Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 456 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7708 przypisów.

ciura — człowiek należący do czeladzi obozowej, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]

ciura — człowiek należący do służby w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciura — daw. człowiek należący do czeladzi obozowej, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]

ciura (daw.) — pachołek. [przypis edytorski]

ciura (daw.) — pachołek wojskowy. [przypis edytorski]

ciura (daw.) — sługa w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciura — pachołek w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciura — pachołek wojskowy, pomocnik żołnierza. [przypis redakcyjny]

ciura — sługa obozowy, dbający o ekwipunek, konie i jedzenie dla żołnierzy. [przypis edytorski]

ciura — sługa w obozie wojskowym, pomocnik żołnierza. [przypis redakcyjny]

ciura — sługa w obozie wojskowym, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]

ciura — w daw. wojsku pachołek, pomocnik żołnierza, osoba należąca do czeladzi służącej w wojsku i zajmującej się taborem itp. [przypis edytorski]

ciura — w daw. wojsku pachołek, pomocnik żołnierza, sługa w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciurowie — luzacy wojskowi, czeladź obozowa. [przypis redakcyjny]

ciury — w dawnym wojsku słudzy rycerza, którzy nie brali udziału w boju; pogardliwa nazwa używana dość często w stosunku do ludzi, o których się nie ma zbyt wysokiego wyobrażenia. [przypis redakcyjny]

ciury — w dawnym wojsku słudzy rycerza, którzy nie brali udziału w boju; pogardliwa nazwa używana dość często w stosunku do ludzi, o których się nie ma zbyt wysokiego wyobrażenia. [przypis edytorski]

cives (łac.) — obywateli. [przypis redakcyjny]

civili sanguine inundatio (łac.) — zalanie krwią obywatelską. [przypis redakcyjny]

Civis Antiquae Varsoviae (łac.) — obywatel Starej Warszawy. [przypis edytorski]

civis cracoviensis nobili par — właśc. civis Cracoviae nobili par: obywatel Krakowa równy szlachcicowi. [przypis edytorski]

Civis electus (łac.) — Obywatel wybrany. [przypis edytorski]

civis (łac.) — obywatel. [przypis edytorski]

civis opressus (łac.) — pognębiono obywatela. [przypis redakcyjny]

civitatis hominum (łac.) — państwa, społeczeństwa ludzi. [przypis edytorski]

Civitavecchia — gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w obrębie metropolii rzymskiej. [przypis edytorski]

Civitavecchia — miasteczko portowe we Włoszech, ok. 70 km na płn. zachód od Rzymu. [przypis edytorski]

Civita Vecchia — tak nazywano ks. Dorotę Czartoryską. [przypis redakcyjny]

Ci wstaną na sąd z głową pozbawioną włosów, a tamci z pięścią zaciśnioną — Pięść zaciśnięta oznacza skąpca, łysina, plecha, albo korona wystrzyżona na wierzchu głowy oznacza marnotrawnego. Zmarnować wszystko aż do ostatka, przysłowie włoskie tak tłumaczy: Dissipare insino al peli. [przypis redakcyjny]

ciwun (łac. tivunus) — urząd ziemski w Wielkim Księstwie Litewskim, istniejący od XIV w.; zarządca a. dzierżawca majątków książęcych, mający również w swojej pieczy sądy graniczne; na Żmudzi było czternaście takich urzędów: ejragolski, wielko-dyrwiański, mało-dyrwiański, retowski, użwencki, pojurski, twerski, szadowski, berżański, tędziagolski, korszewski, wiekszwiański, gondyński i birżyniański; tu: wójt. [przypis edytorski]

ciwun (reg.) — urzędnik, zarządca. [przypis edytorski]

ciżba — banda, tłum, gromada. [przypis edytorski]

ciżba (daw.) — tłum, gromada. [przypis edytorski]

ciżba (daw.) — tłum. [przypis edytorski]

ciżba — tłum, gromada, duża liczba osób. [przypis edytorski]

ciżba — tłum, mnóstwo stłoczonych ludzi. [przypis edytorski]

ciżbiąc się — tłocząc się; por. ciżba: tłum, tłok. [przypis edytorski]

ciżemki — buty z wydłużonymi i uniesionymi lekko czubami. [przypis edytorski]

ciżma — but z miękkiej skóry, o wydłużonym czubie. [przypis edytorski]

ciżma (daw.) — but, pantofel. [przypis edytorski]

ciżma (daw.) — miękki bucik. [przypis edytorski]

ciżmy — buty z miękkiej skóry o wydłuźonym czubie. [przypis edytorski]

ciżmy — daw. rodzaj obuwia o czubkach wywiniętych nieco w górę. [przypis edytorski]

ciż sami (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do w funkcji wzmacniającej; znaczenie: ci sami właśnie. [przypis edytorski]

ci zaś stają się nimi jedynie przez wybory — jest rzeczą bardzo ważną unormować w drodze ustaw formę wyboru urzędników; gdy się bowiem pozostawia to woli księcia, nie można uniknąć popadnięcia w dziedziczną arystokrację, jak to się wydarzyło republikom Wenecji i Berna. Toteż pierwsza jest od dawna państwem w rozkładzie; druga jednak utrzymuje się dzięki najwyższej mądrości swego senatu; jest to wyjątek bardzo zaszczytny i bardzo niebezpieczny. [przypis autorski]

Ci zatem, co utrzymują, że akt, za pomocą którego naród poddaje się naczelnikom, nie jest umową, mają zupełną słuszność… — ponowne wyraźne odrzucenie pactum subiectionis. [przypis tłumacza]

ci z kół Orfeusza — orficy, członkowie nurt religijnego o charakterze mistycznym, wywodzący swoje początki od mitycznego poety Orfeusza; w odróżnieniu od tradycyjnej religii greckiej propagowali ascezę, posługiwali się świętymi pismami i wierzyli w istnienie boskiej i nieśmiertelnej duszy ludzkiej, uwięzionej w ciele, oraz we wcielanie się duszy po śmierci w inne ciała (wędrówka dusz). [przypis edytorski]

cjanek — dziś: cyjanek; potoczna nazwa cyjanku potasu, będącego silną trucizną. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich spotkało się z ekstremalnymi prześladowaniami, przemocą, terrorem, utratą rodzin, społeczności oraz nadziei na możliwość przeżycia. W tak dramatycznych okolicznościach niektórzy uciekali się do samobójstwa. Decyzja o odebraniu sobie życia często wynikała z połączenia różnych czynników w tym strachu, beznadziei, desperacji, ale też chęci odzyskania poczucia kontroli w sytuacji skrajnej bezradności. [przypis edytorski]

cjankali — a. cyjankali; potoczna nazwa cyjanku potasu, będącego silną trucizną. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich spotkało się z ekstremalnymi prześladowaniami, przemocą, terrorem, utratą rodzin, społeczności oraz nadziei na możliwość przeżycia. W tak dramatycznych okolicznościach niektórzy uciekali się do samobójstwa. Decyzja o odebraniu sobie życia często wynikała z połączenia różnych czynników, w tym strachu, beznadziei, desperacji, ale też chęci odzyskania poczucia kontroli w sytuacji skrajnej bezradności. Nie sposób podać konkretnych liczb na temat samobójstw osób żydowskich podczas II wojny światowej, ale istnieją udokumentowane przypadki odebrania sobie życia przez pojedyncze osoby, całe rodziny lub większe grupy (jak to miało miejsce w przypadku kierownictwa Żydowskiej Organizacji Bojowej po wykryciu bunkru, w którym ukrywało się w trakcie powstania w getcie warszawskim). Zdarzały się też przypadki samobójstw w geście politycznego protestu, najbardziej znane z nich to Szmula Zygelbojma, członka władz Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie. [przypis edytorski]

cjankali — cyjanek potasu, silna trucizna. [przypis edytorski]

cjanku kalium — cyjankali, cyjanek potasu, czyli sól potasowa kwasu cyjanowodorowego, silna trucizna w formie bezbarwnych kryształków. [przypis edytorski]

C. J. Craig, Locke, Labour, and Limiting the Author's Right: A Warning Against a Lockean Approach to Copyright Law (2002). 28 „Queen's Law Journal”, s. 8. [przypis autorski]

C. J. Craig, Locke, Labour, and Limiting the Author's Right: A Warning Against a Lockean Approach to Copyright Law (2002), „Queen's Law Journal” 28, s. 47. [przypis autorski]

c. k. — cesarsko-królewski, dotyczący monarchii austro-węgierskiej. [przypis edytorski]

c.k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do instytucji Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c.k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

ck — cesarsko-królewski (skrót określający urzędy i instytucje Austro-Węgier). [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski; skrót stosowany w odniesieniu do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, stały epitet określający władze i urzędy Austro-Węgier. [przypis edytorski]

ckliło się (gwar.) — nudziło się, przykrzyło się. [przypis redakcyjny]

ckliwe — fr. fade, tj. mdlące. [przypis edytorski]

ckliwo a. ckliwie — sentymentalnie; nudno, mdło; przykro. [przypis edytorski]

ckliwo — mdło, niedobrze. [przypis edytorski]

ckliwość — skłonność do płaczu. [przypis edytorski]

ckliwy — nadmiernie sentymentalny. [przypis edytorski]

ckliwy — tu: mogący spowodować nudności. [przypis edytorski]

cknać sobie (daw.) — przykrzyć, tęsknić sobie. [przypis redakcyjny]

C. K. N. — Cyprian Kamil Norwid. [przypis redakcyjny]

cknić (starop.) — przykrzyć sobie; [nie cknicie: dziś forma trybu rozk.: nie cknijcie, tj. nie tęsknijcie, nie bądźcie znużeni itp.; red. WL]. [przypis redakcyjny]

cknić — tęsknić. [przypis edytorski]

cknie się (daw.) — smutno jest. [przypis edytorski]

CKO — Centralny Komitet Obywatelski; organizacja społeczno-gospodarcza działająca w latach 1914–1915 w Królestwie Polskim. [przypis edytorski]

c. k. policja — policja cesarsko-królewska tj. policja Austro-Węgier. [przypis edytorski]

CK SD — Centralny Komitet Stronnictwa Demokratycznego. [przypis edytorski]

c. k. — skrót od: cesarsko-królewskiego. [przypis edytorski]

c. k. — skrót od: cesarsko-królewski. [przypis edytorski]

cłapanie — dziś: człapanie. [przypis edytorski]

cłek (gw., daw.) — człowiek. [przypis edytorski]

cło się nie płaci — prawo komorne [tj. celne — Red.WL] pozwala wicinnej czeladzi przeprowadzić niektóre drobne przedmioty, dla siebie samego przeznaczone, bez opłaty cła podług ustanowionej taryfy. [przypis autorski]

cło zapłacić — [tu:] otrzymać karę, zapłacić. [przypis redakcyjny]

Clacey, John (1857–1931) — główny optyk w amerykańskim National Bureau of Standards, ekspert od optyki i soczewek. [przypis edytorski]

Clacton — angielskie miasto nad Morzem Północnym. [przypis edytorski]

Clairaut, Alexis Claude de (1713–1765) — francuski matematyk, astronom i geofizyk, członek Królewskiej Akademii Nauk (1731), uczestnik ekspedycji do Laponii celem pomiarów długości stopnia południka. [przypis edytorski]

Clairmont, Claire (1798–1879) — przyrodnia siostra Mary Shelley. [przypis edytorski]

clair-obscur (fr.) — światłocień. [przypis edytorski]