kwestie, do jakiego stopnia państwo jest kompetentne w sprawach religijnych. [przypis tłumacza]
Rozważania zawarte w tym wstępie do Części I oddziałały wyraźnie na Słowackiego, który w Beniowskim przeciwstawienie poezji-sztuki i poezji-życia ujął w znane, wersety: „(…) Roję / Śnię, tworzę; harfy używam lub bicza / I to jest moja poetyczna droga.— / Lecz z mego życia poemat — dla Boga” (III, 341–344). W Odpowiedzi na „Psalmy przyszłości” pisał: „Jam spróbował na mej głowie / Na kształt perły kałakuckiej / Nosić gwiazdę myśli ludzkiej / I z tą gwiazdą żyć surowie” — jest to według Kleinera aluzja do obrazu owego „błogosławionego”, który poezję nosi na czole „niby gwiazdę”. Problem jedności poezji i życia nurtował świadomość romantycznego pokolenia. Kleiner stwierdza w przypisie: „Mickiewicz przecież zerwie z poezją, by życie w poemat zmienić”. Przytacza też w tym miejscu, rozważania romantyków niemieckich, Z. Wernera i Justinusa Kernera. Ten ostatni twierdził, że „prawdziwa poezja milczy tak jak ból prawdziwy”. [przypis redakcyjny]
Rozważano też stworzenie dla Płazów (…) podstawowego i uproszczonego nauczania chrześcijańskiego (…) — literatura przedmiotu była w tym przypadku tak bogata, że sama jej bibliografia zajęłaby pokaźne dwa tomy. [przypis autorski]
rozweselon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
rozwiązanie fabuły z samej fabuły wypływać powinno, a nie jak w „Medei” przez środek mechaniczny — zob. Eurypides, Medea 1310 i nast. [Medea ucieka z ciałami zabitych przez siebie synów na latającym rydwanie; red. WL] [przypis tłumacza]
rozwiał się nam był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym; inaczej: rozwiał nam się wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
rozwić (starop. forma) — rozwinąć. [przypis edytorski]
rozwić (starop.) — rozwinąć; rozwito: rozwinięto. [przypis edytorski]
rozwicie — rozwinięcie; tu w rozwiciu: w działaniu. [przypis edytorski]
rozwięźlej — dziś popr.: bardziej rozwiąźle (ang. obscenely). [przypis edytorski]
rozwięzując (starop. forma) — dziś: rozwiązując. [przypis edytorski]
rozwiedź — tu: rozcieńcz. [przypis edytorski]
rozwielmożnić się — wzmóc się, rozpanoszyć się; nabrać o sobie wysokiego mniemania. [przypis edytorski]
rozwielmożniony — o zjawiskach negatywnych: rozpanoszony, nagminny. [przypis edytorski]
rozwierać (daw.) — dziś: otwierać. [przypis edytorski]
rozwierać (daw.) — otwierać. [przypis edytorski]
rozwierać — tu: otwierać. [przypis edytorski]
rozwieruszyć (neol.) — rozwichrzyć, potargać. [przypis edytorski]
rozwieść kontrybucyją (daw.) — położyć koniec daninom. [przypis edytorski]
rozwieść — tu: rozpostrzeć. [przypis edytorski]
rozwieść — wytłumaczyć. [przypis edytorski]
rozwiesza — rym wskazuje na wymowę z ”e pochylonym”, podobnym do głoski ”i”. [przypis edytorski]
rozwiiali (daw. zapis) — rozwijali. [przypis edytorski]
rozwija przepych fantazyjnych kamizelek — słynna była w Paryżu legendarna laska Balzaka, niezmiernej grubości, o olbrzymiej złotej gałce, rzeźbionej i wysadzanej drogimi kamieniami otrzymanymi rzekomo od wielbicielek; wewnątrz gałka była próżna i zawierała skrytkę na „włosy kochanek”. Balzac, z owym dziecinnym rozbawieniem i zapalczywością, jakie go cechują, tak przywiązany był do tej laski, iż w dniu, w którym zapomniał ją w dorożce, omal nie zemdlał [Boy]. [przypis edytorski]
rozwikłując — w oryginale „rozwiązując”; słowo miało tutaj podwójne znaczenie, odsyłające do konkretnej czynności rozwiązywania kipu jako sposobu odczytywania znaczenia splotu sznurków. [przypis tłumacza]
rozwiła — dziś popr. 3 os.lp r.ż.: rozwinęła. [przypis edytorski]
rozwinąć skrzydło i oprzeć tyły o rzekę — linia bojowa Greków była w tym momencie prostopadła do Eufratu; opisany manewr spowodowałby, że stałaby się skośna lub równoległa do rzeki, która chroniłaby tyły wojska. [przypis edytorski]
rozwinął linię bojową w taki sam kształt, jaki miała ich linia, i zajął pozycję naprzeciw nich jak przy pierwszym starciu — tzn. przesunął swoje wojska tak, że ich prawe skrzydło sięgało Eufratu, wskutek czego obie armie stały naprzeciw siebie tak samo jak w pierwszym starciu, tylko na odwrotnych pozycjach. [przypis edytorski]
rozwiniony — dziś: rozwinięty. [przypis edytorski]
