Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115326 przypisów.
barć — wydrążony w drzewie ul dla leśnych pszczół. [przypis edytorski]
barcejski zaprzęg — zaprzęg czterokonny. [przypis edytorski]
Barcewicz, Stanisław (1858–1929) — sławny skrzypek, pedagog i dyrygent, uważany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów skrzypiec. [przypis edytorski]
Barcewicz, Stanisław (1858–1929) — wirtuoz skrzypiec, pierwszy skrzypek w operze warszawskiej, profesor w Instytucie Muzycznym. [przypis edytorski]
barchan — gruba tkanina bawełniana. [przypis edytorski]
barchan — gruba tkanina z bawełny, lewostronnie włochata. [przypis edytorski]
barchanowy — wykonany z barchanu, czyli z grubej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
barchanowy — wykonany z barchanu, grubej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
barchanowy — wykonany z grubej tkaniny bawełnianej. [przypis edytorski]
barchan — półksiężycowata wydma. [przypis edytorski]
barchan — rodzaj grubej tkaniny bawełnianej. [przypis edytorski]
barchan (z arab.) — rodzaj tkaniny bawełniano-lnianej, barwionej jednostronnie, używanej głównie do wyrobu ciepłej bielizny. [przypis edytorski]
Barchent (arab.) — grober Wollstoff. [przypis edytorski]
Barclay Perkins and Co — spółka, która od 1781 r. zarządzała The Anchor Brewery, największym do pocz. XIX w. browarem świata, założonym w 1616 r., a usytuowanym w sąsiedztwie Szekspirowskiego Teatru Globe w dystrykcie Southwark w Londynie. [przypis edytorski]
Bardesanes (154–222) — gnostyk syryjski, filozof, astrolog i poeta; zwalczał zwolenników Marcjona; grupy bardesanitów przetrwały w Syrii i Mezopotamii do VIII w. [przypis edytorski]
Bardina, Sofia Iłłarionowna (1853–1883) — rosyjska działaczka ruchu narodników, w 1877 skazana w moskiewskim „procesie 50”, w 1880 uciekła z katorgi za granicę. [przypis edytorski]
bard’nas — viduramžių styginis instrumentas, liutnios atmaina. [przypis edytorski]
bardo — grzebień tkacki. [przypis edytorski]
bardon (daw.) — instrument strunowy podobny do lutni. [przypis edytorski]
bardon — lutnia. [przypis edytorski]
bardon — średniowieczny instrument muzyczny, przypominający lirę lub lutnię. [przypis edytorski]
Bardotka (pot.) — Brigitte Bardot (ur. 1934), francuska modelka, piosenkarka i aktorka filmowa, symbol seksapilu w latach 50. i 60. XX wieku. [przypis edytorski]
bardownik — tu: osoba trudniąca się naprawianiem narzędzi tkackich. [przypis edytorski]
bard — poeta i pieśniarz celtycki, który wykonywał utwory z towarzyszeniem instrumentu podobnego do harfy, opiewając bohaterskie i tragiczne wydarzenia. [przypis edytorski]
bardysz a. berdysz — topór bojowy osadzony na długim drzewcu. [przypis edytorski]
bardysz — właśc. berdysz, stalowy topór używany przez dawną piechotę. [przypis edytorski]
bardzi — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
bardziej (…) jak zwykle — dziś popr. bardziej niż zwykle. [przypis edytorski]
bar — dziś popr. forma D.lm: barów. [przypis edytorski]
Bardzo daleko; gdzie głębie swe otchłań otwiera bezdenna — Homer, Iliada VIII 14. [przypis edytorski]
bardzom cię kochał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo cię kochałem. [przypis edytorski]
bardzom ci rada — skrócone: bardzo [jestem] ci rada. [przypis edytorski]
bardzo-miła (z fr. bien-aimée) — ukochana. [przypis edytorski]
bardzom rad — skrócone od: bardzo jestem rad. [przypis edytorski]
bardzom rad — skrót od: bardzo jestem rad; inaczej: bardzo się cieszę. [przypis edytorski]
bardzom się dziwił — bardzo się dziwiłem (forma z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
bardzom (…) tęsknił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo tęskniłem. [przypis edytorski]
bardzom temu rad — skrót od: bardzo [jeste]m temu rad. [przypis edytorski]
bardzom wdzięczny — forma skrócona; inaczej: bardzo jestem wdzięczny. [przypis edytorski]
bardzoś (…) jest przezorna — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo jesteś przezorna. [przypis edytorski]
bardzoś roztropnie myślał (daw.) — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: bardzo roztropnie myślałeś. [przypis edytorski]
bardzo trudną onę rzecz znajdują (starop. konstrukcja zdaniowa) — uważają tę rzecz (sprawę) za bardzo trudną; dochodzą do wniosku, że jest to bardzo trudna rzecz (sprawa). [przypis edytorski]
bares geld (z niem. bares Geld) — gotówka. [przypis edytorski]
baresgeld (z niem.) — gotówką. [przypis edytorski]
bares geld (z niem.) — gotówka; a. w wyrażeniu z podawaną sumą: gotówką. [przypis edytorski]
Bareto, Thobias (1839–1889) — brazylijski filozof, poeta oraz krytyk literacki. [przypis edytorski]
bareż — lekka tkanina z wełny, bawełny, jedwabiu lub mieszaniny tych materiałów; nazwa pochodzi od francuskiego miasta Barèges w Pirenejach, gdzie wyrabiano takie materiały. [przypis edytorski]
bareżowa — zrobiona z lekkiego materiału. [przypis edytorski]
Barham — wieś w Anglii, w hrabstwie Kent, 10 km na płd.-wsch. od miasta Canterbury i 96 km na wsch. od centrum Londynu; po raz pierwszy wspomniana w źródłach w roku 799. [przypis edytorski]
barielka — statinaitė. [przypis edytorski]
bariń — panie. [przypis edytorski]
Bariola, Luigi (Aloysius) (ok. 1568–1628) — włoski jurysta, augustianin z Mediolanu. [przypis edytorski]
Bar Kapara a. Szymon bar Kappara — słynny żydowski poeta i gawędziarz znany ze swojej mądrości; działał w Cezarei w okresie pomiędzy ostatnią generacją tannaitów a pierwszą amoraitów (ok. 180–220). [przypis edytorski]
barkarola — tradycyjna pieśń weneckich gondolierów. [przypis edytorski]
barkarola — typ pieśni śpiewanej przez gondolierów, a także wywodząca się od niej instrumentalna forma muzyczna; tu chodzi o utwór F. Chopina Barkarola Fis-dur, op. 60. [przypis edytorski]
barkarola — utwór muz. wzorowany na pieśniach weneckich gondolierów. [przypis edytorski]
barkarola (z wł.) — tradycyjna pieśń weneckich gondolierów o rytmie odtwarzającym ruch wioseł. [przypis edytorski]
bark — dziś popr.: barków. [przypis edytorski]
bark — dziś popr. forma D. lm: barków. [przypis edytorski]
bark — dziś popr. forma D.lm: barków, tj. ramion. [przypis edytorski]
Barking — wcześniej miasto należące do hrabstwa Essex, aktualnie wschodnia dzielnica Londynu, zamieszkiwana w dużej mierze przez obcokrajowców. [przypis edytorski]
Barkis gotów — w oryg. Barkis is willin', co można również tłumaczyć jako „ma zamiar”. [przypis edytorski]
Barkobek właśc. Szymon Bar-Kochba (zm. 135 r. n.e.) — przywódca ostatniego powstania narodowego (132–135 r.) przeciw władzy Cesarstwa Rzymskiego nad Judeą; utworzył niepodległe państwo izraelskie, sprawując w nim władzę jako nasi (książę), które ostatecznie zostało podbite przez Rzymian po dwóch latach wojny; przez sławnego rabina Akibę został ogłoszony mesjaszem, od niego też otrzymał przydomek Bar Kochba, co oznacza po aramejsku „Syn Gwiazdy” i stanowi odniesienie do biblijnej Księgi Liczb (Lb 17, 24 o wschodzącej Gwieździe Jakuba). [przypis edytorski]
bark szerokich — tu: dobrze zbudowany; szeroki w ramionach. [przypis edytorski]
bark — trójmasztowy żaglowiec z ożaglowaniem rejowym na pierwszych dwóch masztach a gaflowym na ostatnim. [przypis edytorski]
barłóg — legowisko niedźwiedzia lub dzika; potocznie o niechlujnym, nędznym posłaniu. [przypis edytorski]
barłóg — legowisko niedźwiedzia. [przypis edytorski]
barłóg — legowisko. [przypis edytorski]
barłóg — nędzne legowisko. [przypis edytorski]
barłóg — nędzne, niechlujne legowisko. [przypis edytorski]
barłóg — niechlujne posłanie. [przypis edytorski]
barłóg — tu: (pot.) nieporządne posłanie. [przypis edytorski]
barłożyć (daw.) — bredzić, opowiadać głupoty. [przypis edytorski]
barłożyć (daw.) — pleść bzdury. [przypis edytorski]
Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 60 km na płd. zachód od Winnicy. [przypis edytorski]
Bar — miasto i twierdza w śr.-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 60 km na południe od Chmielnika. [przypis edytorski]
bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis edytorski]
barmycwa, popr. bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis edytorski]
Barnum, Phineas Taylor (1810–1891) — amerykański impresario, przedsiębiorca cyrkowy; założyciel Barnum and Bailey Circus. [przypis edytorski]
Barnum, Phineas Taylor — (1810–1891) amerykański impresario, przedsiębiorca cyrkowy; założyciel Barnum and Bailey Circus. [przypis edytorski]
Barnum, Phineas Taylor (1810–1891) — amerykański przedsiębiorca cyrkowy. [przypis edytorski]
Barnum, Phineas Taylor (1810–1891) — amerykański przedsiębiorca cyrkowy, założyciel Barnum and Bailey Circus. [przypis edytorski]
Baro, Balthazar (1596–1650) — francuski poeta, dramatopisarz; autor m.in. sielankowej sztuki La Clorise, pastorale, dedykowanej kardynałowi Richelieu adaptacji epizodu z powieści Astrea, której premiera miała miejsce w Hôtel de Bourgogne w 1631. [przypis edytorski]
Barochiah, właśc. Berechia (1725–1740) — przywódca żydowskiej grupy sabbatajczyków, wnuk Sabbataja Cwi, czczony przez nich jako kolejne wcielenie duszy mesjasza wcielonej wcześniej w Dawida, Eliasza, Jezusa, Mahometa i Sabbataja Cwi. [przypis edytorski]
barometr aneroidowy a. barometr sprężynowy — wynaleziony w 1844 roku przez fr. uczonego L. Vidiego przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, którego zasadniczą częścią jest szczelnie zamknięta próżniowa puszka membranowa, która przy zmianie ciśnienia nieznacznie się odkształca, a przekładnie przenoszą wzmocniony ruch na wskazówkę skali. W przeciwieństwie do wcześniejszych barometrów cieczowych ten typ przyrządu nie jest wrażliwy na odchylenie od pozycji pionowej ani na zmiany temperatury otoczenia (powodujące zmianę gęstości cieczy). [przypis edytorski]
barometr — przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego; łamaniem w kościach, co może być użyte jako podręczny barometr: podczas wilgotnej, wietrznej pogody z niskim ciśnieniem atmosferycznym chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów odczuwają bóle określane jako „łamanie w kościach”. [przypis edytorski]
barometryczny — tu: dotyczący ciśnienia atmosferycznego. [przypis edytorski]
baron de Nucingen — patrz: Cezar Birotteau, Ojciec Goriot, Blaski i nędze życia kurtyzany. [przypis edytorski]
baron de Tott — autor pamiętników z Turcji. [przypis edytorski]
baronet — angielski tytuł szlachecki. [przypis edytorski]
baronet — najniższy dziedziczny angielski tytuł szlachecki. [przypis edytorski]
baronet — najwyższy stopień wśród niższej szlachty angielskiej. [przypis edytorski]
Baronius — Cesare Baronio (1538–1607), wł. kardynał, historyk Kościoła katolickiego a. Justus Baronius Calvinus (ok. 1570 – po 1608), niem. teolog, uczeń Cesare Baronia, autor pism apologetycznych. [przypis edytorski]
Baronius, Cezary, właśc. Cesare Baronio (1538—1607) — włoski kardynał, historyk Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
baronostwo — tu: para małżeńska: baron i baronowa; baron: tytuł szlachecki używany w różnych krajach europejskich, zazwyczaj niższy niż wicehrabia lub hrabia. [przypis edytorski]
baron — tytuł szlachecki używany w różnych krajach europejskich, zazwyczaj niższy niż wicehrabia lub hrabia; w Anglii używany po podboju normańskim (XI w.), początkowo tożsamy z tytułem lorda, oznaczał pana feudalnego zasiadającego w radzie królewskiej. [przypis edytorski]
baron Żyl — w innej wersji: szlachetny Idzi. [przypis edytorski]
barować się (daw., gw.) — zmagać się, siłować się. [przypis edytorski]
barować się (daw., gw.) — zmagać się z czymś a. kimś, brać się za bary. [przypis edytorski]
barować się — tu: siłować się, brać się za bary z kimś a. czymś. [przypis edytorski]
